Alþýðublaðið - 04.04.1964, Síða 16

Kjarasamningar í USA
yfirleitt til 2-3 ára
Verkalýðsíélög fylgjast vel með afkomu fyrirtækja
Reykjavík, 3. apríl, - GG.
HÉR er stddur á vegum Full-
trúaráðs verkalýðsfélaganna
David Lasser, forstöðuniaður
sambands verkamanna í raf-
magnsiðnaðinum í Bandaríkj-
unurn. Skýrði Óskar Hallgríms-
son, formaður Fulltrúaráðsins,
frá því á blaðamannafundi í ‘
dag, að Lasser mundi halda fyr-
Irlestur í Iðnó n. k. sunnudag
kl. 2 e. h. um viðhorf í banda-
rískum verkalýðsmálum og er
öllum frjáls aðgangur. Fyrirlest
urinn verður þýddur jafnóðum
á íslenzku.
Mr. Lasser er á heimleið frá
hinni miklu ráðstefnu í Genf
um verkalýðsmál og stöðu þró-
unarlandanna, en auk þess hef-
ur hann heimsótt verkalýðsfé-
lög í Bretlandi, Frakklandi,
Vestur-Þýzkalandi og Ítalíu. —
Var liann fulltrúi Alþjóðasam-
bands frjálsra verkalýðsfélaga
á ráðstefnunni og kvað sam-
bandið fyllilega styðja þá kröfu
vanþróuðu landanná, að þeirra
hlutur verði bættur, bæði með
því að bæta lífskjör og auka
framleiðni. Sambandið væri á
því, að rétt væri að koma á
þeirri skipan, að hin ríkari
lönd styrktu þróunarlöndin og
gerðu við þau samninga, sem
ekki væru nauðsynlega gagn-
kvæmir, t. d. tollasamninga.
Hér hefur Mr. Lasser þegar
rætt við ýmsa framámenn í efna
hags- og atvinnumálum og mun
ræða við fleiri.
Við spurðum Mr. Lasser um
ýmislegt viðvikjandi amerískum
verkalýðsmálum. Kom þá fram,
að yfirleitt gera amerísk verka-
lýðsfélög nú kjarasamninga til
2-3 ára og hefur svo verið allt
frá 1955. Á árunum 1950—1955
var ástand í efnahagsmálum
Bandaríkjanna ekki eins tryggt
og nú og var þá yfirleitt sam-
ið til skemmri tíma. í allmörg-
um kjarasamningum vestan
hafs er ákvæði um vísitölu-
tryggingu kaups, þannig, að á
þriggja mánaða fresti er kaup-
ið endurskoðað með tilliti til
vísitölu framfærslukostnaðar.
Eins og fyrr greinir, er Mr.
Lasser yfirmaður hagdeildar
sambands síns og er hann var
spurður um, hvort verkalýðs-
félög þar hefðu aðgang að
skýrslum um hag viðsemjenda
sagði hann, að verkalýðsfélög-
in fylgdust ekki síður Vel með
liag fyrirtækjanna en fyrirtæk-
in sjálf. í langsamlega flestum
tilfellum er um hlutafélög að
ræða, sem birta reikninga sína,
og kvað hann öll þau gögn vera
vandlega athuguð, því að nú
orðið byggðu verkalýðsfélögin
kröfur sínar að langmestu leyti
á þeim staðreyndum, sem fram
í þeim kæmu. Aukin fram-
leiðni, aukin sala og aukinn
gróði á reikningum fyrirtækj-
anna leiddi til hækkaðra krafna
verkalýðsfélaganno.
Lasser kvað kaup vérka-
manna í Bandaríkjunum hafa
hækkað að meðaltali um 35-
40% á s.l. tíu árum, og hefði
hækkunin yfirleitt verið 3% á
ári umfram það sem fram-
færslukostnaði nam. Þetta
væri þó dálítið breytilegt eftir
félögum, en almennt séð mundi
þessi hundraðstala vera rétt.
