Vísir - 27.07.1962, Qupperneq 6

VISIR
Föstudagur 27. júlí 1962.
nast a
Islendingar
alþjóðlegu samstarfi
Alþjóðlegt samstarf
færist sífellt í aukana.
Við, afskekktir íslend-
ingar, förum ekki var-
hluta af því. Á síðustu
árum höfum við efnt til
samstarfs, samvinnu og
tengsla við þjóðir heims
á öllum sviðum. íþrótta-
menn senda fulltrúa
sína á íþróttaþing hinum
megin á hnettinum, ráð-
herrar og þingmenn
sigla í kynnisferðir og
bifreiðastjórar bjóða
kollegum sínum frá
Norðurlöndum hingað
og taka við þá skák —
í vináttuskyni.
Á þessum alþjóðlegu tímum
fer það ekki lengur að verða í
frásögur færandi, þótt einhver
landinn skreppi utan í þess
konar erindagjörðum. Það fer
jafnvel að verða í frásögur fær-
andi, þegar þess er getið. Við
sáum ástæðu til þess nú á dög-
unum, þegar við fréttum, a5
heim væru lcomnir úr( einni
slíkri ferð fulltrúar íslenzkra
stúdenta. Þeir eru Jón E. Ragn-
arsson, form. Stúdentaráðs, og
Styrmir Gunnarsson, ritari ut-
anríkisnefndar stúdenta. Sátu
þeir alþjóðaþing stúdenta, sern
haldið var í Quebec í Kanada.
/ ★
Við hittum Jón að máli og
spurðum hann, hvernig fátækir
og fámennir íslenzkir stúdeut-
ar hefðu efni á þessu, hvort al-
þjóðlegt samstarf sem þetta
væri ekki meira að nafninu til
frekar en raunhæft og virkr
starf.
— Þegsi hugsunarháttur er
enn mjóg ríkjandi meðal ís-
lendinga, því miður. Staðreynd-
in er hins vegar sú, að það eru
einmitt smáþjóðir eins og Is-
land, sem mest hagnast á sam-
starfinu, þær fá þar tækifæri ti'
að láta álit sitt í Ijós og þjappa
sér saman gegn heimsvelda-
stefnunni.
— Það, hvort við höfum efni
á að sækja slík þing, er því ekki
höfuðatriði. Hins vegar er kostn
aðurinn við för okkar Styrmis
að mestu leyti borgaður af ISC
(International Students Confer-
ence).
— En hvernig starfa alþjóða-
samtök stúdenta, hvert er hlut
verk þeirra?
— Alþjóðaþing stúdenta er
haldið á tveggja ára fresti.
Þingið sækja fulltrúar frá 80
stúdentasamböndum í jafn-
mörgum löndum. Þar eru lagðar
áætlanir um störf stúdentasam-
takanna og afstöðu þeirra, og
gerðar samþykktir um verkefri:
og samstarf aðíldarþjóðanna
Þar er tekin afstaða til ástands-
ins í ýmsum löndum út fcé
sjónarhóli stúdenta.
★
Milli þinga starfar COSEC á
vegum þessara stúdentasam-
taka og framkvæmir sam-
þykktir þingsins. COSEC hefur
aðsetur 1 Leiden í Hollandi.
Meðal verkefna þess má nefna
námsferðastyrki til stúdenta frá
vanþróuðum löndum, rannsókn
ir á ástandi og aðbúnaði stúd-
enta í ýmsum löndum, rann-
sóknir á kynþáttamismuni og
imperialisma, og gefnar hafa
verið skýrslur um kúgun stúd-
enta í Paraguay, um Algiermál-
ið og nýlendustefnuna í Afríku.
Þannig hefur stúdentasamband-
ið í Algier fengið geysimikinn
fjárhagslegan og móralskan
stuðning frá stúdentasamband-
inu.
Þá eru gefin út tvö blöð 1
geysistóru upplagi. Þau koma
út um 20 sinnum á ári, og eru
prentuð á 4 tungumálum. Gefn-
ar eru út ferðahandbækur,
greitt fyrir ferðalögum stúdenta
og stúdentaskiptum.
★
— Sjá stúdentar um alit
þetta mikla starf?
