Vísir - 19.11.1958, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 19. nóvember Í958
VÍSIR
I grenni svipað. f dag, síðasta á- ' áttan mjög til batnaðar um 1
! gúst, er fyrst brakandi þurrk- mánaðamótin ágúst—septem-
ur-“ i ber, þó að sumir yrðu að bíða
í innsveitum var ástandið viku lengur til að ná inn heyj-
mun skárra. Eins og áður var um sínum. Þó að ekki væri
sagt, náðist fyrst taðan þar ó- hægt að gefa töðunni aftur þann '
hrakin, og eftir að óþurrkarnir kraft og fóðurgildi, sem rokið
byrjuðu fyrir alvöru, voru þeir hafði út í ágúst-vindinn, var '■
mun vægari í dölunum. Á Ak- þetta þó til mikilla hagsbóta
. , - - I ureyri mældist úrkoman í ágúst fyrir eigendur hennar, en einn-
iir.giir hefur heimilað Visi að dropi ur lofti fyrr en um 25. +;++ • +-i ■, •, , ,,,,. ,
.......... . _ * .,,, I aðeins 31 mm. En ems og titt ig til mikils hugarlettis fynr
grein, sem Þetta timabil, fra 1.—25. juli,
Þurrkavorfð og rigningasum-
aríð á Norðuriandi 1958,
Víða kom varla dropi úr lofti
vikum saman um vorið.
Páll Bergþórsson veðurfræð- kringum þann 8., en siðan varla
Brenndist
hirta
hann
eftirfarandi
liefur ritað
í tímaritið má þó segja, að hafi verið ákaf-
Veðrið, sem er nýútkomið:
(er í norðanátt, voru þurrkar þá, sem trúðu á þýðingu höfuð-
, varla teljandi, þó að úrkomu-' dagsins, 29. ágúst, fyrir veðr-
| lega mikilvægt fyrir heyskap- ]aust væri> þokuloft og áfall áttuna
Það er eitt af sérkennum veð- inn í sumum sveitum Norður- um nætur> en k81d Qg saggafull
uríarsins á Islandi, að vorið er lands. Kom það nú fram, eins og , , , „ ,___ , , tr- , , - ,• . +
’ ’ hafgola og solarlitið, þegar loks Her skal nu birt tafla um ur-
þurrasta arstiðin, en haustið raunar oftar, hve mikill munur i , , , , ,
^ ’ | var orð:ð þurrt a eftir nottma. komuna a nokkrum norðlenzk-
votviðrasamast. Fyrir landbún- getur orð.ð á tiðarfari í ná- 1
aðinn er þetta að flestu leyti ó-
hagstætt, eins og skiljanlegt er,
og mundi margur kjósa, að þær
rigningar, sem hrekja heyin að
áliðnu sumri, hefðu heldur vökv
að skrælþurra jörð um gróðrar-
tímann.
Stundum bregður út af þessu,
en ekki fer þó hjá því, að í ein-
stökum sumrum kemur þetta
leiðinlega háttalag veðurfars-
ins svo óþægilega við menn, að
lengi er í minnum haft. Svo
mun verða um tíðarfarið víða á
Norðurlandi sumarið 1958.
Vorþurrkar — l'íma-
bilið 1. maí—25. júlí.
Venjulega fer að koma gróð-
urnál á ræktað land í maíbyrj-
un á Norðurlandi. Að þessu
sinni var ekki því að heilsa.
Veturinn hafði verið mjög snjó-
þungur, einkum í útsveitum.
Allan maímánuð héldust svo
kuldarnir, t. d. var mánuðurinn
tveim stigum kaldari en meðal-
lag á Akureyri. Úrkoma var lít-
il, en oftast snjókoma, þegar
ekki var þurrt veður. Ekki
mældust nema 10—20 mm yfir
mánuðinn, en það kom ekki að
sök fyrir gróður, svo miklir
voru kuldarnir, að þeirra vegna
varð sprettan nær engin, og
mátti hei'ta gróðurlaust í mán-
aðarlok.
Þegar kom fram í júní, hlýn-
aði með sólfari og hægviðri. En
um leið fór vatnsskorturinn að
gera vart við sig. Víða var úr-
koman ekki nema 5—10 mm
grannasveitum.
Úrkoma sumarið 1958, mm.
MánuSur Suðure. Siglun. Fagrid. Æðcj Ak. Egilsst. Rvk.
