Alþýðublaðið - 24.12.1964, Blaðsíða 2

Bltstjórar: Gylfl Gröndal (áb.) og Benedlkt Gröndal. — Fréttastjórl:
Axnl Gunnarsson. — KltstjómarfuHtrúl: Klöur Guðnason. — Simar:
14900-14903. — Auglísingasíml: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við
Hverfisgötu, Reykjavík. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. — Áskriitargjald
kr. 80.00. — 1 lausasölu kr. 5.00 eintakið. — Útgefandl: Alþýðuflokkurinn.
JÓLAÞANKAR
Bármikill sjór
blekkir mig ekki,
við logn er ég hálfu hræddari.
ÞANNIG hljóðar ævagamalt íslenzkt spak-
mæli, til orðið í þá tíð, er fiskimenn glímdu við
ókunn og dularfull náttúruöfl á opnum kænum.
Þessi hugsun getur átt við fleira en gæftir. Síð-
ustu ár eru sönnun þess, að íslenzku þjóðinni gangi
öllu verr að sigla í logni en bármiklum sjó, því
góðæri og 'velmegun virðast leiða til úlfúðar og
átaka milli stétta, flokka og einstaklinga, svo að
öryggi skips og áhafnar er teflt í tvísýnti á stundum.
Hvað veldur þessum örlögum?
Nýútkomin sagnfræð-irit um þjóðmál og þjóð-
arforustu fyrir hálfri öld eða svo leiða í ljós bresti
í íslenzkri skapgerð, sem virðast ætla að gera ís-
lenzk stjórnmál að eilífri sturlungaöld. Skyldi
þetta, eða einhver einfaldari mannlegur breysk-
leiki, valda, að því meir sem þjóðin efnast, því
meiri'verður óánægja og togstreita um auðinn?
Tæknin hefur fært okkur þau tæki í hendur,
sem létt liafa lífsbaráttu og aukið svo afköst fram-
leiðslu, að þjóðin er bjargálna — raunar meðal
gæfusömustu hópa mannkynsins á því sviði. ís-
lendingar hafa lengi haft góða alþýðumenntun, en
nú er á næsta leyti æðri menntun fyrri alla og
með henni vonandi fyllra menningarlíf á hverju
heimili. En andlegur þroski og sönn félagshyggja
hafa ekki aukizt að sama skapi.
Jólin eru hátíð friðar og kærleika. Þau eru fyrir
íslendinga velkomin hvíld í skammdegi vetrar,
hvíld frá önnum og þrasi. Þau eiga ekki aðeins að
* vekja umhugsun um fjölskyldu og næsta vinahóp,
heldur þjóðfélag okkar í heild. Jólin eiga að minna
á þær dyggðir, sem skapa lífi einstaklinga og þjóð
arheildar tilgang og fegurð.
íslenzka þjóðin þarf að hefja nýja baráttu
gegn rótleysi og léttúð og minnast þess, að einn
asni verður ekki að gæðingi, þótt gullsöðull sé á
hann settur. Þjóðin þarf að víkka sjóndeildarhring
sinn og taka þátt í þeirri baráttu, sem mannkynið
alit stendur að, baráttu gegn hungri, fáfræði og
ófriði.
Slík barátta verður að hefjast heima hjá hverj
um og einum — ef til vill heima við jólatréð. Að
svo mæltu óskar Alþýðublaðið lesendum sínum
gleðilegra jóla
2 24. des. 1964 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
_ V' ■ • •< «- •••-.. :
Þessu má aldrei gleyma!
ÞETTA E.ÍTUR ALLT mjöe
glæsilega út. — Borgin er
skreytt, gluggar verzlananna upp
lýstir, blöðin full af glæsilegum
auglýsinguni um fagra hluti og
kræsingar, aldrei eins mikil bif-
reiðasala, ljómi í augum og bros
urn varir. Maður gleðst yfir þessu
— og gleymir. Maður gleymir því,
sem aWrei má gleymast. Hundruð
heimila eru á vonarvöl vegna mis-
taka. Þjóðfélagið á stundum sök-
ina, en alls ekki alltaf, og það sem
meira er, þjóðfélagið er í vanda
statt þegar það reynir að hjálpa.
FYRIR DYRUM Verndar-heim-
ilisins við Stýrimannaslíg standa
á hverjum morni utangarðsmenn,
heimilisleysingjar, lítt klæddir, ís
kaldirf soltnir og óhreinir. Þeir
hafa, ef til vill, komið í gær-
kvöldi, en ekki getað fengið það
sem þeir báðu um, og þess vegna
gengið úti um nóttina, legið í bát
um, dyraþrepum, í skjóli við ösku
tunnur. Flestir eru þessir menn
brostnir, vonlausir, kaldhæðnir,
uppgefnir fyrir erfiðleikum, sem
þeir liafa sjálfir skapað sér.
