Vísir - 09.02.1959, Blaðsíða 7

Mánudaginn 9. febrúar 1959
VlSIB
Tvísöngur Íslendmga er fyrsti marg-
raddaði söngurinn í Evrópu
• \ R í? E| r RBB _ r D /l l!
Rabb vlð Haflgrim Heígason tónskáld um
för hans á Álbjóðaþing musikvísmda-
manna o.fl.
Dr. Hallgrímur Helgason er 160 þúsund meðlimi.
nýkominn úr hálfs ár ferðalagi | Þá má að lokum geta þess,
um Mið-Evrópu, en þar sat hann að víðfrægt músikforlag í Leip-
m. a. í lok júnímánaðar í fyrra zig, Breitkopf und Hörtel, hafa
alþjóðaþing músik-vísin<la- tekið upp á sína arma hljóm-
manna og hélt þar erindi um' sveitarverk eftir mig til út-
tvísöng íslendinga, sem dr. Hall- ] breiðslu í Evrópu, en það var
grímur telur vera fyrsta marg- nýlega flutt í Berlínarútvarpið.
raddaða söng í Evrópu i sinu Sama forlag hefur og boðizt til
frumstœða formi. | að gefa út doktorsritgerð mína,
Vísir hitti dr. Ilallgrím ný- sem ég varði við háskólann í
leiðsluna má geta þess, að ný-
leg'a barst ein pöntun frá Ame-
ríku í munnhörpur og harmon-
ikur fyrir hvorki meira né
minna en 100 þúsund dollara.
Annars lítur fólkið í héruð-
um þessum ekki á handverk sitt
sem atvinnu eingöngu, heldur
er það innblásið lifandi músik-
áhuga, enda mun leitun á á-
stundun hljóðfæraleiks i heima-
húsum sem þarna. Fiðlusmiður-
inn, sem smíðar fiðluna að degi
til„ situr á kvöldin í kvartett
eða hljómsveit og spilar þar á
hljóðfæri sitt sér og öðrum til
ánægju.
— Hittuð þér nokkra gamla
kunningja eða íslandsvini í
þessum leiðangri yðar?
— í Erlangen býr mikill og
góður íslandsvinur, sem ég
heimsótti. Hann er Reykvíking-
um m. a. góðu kunnur fyrir
Gitta við hljóð-
nemann > Aust-
urbæjarbíói. —
Faðir hennar
leikur á gítarinn.
Gitta vann hugi
allra með söng
sínum og yndis-
þokka.
Ljósm.
Oskar Hansen.
lega að máli og innti hann Zúrich í árslok 1954. Geri ég
frétta af þinginu og af ferð ráð fyrir, að hún korni þar út
hans í heild. j áður en langt líður.
— Þingið var haldið í Köln' — Ég hef heyrt, að þér haf-
og sátu það um 700 manns frá ið útvegað hingað til lands
40 löndum og úr öllum álfum1 hljóðfæri til notkunar við al-
heims. Mér hafði verið boðið Þýðumúsikskóla?
að flytja erindi á þinginu og Það er nokkuð til í því.
talaði ég um tvísöng íslendinga tókst á hendur ferð þessara orgelleik sinn í Dómkirkjunni.
og flutti tóndæmi úr kirkjuleg- í erinda um Suður-Þýzkaland, í Þessi maður er prófessor Georg
um og veraldlegum tvísöng, til héruðin á landamærum Þýzka- Kempf, forstöðumaður kirkju-
skýringar erindinu. Ég varð' lands og Tékkóslóvakíu, en þar músikstofnunar háskólans í Er-
þess var, að erindið vakti at-!stendur alþýðumúsik og hljóð- langen, og í gegnum hans
hygli og m. a. bauð forstjóri1 fseragci'ð á mjög háu stigi. Þar ströngu handleiðslu verður hver
valdi eg hljóðfæri til kennslu einasti guðfræðinemi háskólans
og notkunar við alþýðumúsik- að ganga. Hann stjórnar og 150
skóla hér heima, þ. á m. margs- manna stúdentakór við háskól-
konar blokkflautur, strokhljóð- ánn og með honum færir hann
tónlistarháskólans í Saarbrúc-
ken mér að táka tóndæmin úr
erindinu upp í músiksögulegt
hljómplötusafn sem Deutsche
Grammofongesellschaft í Han-
færi, blikkblásturshljóðfæri og upp ýmis stórverk á ári hverju.
over gefur út. Annars birtist ýmisskonar sláttarhljóðfæri. I Prófessor Kempf er einstakur
erindið sjálft í Kongress-Be-
richt 1958 der internationalen
Gesellschaft fúr Musikwissen-
schaft. Ritið kom út rétt fyrir
áramótin.