Maí 15 12 19 6 11 21 9
Júní 17 5 31 9 9 6 50
Júlí 43 36 38 15 36 17 13
Ágúst 144 201 178 24 31 59 17
Meðaltal á mán.
25. júlí—31. ágúst 153 181 165 21 48 60 18
1. maí—24. júlí 13 13 24 10 10 11 24
Athyglisvert er að bera sam- unum, því að þar ri gndiað jafn-
Eins og skýrslan frá Fagra- um veðurstöðvum og í Reykja-
dal ber með sér, breyttist veðr- vík s.l. sumar.
Júní- og júlímánuður eru nær
undantekningalaust mun hlýrri
inn til dala en í útsveitum norð-
an lands. T. d. er meðallag júlí-
mánaðar á Akureyri talið 10.9
stig, en aðeins 8.7 stig á Siglu-
nesi, og svipaður er munurinn
fyrr á vorin. Að jafnaði verður
þ-/í sumarið mun seinna á ferð
á útnesjum en í innsveitum, og
nemur það oft tveim til þrem
vikum. Og þegar hlýindaskúr-
irnar komu kringum 8. júlí, var an úrkomuna fyrir og eftir 25.1 aði 24 mm á mánuði fyrri hluta
grasið búið að ná þeim þroska júlí. Miðað við úrkomu á mán- sumars. í júlílok var túnið þar
í hlýrri sveitum Norðurlands, uði eykst hún alls staðar mikið líka ágætlega sprottið, og eitt-
að það varð að allgóðri slægju á Norðurlandi, tvöfaldast í Æð- hvað var búið að hirða þar fyrir
á fáum dögum, en í útsveitum ey, en sexfaldast á Egilsstöðum.' 23. júli, áður en óþurrkarnir
spratt það ekki svo, að unnt Enn meira eykst hún þó, þegar byrjuðu. Þó er Fagridalur
væri að byrja slátt. Nú kom aft- nær dregur útnesjunum, tólf- fremst við sjó og sumarhlýindi
ur sól og þurrkar í hálfan mán- faldast á Suðureyri og fjórtán-' þar ekki meiri en á Siglunesi,
uð. Þá var mikið að gera í góð- faldast á Siglunesi. í Reykja- svo að hér hlýtur regnið að hafa
sveitunum, græn og ilmandi vík rigndi aftur á móti mest í ráðið úrslitum um sprettuna.
taða hlóðst upp í sæti og var ek- júní, um sjálfan sprettutímann,1 Bendir þetta til þess, að spretta
ið í hlöður. En á annesjum en eftir það var úrkoman mun á túnum geti orðið góð, ef regn-
þurfti að bíða dálítið lengur. minni, og er það hagstæðari úr- ið nemur um 25 mm á mánuði,
Þurrkarnir, sem komu aftur eft koma en vænta má í meðalárij en 10—13 mm á mánuði er
ir þann 10., kipptu fljótt úr einkum þegar þess er gætt, að greinilega of lítil væta fyrir
sprettu á ný, og það var ekki sumarið var hér syðra tiltölu- gróðurinn. Má jafnvel segja, að
fyrr en um þann 25., sem hin lega hlýtt frá júníbyrjun. I nokkrir millimetrar regns á
langþráða væta kom á þyrsta Annað er eftirtektarvert. í hentugum tima geti haft úr-
jörðina. En þá var komið annað Fagradal voru vorþurrkarnir slitaþýðingu fyrir heyskapinn á
vandamál til sögunnar; það er ekki nærri eins svíðandi og á heilu sumri.
ekki nóg, að grasið spretti, það hinum norðlenzku veðurstöðv-l ----•——
þarf líka að bjarga því í hlöð- -------------------------------.------—
ur. Og nú hefst nýtt tímabil í
tíðarfari þessa sumars. j
Frá fréttaritara Vísis.
Selfossi í morgTin.
í fyrradag varð það slys í
Rangárvallasýslu að 17 ára pilt-
ur Páll Ófeigsson frá Litlu-Hikl-
isey í Austur-Landeyjarhreppi
brenndist þegar púðursprengj a,
sem hann var að búa til sprakk
í Iiöndum hans.
Brenndist pilturinn nokkuð á
höndum og í andliti. Var hann
fluttur að Selfossi til lækninga.
Var óttast um að sjón hans hefði
bilað en að því er læknirinn á
Selfossi sagði í morgun munu
skemmdir á augum piltsins ekki
vera eins alvarlegar og álitið
hafði verið í fyrstu.
