Skólablaðið - 01.06.1921, Blaðsíða 4

64
SKÓLABLAÐIÐ
Jiini 1921
inu, sem nema skal; þess vegna verði
umfram alt að vekja áhuga barnanna.
En — „varið yður á eftirlíkingum"
stendur á kínalífselixír-glösunum. það
verður sem sje mörgum kennara, sem
hefir úti allar a ð f e r ð a-klær til að
vekja áhuga, að hann vekur í staðinn
nýj ungagirni og fær að launum
heimtufrekju og tómlæti nemenda
sinna; honum getur farið eins og kukl-
aranum, að hans eigin uppvakningar
geri út af við hann. þessi hætta er þeim
mun meiri, sem fremur þarf að grafa
eftir áhuganum, eða því stopulli sem
hann er, eins og oft er kvartað yfir hjá
kaupstaðabömum. pað er og enganveg-
inn víst, að ýmislegt það, sem mest
dregur athygli bama frá náminu, mundi
yfirleitt, fremur en námið, geta haldið
áhuga þeirra vakandi til lengdar eða til
varanlegs gagns, jafnvel ekki sjálf kvik-
myndahúsin. þau mundu fljótt fá skóla-
blæinn, ef þau væru gerð að skóla; það
eitt, að börnin væru ekki sjálfráð hvort
þau kæmu þar ekki, gæti gert þau að
sömu prísundinni. Og hvernig sem að
væri farið, er ómögulegt að gera þær
myndir, sem beint eru ætlaðar til
fræðslu, nándarnærri eins skemtilegar
og þær, sem börnin sækja nú mest í. —
„Hvað er þá nefnt daglegt brauð?
Svar: — guðhrædd eiginkona eða eigin-
maður, guðhrædd börn, guðhrædd hjú,
guðhræddir og trúir yfirmenn, góð
landstjórn —“. Já, fróðlegt væri að sjá
ungum börnum kent þetta á bíó, jafn-
vel þó að þetta um landstjórnina sje
eins og gripið út úr lífinu, sem vjer nú
lifum. — En hvað um það. þó að kvik-
myndir sje einhver merkasta kunnandi
mannanna, næst sjálfri prentlistinni, og
standi henni í mörgu framar, þá þarf
enginn að ætla að fræðandi filmur geti
ekki orðið leiðigjamar til lengdar alveg
eins og fræðibækur.
það væri svo sem vel kleift, að gera
skólana „skemtilega", ef alt væri lagt í
það, að minsta kosti á sama hátt og
leikhús eða bíó. En hvað væri þá feng-
ið? Ætli tómt eftirlæti í skólum yrði
hóti hollara en eintómt eftirlæti for-
eldra og heimila? Og margur skóli er
vissulega á Tæpugötu staddur í öllum
þessum lausakaupum um ,áhuga‘ barn-
anna með alls konar tilfæringum og
tiktúrum og botnlausum fjölda við-
fangsefna. það er ekki hægt að búa til
lífið sjáíft eða kenna lífið sjálft. það
verður aldrei nema svikull trúðleikur.
Og því mun fara svo best, að skólinn
verði skóli og lífið líf.
það skyldi ekki vera meira mein en
skemtanaleysið í kaupstaðaskólunum,
að þá skortir svo mjög tökin á þrauta-
taug mannlegs eðlis, skyldurækn-
i n n i. Flest ytri skilyrði ganga skólun-
um þar á móti, og þess vegna þurfa
þeir þeim mun meiri andlegan styrk,
eða siðferðisleg tök á nemendum sínum.
En ef skóli nær ekki tökum á s k y 1 d u-
taugum barnssálarinnar, þá er hætt við
að áhuga-takið eitt verði afslept nokk-
uð. Og þar stoða ekki til lengdar nein
yfirboð og ekkert prang. það verður
aldrei komist fram hjá því, að skóla-
ganga og nám er erfiði og áreynsla og
sjálfsafneitun, og það má fljótt gera
of mikið að því, þó að við börn sje, að
draga alls konar hýjalín yfir þann sann-
leika. H. Hjv.
----o---
Móðurmálíð.
Niðurl.
Raddlestur.
Menn skiftast á hugsunum með tákn-
um eða merkjum. Annaðhvort eru þessi
merki sýnileg (bókstafir) eða heyran-
leg (hljóð). þessi tæki hugsanaflutn-
ingsins ætti aldrei að nota nema í sjer-