Flest eru þau komin hingað til íslandsvinur og setur sig aldrei
lands, en önnur munu vera á úr færi með að útbreiða þekk-
leiðinni.
! ingu á Islandi og Islendingum
Á þessu ferðalagi mínu kom með fyrirlestrahaldi eða upp-
ég m. a. á tvo staði, sem mjög færslu íslenzkra þjóðlaga og
ili Kempfs, er Þjóðlagasafn síra rit (Musik í sogu og samtíð),
Bjarna Þorsteinssonar. jsern er stærsta alfræðirit um
Á meðan ég dvaldi í Erlangen músik, sem Þjóðverjar hafa
tók ég við kennslu í músikteoriu gefið út til þessa, og er ráðgerfc
nokkurn tíma við háskpólann í 9 stórum bindum.
fyrir prófessor Kempf, vegna J í þetta rit skrifa ég yfirlit
fjarvistar hans og ferðalaga um um þróun söngs, tónmenntar og
Þýzkaland. | tónsmíða á íslandi frá land*
— Hvar hélduð þér víðar fyr- námstíð og til vorra daga. Rit-.
irlestra um ísland en í Zúrich smíð þessari fylgja margar
og Leipzig?
— Ég flutti erindi í Halle,
Weimar, Erlangen og Berlín, og
talaði víðasthvar um alþýðu-
myndir, m. a. af gömlum músik*
handritum eins og tíðasöng Þor-*
láks helga, úr kirkjumúsikbók-*
um Guðbrands biskups, myndir
músik íslendinga. En annars af gömlum hljóðfærum, eins og
hef ég frá upphafi haldið fyrir- af langspilinu og tvístrengja-
__ Hvert var ferðinni heitið eru einkennandi fyrir þennan sönglaga, því sjálfur er maður-
að loknu þingi í Köln?
— Til Zúrich í Sviss. Þar
dvaldi ég langdvölum áður fyrr
og þar varði ég doktorsritgerð
mína. Að þessu sinni flutti ég
þátt í þýzku þjóðlífi. Annar inn hinn prýðilegasti konsert-
þeirra heitir Markneukirchen, ’ söngvari.
en það er bær með um 20 þús-1 I stofu próf. Kempfs skipar
und íbúum og þar má heita að málverk eftir Jóhannes Kjarval
velflestir íbúarnir vinni að öndvegi — fallegt málverk af
erindi í svissneska útvarpið um hljóðfærasmíði, smíði varahluti Almannagjá. Kvaðst prófesso'r-
íslenzkan alþýðusöng og bók- °§ aðgerð strengja. Fiðlusmíði inn eitt sinn hafa verið staddur
menntir í sambandi við hann. I er Þar gömul hefð og kynslóð austur á Þingvöllum, verið
— Þetta er ekki í fyrsta fram af kynslóð hefir unnið að
skipti, sem þér talið um ísland henni.
í svissneska útvarpið. . | Hinn bærinn heitir Klingen-
— Nei, eg hefi gert það oft' thal og þar er vísindastofnun,
áður og fyrir nokkrum árum, j sem vinnur að rannsókn gæða
þegar ég var búsettur í Zúrich hljóðfæra og að endurbótum og
ásamt nokkrum námsmönnum ’ fullkomnun hljóðfærasmíði.
héðan að heiman, efndum við Þessi stofnun er einstök í sinni
til 2ja klst. samfelldar íslenzkr- röð 1 heiminum og það er ríkið,
ar dagskrár, m. a. með þátttöku1 sem starfrækir hana. Þar er
karla- og kvennakóra, sem
líka miðstöð fyrir harmoniku-
góðu skapi og raulað lög eftir
Schubert — fannst þau eiga vel
við þessa ósnortnu og fögru
náttúru. Þá hafi komið til sín
maður, rétt sér málverk með
þeim ummæium, að þetta skyldi
hann hafa fyrir fagran söng.
Maðurinn var Jóhannes Kjar-
val, og síðan skipar málverkið
öndvegi á veggjum prófessors-
ins.
Annar íslenzkur gripur, sem
lestra um Island í 70 borgum
erlendis, þ. e. í Ausfur- og Vest-
ur-Þýzkalandi, Austurríki, Sviss
og Iiollandi, fyrir svo utan út-
varpsfyrirlestra, sem ég hef
haldið hingað og þangað, m. a.
í útvarp frjálsrar Evrópu í
Múnchen.