Það hafðisft á
mörgum árum*
Frá fréttaritara Vísis.
Khöfn á laugardag.
Þolinmœði þrautir vinnur all~
ar, geta íbúar í Faartoft á N,-
Jótlandi sagt.
Fyrir 17 árum var brezk her-
flugvél skotin niður hjá þorp-
inu, og fórust með henni allir
flugmennirnir, fjórir að tölu.
Þegar stríðinu var lokið, ákváðu
þorpsbúar, sem eru sárafáir, að
reisa þeim minnismerki, þar
sem þeir hefðu fallið í sameigin-
legri baráttu lýðræðisríkjanna.
Það er ekki fyrr en nú, að minn-
ismerkið er fullgert, því að bæði
eru þorpsbúar fáir og svo eru
auraráðin lítil.
IUisferli barna
Óþurrkar — Tíma-
biiið 25. júlí—31. ágúst.
Rigningin, sem hófst um 25.
Framh. af 12. síðu. i börn segja foreldrum og forráða.
útivistar, skv/1 19. gr. lögreglu-1 mönnúm beinlinis rangt til um
samþykktar Reykjavikur. Því ferðir sinar og athafnir, er þau
júlí fyrir norðan, reyndist annað miður virðist svo sem ýmsir eru um slíkt spurð, og er nauð-
foreldrar geri sér litla rellu út af
allan mánuðinn, og má geta! og meira en gróðrarskúr. Frá
nærri, að hún hefur hroltkið þeim degi og til ágústloka kom Þvi’ að börn þeirra flækist úti á
skammt handa vaxandi túngrös [ tæplega þurrkdagur í mörgum ólöglegum tíma. Unglingar safn-
um. Til að sýna, hvernig ástatt útsveitum. Kemur þetta vel asi; saman á „sjoppum" og leiö-
var í júlíbyrjun, skulu hér birt- fram í veðurskýrslum frá Siglu- ast Þa gjarna út i afbrot og ó-
ar nokkrar umsagnir úr veður-|nesi. Um júlímánuð segir þar: knytti án vitundar foreldra eða
skýrslum um júnímánúð. | „Síðari hluti mónaðarins var annarra uppalenda. Helzta á-
Frá Egilsstöðum var skrifað: mjög votviðrasamur, svo hey- næSÍa þessara barna er oft í því
„Tún eru lítið sprottin og skapur hefur gengið mjög illa,
hólatún illa farin. Það má segja, og ekkert strá komið í hlöðu um
að jörð sé þurr sem ryk að reku- mánaðamót.“
| Um ágústmánuð segir svo á
Siglunesi:
„Ágústmánuður hefur verið elu svo kærulausir, að þe.r
„Einn þurrasti og stilltasti mc?s fádæmum votviðrasamur kauPa afeng* fýr-r börn og ung
kaldur, svo enginn teljandi iiUga e®n S3iía þeim, og dæmj
stungu niður.“
Úr Æ3ey kom þessi frásögn:
„Einn þurrasti og stilltasti
júnímánuður, sem menn muno.
fólgin að sækja fjarlæga
skemmtistaði. Venjulega eiga
þau aðgang að einhverjum á-
kveðnum leigubílstjórum, sem
aka þeim. Eiiistöku bilstjórar
Frá Siglunesi var ritað:
„Gróður er hér lítill, mun
varla verða hægt að byrja að
s’á fyrr en eftir hálfan mánuð
synlegt, að foreldrar gefi meiri
gaum að útivist og félagsskap
barna sinna. Nefndin hvetur for-
eldra til að stuðla að því, að
börn læri strax að hlýða lögun-
um. Það mun öllum verða fyrir
beztu.
Svo virðist sem áfengisneyzla
barna fari í vöxt. Varð lítið vart
við það áður fyrr, að börn innan
fermingaraldurs neyttu áfengis,
en á árinu 1957 hefur nefndin
fengið nokkur slík mál til með-
ferðar.
Vistheimilið í Breiðavík hefur
mjög auðveldað nefndinni störf
að því er varðar mál drengja, er
gerzt hafa brotlegir við lög á
einn eða annan hátt. Hins vegar
vantar enn tilíinnanlega sam-
Mesta gosið í
30 ár.