MARGIR ERU þcssir menn
sjúkir, í raun og veru allir, því
að í allri þeirri atvinnu, sem nú
er, eiga allir að geta bjargað sér á
einhv^rn hátV. Enginn þarf að
| ganga iðjulaus. Margir segja: Þess
| um mönnum er ekki hægt að
bjarga. Það er bezt að þeir krókni
— Það er rétt, að þeir njóta ekki
samúðar, cn þeir eiga að njóta
miskunnar. Okkur vantar ,tflæk
ingaheimili“ á borð við þau, sem
til eru í borgum, með sitt flet og
hlýju, brauðhleif og súpudisk.
Hins vegar á þjóðfélagið erfitt
með að lijálpa nema með því að
vesalingarnir séu sviptir sjálf-
ræði og þeir síðan teknir og flutt
ir burt á heimili annars staðar.
ÞETTA ER IIÖRMULEGT —
og má ekki gleymast. En hitt er
enn hörmulegra, að mikill fjöldi
barna er allt að því á vonarvöL
Faðirinn er drykkfelldur og svik-
ull, hann stclur launum sínum og
eyðir þeim í drykkju. Á mörgum
heimiluon er eiginmaðurinji og
faðirinn vcrsti skálkurinn. Þarna
er kæruleysið og samvizkuleysið
eins og það getur verst verið.
Á NOKKRUM HEIMILUM
er móðirin, sem brýtur mest at
sér gagnvart börnum sínum. „Þeg
ar ég vaknaði þar sein ég liafði
dottið út af á dívangarminum, sat
móðir mín klofvega ofan á mér
með sildina, sem maðurinn liafði
gefið mér og reyndi að troða
hcnni hrárri, upp í mig og hún
öskraði: „Éttu nú! Éttu nú“.
Hún var mcög drrkkin.“. Þetta las
ég nýlega í bréfi frá unglingi.
Og ég veit að þetta er satt.
ÉG SÉ ÞIG lesandi minn hrista
höfuðið og ég heyri þig segjaj
,,Þetta er ekki satt“. En það er
því miður satt, og ég á margar
slíkar lýsingar, sem ég veit að
eru sannar. Þær ættu allar að
birtast í bók. — Ég vert að þið
þráið að njóta jólagleðinnar og
það er heilbrigt og það er gott —
og ég óska þess af heilum hug,
að þið njótið hennar í ríkun*
mæli. En gleymið ekki því, sens
gerist við dyrnar ykkar. Það er
barn við fætur þér! Það er vesal
ingur við fætur þér!
Hannes á horninu.
Ævintýri á gönguför er jóla-
leikrit Leikfélags Reykjavíkur og
myndin hér til hliðar er af Har-
aldi Björnssyni og Brynjóífi Jó-
hannessyni í hlutverkum sínum.
Eindálka myndin er af Bessa
Bjarnasyni í jólasöngleik ÞjóðJ
leikhússing „Stöðvið heiminn -
, hér fer ég út“. ..•
Jólaleikrit Leikfélags Reykja-
víkur verður að þessu sinni
„Ævintýri á gönguför“, en leik-
stjóri þar verður Ragnhildur Stein
grímsdóttir. Brynjólfur Jóhannes-
son leikur ifíammerráð Krans birki
dómara, en Haraldur Björnsson
assessor Svale. Þeir félagar léku
þessi sömu lilutverk þegar „Ævin-
týrið“ var sýnt á vegum Leikfé-
lagsins 1933, og ættu „endurfund-
irnir“ að verða ánægjulegir,
Önnur hlutverk verða í hönd-
um þeirra: Erlings Gíslasonar,
Ingu Þórðardóttur, Gísla Halldórs-
sonar, Bjargar Davíðsdóttur, Guð-
rúnar Ásmundsdóttur, Arnars Jón*
sönar, Péturs Einarssonar og Karl*
Sigurðssonar. Leiktjöld gerðl
Steinþór Sigurðsson.
Jólaleikrit Þjóðlcikhússins ver®»
ur „Stöðvið Heiminn“, leikstjórl
Ivo Cramér. Aðalhlutverkin erH
leikin af þeim Bessa Bjarnasynl
og Völu Kristjánsdóttur, en auk
þeirra koma fram 9 leikkonur oj
dansarar. Hljómsveitin verðuc
skipuð 16 hljóðfæraleikurum und-
ir stjórn Eckert Lundin. Þýðandi
leikritsins er Þorsteinn Valdl-
marsson.