Alþýðublaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 4

r.«3itiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiitiMifriiiiiii,i>iimiiiiiniiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiHiuiiiiiimiuiiiiimiiiiimimiiiiiiiiiiiiuinmiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiuiiiii t,A
.omiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ii ti n .111(111111 i.iniiiiiiiiMiiiiiiiiuiiiiitiitiiiuiiiiiiiiiiiuiiiiuiuuuuHimuimHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiumuuiiiHiir/7
BÁTAEIGENDUR
mnnrzz
Alls staðar, þar sem kröfur eru gerðar um
Gangöryggi — Sparneytni — Endingargæði
verða Deutz véiar fyrir valinu.

General Motors bátavélin er fyrirferðarlítil,
léttbyggð og kraftmikil.
Hentar sérstaklega vel í smærri báta.
Verðið mjög hagstætt.
Höfum vélar sem við getum afgreitt strax.
62 hestafla vél til sýnis í verzluninni.
Garðastræti 6 — Reykjavík.
Sími 1-54-04.
M/S Laxá — eitt af nýrri skipum íslenzka
(verzlunarflotans, knúið DEUTZ vélum
Leitið upplýsinga hjá aðalumboðinu
HF. HAMRI véSadeiid
Sími 22123.
MEÐ samningum þeim, sem tókust
-aðfaranótt föstudags milli laun-
jþegasamtakanna, vinnuveitenda og
iríkisstjórnarinnar standa vonir til,
að nýtt viðhorf hafi skapazt í ís-
fénzkum lsunamálum og þá um
leið í r&un og veru í íslenzkum
efnahagsmálum. Þetta er í fyrsta
.skipti, se.n gert er allsherjar sam-
komulag í launamálum þess efnis,
að gruankaup skuli haldast ó-
íbreytí, Hins vegar fá launþegar
-mikilvægar hagsbætur í öðru
.íiormi. Þeir fá tryggingu fyrir því,
að kaupmáttur launa rýrni ekki.
'Verkamenn fá rétt til vikukaups
«2ftir sex mánaða samfellda vinnu
og fá þá greidda helgidaga aðra
on sunnudaga. Daglegur vinnu-
íími styttist dálítið nieð óbreyttu
kaupi, jafnfrámt því sem dregið
er úr bilinu milli kaups fyrir dag-
-vinnu og eftirvinnu. Orlof er lengt
-tír 18 dögum í 21 dag. Útvegað er
aukið fé til húsbygginga, fleiri lán
-verða veitt en áður, upphæð láns
'inækkar, vextir af þessum lánum
lækka, en endurgreiðsla þeirra
verður háð breytingum framfærslu
kostnaðarvísitölunnar, eins og
kaupgjaldið.
Megin-þýðing þessa nýja sam-
‘komulags er að sjálfsögðu fólgin í
l).ví, að vinnufriður er tryggður
mæstu 12 mánuði við óbreyttu
Sunnkaupi. Afkoma útflutnings-
vinnuveganna br þannig tryggð.
■fiú hætta, sem gengi íslenzku krón
tmnar hefur stafað af óvissunni
-um framtíðarþróun kaupgjalds- og
-verðlagsmála í landinu, er úr sög-
minni. Ekki eru fyrirsjaanlegar
meinar stórbreytingar á verðl. inn-
anlands, þannig að fjárfestingar-
starfsemi öll ætti að verða eðli-
legri og skynsamlegri á næstu tólf
mánuðum en liún hefur verið á
undangengnu ári. Það er mikils-
virði fyrir alla efnahagsstarfsemi
í landinu, að rutt skuli hafa verið
úr vegi óvissu um það, hver muni
verða þróun verðlags og kaup-
gjalds á næstunni. Og hitt er ekki
minna virði, ef svo fer, sem vonir
standa til, að kjör íslenzkra laun-
þega haldi áfram að batna á næstu
tólf mánuðum, samfara því, að-
ekki verða breytingar á almennu
grunnkaupi. Þá hljóta augu æ í
fleiri að opnast fyrir því, að óeðli- '
áttu sér ávallt stað öðru livoru ó-
raunhæfar hækkanir á almennu
kaupgjaldi í landinu. Þar eð þess-
ar almennu grunnkaupshækkanir
voru nær ávallt meiri en svaraði
til framleiðsluaukningar í þjóðar-
búinu á sama tíma, þá leiddu þær
til almennra hækkana á verðlagi.
Vegna vísitölufyrirkomulagsins
leiddu þessar almennu verðlags-
hækkanir síðan enn á ný til al-
mennra kaupgjaldshækkana, sem
á hinn bóginn höfðu í för með sér
nýjar verðlagshækkanir og þann-
ig koll af kolli. Slíkt vísitölufyrir-
komulag er stórskaðlegt í þjóðfé-
lagi, þar sem er mikill jafnvægis-
í :
leg hækkun grunnkaups er ekki
rétta leiðin til varanlegra kjara-
bóta, heldur raunveruleg tekju-
aukning samfara styttum vinnu-
tíma, í kjölfar aukinnar framleiðni
í atvinnuvegunum.
