Alþýðublaðið - 08.10.1965, Blaðsíða 7

KASTLJOS
Deila Kínverja
og Rússa
harðnar enn

MIKILVÆGASTA niðurstaðan af
íhlutun Kínverja í deilu Indverja
og Pakistana var kannski ekki á-
hrifin, sem hún hafði á sjálfa
deiluna, heldur áhrif hennar á
sambúð Peking og Moskvu.
í marga mánuði hafa Rússar
forðazt beina gagnrýni á Kínverja
svo að unnt mætti verða að leggja
liinar opinberu ritdeilur niður.
Þeir hafa áreiðanlega gert sér von
ir um, að Kínverjar mundu einn
ig leggja á sig svipaðar hömlur.
Hófsemi Rússa virðist að minnsta
kosti hafa haft nokkur áhrif.
Þótt Kínverjar hafi nokkrum sinn
um ekki getað stillt sig um að hella
úr skálum reiði sinnar vegna
stéfnu Rússa í Vietnam-málinu
hafa þeir látið af þeirri venju
sinni að birta nákvæma gagnrýni
á stefnu Rússa í heild með reglu
legu millibili.
í síðustu deilu Kínverja og Ind
verja hafa Rússar forðazt að for
dæma Kínverja becht og Jfeieð
nafni. En Moskva hefur birt yfir
lýsingu, þar sem sovétleíðtogarn
ir fordæma öll erlend afskipti af
Kasmír-deilunni.
Auðséð virðist, að þessari yfir
lýsiinguj hafi ver'ð 'beint gegn
Kina, en liún sýnir hve langt
Moskvuvaldhafarnir eru fúsir að
ganga til þess að forðast opinber
ar deiliir við Peking.
Bófahlutverk . .....
En eftir að stríðshættan er lið
in hjá liafa Rússar lýst því yfir,
að i rauninni liafi það verið Kín
verjar sem leikið liafi bófahlut
verkið í þessum leik. Með þessu
hafa Rússar í fyrsta sinn síðan
Krustjov var settur af gert bcina
árás á Kínverja.
Beint og kröftugt svar frá Pek
ing lætur áreiðanlega ekki bíða
eftir sér. Þessu verður síðan aft
ur svarað frá Moskvu, og ástæða
er til að ætla að illindin milli
hinna tveggja kommúnistaríkja
komist að minnsta kosti á sama
stig og í valdatíð Krustjovs.
Nú kann sovézka árásin á Kín
verja að virðast varlega orðuð
eins og hún birtist í „Pravda'.
Þvi var haldið fram, nánast inn
an sviga, að orðsendingum Kín
verja til Indverja hefði verið fylgt
eftir með kínverskum liðssafnaði
á landamærunum, en slíkt „geti
ekki annað en vakið áhyggjur
þeirra, sem áhuga hafa á skjótri
lausn indversk-pakistönsku deilunn
ar.“ En „Pravda” sýndi glögglega
að mikilvægi þessara atfugasemda
var miklu meira þegar það hélt
því líka fram, að aðgerðir Kín-
verja hefðu einnig vakið ugg
þeirra, sem áhuga hefðu á frið
samlegri lausn bæði í Suður- og
Suðaustur-Asíu almennt, og hefðu
áhuga á að „binda enda á.glæfra
spil heimsvaldasinna á þessu svæði
og um fram allt árás Bandaríkj
anna í Vietnam."
HAO TSE TUNG
— nú byrja árásirnar á ný.
Hverjir hafa „umfram allt“ á-
huga á að binda endi á það, sem
„Pravda" kallar bandaríska árás
í Vietnain? Það hlýtur í fyrsta
lagi að vera stjórn Ho Chi Minh
í Hanoi.
Hingað til hefur þessi ríkis-
stjórn haldið sig fast við hina
hörðu linu Kínverja og vísað á
bug tilraunum, sem Rússar senni
lega gerðu á fyrsta stigi deilunnar
til að koma á samningaviðræðum
við Bandaríkin.
Ef „Pravda" er að gefa í skyn, að
Norður-Vietnam menn séu farnir
að ókyrrast eftin hina dólgslegu
stefnu Kínverja í Himalayafjöllum
liggur beinast við að halda að
Rússar telji sig vita hvernig að
minnsta kosti nokkrir leiðtogar
Norður-Vietnam hugsa.
Eftirþankar. . .
Rússar eiga áreiðanlega mikið
betra með að dæma um áhrif kín
versku stefnunnar á valdamenn
ina í Hanoi en menn á Vesturlönd
um. Þeir sem „umfram allt“ hafa
áhuga á að binda enda á hina
bandarísku „árás‘” í Vietnam
kunna nú að gera sér grein fyrir.,
að mikilvægi stuðningsins, sem
Kínverjar veita þeim er minna
en þeir hafa áður talið.
Síauknar sovézkar vopnasending
ar, þar á meðal loftvarnaeldflaug
ar. og önnur nýtízku vopn sem Kín
verjar geta ekki framleitt, hafa
að undanförnu vegið upp á móti
hernaðaraðstoð þeirri, sem Kínverj
ar veita, eða svo er talið.