— Hafið þér nokkrar rit-
smíðar á döfinni?
— Ég hef verið að vinna að
nokkrum viðbótum og lagfær-
ingum á doktorsritgerð minni,
en auk þess hef ég skráð þátt
íslands í þýzkt músik-alfræði-
fiðlunni gömlu, myndir af gam*
alli nótnaprentun o. fl. )
Veðrið.
Horfur: Allhvass SA og síð-«'
an sunnan strekkingur. HitD
stig fram eftir degi, en 1—3
í nótt. — Kl. 8 var sunnaii
átt um land allt. Víðast 6—Si
vindstig. Rigning vestam
lands og sunnan ,en þurrt
norðanlands og austan. Hiti
6—7 stig. — Kl. 8 í morguft
var SA 7 og 9 stiga hiti í
Reykjavík.
sungu íslenzk lög með íslenzk- °§ munnhörpuframleiðslu Þjóð-
um tekstum. Þar stjórnaði ég vería> °§ sem dæmi um fram-] líka er í miklum metum á heim-
líka hljómsveit sem flutti ís-
lenzk tónverk. Mér hefur skil-
izt, að þessi dagskrá í sviss-
neska útvarpinu hafi vakið at-
hygli þar í landi.
— Voruð þér að þessu sinni
lengi í Sviss?
— Nei, ég hafði lofað að
flytja erindi í Leipzig, í svokall-
aðri Ríkismiðstöð fyrir alþýðu-
list. Fyrir bragðið hafði ég
skamma viðdvöl í Sviss, en hélt
norður til Þýzkalands.
Við Leipzig er ég bundinn
ýmsum tengslum frá fornu fari.
Þar stundaði ég nám á árunum
.1936—39, og þegar eg, nær 20
árum se.'.nna, var á fyrirlestra-
ferð urn Þýzkaland, fögnuðu
skólabræður mínir mér sem
gömlum vini og við það tæki-
færi var ég heiðraður með þvL
að ég var kjörinn heioursfélagi
í þýzka Söngstúdentasamband-
inu. Samband þetta hefur um
Stúlka slasast við að
detta af hestbaki.
Lítil telpa varð fyrir bil og
hlaut talsverð nnei'ðsli.
Nokkur brögð voru að slys- Hringbrautar. Hún meiddist á
um og óhöppum í bœnum um höfði og var flutt í slysavarð-<
helgina, en þó ekkert alvarlegt stofuna. 1
slys. | Um hádegisleytið í gær datt
I gær datt stúlka af hestbaki ölvaður maður í sjóinn viö
á Súðarvegi, Anna Stefánsdótt-] Grandagarð. Hann náðist fljót-
ir að nafni. Hún var flutt í lega og var fluttur í Slysavarð-
Slysavarðstofuna og lá þar enn I stofuna til aðhlynningar Hann
í morgun, því ekki var fyllilega hresstist fljótlega við og varð
búið að ganga úr skugga um ' ekki meint af volkinu
meiðsli hennar. Hún er meidd j
í baki, en læknar telja meiðsli
hennar ekki alvarleg.
Á laugardagsmorgun varð 5
ára gömul telpa, Ingveldur
Kristófersdóttir, Kárastíg 14,
fyrir bíl. I Slysavarðstofunni inu.
kom í ljós, að hún hafði við-1
beinsbrotnað, auk þess sem hún Ljósastaurar brotnir.
hafði marizt og hlotið skrámur. j Tveir ljósastaurar voru brotn-
Seinna á laugardaginn skall .ir á götum bæjarins um helg-
maður að nafni Geir Mágnússón j ina, sennilega með því að ekið
utan í bil á mótum Laugavegar hefur verið á þá. Annar var
Stuldur.
Aðfaranótt sunnudags.'ns var
stolið töluverðu af kvenfatnaði
úr þvottahúsi í Miðtúni 15. —•
Þvotturinn hékk á snúru í hús-
og Barónsstígs. Hann var flutt-
ur í sjúkrabifreið í slysavarð-
stofuna, en meiðsli hans ekki
talin alvarleg. '
I gær um fimmleytið síðdeg-
Þessi mynd var tekin af tcgaranum Valafelli að veiðum í land-
helgi við ísland í liaust. (Ljósm. Sn. Sn.)
brotinn á laugardaginn á Lauga
vegi innanverðum, hinn var
brotinn í gær á Suðurgötunni.
Blossaði út frá rafleiðslunni í
honum og voru viðgerðarmenn
is clatt kona á gangstéttarbrún frá Rafveitunni fengnir til að
á mótum Hofsvallagötu og gera við þær.