Ýmsir munu nú eflaust spyrja
sjálfa sig, hvort það atriði sam-
komulagsins, sem fjallar um vísi-
tölubætur á kaupgjald, ef hækkun
verður á framfærslukostnaðar-
vísitölunni, muni nú ekki leiða til
samskonar vandræða og vísitölu-
fyrirkomulagið hafði lengst af í
för með sér á áratugnum 1940-—
1960. En í þessu sambandi verður
að hafa í liuga, að á þessu tímabili
skortur í efnahagsmálum og gagn-
kvæmar hækkanir eiga sér stað á
almennu verðlagi og almennu
grunnkaupi, því að þá eykur vísi-
tölufyrirkomulagið á jafnvægis-
leysið, og gerir verðbólguna í
raun og veru óviðráðanlegá. Á-
stæða þess, að algjörlega óhjá-
kvæmilegt var að afnema vísitölu-
fyrirkomulagið í sambandi við
efnahagsráðs.afanirnar 1960 var,
að megintilgangur þeirra var að
eyða greiðsluliallanum í utanríkis-
viðskiptunum og samræma verð-
lag erlendrar vöru, sem var óeðli-
lega lágt vegna rangrar gengis-
skráningar, miklu liærra verðlagi
innanlands, en það var orðið óeðli-
lega liátt vegna _ verðbólgunnar.
Þetta var ekki unnt nema með
gengisbreytingu, sem beinlínis
átti að hafa það takmark að hcékka
erlent verðlag, bæði á innfluttum
vörum og útfluttum vörum, til sam
ræmis við þá verðlagshækkun, sem
búin var að eiga sér stað innan-
lands. Af þessu hlaut að leiða
nokkra almenna verðlagshækkun
í landinu. Ef vísitölufyrirkomulag
inu hefði verið haidið og þessi al-
menna verðlagshækkun hefði ver-
ið látin leiða til almennrar kaup-
hækkunar, hefði verðbólguskrúf-
an haldið áfram af þeim ástæðum,
að ný t'bil skapast milli verðlags-
ins innanlands og erlenda verð-
lagsins. Þess vegna var óhjákvæmi
legt að afnema vísitölufyrirkomu-
lagið.
Ef hins vegar horfur eru á jafn-
vægi í efnahagslífinu og ekki
verða grunnkaupshækkanir um-
fram framleiðniaukningu og þar
af leiðandi ekki heldur verðbólgu-
hækkanir á almennu verðlagi, þá
þarf vísitölutrygging launa ekki að
vera varhugaverð frá efnahagslegu
sjónarmiði. Hún er þá fyrst og
fremst trygging til handa launþeg-
unum fyrir því, að kaupmáttur
launa rýrni ekki, en slíkt getur
einmitt stuðlað að því, að almenn-
um launakröfum sé haldið innan
þeirra marka, sem framleiðniaukn-
ingin í þjóðarbúinu setur. Ef það
tekst að halda jafuvægi í þjóðar-
búskapnum, getur vísitölutrygging
launa einmitt orðið einn af þeim
þáttum, sem stuðlar að því, að jafn
vægi haldist. Sú hefur orðið raun-
in á t. d. í Noregi og Danmörku.
Ef um jafnvægisleysi er að ræða,
þá verður vísitölufyrirkomulag á
hinn bóginn til þess að auka jafn-
váágisleýsið. Þannig var ástandið
hér hjá okkur á áratugunum 1940
—1960. Nú hlýtur það að vera von
allra góðra manna, að hafið sé
tímabil jafnvægis í kaupgjalds- og
verðlagsmálum, og þá er vísitölu-
trygging launa einmitt mikilvægt
atriði til þess að tryggja slíkt jafn-
vægi áfram.
SV- úrval
Lið Suð-Vesturlands sem leikur
við Middlesex Wanderers á mánu-
dagskvöld hefur verið valið og er
skipað sem hér segir:
Heimir Guöjónsson, KR, Jóh.
Atlason, Fram, Magnús Torfason,
ÍBK, Óskar Magnússson, Þrótti,
Jón Stefánsson, ÍBA, Matthías
Hjartarson, Vai, Reynir Jónsson,
Val, Hermann Gunnarsson, Val,
Jón Jóhannsson, ÍBK, Eileifur Haf
steinsson, ÍA og Gunnar Guð-
mannsson, KR.
Varamenn eru Kjartan , Sig-'
tryggsson, ÍBK, Árni Njálsson, Val
Högni Gunnlaugsson, ÍBK, Jón
Leósson, ÍA, Hólmbert Friðjóns-
son, ÍBK og Gunnar Felixson KR.
5,20,6
11 stangar-
Istökki
IIOUSTON, 5. júní, (NTB-
AFP). Hinn lí t þekkti banda
ríski stúdent Fred Ilansen
setti nýtt heimsmet í stang'
arstökki í dag, s ökk 5,20,6
metra. Slaðfesta heimsmetiff
á John Pennei, 5,20 metra
MnMHMMMMtmMMMMW
4 7. júní 1964. — ALÞÝÐUBLAÐIÐ