Vísir - 26.10.1959, Qupperneq 7

itfánudaginn 26. október 1959
flSII
Ingvar má með réttu nefna
höfðingja framkvæmdanna,
eins og Vilhjálmur faðir hans
A’ar nefndur „höfðingi smiðj-
unnar“.
Sumarið 1909 hélt nýi tím-
inn innreið sína í átthögum
Ingvars austur í Vetleifsholts-
hverfi í Holtum. Veturinn áður
hafði Jón Jónatansson búfr.
siglt til þess að kynna sér land-
'búnaðarverkfæri erlendis og
notið til þess nokkurs styrks
frá Búnaðarfélagi íslands. —
Hann fékk að minnsta kosti
þrjá framleiðendur á sláttuvél-
um til þess að gera á þeim
breytingar, svo að vélarnar
hentuðu íslenzkum staðháttum.
Komu þrjár þessara endur-
Ingvar Vilhjálmsson
sextugur.
víkur með foreidrum sínum ár-
ið 1919 og þar stundaði faðir
hans járnsmíðar til dauðadags.
Ingvar gerðist háseti á tog-
urum, fór á Sjómannaskólann
og varð síðan stýrimaður og
loks togaraskipstjóri um nokk-
urra ára skeið.
Eigin útgerð hóf hann árið
1935 í félagi við Jón Sveinsson.
Gerðu þeir út m.b. Jón Þor-
láksson og var hinn mikli afla-
maður Guðmundur Þorlákur
Guðmundsson skipstjóri á
bættu sláttuvéla, ein af hverri bátnum. Síðar stofnaði Ingvar
gerð, til landsins sumarið 1909 með öðrum síldarsöltunarstöð-
og starfaði Jón á vegum Bún-
-aðarfélags Suðurlands við að
kenna bændum notkun og með-
ferð þeirra.
Þrír bændur í Vetleifsholts-
hverfi, þeir Ólafur Ólafsson í
Lmdarbæ, Ólafur Erlendsson í
Parti og Vilhjálmur Hildi-
ina ,,Sunnu“ á Siglufirði og
einnig söltunarstöð á Þórs-
böfn. Hann átti síldarbræðslu-
stöðina á Seyðisfirði með öðr-
um í nokkur ár.
Árið 1944 byggði hann hrað-
frystihúsið ísbjörnin á Sel-
tjarnarnesi í félagi við Þórð
brandsson íVetleifsholti keyptu heitinn Ólafsson og Tryggva
eina þessara sláttuvéla í sam- ( bróður hans. Hefur Ingvar ver-
einingu. Aliir voru þeir mynd- ið framkvæmdastjóri ísbjarn-
ar bændur, kvæntir gæðakon- arins og .aðaleigandi frá upp-
um. Hinn
hjálmur í
síðast nefndi Vil-1 hafi. Fyrirtækið hefur vaxið ár
Vetleifsholti var frá ári. Auk hraðfrystihússins húfshoitshverfi
járnsmiður ágætur, svo sem hefur það einnig rekið vélbáta-
verið hafði faðir
brandur bóndi í
Gíslason.
Ingvar Vilhjálmsson
hefur starfað í norrænum anda:
„Sjálfur leið þú sjálfan þig,“
og verið sannkallaður höfðingi
framkvæmdanna.
Drengurinn, níu ára gamal,
sem horfði aðgerðalaus á furðu-
verk nýja tímans austur í Vet-
fyrir rúmum
fimmtíu árum, hefur sjálfur
hans . Hildi- útgerð, og er einn stærsti fíorzt virkur þátttakandi í hin-
Vetleifsholti skreiðarframleiðandi landsins.
Hraðfrystihúsið er hið full-
Þegar sláttuvélin var sett komnasta að öllum útbúnaði og
um tröllauknu framkvæmdum
þjóðarinnar síðustu áratugina.
