Alþýðublaðið - 13.09.1963, Blaðsíða 8

•■■■■■•■■■•■■■I

:::::
H:r:
::ía
:::s
:::::
:::::
:::::
^iS
:::
i
::::
:::::
■S::
■■■■■
■■■■■
:::::
:::::
Kn 5
::k:
-■■■-

:::::
jnJS;
:HU
iiiii
:::::
■■■■■
■■■•»
FORST.TÓRI atómorkuráðs Norð-
manna hélt fyrir skemmstu fyrir-
lestur í Háskóla íslands um raf
orkumál Norðmanna. Skýrði hann
meðal annars frá því, að vatns- ^
virkjanir Norðmanna til raforku-1
framleiðslu næmu árlega 600.000
kílóvöttum. Nú er Norðmenn 20
sinnum fleiri en íslendingar og
þyrftu íslendingar því að virkja
árlega 30.000 kílóvött til þess áð
jafnast á við árlegar vatnsvirkj-
anir Norðmanna. Þar með er sag-
an þó ekki öll sögð. Norðmenn
hafa virkjað svo hlutfallslega
miklu meira vatnsafl en íslending
ar, að þeir hafa nú þegar virkjað
vatnsafl, sem nemur 8000 kíló-
vattstundum á mann á ári, en ís-
lendingar hafa aðeins virkjað
vatnsafl sem nemur 3300 kíló-
vattstundum á mann á ári og bilið
víkkar stöðugt.
SIGURÐUR JÓNASSON:
íslendingar framleiddu á ár-
inu 1962 600 milljónir kílówatt-
stunda af raforku framleiddri með
vatnsafli, og er gert ráð fyrir 650
milljónum á þéssu ári. Á árinu
1966 er gert ráð fyrir, að raforka
sú sem nú er til ráðstöfunar verði
fullnotuð, og þarf því hröð hand-
tök um nýjar virkjanir ef ekki á
að verða alvarlegur skortur á raf-
orku. Talið ert að virkjað vatns-
afl á íslandi sé nú 150 þúsund
kíiówött, en eðlileg aukning þyrfti
að vera 7% á ári, og er þá ekki
gert ráð fyrir rafmagni til stór-
iðju eða húsahitunar að ráði.
Þarf þannig að virkja minnst 11
þúsund kílówött á ári til að full-
nægja árlegri aukningu raforku-
LIUHR
notkunar. Athuganir munu hafa
verið gerðar á gufuvirkjun í
Hveragerði og áætlað, að 30.000
kílówatta raforkustöð kosti 350
milljónir króna eða nær 12000
krónum hvert virkjað kílówatt.
Þessi virkjun myndi þó aðeins
nægja í tæplega 3 ár. Bráðabirgða
athugun á Búrfellsvirkjun í
Þjórsá, 180 þúsund kílówött að
stærð, bendir til að sú virkjun
myndi kosta 1400 milljónir króna
eða um 8000 króna kílówattið.
Ekki býst ég við, að íslendingar
hafi sjálfir handbærar 350 millj-
ónir króna, hvað þá heldur 1400
milljónir. Verða því okkar vatns-
virkjunarvonir að byggjast á þvi
að geta fengið lán hjá Alþjóða-
bankanum eða einhverri stór-
þjóðinni og þá líklega helzt
Bandaríkjum Norður-Ameríku.
Engin vissa er þó fyrir því, að
þessi Ián fáist, a. m. k. í svo stór-
um stíl sem við þurfum. Mér sýn-
ist, að einn möguleiki um fjárút-
vegun til stórvirkjana hafi alls
ekki verið athugaður til hlítar. Ég
hef áður minnst á það hér í út
varpinu, að heppileg leið gæti
verið að semja við erlend stór-
fyrirtæki um að láta þeim í té að-
stöðu hér á landi til þess að
reisa iðjuver og byggja vatnsafls-
virkjanir. Slíkar virkjanir þurfa
að vera það stórar, að íslendingar
geti einnig fengið með hentugu
móti næga raforku til eigin þarfa.
Tökum hugsanlegt dæmi. Blanda
liggur mjög heppilega við fyrir
slíka virkjun. Sigurður Thorodd-
sen verkfræðingur hefur í sinni
merkilegu skýrslu um vatnsafl á
íslandi, sem birtist í Tímariti
Verkfræðingafélagsins í fyrraí
skýrt frá því, að í Blöndu megi
virkja 360 þús. kílówött. Hugsum
okkur, að samningar gætu tekizt
við eitthvert af stærstu alúmíní-
umfélögum Bandaríkjanna eða
Canada um að reisa 100.000 tonna
alúmíníumverksmiðju annað hvort
á Miðfjarðarsandi í Vestur-Húna-
vatnssýslu, en þar virðist aðstaða
góð til þess, eða í Hrútafirði. Ef
félagið legði fram fé til fullvirkj-
