Vísir - 21.07.1962, Qupperneq 4

VISIR
Laugardagur 21. júlí 1962.
tV
...............................................................■•■"■•'

Meðal þeirra sem þátt
tóku í vísindaráðstefnu
náttúrufræðinga, sem
staðið hefur yfir hér í
borg að undanförnu,
voru þáu hjón Doris og
Áskell Löve, sem bæði
eru prófessorar í grasa-
fræði vestur í Montreal
í Kanada. Var Áskell
aðal frumkvöðull að ráð
stefnunni og hafði und-
irbúning hennar í aða!-
dráttum með höndum.
Vísir hitti prófessor Áskel
Löve að máli sl. þriðjudag en
þá var ráðstefnunni í þann veg
inn að ljúka og Áskell á förum
úr bænum. Fyrsta spurningin
sem blaðamaðurinn lagði fyrir
Áskel var hvenær þau hjón hafi
flutt frá íslandi vestur um haf.
— Það var fyrir 11 y2 ári. Þá
fengum við hjónin bæði kennslu
störf við Manitobaháskóla í
Winnipeg. Konan mín Doris
hafði umsjón með grasasafni há
skólans, en hafði auk þess
nokkra kennslu á hendi. En ég
sjálfur kenndi alltof mikið.
— En nú hafið þið flutt fyrir
nokkru?
— Já, okkur bauðst báðum
betri atvinna við franska há-
skólann í Montreol og þangað
fluttum við árið 1956.
— Er franskur háskóli f
Montreal?
— Það eru tveir háskólar þar,
annar enskur, hinn franskur.
Þetta er ekki neitt undarlegt
þegar þess er gætt að 70%
íbúanna þar eru frönskumæl-
endur, en 90% í Quebeck.
Franski háskólinn í Montreal er
mjög stór, og þar eru um 16
þúsund stúdentar árlega við
nám.
Kennum undir
doktorspróf.
— 1 hverju er kennsla ykkar
hjóna fólgin?
— Kennslustarfið er í sjálfu
sér mjög létt, þvf við kennum
aðeins undirf doktorspróf. Það er
mjög frjálslegt, bindur tíma
okkar lítið og við getum varið
tímanum að mestu til rann-
sókna. Fyrir bragðið getum við
verið langtímum fjarverandi, á
ferðalögum eða við rannsóknár-
störf. Stundum tökurr) við nem-
endur sem eru að búa sig und-
ir doktorspróf, með okkur í
ferðalög. Meðal annars tókum
við tvo nemendur með í þessa
Islandsferð.1 Það eru hvort
tveggja miklir efnis- og dugn-
aðarpiltar og annar þeirra virð-
ist hafa sérstakan áhuga á
íslandi. Þegar það var ráðið að
hann færi til íslands vildi hann
strax fara að Iesa íslendinga-
sögurnar. Og eftir þessa stuttu
dvöl hérna þekkir hann Reykja-
vík orðið út og inn næstum eins
og innfæddur Reykvíkingur.
réttu lausn. Þetta var í sjálfu Mount Washington, en það er
sér mikið vísindalegt afrek hjáÁrelíus Níelsson, Helga Kristins-
‘■■- ■•:•-•■. . ...
Áskell Löve.
piltunum, enda ágætlega gáfaðir
báðir tveir. Þetta er eitt af því
sem verður að gagni við leit
vísindamannsins að tilveru eða
þróun plöntunar á jörðunni. Og
þegar við höfum uppgötvað
hvernig unnt er að kynbæta
plönturnar, er verkefni okkar
lokið. Þá er það annarra að taka
við og hagnýta sér árangurinn.
Viðtal v/ð
prófessor
Áskel Löve
— Af því að þú talaðir um
nemendur frá Indlandi datt mér
í hug að spyrja hvort þið hefð-
uð nemendur frá mörgum þjóð-
um?
— Auk Indverjanna og Kan-
adamanna, höfum við nemendur
frá Hong-Kong, frá Formósu,
Svíþjóð, Englandi og Póllandi.
Mörg verkefni
bíða.
— Hvað liggur svo næst fyr-
ir?
— Það er ýmislegt. Fyrst
ferðalag vestur á land með nátt-
úrufræðingunum sem voru hér á
vísindaráðstefnunni. Þegar ég
ur-Ameríku, 1800 metra hátt og
veðurfar f ýmsu áþekkt og hér
heima á íslandi hvassviðra- og
illviðrasamt, miklar rigningar.
Við búum á hóteli sem er uppi
á há fjallinu og förum þaðan
í leiðangra niður í fjallshlíðarn-
ar á daginn. Það getur verið
býsna þreytandi ef langt ;er
gengið. Þarna verðum við út
ágústmánuð.
Þrjár ráðstefnur.
I septembermánuði verður
meira næði og rólegra, en í
byrjun októbermánaðar hefst
ráðstefna vísindamanna í Mont-
real, áþekk þessari sem hér hef
ur staðið yfir undanfarið. Þetta
er þing alþjóðafélags um þróun-
arfræði jurta. Slík þing hafa
áður verið háð í Kaupmanna-
höfn og Sviss, en verður að
þessu sinni haldið í Montreal.
Ég er forseti þessa félags sem
stendur og þess vegna hvílir
undirbúningurinn og skipulag
þingsins líka að verulegu leyti á
mínum herðum.