Hann er þar meðal þeirra, sem
saman á lilaðinu í Lindarbæ eitt hið stærsta á landinu, enda n'-estu hafa til vegar komið, í
var uppi fótur og fit í hverf- ( hefur það í mörg ár verið með
inu. Hópuðust ungir og gamlir. mestan útflutning allra hrað-
fiystihúsa landsins. Hefur
rekstur Isbjamarins undir
að til þess að sjá þetta furðu-
verk. Meðal áhorfendanna voru
undirritaður, þá fjögurra vetra, j stjórn Ingvars verið til fyrir-
sendur i sveit fyrsta sinni til myndar bæði á sjó og landi.
fiændfólks síns í Lindarbæ óg j Ingvar er einn aðaleigandi
Ingvar níu vetra, sonur Vil- J og stjórnarformaður Síldar-
hjálms og Ingibjargar Ólafs- og fiskimjölsvei'ksmiðjunnar
dóttur í Vetleifsholti. j á Kletti, en þetta hlutafélag
, Þótti öllum sláttuvélin hið gerir út þrjá togara frá Reykja-
mesta furðuverk. Hún var j vík. Sjálfur á Ingvar nú í smíð-
di'egin af tveimur hestum og um togara í Þýzkalandi af nýj- om í húsi sínu á Hagamel 4.
notuð við túnaslátt í Safamýri ustu og fullkomnustu gerð. Fyrir hönd mína og margra
því að breyta gömlum atvinnu-
háttum í nútímahorf. I
Ilann hefur sýnt hve miklu
einstaklingurinn getur komið
til vegar, er saman fara kunn-
átta, dugnaður, framsýni og
og viljinn til framkvæmda.
Ingvai' er kvæntur hinni á-
gætustu konu, Ásgerði Jóns-
dóttur frá Hjarðarholti í Staf- J
holtstungum. Búa þau, ásamt
þremur mannvænlegum börn
Reykjavík, auk þess sem hann
var þá orðinm meðstjórnandi í
mörgum samtökum . sinnar
stéttar.
Og svo síðastliðdn 8 ár höfum
við starfað mikið saman, báðir
í stjórn Samlags skreiðarfram-
leiðenda.
Þegar svo leiðir ckkar lágu
aftur saman varð mér fyrst
Ijóst, að hér var enginn meðal-
maður á ferðinni. Hér var á
ferðinni maður, sem með frá-
bærum dugnaði hafði b.vggt
upp blómleg atvinnufyrirtæki,
sem ennþá eru í vexti og góðum
framgangi. Maður, sem hafði
hafizt til margskonar ábyrgð-
arstarfa, bæði innan sinnar
stéttar og eins til opinberra
starfa. Er þetta að vonum, þar
sem maðurinn er víkingur til
allra starfa, tillögugóður, sam-
vinnuþýður og er mér sérstak-
lega Ijúft að minnast hinna
góðu tillagna hans í mörgum
þeim málum, sem eg stundum
og þá ásamt fleiri góðum
mönnum, höfum orðið að leysa
á einn eður annaan hátt.
En Ingvar Vilhjálmsson er
ekki neitt langskólagenginn
maður; hygg eg að bóklega
menntun sína hafi hann fengið
á sínum tíma bezta í Stýri-
mannaskólanum, en hann hefir
því betur notfært sér kennslu
þá, er hið daglega líf hefir að
bjóða. Virðist stundum svo að
þeir, sem tileinka sér lærdóm
úr þeim skóla verði stundum
á ýmsum sviðum lærðari en
hinir langskólagengnu. Það eru
alltaf margir, sem tileinka sér
þessa fræðslu á réttan hátt, en
það fullyrði eg, að eg held eg
þekki fáa eða enga, sem hafa
notað þessa fræðslu hins dag-
lega lífs betur en Ingvar Vil-
hjálmsson.
| Svo sem að líkum lætur
hafa, eins og áður segir, ýms
opinber störf hlaðizt á Ingvar.
'Skal hér aðeins sagt frá þeim.
sem mér eru kunn. í stjóm
Fiskifélags íslands hefir hams
setið í mörg ár og fulltrúi á
jmörgum fiskiþingum. Stjórn-
armaður í samtökum atvinnu-
I
rekenda, formaður um árabil t
stjórn Bátaábyrgðarfélagsins
„Grótta“, varamaður í bæjar-
stjórn Reykjavíkur, í vara-
; stjórn L. í. Ú., í Sjó- og verzl-
unardómi Reykjavíkur, for-
maður stjórnar Síldar- og
fiskimjölsverksmiðjan h.f. á
Kletti, í stjórn Samlags skreið-
arframleiðenda, í Útgerðarráði
Bæjarútgerðar Reykjavíkur og
eflaust víðar til forustu í félög-
um eða félagasamtökum, þó
'mér sé í bili eigi kunnugt um
fleiri. Og þessu öllu annar
Ingvar auk þess sem hann rek-
ur eitt hið stærsta og full-
komnasta hraðfrystihús hér á
landi, ísbjörninn h.f. Samhliða
rekur þetta fyrirtæki eina
mestu skreiðarverzlun á ís-
landi, og enda sá maður, sem
lengst hefir rekið þá atvinnu-
grein á íslandi. Þá rekur hann
samhliða þessu útgerð frá
Reykjavík.