unar Blöndu í Fqrsæludal inn af
Vatnsdal, þyrfti það sjálft aðeins
200.000 kílóWött til þess að fram-
leiða 100 þús. tonn af alúmíníum,
en 160.000 kílówatt væru þá til
ráðstöfunar fyrir landsmenn, ef
Blanda væri fullvirkjuð. Þessi raf-
orka myndi samkvæmt því, sem
áður var sagt, nægja í 10—15 ár.
Að sjálfsögðu fengist hún ekki
ókeypis, en væntanlega má gera
ráð fyrir hagstæðum samningum,
þar sem íslendingar gætu lagt
nokkuð á móti, sem væri aðstaða
sú, sem erlenda félagið fengi til
stóriðnaðarins.
Blanda er að kalla má í miðju
landi, og yrðu orkutaugar frá
'henni bæði til iðjuversins og
einnig fyrir innanlands notkun
miklum mun ódýrari en. frá öðr-
um virkjunum, sem stungið hefor
verið upp á. Myndi virkjun Blöndu
leýsa margan vanda í sambandi
við orkuþörf Austurlands, Norð-
urlands og Vesturlands, en auð-
velt að leiða orku frá Blöndu-
virkjun £ samband við raforku-
kerfin sunnanlands.
íslendingar nota 100—110 þús.
tonn af gasolíu og brennsluolíu
til hitunar húsa. Sé gert ráð fyrir
aðeins 100 þús. tonnum og að 1/5
hluti þess magns sé brennsíuolöa,
kostar þessi olíunotkun lands-
menn 168 milljónir króna á árl.
Norðmenn hinsvegar hita hús sín
að mjög miklu leyti með raf-
magni. Ef tiltækileg væri ráforka
til hitunar húsa hér á landi
myncji eftjrsþurn eftir raforku
stórum aukast og þær tölur um
áriega raforkuframleiðslu, sem ég
hef nú þegar nefnt, því þurfa að
stórhækka. Ef íslendingar ættu
sama stórhug, dug og framtak
eins og frændur vorir Norðmenn,
.ættu framkvæmdir eins og þær,
sem ég hef nefnt, að vera vel
mögulegar fyrir íslendinga, því
Norðmenn eiga sízt betra land,
þegar á allt er litið, en íslending-
ar, og vatnsafl okkar er eins vel
fallið til virkjunar eins og þeirra,
ÞESSI nýslárlega mynd Býnlr
oliuhreinsunarstöð á floti’ Sigurð-
ur greinir frá því í erindi sínu, að
stöð af svipaöri stærð og henta
mundi íslenzkum áðstæðum hafi
verið byggð á steinnökkva í Belg-
íu og siðan dregin til Libýu, þar
sem grafið hafði vérið fyrir stöð-
inni inn í sandströnd. Þar var
henni fleygt inn og síðan naokað
■að;.
^■■■■■■■■■■■■■■■■■.■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■^■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■1|«*«B»»»-»«»«Í»»»»««»»»»»»»»*««»»»»*»»»»»B»B»»»»»»«»JI»B«««I
........................................................................................................................................................
................................•■••>■.......................■»■■••■•■■........ ••■■•■»|M»MMIia>li|„ ...................................................
>■■■■■■„■■■•■■■■■■■■■■*•■■■■•■■■■■■■■■■■■■■»■■■■■■■■•*■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■%■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■••■■■■■■■■■*■■■■■»■■■■■
■ ■■■■■■■■■■■■•■■■■■■•■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•( Uiniiuil*iiiniiJMiiiaalliiiiiiu>i(»iaMU»aiuu«»ÍBBi(a»tUaiBaiaM>»uuii
■»»■■*■■■••■■■•■■»■■•■■■■■■■»■■■»■■■■■■•■■■■■■■!
■■■>■■»■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■»■■■■■■■■■■■■■■■*■■!
■ ■■■aaa■•■■■■■■■•■■■••■■■•a■■■■■•■■■■■■■■•■•■ i
■••■■■■■■■■■■■■••■■■■■••■■■■»■••■■■•■■■■■■■•■•■1
----»■■■»»•»■■•■■•■■■■»■■■■■>■■■■■■■■■•■■■■•■■■!
!■■■■■■■■■ ■■■*■■««•■■■■•■ IBnlM
■*■•••■■••■••■■■■■■■■■■■■■■■■ BT
!•■■■■■■■■■■■■■■»•■•■»•■■■■■»■■•■1
..........................
1 ■■■■■■■■■■■■■•■•■■Þ■■••*•*■■•■■■!
S 13. sept. 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