Aukning á framleiðni hefði ver-
ið á að gizka 3-5% á ári vegna
aukinnar sjálfvirkni.
Atvinnulcysistryggingar kvað
hann ákveðnar í sambandslög-
um, en framkvæmd trygging-
anna væri í höndum hvers ein-
staks ríkis, þannig að raunveru
lega væri um 50 mismunandi
tryggingakerfi að ræða. T. d.
væru atvinnuleysistryggingar
hærri í iðnaðarríki í norður-
ríkjunum, eins og New Yórk, en
í tiltölulega fátæku suðurríki,
eins og Mississippi. Við þetta
bættist svo, að í mörgum kjara-
samningum væru ákvæði um
viðbótarstyrki, þannig að um
35% af iðnverkamönnum nytu
aukastyrkja. Gat hann þess
sem dæmis, að verkamaður,
sem missti vinnu hjá General;
Motors, og hefðisþrjá á fram-
færi, mundi hafa kannski 67
Á myndinni eru, talið frá
vinstri: Þorsteinn Pétursson,
David Lasscr og Óskar Hall-
grímsson.
dollara í tryggingu á viku í 26
vikur. Sums staðar væri trygg-
ingatíminn upp í 39 vikur.
Það er athyglisvert, að at-
vinnuleysistryggingar í Banda-
ríkjunum eru algjörlega greidd
ar af vinnuveitendum sam-
kvæmt ákvæðum sambands-
laga. Er lagður 3% grundvallar
skattur á launagreiðslur allt
upp í 480 dollara. Hins vegar
gætu fyrirtæki sparað sér
nokkuð í þeim skatti, t. d. með
því að segja upp sem allra
minnst, svo að meðaltalsgreiðsl
ur mundu vera sem næst 2% af
vinnulaunum.
Félagsgjöld í amerískum
verkalýðsfélögum eru dálítið
mismunandi, en í sambandi Mr.
Lassers eru þau l%~af kaupi,
eða sem næst 4-5 dollarar á
mánuði.
í Bandaríkjunum eru menn
aðeins skyldugir til að vera í
verkalýðsfélögum, ef fyrirtæk-
ið hefur fallizt á að hafa svo-
kallaða „union shop”, þ. e. a. s.
gefa einu félagi rétt til að „or-
ganíséra” verkamenn þess. —
Hafa 80% af stórfyrirtækjum
fallizt á þetta, en eina verulega
stóra fyrirtækið, sem ekki hef-
ur fallizt á „union shop”, er
General Electric.
Um 75% allra verkamanna í
Bandarikjunum eru nú í verka
lýðsfélögum, en ekki nema
19-15% af „hvítflibba-mönn-
um”. Nú eru það lög í Banda-
ríkjunum, að verkalýðsfélög,
sem ávinna sér rétt til að
skipuleggja eða „organíséra”
verkamenn í verksmiðju, verða
að semja fyrir alla starfsmenn
viðkomandi fyrirtækis. Hefur
því ýmsum þótt súrt í broti að
þurfa að semja fyrir hvítflibba
mennina, sem þó vilja ekki vera
í félaginu og greiða því engin
gjöld til þess. Hafa verkalýðs-
(Framhald á 13. síðu).
toVW»WWWWWWWMMMWtW*W*%WWWWmMÍMiWWWWWWWWtWWWWW
(Mffl)
45. árg. — Laugardagur 4. apríl 1964 — 76. tbl-
Lokatillögur um heildar-
skipulag borgarinnar
Reykja^k 3. apríl - GO
í FYRRADAG kom hingað til
lands Bredsdorff prófessor frá
Kaupmannahöfn, en hann er ráð-
gjafi Reykjavíkurborgar í skipu-
lagsmálum. í för með prófessorn-
um eru þeir Sven Sommer og um-
ferðarsérfræðingurinn Anders Ny-
vik, en það er hann, sem skipu-
lagði umferðarkönnunina, sem
fram fór í Reykjavík haustið 1962.