Af framanskráðu má sjá, að
Ingvar Vilhjálmsson er enginn
meðalmaður í störfum. Hanrt
er stór maður í sínum mörgu
og ábyrgðarmiklu störfum, og
hefir vaxið til meiri manndóms
og þroska um leið og starfseml
hans hefir fært út kvíarnar.
Persónulega þakka eg Ing-
vari samstarf undanfarandl
ára og óska honum og hans
heimili allra heilla um ókomin
ár. Óslsar Jónsson.
um sumarið og reyndist vel,
Ingvar á sæti í stjórnum vina færi eg Ingvari og fjöl-
þótt ekki fylgdi henni nema margra annara íélaga og sam-;£kyldu hans innilegar heilla-
bnnur greiðan, sem fylgja átti.
Þarna urðum við strákarnir
vitni að merkisviðburði í sögu
islenzks landbúnaðar, þegar
mættust nýi og gamli tíminn.
Fannst okkur mikið til koma.
jtaka, þar á meðal er hann for- jóskir ó sextugs afmælinu með
; rnaðui' í stjórn Innkaupadeild- . þakklæti fyrir liðna daga.
ar Landssambands ísl. útvegs-
manna, og í stjórn L.Í.Ú. Hann
er í útgerðarráði Reýkjavíkur-
bæjar, varafulltrúi í bæjar-
þótt við gætum ekki verið með(stjórn, í stjórn Fiskifélags ís-
í leiknum fyrir bernsku sakir. jlands,
Þá, fyrir rúmum fimmtíu ár- Jíslands og fleiri félaga, sem of
um, urðu fyrstu kynni mín af langt yrði upp að telja.
Ingvari Vilhjálmssyni. Síðan
hafa leiðir okkar oft legið sam-
an og alltaf mér ti! óblandinnar
ánæg'ju.
★ |
Ingvar ólst upp á tímum, ^ fremstu og farsælustu athafna-
þegar allir ungir og gamlir
urðu að leggja hart að sér til
þess að fjölskyldan hefði nóg’inn. Talið er, að þjóðskáldið
að bíta og brenna. Að sjálf- j Davíð Stefánsson hafi haft Vil-
sögðu vann hann öll venjuleg hjálm föður Ingvars í huga, er
Sveinn Benediktsson.
k
sveitastörf. Innan við tvítugs-
aldur reri hann tvær vertíðir á
■opnum skipum frá Þorláks-
höfn.
Ingvar fluttist til Reykja-
vegnar, leggja þær til hliðar og
skila aftur, er þeir fá næstu
sendingu, og fá óskaddaðar í
staðinn — eða gera kröfur til að
fá þannig vöru til útsölu i búðum
sínum, að hún sé í raun og sann-
leika fyrsta flokks. Mér finnst
það vera þeirra en ekki viðskipta-
vina þeirra áð sjá um þetta, og
fráleitt vilja kaupmenn, að við-
skiptavinir þeirra séu óánægðir.
— H'ú.smóðir.“
Fyrir h. u. b. hálfum fjórða
síóvátrVggingaifélags ,áratuS ^gu leiðir okkar Ing-
vars Vilhjalmssonar utgerðar-
manns í Reykjavik saman. Var
það á þann hátt, að eg var há-
seti sumartíma á togaranum
Leikni frá Patreksfirði, en hann
fyrsti stýrimaður. Kynntist eg
þá fyrst frábærum dugnaði
hans, verkhyggni og útsjónar-
semi. Hlífði hann sér aldrei við
störf á dekki, vann sín verk
með sínum undirmönnum og
mátti oftast halda að hann
væri einn úr þeirra hópi. Eg
undraðist þá hina framúr-
skarandi starfsorku hans og
hve lítið hann þurfti að sofa.
