Vísir - 11.04.1961, Blaðsíða 9

Í»ri6judaginn apríl 1961
VÍSIE
Q

‘ggteaaságggflwaws
Errol Flynn fellir dom
yfir ,lífsmorðingjanum‘.
$A

NNAR
\ Ö G U K
☆☆☆ EFTIR VERUB ☆☆☆
Ekki er ýkja langt síðan hinn
heirnsfrægi kvikmyndaleikari
Errol Flynn var dáður og eft-
irlæti milljóna manna um allan
heim. Hann lifði furðulegu lífi
Errol Flynn.
og féll í valinn 51 árs, og sagt
er, að hann fari ekki dult með
það í sjálfsævisögu sinni, að á-
fengið, sem hann kallar „lífs-
morðingjann“, hafi verið það,
sem gerði út af við hann.
Ýms vandamál mannkynsins
eru lífseig og þreytandi. Eitt
þeirra er áfengisbölið. Ekki
skortir þó vitnaleiðsluna gegn
því fyrr og síðar, en hér skulum
við nefna aðeins þrjú vitnin,
vitandi þó, að heimurinn muni
lítt láta sér segjast við alla
vitnaleiðslu, því hann er blind-
ur af krónu, dollara eða ein-
hverjum öðrum gjaldmiðli.
Væri ekki svo, myndi áfengi
ékki vera til í frjálsri sölu,
sVo miklu tjóni veldur það um
allan heim.
1. vitni:
Upton Sinclair er heimsfræg-
ur rithöfundur. Alla ævi sína
hefur hann’ vitnað drengilega
og markvisst gegn áfengisneyzl-
unni. Fyrir nokkru kom út bók-
in hans The Cup of Fury —
Bikar heiftarinnar. Þar segir
skáldið hryllilega sögu, hvernig
tugir frægra manna, skálda og
rithöfunda, drápu sig á áfeng-
inu.
2. vitni:
Barrymore-fjölskyldan var
einnig heimsfræg. Morgunblað-
ið er nýbúði að birta sjálfsævi-
sögu Diönu Barrymore. Hún
varð fórnariamb ofdrykkjunn-
ar, saga hennar og allrar fjöl-
skyldunnar er hörmungarsaga,
en lærdómsrík og hefði átt skil-
ið að betur hefði verið vandað
til íslenzkunnar í þýðingu
Morgunblaðsins. Hið fræga
leikarafólk kvaldi sig sjálft,
Jifði í sífelldum árekstrum og
ástarævintýrum, og alltaf og
alls staðar flaut áfengið, sem
að síðustu gerði út af við þessar
hröktu mannverur.
|
3. vitni:
Errol Flynn og sjálfsævisaga
hans. Norska Godtemplarblad-
et birti fyrir skömmu örlítinn
kafla úr þessari ævisögu. Hann
er á þessa leið:
„Áfengið sviftir miklu fleiri
menn lífinu en allar ópíumteg-
undir samanlagðar. Um allan
iheim er hægt að fá keypt á-
fengi því sem næst á hverju
götuhorni. Það herjar sérstak-
lega á heila manna og lifur.
Það eyðileggur allt siðferði og
alla lífsgleði. Maðurinn verður
linjulegur og sljór. Það var
hörmulegur skaði, að áfengis-
bannið (í Bandaríkjunum)
skyldi misheppnast. Sennilega
var það of róttæk tilraun. í stað
þess að banna áfenga drykki
'gersamlega, hefði átt að ákveða
í lögum, að þeir skyldu fást að-
eins eftir læknisávísun eða með
einhverjum öðrum takmörkun-
• um.
I Bannið var mikilsverð tilraun
!viss hluta þjóðarinnar til þess
jað ákvarða fyrir heildina, en
imeð banni finnst fólki oft að
það sé svift vissu frelsi, og rís
gegn því.
