Óðinn - 01.07.1923, Síða 32

80
ÓÐINN
ske ekki heyrt það sem jeg ætla nú að segja ykkur.
Það sagði mjer það maður, sem ætti að vita það, og
sem ekki fer með fleipur, svo framarlega sem jeg
þekki menn. Þarna úti í Kaupinhöfn er það svo,
þegar þeir útskrifast þessir nýmóðins læknar, þá kalla
kennararnir á þá inn í dimma stofu, og hvísla þar
nokkru að þeim. Og það er, að þeir hafi fulla heim-
ild til þess að stytta mönnum aldur ef sjerstakar
ástæður eru fyrir hendi, til dæmis engin lífsvon, til
þess að losa sjúklingin við óþarflegar kvalir og dauða-
stríð. ]eg hygg að jeg fari með rjett mál, cg satt, en
mjer finnst auðvelt að beita þessu valdi óleyfilega,
þegar svo ber undir, Ekki þyrði jeg að trúa þessum
körlum fyrir mjer og mínum«.
»Sjáið þjer til, við höfðum nú allir heyrt söguna áð-
ur um það, að læknirinn hefði drepið Ólaf, en viljandi
hjeldum við ekki að hann hefði gert það. — Þorkell
heitinn, hómópati, sagði það sjálfur, svo jeg heyrði, að
Ólafur mundi hafa lifað, ef læknirinn hefði aldrei
komið, svo það var enginn vafi talinn á því«. —
»Meðan Guðmundur var að segja seinustu orðin
heyrðist mjer, jeg lá fremstur, næst dyrunum, einhver
koma við hurðina. Og rjett um leið og hann slepti
orðinu, heyrðum við að sagt var fyrir utan: »það eru
einhverjir hjer inni og hafa spert fyrir hurðina«; svo
var hrópað utan úr hríðinni: »opnið þið« og við þekt-
um allir að það var Nikulás á Móum sem kallaði«.
»Sjáið þjer til, það eru nú liðin, bíddu við, tuftugu
og sjö ár síðan þetta bar við, en jeg man það samt
eins vel og það hefði skeð í nótt. — Já, jeg held
jeg muni það sæmilega, jeg hefi alltaf þótt heldur
minnugur, þótt jeg segi sjálfur frá; sjera Sigfús sagði
líka stundum, oftar en einu sinni: »þú ert skýrleiks
piltur, Sveinki, og óhætt að treysta minninu þínu«,
sagði sjera Sigfús sálugi á Hofi, jeg var þá vinnu-
piltur hjá honum, kom þangað ungur. Lán var það
og mildi að lenda hjá þeim öðlingi, enda hafa sumir
sagt að jeg hafi kunnað að taka á móti þeirri fræðslu,
sem hverjum einum var þar heimil«.
»Nú-nú, við heyrum allir að það er Nikulás á
Móum, sem inn vildi komast. Nikulás heitinn var
löngum í ferðalögum, dugnaðar ferðamaður og oft
fenginn í það, en þungur til annarar vinnu, gigtveikur
þegar hann sat um kyrt, búnaðist illa. Hann fór til
Ameríku og deyði þar. Jeg ligg fremstur á bálkinum
næst dyrunum og varð því til að taka spýtuna frá
hurðinni. Hríðar-gusan stóð þá inn í húsið. Niknlás
rekur hausinn inn, og segir: »sælir, piltar, hverjir eru
hjer«, spyr hann. Guðmundur segir: »FIýttu þjer inn,
Lási, og lokaðu hurðinni, hjer er veikur maður!« segir
Guðmundur, rjett si-svona. »Það er gott« segir Niku-
lás, »því jeg er með lækninn*. Hann átti ekki við,
sjáið þjer til, að það væri gott að Sigurður var veikur,
heldur hitt, að læknirinn var þar kominn. Svo hvarf
hann út aftur, og jeg hallaði aftur hurðinni á meðan«.
»Jeg get ekki neitað því að mjer varð hálfbylt við
þetta, og jeg heyrði að þeim varð það líka hinum,
útaf þessu, sjáið þjer til, því eins og jeg sagði yður
áðan vorum við einmitt að tala um lækninn rjett
áður. Jeg heyrði að Andrjes bölvaði, svona í hljóði
og skikkanlegheitum þó, og svo fóru þeir að tala
saman í hálfum hljóðum hann og Palli. En Guðmundur
settist upp og það rumdi í honum eitthvað; það var,
skal jeg segja ykkur, aldrei góðs viti þegar rumdi í
honum Guðmundi sáluga. Honum var þá eitthvað niðri
fyrir, gamla manninum. Það vissum við, sem þektum
hann«. —
»En það leið ekki á löngu áður en einhver kom
að hurðinni að utan, og fór að káfa um hana og
reyna að finna snerilinn. Jeg opnaði og inn skríður
lækirinn. Auðvitað sá jeg ekki þá hver hann var sem
inn skreið, því það sá ekki handaskil inni í kofanum«.
»Gott kvöld, góðir menn«, segir hann, og inn
skríður Nikulás á eftir honum, og gefur mjer á kjaft-
inn með olboganum, óvart auðvitað, um leið og hann
þrengir sjer fram hjá mjer. Ojá, jeg held jeg muni
sæmilega það sem skeði nóttina þá. »Nú«, segir
læknir, þegar hann er kominn inn »hafið þið enga
ljóstýru að bregða upp, góðir hálsar«. »Kerti er
hjer«, segir Guðmundur, »en við erum nú ekki að
eyða því í óþarfa*, segir Guðmundur. »Auðvitað ekki«,
segir læknir, »en gott væri að þið kveyktuð á því
meðan jeg er að ná af mjer mesta snjónum. Það er
ilt að hann bráðni allur inn í fötin«. Það var nú
orðið fjárans þröngt í kofanum, og verst þótti mjer
að Nikulás var kominn upp í bælið mitt allur fönnug-
ur og klömbrugur eins og svín, jeg segi það rjett
eins og það var, þótt hann sje nú dauður hann Niku-
lás sálugi*.
»Guðmundur kveykti nú, en allir þögðu á meðan,
nema Sigurður ræfillinn, hann raknaði nú við úr
dáinu eða mókinu, rjett einu sinni enn, og fór að
væla og kúgast, hefir víst orðið óglatt aftur, en kent
til við spenninginn. Þegar birti, sá jeg í fysta sinn
lækninn, hann var kubbaralegur maður, harðneskju-
legur eins og nagli, oftast, þjer þekkið hann nú lík-
lega, hann er núna þarna syðra, kennari við háskól-
ann. Hann leit snöggvast yfir hópinn, og rýndi inn í
hornið þar sem Signrður lá, en jeg tók eftir því að