Mér fannst hann raunar alltaf
Það fer ekki fram hjá nein-
um, sem fylgist með atvinnu-
málum þjóðarinnar, að Ingvar
Vilhjálmsson er þar meðal allra
Hann er af kjarnakyni kom-
hann orti hið snjalla kvæði:
„Höfðingi smiðjunnar“. „Margt
er líkt með skyldum", og margt,
sem þar er sagt, gæti eins átt
við Ingvar:
vera á þilfari, þegar verið var
að veiðum.
Slík voru okkar fyrstu
„Höndin, sem hamrinum lyftir, jjynnj
er hafin af innri þörf,
af líknsamri lund, sem þráir
að létta annars störf.“
Árin liðu, en um 1950 lágu
leiðir okkar aftur saman.
Mættumst við oft á stjórnar-
^fundum í Sölumiðstöð hrað-
„Hér er voldugur maður að frystihúsanna. Nú var Ingvar
verki, ekki lengur yfirmaður á tog-
með vit og skapandi mátt.“ ara. en nú hafði hann fengið
aftur mikil forráð í landi, fyrst
Ingvar hefur ætið kosið og fremst sem stjórnandi
heldur að vera en sýnast. Hann sinna atvinnufyrirtækja í
Mikill skortur á verkafólki
í V.-Þýzkalandi.
Stórkostlegur innflutningur vinnuafls
frá Miðjarðarhafslöndum.
ítalskir verkamenn koma ti’l
V.-Þ. vikulega. Þeir verða
orðnir 23.000 í lok ársins og
á næsta ári gert ráð fyrir, a5
tvöfalt eða jaínvel þrefalt
fleiri ltomi vikulega en nu.
í öllum iðngreinum að kalla
er hinum ítölsku verkamönn-
um tekið opnum örmum. Þeir
fá þó einkum atvinnu í vefnað-
aðar,- málm- og byggingaiðn-
aði landsins. Yfir 5000 Spánverj
ar og Grikkir hafa einnig kom-
ið á undangengnum vikum.
Athyglisvert er, að Verkalýðs
sambönd og einstök verkalýðs-
félög hafa ekki risið gegn þess-
um innflutningi verkafólks. Hin
stærri fyrirtæki í landinu aug-
lýsa eftir 300—500 manna hóp*
um verkamatma og bjóða þeim
nýbyggð hús til þess að búa í,
skemmtunum á þeirra eigin
máli, kaup samkvæmt taxta
vestur-þýzkra verkalýðsfélaga
— og svo er messað fyrir loinn
erlenda verkalýð samkvæmt
þeirra eigin trú og trúar- og
kirkjulegri hefð og venjum.
Stjórnin í Belgrad, Júgóslav-
íu, hvetur verkamenn þar til
þess að fara til Vestur-Þýzka-
lands og dveljast þar um sinn
við störf og þjálfun.
Bonnstjórnin áformar mikinn
innflutning . erlendra verka-
manna frá Miðjarðarhafslönd-
um, cn verkafólksskortur cr (
meiri í Vestur-Þýzkalandi en
verið hcfur nokkurn tíma síðan
1 er síðari heimsstyrjöldinni lauk.
! Afleiðing vcrkafólksskortsins
er, að allmjög hefur dregið úr,
iðnaðarframleiðslunni. Bitnar
þetta að sjálfsögðu á útflutn-j
ingi iðnaðarvara, og gerir erfið-
ara um vik að standast harða
samkeppni Bretlands og Banda
Jríkjanna, og aflciðing að jafn-
vel að markaðir hafa tapazt.
j Það, sem miklu — jafnvel
mestu bjargaði lengi vel í þessu^
efni — var hinn stöðugi straum-
ur flóttamanna frá Austur-
Þýzkalandi. Þessi flótti er nú
' mjög dvínandi, og þeir sem
jkoma nú, ekki sambærilegir
livað vinnuhæfi og vinnuþol
snertir við þá, sem áður komu.
Vestur-þýzka vinnumálaráðu
neytið tilkynnti, að skortur sé
a. m. k. 250.000 verkamanna en
þegar eru komnir til V.-Þ.
163.000 erlendir verkamennj
og byggja menn í Bonn mikl-
ar vonir á, að fá verkamenn
eftir þörfum á Ítalíu, en þar
eru skráðir 1.830.000 atvinnu
lausir verkamenu. Yfir 7 00