Bíða straums
Hvolsvelli, 3. apríl - ÞS - HP
ENGIN tilraun var gerð til að
draga pólska logarann Wislok út
á háflóðinu í gærkvöldi, en Kóral
byrjaði að toga aftur í morgun.
Tókst dráttarbátnum að þoka tog
aranum nokkra metra. Liggur
hann nú liálfur uppi á sandrifi og
lialtast dálítið, en sjór er svo dauð
ur, að sáralítil hreyfing er á hon-
um, og má með sanni til tíð-
inda telja, að ekki skuli hreyfa
báru við Landeyjasand.
Alltaf er unnið við togarann,
gætt vel að öllu og honum haldið
þurrum, og er það ekki mikið verk
því að við athugun hefur komið
í liós, að skrokkurinn cr alheill,
og togarin lekur ekki. Munu
björgunarmenn nú bíða cftir
siærri straum, en halda þá enn á-
fram tilraunum sínum.
Aðalframkvæmdastjóri NATO
Ilollendingurinn Dirk Stikker,
Skýrði frá því í dag, að liann hyggð
ist láta af störfum í sumar.
Líklegur eftirmaður lians er tal-
inn Ilalvard Lange, utanríkisráð-
herra Norðmanna, en einnig er til-
nefndur Martino, fyrrum utanrík
isráðherra ítala.
Stöðugir fundir eru nú með þess
um mönnum og Geiri Hallgríms-
syni, borgarstjóra, Gústafi Píls-
syni borgarverkfræðmgi, Aðal-
steini Richter skipulagsstjóra borg
arinnar, Gísla Halldórssyni verk-
fræðingi o. fl. Unnið er að því að
leggja síðustu hönd á heildarskipu
lagningu Reykjavíkurborgar, sem
unnið hefur verið að undanfarin
ár bæði hér heima og úti í Höfn.
Tillögur þær, sem samdar verða
á fundunum nú verða síðan lagðar
fyrir borgarsijórn til endanlegrar
ákvörðunar.
BSRB BOÐAR
ALMENNAN
FUND Á MÁNU-
DAGINN
BANDALAG starfsmanna
ríkis og bæja hefur boðað
til almenns fundar í Austur-
bæjarbíói næst komandi
mánudagskvöld klukkan 9.
Þar verða skýrð sjónarmið
og viðhorf BSRB varðandi
dómsúrskurð Kjaradóms 31.
marz síðast liðinn.
Ræðumenn verða Kristján
Thorlacius, formaður RSRB,
Guðjón B. Baldvinsson, ritari
kjararáðs, Haraldur Stcin-
þórsson varaformaður BSRB
og Magnús Eggertsson, rhari
BSRB. Auk þess munu flest-
ir formenn félaga ríkisstarfs
manna flytja stutt ávörp.
STAPAFELLIÐ
AFLAHÆST
Ólafsvík 2. apríl, - OÁ - GO
HEIDARAFLI Ólafsvíkurbáta frá
áramótum er nú orðinn 5070 tonn
í 505 róðrum. í fyrra var heildar-
aflinn á vertíðinni aliri 5950 tonn.
Aflahæstir frá áramótum eru
þessir bátár:
Stapafell 890 tonn í 62 róðrum
Steinunn 725 tonn í 61 róðrum
Valafell 608 tonn í 62 róðrum
Jón Jónsson 672 tonn í 49 röðrum
Jökull 491 tonn í 41 róðri
Hrönn 442 tonn í 55 róðrum
Sveinbj Jak. 397 tonn í 21 róðri
Síðasta hálfan mánuð liafa bát-
arnir farið 136 róðra og fengið
2280 tonn. Hæstir á því tímabilt
eru þessir:
Stapafell 336 tonn í 13 róðrum
Steinunn 330 tonn í 12 róðrum
Jón Jónsson 308 tonn í 13 róðrum
Sveinbj. Jak. 304 tonn í 12 róðr-
um.
IIÁDEGISFUNDUR í dag í turn-
herberginu áð hótel borg.