Áfengi leikur menn illa, svo
að þeir aðhafast hið furðuleg-
asta. Samt er það svo, að bæði
Isjónvarp og mörg blöð lifa á
1 auglýsingum um öl og brenni-
j vín, og sala þess er veigamikill
þáttur í þjóðartekjum.
Eg heíd, að eg sem drykkju-
maður, sé fórnardýr vissrar til-
hneigingar, sem er auðskilin og
auðsæ, og hún er staðreynd í
heimi manna. Hún hertekur
okkur, sem erum veikir fyrir,
og gerir út af við okkur.“
Meira birti norska blaðið ekki
úr þessari ævisögu, sem vafa-
laust er mikil saga, og rauna-
saga.
! Hér eru aðeins þrjú vitni af
þeim milljónum manna, sem
með eyðilögðu lífi og dauða sin-
um hafa vitnað gegn áfengis-
neyzlunni.
Hafi blóð eins mannsí í fyrstu1
morðsögunni, hrópað til Guðs,!
þá hlýtur blóð hinna óteljandi
fórnardýra áfengissölunnar að
hrópa hátt í himininn, en mik-1
j ill hluti, ef til vill mestur hluti
; þjóðanna heyrir ekki það hróp.1
Peningurinn blindar og deyfir
einnig heyrnina, og nautnasýkin
, leggur til lið sitt.
Pétur Sigurðsson.
Gervitungl Bandaríkjamanna
1) Þcgar á miðju ári höfðu
Bandaríkjamenn sent 34 gervi-
tungl á loft. Þau hafa sent til
jarðar margvíslegar upplýsing-
ar og þúsundir mynda, sem hafa
hjálpað mönnum til þess að
gera sér betri grein fyrir veð-
urfari, geisliun og öðrum leynd-
armálum himingeimsins. Þess-
ar upplýsingar hafa ver’ð send-
ar vísindamönnum annarra
þjóða, jafnóðum og þær hafa
legið fyrir. Aðaltilgangur
Bandaríkjamanna með þessum
gervitunglum er að afla upplýs-
tímum.---------r- Explorer I var
skot’.ð á loft af bandaríska land-
hcrnum. Hann kom mönnum á
snoðir um geislunarbelti, sem
liggur tunhverfis jörðina og
nefnist Van Allen beltið,' eftir
Dr. James A. Van Allen, sem
uppgötvaði það. Þetta var að
öllum lík’.ndum merkilegasti
viðburður á jarðeðlisfræðiárinu.
Tunglinu var skotið á loft 31.
jan. 1958, óg 30.8 pund, sívalt
I,
í laginu, og 6 þuml. í þvermál.
Ævi þess er 3—5 ár, og um-
ferðartíminn 107.9 mín. Næst
jörðu fór það 216.8 mílur en
fjærst 1.198.3 mílur. — — —-
Vanguard I var skotið á loft af
sjóhernum. Hann staðfcsfú þá
tilgátu manna, að jörðin væri
svipuð í laginu og pera, og að
ummálið rnn miðbaug væri ekki
eins in’.kil og talið hafði verið.
Því var skotið á loft 17. marz
1958 og óg 3.25 pund. Það var
hnöttótt og 6.4 þumlungar í
þvermál. Gert cr ráð fyrir að
það verðii á lofti 200—1000 ár,-
Það fer kringum jörðina á 131
mínútum, er í 405.7 mílna fjar*
lægð þegar það er næst jörðu,
en 2.460.6 mílna fjarlægð fjærst.
2) Explorer III var skotið á
Icft af landhemum, og .safnaði
það mikilsverðum upplýsingum
um innri hluta Van Allen belt-
isins og einnig um áhrif lítilla
loftstcina. Tungl’.nu var skotið
26. marz 1958 og óg 31 pund.
