Alþýðublaðið - 29.01.1963, Page 8

.r
t\.
i
r
k.
grem
Hvers konar tengsl við Efnahags-
bandalagið mundu helzt henta ís-
landi? Þessa spurningu bárum við
fram á einum fundinum í Briissel
sl. haust. Okkur var í fyrstu svar-
að með annarri spurningu, þ. e.
þessari: Hvað viljið þið íslend-
ingar helzt tryggja ykkur með að-
ild eða tengslum við Efnahags-
bandalagið? Það fer eingöngu eft-
ir svarinu við þeirri spumingu.
hvaða aðild eða tengsl henta ís-
landi bezt. Og þama er komið að
kjarna málsins. íslendingar verða
að gera/það upp við sig, hvaða
hagsmuni þeir vilja tryggja með
tengslum við Efnahagsbandalagið.
Eru það eingöngu fisksöluhags-
munir eða er það eitthvað fleira,
sem íslendingar vilja fá fram. Um
þessi atriði eru að sjálfsögðu mjög
skiptar skoðanir meðal íslendinga.
Margir telja, að íslendingar eigi
bandalaginu og í 238. grein sátt-
málans er heimilað að veita ríkj-
um aukaaðild. Hins vegar er
ekkert um það sagt, hvað aukaað-
ild eigi að fela í sér. En það hefur
verið talið, að aukaaðild væri ætl-
uð ríkjum, sem ekki gætu fallizt
á ákvæði Rómarsáttmálans að
öllu leyti. Einn aukaaðildarsamn-
ingur hefur verið gerður, þ. e. við
Grikkland. Samkvæmt honum
gengur Grikkland í tollabandalag
EBE en fær enga aðild að stjórn
bandalagsins. Sérstakt aukaaðildar
ráð fer 'með málefni Grikklands
varðandi EBE og í því hefur
Grikkland eitt atkvæði og sex-
veldin eitt ■ atkvæði. Með þessu
fyrirkomulagi er tryggt, að EBE
getur ekki gert neinar ráðstafan-
ir, er snerta Grikkland án sam-
þykkis þess, en Grikkir hafa hins
Viðskiptasamningur eða tolla- ^
samningur mundi hins vegar aldr- þý
ei fela í sér algera niðurfellingu vej
tolla. Og slíkur samningur mundi jej
sennilega aðeins ná til ákveðinna toj
vörutegunda en ekki til allra vara sIij
eins og full aðild eða aukaaðild
gerir. Efnahagsbandalagið hefur
engan áhuga á því að gera sér- sa)
staka tollasamninga við ríki, sem 0g
standa utan bandalagsins, þar eð vjj
vegna hinna svo nefndu beztu eE
kjara ákvæða GATT verður það að til
láta tollalækkun á ákveðinni vöru atv
tegund, sem eitt ríki flytur til fyl
bandalagsins ná til allra annarra jr
ríkja, sem flytja sams konar vöru
til bandalagsins. EBE gæti því jsi
ekki gert samning við ísland um þö
lækkun tolla á freðfiski án þess vjf
að lækka tollinn jafnmikið á freð- Ur
fiski er bandalagið flytur inn frá ve:
öðrum löndum. er
íslenzka ríkisstjórnin telur fulla
aðild að EBE útilokaða en álítur
bæði aukaaðild og viðskiptasamn-
ingsleiðina koma til greina. Hins
vegar hefur engin ákvörðun, verið
tekin um það enn hvor leiðin sé!
heppilegri. Og að sjálfsögðu: getur
svo farið. ef Bretar fá ekki aðild
að EBE; að ísland hætti hpgleið-
ingum sfnum um tengsl við banda-
iagið.
. Ég sagði í upphafi þessarar grein
ar, að það færi eftir því, hvað ís-
land vildi fá fram, hvaða 'tengsl
við EBE hentuðu okkur bezt.
