Breiðablik - 01.07.1911, Blaðsíða 8

24
BREIÐABLIK
Hér er því miöur ekki rúm til að fara
út í þaö. Til þess þarf helzt fullkomna
skýringu á þesum tveim kapítulum guö-
spjallsins. Aðeins skal hér drepiö á tvö
atriði, þau atriði, sem hér að ofan var
getið um, að væri nálega hið eina, sem
sameiginlegt væri með frásögunum.
Annað er fæðing Jesú án mannlegs föður,
hitt er fæðing Jesú í Betlehem.
í elztu ritum kristninnar sjáum vér
hvergi vart þeirrar skoðunar, að Jesús hafi
fæðst á annan hátt en aðrir menn, að
hann hafi engan mannlegan föður átt.
Hjá Páli sést það hvergi. Hann byggir
guðdóm J esú Krists áalt öðrum rökum, sem
hér verður ekki farið út í. — Markúsar-
guðspjall sömuleiðis. Hvergi erþarhægt
að sjá annað, en gengið sé út frá því sem
sjálfsögðu að Jesús hafi verið sonur Jós-
efs, og albróðir systkina sinna. Og meir
að segja: í sjálfum guðspjöllum þeirra
Matteusar og Lúkasar gætir þessarar
kenningar hvergi, nema hér í æskusög-
unum. Væru fáein vers í 1. kap. Matte-
usar- og Lúkasarguðspj. ekki til, þá væri
ekkert orð í öllu nýjatestamentinu, sem
léti renna grun í annað, en Jesús væri
sonur Jósefs, og fæddur á alveg vanaleg-
an hátt.
En hér í æskusögunum, einkum hjá
Matteusi, er þessi kenning komin inn,
og mun hún upphaflega vera komin af
trúvarnarlegum ástæðum, og af því að
menn skildu ekki lengur orðið ,,guðs
sonur'1, sem gamla testamentið talar um.
Þar var það notað í óeiginlegri merkingu
bæði um ísraelsþjóðina sem heild, og um
konunginn. En auk þess var það orðin
trú manna fyrir fæðingu Krists, að
Messías mundi verða ,,guðs sonur".
Þaðáttihannþóaðverðaaðeinsíóeiginlegri
merkingu eins og hver annar konungur.
Þessa hugmynd Gyðinga heimfærðu svo
kristnir menn upp á Jesúm. En þeir
létu ekki staðar numið við það. Það
er þrá mannanna eftir því áþreifan-
lega, því, sem hægt er, ef svo mætti
segja, að taka á með höndunum, sem hér
hefir verið starfandi. Og hún hefir hér
myndað þessa kenningu að Jesús
væri líkamlega sonur guðs. Guð
væri ekki aðeins faðir hans á sama eða
líkan hátt og hann er faðir mannannayfir
höfuð, heldur væri hann í eiginlegri merk-
ingu faðir hans, svo að það útilyki að
hann ætti nokkurn jarðneskan föður.
Það er nú vafalaust, að þessi kenning
var ekki til í hinni fyrstu kristni eins og
sýnt hefir verið hér að ofan. En þess
sjást líka merki í sjálfum æskusögunum.
Það eru ættartölurnar, sem sýna það.
í þeim báðum er ættartala Jesú rakin á
þann hátt, að taldir eru upp forfeður J ó s-
efs. Hver tilgangur gat verið með
því, ef Jósef var alls ekki faðir hans?
En það er líka annað, sem hér gat ýtt
undir. Það skorti ekki mótstöðu gegn
kristindóminum, einkum frá hendi Gyð-
inga. Allskonar lyga- og óhróðurssögur
voru spunnar upp og breiddar út. Meðal
annars var sú saga sögð, að Jesú hefði
verið sonur rómversks hermanns, sem
hefði tælt Maríu móður hans til óskírlífis,
þegar hún var lofuð Jósef. Móti þessu
berst sagan, þó að óbeinlínis sé. Engill
er látinn segja við Jósef í draumi, að hann
skuli alls ekki hika við að ganga að eiga
Maríu þótt hún sé þunguð, því að það sé
af völdum heilags anda. Og það sem
var þungvægasta ástæðan var það, að
þessu hafði verið spáð fyrirfram (Jesaja
7,i4). Það tók af öll tvímæli. Það var
svo langt frá því, að það ætti að hneyksla
nokkurn þótt Jósef væri ekki faðir barns-
ins, að það miklu fremur varsönnun fyrir
því að sjálfur Messías væri að koma í
heiminn. Sagan er því greinilegt vopn
móti óvinum kristindómsins.
Hitt atriðið, sem eg vildi minnast á
með örfáum orðum er fæðing Jesú í
B e 11 e h e m.
Upphaflega voru menn auðsjáanlega
sannfærðir um að Jesús hefði fæðst í
Galíleu, og það er sú skoðun sem allir