Alþýðublaðið - 30.04.1963, Qupperneq 5

KOMMUNISTAR eru mjog
miður sín vegna - þess, að
þeir hafa nú loks gert sér
það ljóst, að þeir eru í minni
hluta í verkalýðssamtökun-
um í Reykjavík. Þetta virðist
loks hafa runnið upp fyrir
kommúnistum í sambandi við
undirbúning hátíðahaldanna
1. maí.
★
A5 vísu hafa kommúnist-
ar verið í minnihluta í Full-
trúaráði verkalýðsfélaganna
í Reykjavík undanfarin ár,
en samí sem áður hefur þeim
tekizt að hafa meirihluta I
svokallaðri 1. maí-nefnd,
sem undirbúið hefur hátíða-
höldin 1. maí. Sennilega hafa
lcommúnistar gert sér vonir
um, að þeir gætu áfram stað-
ið fyrir hátíðahöldunum 1.
maí cnda þótt lýðræðisstmiar
væru komnir í mikinn meiri-
hluta í Fulltrúaráðinu. En
það er kominn tími tlt þess
ið kommúnistar geri sér það
ijóst, að valdatímabili þeirra
í verkaiýðshreyfingunni í
Reykjavík er lokið. Þeir eru
þar í minnihluta og eiga að-
eins tveggja kosta völ: Að
hlsta ákvörðunum meirihtut-
ans eða þá að kljúfa íér út
úr. Og nú hafa þeir valið síð
ari leiðina.
★
Það er broslegt að sjá skrif
í-jóðviljans um 1. maí. Blað-
ið segir, að stjórn Fulltrúa-
ráðsins neiti að afhenda
kommúnistum kröfuspjöld og
fána, er tilheyra hátíðahöld-
.iium. Ósvífni kommanna er
sem sagt svo mikil, að þeir
;era kröfu til þcss að Fuil-
trúaráð verkalýðsfélaganna í
lteykjavík aðstoði þá við að
efna til klofnings hátíðahald-
anna.
★
Að sjálfsögðu eru fánarnir
og kröfuspjöldin eign Fuli-
.rúaráðs verkalýðsfélaganna,
en ekki kommúnista. Þjóð-
viljinn segir, að verkalýðsfé-
iögin en ekki Fulltrúaráðið
eigi gögnin. Er það álika
röksemdafæS)sia ag að
segja, að verkalýðssamtökin
eigi húshluta Alþýðusam-
bandsins, en ekki Alþýðu-
sambandið sjálft. Ekki virð
ast þó kommúnistar þeir, er
sitja í stjórn ASÍ vilja láta
þau rök gilda fyrir Alþýðu-
sambandið, þar eð verkalýðs-
félögin geta ekki fengið að
halda svo mikið sem stjórnar-
fund í húsnæði ASÍ hvað þá
félagsfund.
FÉLAGIÐ Frjáls menning hélt aðal agnúann á menntaskólanám- | hverju öðru nafni. I Hann mælti gegn þeirri stefnu/
umræðufund í Hagaskóla síðast- inu, að það væri allt of langt. 17— ; ur. Matthías sagði enn, að leggja I sem nl‘ hefði verið tekin, að jaín-»
liðinn sunnudag. Umræðuefni 18 ár væri heppilegur aldur fyrir j þyrfti áherzlu á það, að nemend- I gömul börn skuli alla tíð fylgjasfc
fundarins var: Stúdentsmenntun á stúdenta, sem væru að hefja há-' ur gætu lokið skólavinnunni að ; að í skóla, hvernig svo sem gáfna-<
íslandi. Framsögumenn voru Jó- : skólanám. Sumarleyfi mennta- j öhu leyti í skólanum sjálfum. Því , fari þeirra er háttað. Hann benti
hann Hannesson, skólameistari skólanema væri of langt, með því ' þyrfti að koma upp lestrarsölum á það, að áður fyrr hefðu menn.
Menntaskólans á Laugarvatni og j að stytta það, mætti stytta námið j; skólunum. Sumarleyfi skóla-
dr. Gunnar Böðvarsson. Fundar- undir stúdentspróf, einníg kæmi j nema ætti að stytta, en með því
stjóri var próf. Þórir Kr. Þórðar-
son.