Ef þróunin verður sú, sem útlit
hefur. verið fyrir til skamms tíma,
að allar helztu viðskiptaþjóðir
okkar verði í Efnahagsbapdalag-
inu getur Xsland ekki staðið al-
áfram eins ög hingað til að treysta vegar engin áhrif á mótun stefnu
nær eingöngu á fiskveiðar og þeir EBE almennt. Aukaaðildarsamn-
sem þannig hugsa telja, að ef til ingur Grikkja við EBE er með þeim
vill væri unnt að-tryggja að veru- hætti, að gert er ráð fyrir að þéir
’egu leyti fisksöluhagsmuni okkar verði síðar fullgildir aðilar áð
með því að gera viðskiptasamn- EBE, þ. e. ,að ákveðnum aðlögun-
ing eða tollasamning við Efna- artíma loknum.
: hagsbandalagið. En aðrir telja • Fuiltrúar Efnahagsbandalagsins
nauðsynlegt fyrir íslendinga að-hafa iðulega tekið það fram, áð
byggja upp nýjar iðngreinar og ekki berr að líta á aukaaðildár-
nefna í því sambandi stóriðju, og samninginn við Grikki sem for-
sá hópur, er þannig hugsar, hallr dæmi fyrn" samningum um auka-
■ast að meiri-tengslum við Efnahags aðild annarra ríkja. Þó má teíja
bandalþgið en viðskíptasamning--Mklegt, að varðandi-stjórn á mái-
ur mundi feta f sér. • - - efnum nýrra-aukaaðiia yrði hafð-

Eftir BJC IRGVII N Gli IÐMU NÐSSON
ALGER óvissa ríkir nú um það, hvort Bretar fá aðild að
EBE eða ekki. Ef Frökkum tekst að útiloka Breta frá bandalag-
inu, munu Norðmenn draga umsókn sína um aðild tU baka og
sennilega Danir lfka. íslendingar geta þá hætt öllum bollalegg-
ingum um tengsl við bandalagið. — Á myndinni sést Heath,
aðstoðarutanríkisráðherra Breta koma frá einum samningafund
inum í Brussel.
tekið fram í umræðunum um
Efnahagsbandalagið undanfarið
gerir Rómarsáttmálinn ráð fyrir
tvenns konar aðild ríkja að banda-
laginu, -fullri aðild og aukaaðild.
Full aðild felur það í sér að ríkin
gangast undir skuldbindingar Róm
arsáttmálans að öllu leyti. Um
aukaaðild er lítið fjallað í Rómar-
sáttmálanum. Ákvæði um hana
eru á tveimur stöðum í sáttmálan-
um. í 4 .kafla sáttmálans er rætt
um að landssvæði aðildarríkja ut-
ildarráð látið fjalla um málin. En
hins vegar er alls ekki víst, að
önnur, atriði yrðu eins eða svip-
uð. Almennt er þó talið, að ríki,
sem gerist aukaaðili að EBE gangi
í tollabandalagið, þ. e. fái að flytja
vörur sínar tollfrjálst til hins sam
eiginlega markaðs og leyfi á móti
tollfrjálsan innflutning til sín (eða
á þeim tollum, sem gilda hjá EBE
þar til tollar hafa verið að fullu
; felldir niður). Þó eru engin á-
' kvæði í Rómarsáttmálanum, er
gerlega utan við þá nýju efnahags-
heild án þess að skaða viðskipta-
hágsmuni ,sína. ísland verður þá
að tryggia fisksöluhagsmuni sína
með samningum við bandalagið.
Nokkrar líkur munu taldar á því,
að unnt yrð' að semja við banda-
lagig um nokkrar tollalækkanir á
fiski innan ramma viðskiptasamn-
ings. Byggiast vonir okkar í því
efni á þvi. að tsland er eina land-
ið, sem ekki hefur sótt um aðild
að EBE. sem flvtur inn mikið af
ge
la:
U
sk
ef
af
g«
sn
le
ir
re
st
b<
•- 8 29. janúar 1963 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