Jaþanskt eldfjall, Asma, hefur
! gosið hrauni og ösku við og við
í nieira viku.
| Byrjaði fjallið að gjósa með
talsverðri sprengingu á mánu-
daginn, og náði gosstrókurinn
30.000 feta hæð, að því er segir
i fregnum frá Japan. Var spreng
ingin svo mikil, að rúður sundr-
uðust í 2000 húsum í næstu þorp-
um, og meiddust tveir menn af
völdum glerbrota. Asama gaus
j seinast fyrir þrem árum, en
þetta er mesta gos i fjallinu í
30 ár. Fjallið er um 135 km. fyrir
norðvestan Tokyo.
Vegna þurrka og solíars er þurrkdagur hefur komið allan eru til þess. að bílstiórar hafa-
spretta ryr.“ mánuðmn, hey'líka orðin mjög látið afskipfaiausa alls konar ó-
hrakin, ef ekki ónýt, það sem siðsemi 1 bifreiðum þe’rra. Rétt
fyrst var slegið.“ ^ að taka skvrt frarn' að hír
eiga aðeins fáir menn hlut að bærilegt heimili fyrir stúlkur o^
Regnmælingar á Siglunesi máli i stórum hóp, en nauðsvn- torveldar þr.3 m:ög störf nefnd-
1:1 þrjár vikur, og því aðeins, bera það með sér, að hér er ekki iegt er að slíkir menn verð’ látn-
«ð breytist mikið tíðarfar til ýkt um úrkomuna. Samtals jr sæta hinum þyngstu viður-
batnaðar." | r;.gndi þar 201 mm í ágúst. Um lögum. Nokkuð ber á því, að
Þessar umsagnir sýn, hvernig þann 9. komu nokkrir dagar, börn fái að fara inn á da."s'-taði
ástatt var í júlíbyrjun um norð- þegar úrkoma var ekki teljandi. óátalið af forsvarsmönm’m siikra
anvert lanaið, frá ísafjarðar- En þá var loftið kalt og rakt, skemmtana, bæði bér i
djúpi til Fljótsdalshéraðs. ! og mátti því heita þurrklaust. vík og ná<+renr>i. Bá e"u e’"níg
arinnar svo og kvenlögreglunn-
ar, sem á við sömu erfjðleika að
striða i þessu efni og barna-
verndin.
Samkv. upplýsingum kvenlög-
reglunnar hefur hún á árinu haft
Þetta er ekkert
verð.
Hænurnar í Maxíkó hafa hætt
að verpa eða því sem "^-t —
eða eitthvað er að, því p* ■>—
skorti," er rni'dll, svo r~
á evfrium hefur rr'-’ð rm úr ö“u
valdi. Kostar epmð nú e’nn ""'-o
eða um það bil 2 krónur og þyk-
ir mikið. (Hvað fyndist mönnum
hér?l
Hefst nú ,]úlimánuður, þegar
grösin em sem örast að taka út öðrum útsveitum á Norðurlandi. uð í kvikmvndahús, þó að um
þroska sinn í venjulegu árferði. Frá Fagradal í Vopnafirði var hannaðar mvndir sé ?ð /»f
Illýindi eru varla í meðallagi skrifað í ágústlok, en þar rigndi Sfyc,—. ríjvndum læra Vw*n mar'+t
norðan lands, þó að á Suður- 178 mm í mánuðinum: óæskilegt. sem síðan endursrer'l-
landi sé hlýrra en í meðaláriJ „Ekkert strá náðst inn síðan ast í leikjum þeirra og athöfn-
Og enn er allt of þurrt fyrir 23. júlí, og er því mjög skemmt um. Nefndín he'nr
norðan, að vísu nokkur rigning i heyið, Þetta er hér og í öllu ná- vör, að nokkuð fcer á því, að
l
afskipti af 67 stúlkum á aldrin-1
Svipað þessu var tíðarfarið í brögð að því, að börn fari óhindr, um 12—18 ára vegna út’vistar.
lauslætis, þjófnaðar óg •áfonp’s-
ne"zh\. Á'ffr.t sa’"|vi"na p" j
kven1ö"re"!u on b?""avernd?r-
nefndar og er nefndin njög á-
nægð með þá a-ðstoð, er löeregl-
an veitir henni í síörfum henn-
( ar.“
Árekstur við Spán.
í s.l. viku lenti spænskt fiski-
skip í árekstri við enskan drltt-
arbát nærri Cadiz.
Sigl'i d’’' ttirh'- 'ur’"" á
spænska sk’p:ð með þeim ár-
angri, að það sökk eftir skamma
stund, en öllum mönnum, 15
talsins, v”r bjargað um borð i
dráttarbátinn.