Jóhann Hannesson, skólameist-
ari, talaði fyrstur og hóf mál sitt
með því að spyrja þeirrar spum- 1
ing;ir, hvort stúdentsmenntun á
íslandi væri orðin úrelt. Því sagð-
ist hann verða að svara játandi,
þótt spurningin væri flókin og ef
tii vill vefðist sér tunga um tönn,
til greina að skera niður ýmsar
greinir.
Dr. Gunnar talaði fyrir munn
þeirra, sem snúa sér að tækni-
fræðum eða „raunvísindum”.
Hann talaði því einkum um nám
að skólinn stæði lengur á ári
hverju mætti útskrifa yngri nem-
endur. Einnig ætti að veita bráð-
þroska börnum kost á að hefja
skólanám ári fyrr en nú er.
Matthías Jóhannesson, ritstjóri,
tók til máls og taldi, að engra gagn
mundu verða til mikilla bóta. Hann
vildi ekki draga úr tungumála-
kennslunni í menntaskólunum og
sagði, að ekkert þeirra mála, sem
í stærðfræðideild menntaskólanna,
Hann taldi, að nægjanlegt væri j gerðra byltinga væri þörf í þess-
fyrir stærðfræðideildarnema að j um málum. Hann taldi, að þó
eitt tungumál væri á herðar þeirra i mætti gera smávægilegar breyt-
er að því kæmi, að rökstyðja svar- iagf serti skyldugrein, það væri þá i ingar, sem ekki myndu hrófla við
ið. Fyrst taldi 6kólameistari upp enskan, en þeim væri síðan gert I virðingu menntaskólanna, en
kosti menntaskólanámsins og sagði kieift að velja um frönsku, þýzku
þá meðal annars, að það mætti eða jafnvel rússnesku. Latínuna
telja til kosta, að ekkert væri i gæfU þeir alveg látið eiga sig.
kennt í menntaskólum, sem nem- j Dr. Gunnar benti á það, að fyrir
endum kæmi verr að vita. Auk ' öld hefði stúdent þótt ákaflega þar væru kennd mættu missa sig.
þess mætti telja það kost, að ekki menntaður- maður og stúdentum j Nú á tímum væri nauðsynlegt að
væri hleypt í menntaskólana nema hefðu þá verið falin ýmis konar á- kunna tungumál til þess að geta
þeim beztu nemendum, sem völ byrgðarstörf í þjóðfélaginu. Nú fylgzt með því, sem efst yæri á
væri á, þótt á hinn bóginn mætti Væri þjóðfélagið flóknara og störf- baugi í heiminum, og því fleiri
deila um það mat, sem þar væri in krefðust aukinnar menntunar. ,tungumál, þeim mun betra. Sum-
viðhaft. Fleira taldi hann upp, Stúdentsmenntunin væri því orð- j arleyfið vildi hann heldur alls
sem telja mætti til kosta. Að því jn of stutt ef að miðað væri við, i ekki stytta. Sagði, að það væri
loknu sneri hann sér að þeim að stúdentsprófið væri lokatak- hinu unga fólki kannski nota-
„leiða starfa” að telja upp gall- mark hins menntaða manns. Ef drýgra veganestið, þegar út í líf-
ana á menntaskólanáminu. Hann svo ætti að vera þyrfti að bæta ið kæmi, jafnvel ennþá notadrýgra
sagði, að tilhögun menntaskólanna tveim árum við stúdentsnámið
hériendis hefði að mestu staðið í (taka bachelor of science kennslu).
I
tys á Akureyri
Akureyri í grær:
A LAUGARDAGSKVÖLDIÐ um
I;l. hálf sjö varð hér alvarlegt slys,
«:r ungur maður, Guðbjartur
Sturluson, sem ók bifhjóli, leníi
í árekstri vi5 bifreið. Ilann meidd
ist mikið á fæti og liggur hér á
sjúkrahúsinu. Guðbjartur er nem
andi í M. A. — Gunnar.
stað svo áratugum skipti, þótt
miklar breytingar hefðu annars
orðið á öllum sviðum í heimi hér.