Önnur miklvæg forsenda fyrir
hinni kínversku aðstoð við Norð
ur-Vietnam felst í endurteknum
bendingum Pekingblaða um, að
dragist kínverjar inn í beina styrj
öld við Bandaríkin um Vietnam
festist bandarísku hersveitirnar
Reykjavík, — EG.
Á fundi borgarstjórnar í dag
kemur til fyrstu uniræðu tillaga
um breytingu á hafnarreglugerð
fyrir Reykjavíkurhöfn, og er þar
gert ráð fyrir verulegri hækkun
hafnargjalda.
Lagt er til að lestargjald hækki
um 50%, vitagjald um rúmlega
40% og bryggjugjald um 50%.
Hækkun á vörugjaldi, en það er
greitt af vörum, sem um höfnina
fara, mun að meðaltali vera um
50%. Er gert ráð fyrir að þessi
gjaldhækkun færi Reykjavíkur-
í hinum asíska frumskógi í von-
lausri baráttu gegn fjandmanni,
sem hafi yfir margfalt fjölmenn
ara liði að ráða. Vegna almennings
álitsins í heiminum þori Banda
rikjamenn ekki að beita kjarnorku
vopnum í slíkri styrjöld.
Erfitt er að segja um hve mikil
áhrif þessar hótanir hafa á mót
un stefnunnar, sem Bandaríkja-
menn fylgja í Vietnam-málinu, en
bandarísk yfirvöld athuga áreið
anlega vandlega líkurnar á slíkri
íhlutun Kínverja.
En þar eð hernaðaraðstaða
Bandaríkjamanna hefur smám sam
an batnað í Vietnam kann vopna
hlé að hafa færzt nær og pólitísk
lausn ef til vill lika. í samræmi
við hugarkerfi sitt í hermálum
munu Kínverjar vafalaust leggjast
gegn slíku vopnahléi.
En stefna Kinverja hefur glatað
sannfæringarkrafti sínum, þar
sem þeir fylgdu ekki eftir hót
unum sínum í átökum Indverja
og Pakistana. Og þetta getur vel
haft það í för með sér, að Norður
Vietnam haldi ekki áfram að reiða
sig á Kína og loforð þeirra eða
leggja trúnað á kröftugar for-
höfn um 22% heildartekjuaukn i
ingu miðað við tekjur hafnarsjóðs
ái’ið 1964. í greinargerð hafnar
stjóra um þetta mál er bent á, að
hafnargjöld á Noi’ðurlöndum muni
vera 2 — 5 sinnum hæi’ri en hér
er fyrir flutningaskip og að í Eng
landi séu hafnargjöld fyrir fiski
skip 6—8 sinnum hærri en hér.
Megim-ök fyrir hækkun hafnar
gjalda eru brýn nauðsyn fjárfrekra
framkvæmda við uppbyggingu og
viðhald í gömlu höfninni, og að
nú hefur verið samþykkt að hefj
ast handa um 1. áfanga Sunda_
Indverskir hermenn ráðast á.
pakistanskt þorp. Kínverjar biði*
álitshnekki með íhlutun sinni i
striðinu ogr afleiðingin gelur orðicl
sú, að áhrif Kínverja í Hanc)
minnki en álirif Rússa aukist..
Stefna Kíxiverja hefur misst sansi
færingakraft sinn og vopnahlé ogr
pólitísk lausn kanna að liafa færxt
nær í Vietnam-deildunni,
dæmingar kínverskra blaða í garð
Bandaríkjanna.
Jafnframt því sem stjórnin í Han
oi tekur vafalaust úrslitaákvörðun
ina á grundvelli hagsmuna Norð-s
ur-Vitnem og skoðana ráðamanna
sjálfra dregur úr ráðgjafahlutverki
Kínverja og hlutverk Rússa eykst
að sama skapi.
Ef niðurstaðan vei-ður á þessa
lund verður hún miklum muri
mikilvægari afleiðing Kasmírdeil
unnar en sú staðreynd, að deila
Peking og Moskvu blossi upp að
nýju fyrir opnum tjöldum.
Victor Zorza.
I hafnarinnai', og er talið að næstxj
í fimm ár þurfi að fjárfesta alls
184 milljónir króna af þessum
sökum.
Með um 20 millj. kr. eigin frarh
lagi á ári er heildarútlánsþörfin
um 8Ó millj. kr. Auk þess muti
höfnin þurfa að standa undir veru
legum viðhaldskostnaði á þes.sil
tímabili ásamt endurnýjun á verú
■legum hluta af vinnuvélum og tækj
urn. Má lauslega áætla þann koslrf:
að 4 — 5 millj. kr. á ári umfram'
venjxdegan viðhaldskostnað. Þann
Framhald á 10. síðu.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 8. okt. 1965 7
Hækkun hafnarqjalda
rædd í borgarstjórn