BFÖ-blaðið - 01.12.1988, Side 8

Þórarinn Hjaltason:
Áhrif umferðarskipulags í Reykjavík
á umferðaröryggi
Núverandi ástand
Samkvæmt upplýsingum frá tryggingafé-
lögum hefur umferðarslysum fjölgað töluvert
í Reykjavík á undanförnum árum. Árið 1983
slösuðust 331, árið 1984 slösuðust 435, árið
1985 slösuðust 489, árið 1986 slösuðust 558 og
árið 1987 slösuðust 635 manns. Svipuð þróun
hefur átt sér stað annars staðar á landinu.
Skýringin er að sjálfsögðu fyrst og fremst hin
mikla aukning á umferð, en einnig skipta
aðrir þættir máli, svo sem stóraukinn akstur
yngstu ökumannanna, en þeir eru eins og
kunnugt er margfalt hættulegri í umferðinni
en þeir sem eldri eru og reyndari. Lauslega
áætlað er slysakostnaður í Reykjavík a.m.k.
einn og hálfur milljarður króna á ári.
Væntanlegar endurbætur í aðalskipulagi
Reykjavíkur.
Á þessu ári var samþykkt nýtt aðalskipulag
Reykjavíkur fyrir tímabilið 1984—2004. Þar
er lögð megináhersla á greiða og örugga
umferð. Götur eru flokkaðar eftir hlutverki
sínu í Qóra flokka:
stofnbrautir
tengibrautir
safngötur
húsagötur
Gert er ráð fyrir aðalstígakerfi sem greinist
frá aðalgatnakerfinu (stofnbrautum og tengi-
brautum) með undirgöngum eða brúm fyrir
fótgangandi eftir því sem efni og aðstæður
leyfa.
8
Þórarinn Hjallason er yfirverk-
fræðingur umferðardeildar
borgarverkfræðings.
Umferðarþáttur hins nýja aðalskipulags er
í aðalatriðum óbreyttur frá því sem hann var
í því gamla sem gilti fyrir tímabilið 1962-
1983. Gamla aðalskipulagið var gagnmerk og
stórhuga áætlun, sérstaklega í ljósi þess að
um það leyti sem skipulagsvinnan hófst þá
var stór hluti gatna í Reykjavík malargötur.
Dæmi um mikilvægi flokkunar gatna og
aðgreiningu umferðar eru hinar nýju borgir
eða „new towns“ í Englandi. Þar hefur þessum
reglum verið fylgt meira eða minna við upp-
byggingu heilla borga. Slysatíðni í þessum
nýju borgum er aðeins 20—50% af því sem ger-
ist í öðrum breskum borgum.
Lauslega má áætla, að þær endurbætur á
stofnbrautakerfi Reykjavíkur og aðgreining
umferðar, sem hið nýja aðalskipulag gerir ráð
fyrir, muni að öðru jöfnu fækka slysum um
20%. Það jafngildir því að slysakostnaður
minnki um 300 milljónir króna á ári. Áætlað
hefur verið að uppbygging stofnbrautakerfis-
ins kosti um 200 milljónir á ári. Nýjar og
endurbættar stofnbrautir munu fækka slys-
um beint af þeirri einföldu ástæðu að þær eru
öruggari en núverandi stofnbrautir. Hér
skipta mislæg gatnamót (umferðarbrýr) tölu-
verðu máli, en ætla má að kostnaður vegna
slysa þar sé að jafnaði um helmingi lægri en í
ljósastýrðum gatnamótum með jafn mikilli
umferð. En endurbætt stofnbrautakerfi mun
einnig leiða til fækkunar slysa með óbeinum
hætti við það að hættulegur gegnakstur færist
að miklu leyti út úr íbúðarhverfum yfir á
stofnbrautir.
Aðrar mögulegar endurbætur
á umferðarskipulagi
Umferðarljós
Þó að umferðarljósum hafi Qölgað mikið í
Reykjavík, en þau eru 46 talsins, þá vantar
enn milli 20 og 30 umferðarljós, ef miðað er við
leiðbeiningar frá nágrannalöndunum um það,
hvenær eigi að setja upp umferðarljós á gatna-
mótum. T.d. má nefna, að undantekning er að