Þetta er þriðja ráðstefna vís-
indamanna sem ég sit í ár. Sú
fyrsta var í byrjun þessa mán-
aðar í Prag. Hún var haldin í
tilefni af hálfrar aldar afmæli
tékkneska grasafræðifélagsins í
ár. Á ráðstefnu þessari sátu 200
— 300 manns, mest tékkneskir
vísindamenn, en auk þeirra fá-
einir útlendir boðsgestir. Ég var
sá eini sem boðið var frá Ame-
2oo
Hann notar hverja afgangsstund
til að skoða söfnin og kynna
sér allt sem varðar ísland og
íslenzk málefni.
Á fjórða hundrað
greinar.
— Eftir því sem ég hef haft
spurnir af liggur mikið lífsstarf
eftir ykkur í prentuðu máli fyr-
ir utan kennslustörf öll?
— Nú orðið höfum við góðan
tíma til rannsóknar og ritstarfa.
Mér hefur talizt svo til að ég
hafi skrifað sem næst 200 grein-
ar um ævina og Doris kona mín
nokkuð á annað hundrað. Sumt
vinnum við eða skrifum saman
og stundum líka með stúdent-
um, nemendum okkar. Þessar
greinar okkar hafa birzt í ýms-
um tímaritum, mest þó vísinda-
ritum, víðs vegar um heim. Sú
síðasta var að koma út í Prag
fyrir nokkrum dögum.
Meginþorri þessara ritgerða
eru síðan sérprentaðar og sum-
ar ritsmíðarnar eru heilar bæk-
ur, eins og t.d. bók sem kom
út í fyrra eftir okkur hjónin
um litþráðatölur £ jurtum í
Norður- og Vestur-Evrópu. Eins
konar handbók um jurtir, sem
vaxa á því svæði. Þetta var
12 ára starf og hófst hér heima
á íslandi áður en við fluttum
vestur um haf.
Annars fjalla þessar ritsmíðirí
okkar aðallega um þróunarfræðiS
og jurtaiandafræði, bæði hvaðí
snertir amerískar og evrópskarj
jurtir.
Merkilegar
rannsóknir.
— Úr því að nemendur ykk-<
ar eru að búa sig undir doktors-J
varnir hljóta þeir að vinna að^
meira eða minna leyti að sjálf
stæðum rannsóknunm?
— Já, og við hjónin hjálpumí
þeim til við það eftir megni.
Þannig má t.d. benda á eitt við-)
fangsefna okkar, en það er ranní
sókn á uppruna hveitisins. Þaðí
er vitað að hveitið var upphaf-J
Iega myndað úr þremur tegund-5
um af gagnslausu illgresi aust-
an úr Litlu-Asiu og Sýrlandi./
Það er enn fremur vitað hverj-<
ar' tvafer þessara illgresistegunda (
voru, en þá þríðju þekktu menn /
ekki. En tveir nemenda minna,
báðir frá Indlandi, lögðu sig í J
líma við að kafa til botns í 1
þessu og Iágu yfir verkefninu í
dag og nótt unz þeir fundu hinaý
kem úr þeirri ferð förum við
hjónin í skyndiferð til Græn-
lands, en þegar við komum til
baka liggur leiðin vestur um haf
aftur. Strax og þangað kemur
förum við með nemendur okk-
ar £ rannsóknaleiðangur til
r£ku. Þarna var rætt um mörg
áþekk efni og við hjónin höfum
unnið að vestur £ Ameríku. Frá
Prag kom ég svo strikbeint til
íslands til þess að taka þátt £
ráðstefnunni, sem nú er að
ljúka.
Skálholt
Framh. af bls 1.
up áfram, „og hefur alltaf ver-
ið, að í Skálholti eigi að sitja
vigslubiskup Skálholtsbiskups-
dæmis. Ég hreyfði þeirri hug-
mynd fyrst árið 1947 og það
hefur verið mfn skoðun síðan.
Hins vegar liggur fyrir frum-
varp, sem kirkjuþingið 1958
samþykkti, þess efnis, að bisk-
uparnir yfir íslandi skuli vera
tveir, annar sæti í Reykjavík,
hinn á Akureyri, sem siðan
hefðu aðstöðu til að dveljast i
Skálholti og á Hólum. Það frum
varp er siðasta orð þjóðkirkj-
unnar og á það verður að líta
sem vilja hennar og kirkjunnar
manna. Ég, sem biskup, lít því
á, sem ég sé bundinn af þess-
ari viljayfirlýsingu.
Margir hafa spurt,“ segir bisk-
up, „og eru jafnvel undrandi yfir
því, hvers vegna ég, þ. e. biskup-
inn sé ekki þegar fluttur í Skál-
holt.
Hvað mig snertir persónulega,
þá er enginn sá staður á Iandinu,
sem ég vildi heldur búa á,
en einmitt Skálholt. Ég er alinn
upp í sveit, hef aldrei kunnað við
mig í borginni og finn til tengsla
við staðinn. En allir hugsandi menn
sjá, að eins og málin standa, þá
er slíkt óhugsandi. Hitt er líka,
að ekkert er unnið við að flýta
þessum málum. Það er betra að
veita sér tíma til umhugsunar og
gera þá það rétta, þegar að því
kemur. Og þess verður ekki langt
að bíða. Kirkjunnar menn finna til
ábyrgðar, vita, að þeir verða að
hafa forgönguna, og sú vitneskja
verður þeim hvatning til fram-
kvæmda."
I