Hann sagði, að virðing fólks fyrir
menntaskólanámi væri óblandin
en óverðskulduð, og hyrfu þá aðr-
ir skólar og annað ekki síðra nám
í skuggann. Kennslan í mennta-
skólunum væri þurr og kennslu-
bókbundin, en til þess ætlazt, að
nemendur tækju námsáhugann al-
gjörlega frá sjálfum sér. Frá þessu
væru þær einu undantekningar, ef
að einstakir kennarar tækju upp
hjá sjálfum sér að glæða náms-
efnið lífi. hugi nemenda beindist
burt frá náminu og til viðfangs-
efna, sem ekki væru innan skól-
ans. Kennslan og námið virtust
ekki veita þeim þá andlegu full-
nægingu, sem þyrfti að vera.
Skólameistari taldi, að breyta
þyrfti til betri hátta, hætta hrafl-
kennslu í aðskiljanlegum náms-
greinum en leggja þeim mun rík-
ari áherzlu á þær greinir, sem að
vel athuguðu máli væru taldar
hæfar til kennslu í menntaskól-
um. Hann sagði, að eins og nú
væri háttað málum, væru mennta-
skólarnir í rauninni aðeins sam-
keppnisskólar, þar sem sam-
keppnin væri í úrkastsformi.
Nemendur gætu komizt í gegnum
skólann með svo til enga kunnáttu
í mörgum greinum, þar eð meðal-
einkunnin væri látin ráða.
Jóhann Hannesson taldi, að
hverfa þyrfti frá bekkjarkerfinu
og taka upp námskeiðakerfi, þann-
ig, að nemendur þurfi að standast
próf í hverri grein til þess að geta
flutzt milli deilda. Með því móti
gætu þeir ekki flotið sofandi á
meðaleinkunnlnni gegnum stúd-
entspróf.
í stuttu máli sagt: dr. Gunnar
taldi, að æskilegt væri, að mennta-
skólanámið væri stytt. Þeir menn,
sem æt.luðu sér í framhaldsnám
gætu þó hafið það nám 17—18 ára
gamlir og taldi, að þeir menn, sem
ætluðu sér út í raunvísindanám
hefðu ekki tíma til þess að auðga
anda sinn svo mjög á öðrum svið-
um, lieldur yrðu í tíma að helga
sig sínu framhaldsnámi. Þeir, sem
aftur á móti stefndu að stúdents-
prófi, með það í huga að verða
menntaðir menn og færir um að
taka að sér ýmis störf í þjóðfélag-
inu, ættu að geta farið í framhalds
menntadeild.
Dr. Matthías Jónasson talaði næst-
ur á eftir frummælendum og kvað
en undirstöðumenntun í logarithm
um og algebru.
Páll V. G. Kolka læknir tók í
sama streng og sagðist ekkert það
hafa í menntaskóla pumið, sem
ekki á einn eða annað hátt hefði
komið sér að gagni í lifinu.
Þórarinn Björnsson, skólameist-
ari Menntaskólans á Akureyri,
taldi, að heppilegt gæti verið, að
verið á ýmsum aldri í skóla —i
allt eftir þroska sínum og gáfurrr
— og hefði allt farið vel „Nú þætti
það misþyrming á barnssálinni, a'9
sumir væru gáfaðri en aðrir, sagði
Einar. I
Próf Jóhann Hannesson bar nárrí
ið í menntaskólunum hér samail
við nám í norskum menntaskólumj
Hann var á sömu skoðun og margJ
ir aðrir, sem þarna höfðu talað, að
tungumálin væru hér of mörg OfJ
kennslan í hverju þeirra of yfir-f
borðsleg. Hann sagði, að íslenzkir
stúdentar lærðu meira í norrænni
goðafræði en norskir menntabræð-*
ur þeirra, en aftur á móti fengju
þeir minni kennslu í sögu og gagn-*
rýni. íslenzkir stúdentar virðist
margir hverjir ekki liafa öðlazt þá
menntun, sem geti orðið þein»
leiðarljós um völundarhús mennt-
anna. Þeir kunni ekki að nota
menntunina til þess að geta tileink
að sér fróðleik úr alfræðiorðabókf
um og öðrum fræðiritum ó þessl
að lesa bókina spjaldanna á.millk
Prófessorinn sagði, að íslendingar
þyrftu naumast að vera hrædcíir
um, að tæknin dragizt aftur úr.
„Við húmanistar erum mikluni
mun hræddari um, aö sálin dragizt
aftur úr”.
