Breiðablik - 01.01.1912, Side 7

BREIÐABLIK
því,að opinberunar-boðskapurlians verður
smám saman að eins einn liður í þeim
opinberunarboðskap, sem menn sam-
kvæmt ínnblásturskenningunni gömlu
álitu, að ritningin í heild sinni hefði inni
að halda. Með tilliti til opinberunar-
starfsins er Jesús að eins einn af mörgum,
sem oss hafa flutt opinberun frá guði
(Hebr. l,i), en með tilliti til friðþæging-
arstarfsins stendur hann einn út af fyrir
sig í gjörvallri hjálpræðissögu mann-
kynsins.
Til grundvallar þessari k i r k j u 1 e g u
skoðun á endurlausnarverkinu, sem hér
verður sérstaklega gerð að umtalsefni,
liggur sú hugsun, að syndin hefir steypt
mönnunumíaumlegt eymdarásigkomulag
ogaðreiði guðs er yfirþeim. Tilþessaðþeir
geti losnað úr þessu eymdarásigkomulagi
verður fyrst að hafa áhrif á guð, koma
til leiðar einskonar hughvarfi hjá honum
eða með öðrum orðum að blíðka hann.
Áðu r en það er orðið stoðar ekki að snúa
sér til guðs, né að taka að ástunda að
gjöra hans vilja. Því að þótt guð sé í
insta eðli sínu kærleikur, þá setur heilag-
leiki hans og réttlæti kærleika hans tak-
mörk, þ. e. guð getur ekki látið mönnun-
um í té kærleika sinn, nema kröfum heil-
agleika hans og réttlætis hafi verið full-
nægt. Sjálfir geta mennirnir ekkert að-
hafst í þessu tilliti, hjálpin verður að
koma utan að, koma frá guði sjálfum.
Og hjálpin kemur þegar guð lætur son
sinn eingetinn deyja á krossinum, sak-
lausan fyrir seka, réttiátan fyrir rangláta.
Með því er kröfum heilagleikans og rétt-
lætisins fullnægt, því að með dauða sín-
um hefir Jesús goldið sektina, sem vér
vorum komnir í við guð og liðið hegn-
inguna, sem vér höfllum verðskuldað.
Með því hefir Jesús rutt úr vegi þeim
tálmunum fyrir hjálpræði mannanna, sem
áður gjörðu guði ómögulegt að fyrirgefa
þeim syndirnar. Með því hefir Jesús
keypt mönnunum lausn undan valdi synd-
ar, dauða og djöfuls og afrekað oss náð
II9
guðs og föðurlega velþóknun. Náðguðs
stendur nú til boða hverjum þeim synd-
ara, sem í trúnni ájesúm Krist vill þiggja
hana.
Hér hvílir megináherzlan á dauða
Krists. Með dauða sínum hefirjesús
unnið sitt mikla endurlausnarverk.
Á vissu tímaskeiði, innan fornkirkj-
unnar,reynir önnur skoðun á endurlausn-
arverkinu að ryðja sér til rútns. Menn
eins og þeir Atanasíus, Gregóríus frá
Nyssa o. fl. meðal grísku kirkjufeðranna,
töldu fallvaltleik lífsins vera hina eigin-
legu ógæfu mannanna, þ. e. hið dauðlega
eðlisásigkomulag,sem syndin hefði steypt
þeim í gagnstætt ákvörðun þeirra. Til
þess að ráða bót á þessu hefði Kristur
komið í heiminn. í honum hafi hið guð-
lega ,,orð“ (logos) tekið á sig mannlegt
eðli til þess með því að geta veitt mönn-
unum hlutdeild í guðlegu eðli sínu og
endurleyst þá með því. Hér er megin-
áherzlan lögð á holdtekju guðssonar
en e k k i á dauða hans.
Þessi skoðun varð að vísu að lúta í
lægra haldi fyrir hinni, en því er þessa
minst hér, að það sýnir oss, að sú endur-
lausnarkenning, sem nú um langan aldur
hefir verið drotnandi innan kirkjunnar,
hefir þó ekki ávalt verið álitin hin eina,
er takandi væri í mál.
II.
Að hin kenningin varð ofan á í viður-
eigninni við þessa kenningu grísku kirkju-
feðranna er næsta skiljanlegt, slíka við-
festu sem hún á sér í heilagri ritningu.
Hvort hún eigi sér viðfestu í kenningu
Jesú sjálfs mun síðar verða athugað.
Hér skal að eins bent á hvílíka viðfestu
hún á sér þar hjá hinum postullegu rit-
höfundum. Fyrst og fremst hjá Páli.
Undirstaða allrar kenningar Páls er ein-
mitt d a u ð i Krists að því leyti sem hann
flytur oss fyrirgefning syndanna. Þegar
Páll talar um dauða Krists ,,fyrir oss“
(það er: oss til heilla),(sbr. 1. Þess. 5,10.