Það var sívalt í laginu, 6 þuml
í þvermál og var á lofti frá 26.
marz til 28. júní. Umferðartími
var 115.87 mínútur og fór næst
jörðu í 21 mílna fjarlægð. —
— — Explorer IV var sömu-
leiðis skotið á loft af landhern-
um og tilgangurinn með ge'm-
skotinu var svipaður og átti sér
stað um Explorer III, þ. e. að
safna frekari upplýsingum um
Van Allen beltið. Því var skot-
ið á loft 26. júlí 1958 og óg
38.4 pund. Það var sömulcið’.s
sívalt í laginu, 80.39 þml. langt
og 6.25 þuml. í þvermál. Það
var á lofti fram til 23. okt. 1959.
Umferðartími tunglsins var
110.27 mínútur, fór næst jörðu
í 163 milna fjarlægð, en fjærst
í 1.380 mílna fjarlægð.-------
Score hét þessi eldflaug og var
' skotið af flughernum handa-
| ríska. Hún var notuð til þess
að taka við og endurvarpa
mannsrödd'.nni utan úr geimn-
um. Heiini var skotið á loft 18.
| desember 1958. Þyngd eldflaug-
arinnar var 8.750 pund, hún
var sívöl í laginu, 85 feta Iöng,
10 fet í þvermál og var á löfti
fram til 21. janúar 1959. Flaug-
in fór umhverfis jöríT.na á
101.46 mínútum, fór næst jörðu
í 110 mílna fjarlægð en var
f jærst í 920 mílna fjarlægð.
I
Dæmt skal um
umsækjendur.
Skipuð hefir verið dómnefnd
til þess að dæma hæfni umsækj-
enda um prófessorsembætti í
sögu við heimsepkideild Há-
skóla íslands. í nefndinni eiga
sæti: dr. Steingrímur J. Þor-
steinsson prófessor, af hálfu
heimspekideldar, og er hann
jafnframt formaður nefndar-
innar. Dr. Kristján Eldjárn
þjóðminjavörður, af hálfu há-
skólaráðs og Finnur Sigmunds-
son landsbókavörður; skipaður
af menntamálaráðuneytinu.
Sex umsóknir bárust um em-
bættið, en einn umsækjenda,
Gunnar Finnbogason cand.
mag., hefir tekið umsókn &ína
aftur.
3) Vanguard II var skotið á
loft af ga’mrannsóknaráði
Bandaríkjanna, og tigangurinn
var að ná myndnm af yfirborði
jarðar, sem gætu orðið að liði
bæði landfræðingum og veður-
fræðingum. Því var skotið á loft
17. febrúar 1959 og óg 20.74
pund. Tunglið var kringlótt, og
áætlað að það verði á'Iofti í allt
að 10 ár. Það fer uiuhverfis
jörðu á .125.3 mínútum, er í
346.9 mílna fjarlægð næst jörðu
en 2.045 mílna fjartægð fjærst.
Discoverer I var skotið
á loft af flughernum, og var
þetta fyrsta gervitunglið scm
fór umhverf’s jörðina, þannig
að Ieið þess lægi umliverfis
heimsskaut.n. Því var skotið
28. febrúar 1959, óg 245 pund,
var sívalt, 19.2 feta langt og 5
fet í þvermál. Það var á lofti
fram til 5. marz 1959 og fór
umhverfis jörðina á 95.9 mín.
Næst jörðu í 99 mílna fjarlægð,
fjærst í 605 mílurn, — — —
Pioneer IV var skotið á loft af
geimrannsóknaráðinu banda-
ríska. Þetta var gervitungl sem
fór á svo víðri braut, að það
komst í aðcéns 37.500 mílna
fjarlægð frá tunglinu. Það stað-
festi það sem áður var vitað um
geislunarbelti og gerði athug-
anir á geimryki. I»ví var skotið
3. marz 1959, óg 13.4 pund, var
kcilulagað, 20 þuml. langt og
9 þml. í þvermál. Það getur ver-
i'ð á lofti til eilífðar, fer um-
hverfis jörðu á 406.95 dögum.
Sólfirð þess er 107.951.000 míl-
ur en sólnánd 91.720.000 mílur*.
idbky^J.w