Steindór Steindórsson, yfirkennf
ari á Akureyri, sagðist vera sam-
mála þeim mörgu, sem hefðu lýst
sig hlynnta aukinni deildakennslu
í menntaskólanum, þannig að ui»
íleira væri að velja. Hann talaði
um náttúrufræðikennsluna I
_fara hægt af stað í tungumála- menntaskólunum og benti á nauð-
kennslunni en auka svo jafnt og
þétt við, er ofar kæmi í skólan-
um Hann taldi, að reynslan hefði
sýnt, að meðan nemendur væru
að ná valdi á hinum ýmsu tungu-
málum væri skynsamlegast, að
þeir tækju þau inn í smáskömmt-
um dag hvern. Þegar þeir svo aft-
ur hefðu allar beygingar og hneig-
ingar á sínum tíu fingrum væri
þá nokkuð við annan tón. Hann vænlcKt árangurs að þeir ein
taldi námið í menntaskólunum allt
annað en úrelt, en sagði, að æski
legt væri, að komið yrði upp
nýrri máladeild, þar sem eingöngu
væru kcnnd lifandi erlend fcungu-
mál (latínan yrði þá kennd eftir
sem áður í lclassísku máladeild-
inni), en lögð yrði áherzla á, að
eitt þessara mála væri tekið það
föstum tökum, að nemendur gætu
talað það, lesið óg skrifað óhikað,
er út úr skólanum kæmi. Latína
væri engin í þessari deild, en aftur
á móti nokkur stærðfræði, efna-
fræði og félagsfræði. Auk þessa
þyrfti að koma upp náttúrufræði-
deild eins og lengi hefur verið
rætt um, þar sem lögð væri á-
herzla á jarðfræði dýrafræði líf-
fræði o. s. frv. en latína yrði ekki
kennd í þeirri deild. Dr. Matthías
sagði, að ennfremur væri þörf á
tæknideild, en af skipulagsástæð-
um teldi hann þó heppilegra að
stofnaður yrði sórstakur tækni-
skóli, hvort sem lokapróf úr hon-
Dr. Gunnar Böðvarsson taldi um héti stúdentspróí eða ein-
syn þess, að hún færi fram að ein-
hverju leyti úti í náttúrunni atf
sumarlagi.
Kristinn Ármannsson, rektor
Menntaskólans í Reykjavík, sagði,
að svo virtist sem norskir mennta-
skólar ætluðu nú að breyta síni*
skipulagi í svipað horf og hár
væri. Þeir vildu t. d. lengja sum-
arleyfið.
Fieiri tóku til máls á fundinuiú
beittu sér að þessu eina máli í og ræddu málið fram og aftur. Vai-
nokkurn tíma, til þess að þeir þá ýmist að menn svöruðu þeiríi
næðu á því fullu valdi. Skólastjór-f spurningu hvort stúdentsmenntuft,
inn taldi, að skynsamlegt væri, að á íslandi væri orðin úrelt, — eðh
námi í menntaskólunum væri einhverjum öðrum spurningum. t
breytt á þann veg, að þessu yrði
við komið.
Prófessor Leifur Ásgeirsson tók
til máls og sagðist ekki mundu tala
um stærðfræði, þótt við því væri
búizt. Hann sagði að það yæri mik-
ils um vert, að menn væru þjálf-
aðir vel til síns starfa, en það væri
ömurlegt, sagði hann, ef að menn
væru eftir langt nám í háskóla
alls ófærir um að skrifa umsókn
eða skattaskýrslu svo að skamm-
laust væri. En þannig gæti það
orðið, ef að nám þeirra væri of
einhliða.
Einar Magnússon, yfirkennari
í Menntaskólanum í Reykjavík,
tók til máls og sagði, að íslenzkir
stúdentar væru alltof gamlir. Síð-
an rakti hann sögu þeirra breyt-
inga, sem þegar hefðu verið gerð-
ar á tilhögun
Leiörétting
i
PRENTVILLA var í forustugreinc
blaðsins sl. sunnudag. í greininnl
stóð, að ríkisstjórnin hefði gert
róttækar ráðstafanir í tekjuöflun-
arátt en það átti að vcra TEKJU
JOFNUNARATT.
I
Valur og Þróttur
gerðu jafntefli
t
VALUR og ÞRÓTTUR léku S
Reykjavíkurmótinu í gærkvöldi og'
menntaskólanna. varð jafntefli, 2 mörk gegn 2. .
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 30. apríl 1963 £