— Já, þeir sjá um það,
stjórna þvi, en hafa svo að
sjálfsögðu starfsfólk, vélritun-
arstúlkur. Þeir stúdentar, sem
veljast til starfa fyrir samtökin,
eru auðvitað launaðir.
—Hver stendur undir þessu
fjárhagslega?
— Hvert stúdentasamband
greiðir þátttökugjald I hlutfalli
við stærð sína. ísland greiðir
þannig tæpar þúsund kr., en
lönd eins og Bandaríkin og Ind-
land greiða háar fúlgur. Auk
þátttökugjaldsins fást styrkir
frá ýmsum alþjóðasamtökum.
T.d. þegar samtökin beita sér
gegn ólæsi, er leitað til alþjóð-
legra sjóða, sem stofnaðir hata
verið í þeim tilgangi að útrýma
ólæsi.
— Eru samtökin mjög póli-
tísk?
— Aðilar og fulltrúar á þing-
inu, voru eins og fyrr er sagt,
frá 80 þjóðum. Eru það full-
trúar frá velflestum ríkjurn
heimsins fyrir utan kommún-
istaríkin í Austur-Evrópu og
fylgiríki þeirra s. s. Kúbu. Á
þessu er þó sú undantekning
að Júgóslavar eru aðilar að
þessum samtökum.
— Hvenær stóð þingið yfir,
Jón?
Jón E. Ragnarsson.
þýzkum stúdentum. Til Ame-
ríku fórum við síðan með sér-
stakri flugvél á vegum stúd-
enta-samtakanna, sem sérstak-
lega hafði verið leigð af þe'rn
til fararinnar. Var vélin setin
stúdenttum eingöngu. I Dart-
mouth í New Hampshire, sem
er einn frægasti háskóli Banda
ríkjanna var haldið alþjóðlegt
seminar um stjórnmálalega,
Rætt við Jón i. Rngnarsson
form. stúdentaróðs, kom-
inn af alþfóðaþingi stúdenta
i \
— Þingið stóð dagana 27.
júní til 10. júlí. Við Styrmir
fórum' þó utan 12. júní, fórum
fyrst til Kaupmannahafnar og
sátum formannaráðstefnu Norð-
urlanda. Var þar rætt um sam-
eiginlega afstöðu og reynt að
samræma störf norrænu fulltrú-
anna.
Þaðan fórum við til Ham-
borgar og sátum fund með
þjóðfélagslega og efnahagslega
kúgun og þátt stúdenta í bar-
áttpnni gegn slíku. Lenti ég þar
sem ritari nefndar, sem þurfti
að gefa skýrslu um „jafnrétti
til æðri menntunar", þ.e. hvo'T
allir hefðu jafna möguleika tii
háskóianáms.
Frá New Hampshire vai
haldið til Kanada Var þar mót-
ið sett og fór fyrsti dagurinn
i að ræða fundarsköp. Á öðr-
um degi fluttu fulltrúar ávörp,
ræddu skoðun sína á samstarf-
inu og hvað gerzt hefði. Sem
talsmaður Isiands ræddi ég um
skyldur þingsins gagnvart stúd-
entum, um hlutverk smáþjóð-
a'nna í samstarfinu og almennt
um sjónarmið Islands í því sam-
bandi.
íslendingar gerðu sér fuila
grein fyrir alþjóðlegum skyld-
um sínum, enda gerðu þeir sér
grein fyrir að heiðarlegt og ein-
art samstarf, væri stærsta von
og traust smáþjóðanna í heim-
inum, á sama hátt og slíkt sam-
starf væri eina von þeirra þjóða
sem enn byggju við kúgun og
meiri og minni stjórn erlendra
aðila
Sá atburður gerðist á þing-
inu að fulltrúar um 20 þjóða
gengu af fundi, vegna ágrein-
ings um kjörbréf einnar þjóðar-
innar.
' ★
— Hvernig var störfum þings
ins liáttað?
— Fyrst voru haldnir fyrir-
lestrar, síðan farið í gegnum
grundvallaratriðin í stefnum að-
iidarríkjanna og síðast var að
kjósa í supervision Committee.
þ.e. eftirlitsnefnd. I henni sitja
12 menn og eru þeir æðsta vald
stúdentasamtakanna. — Evrópa
hefur oftast haft tvo til þrjá
fulltrúa í þessari nefnd, þar af
Norðurlönd einn. Það hafði orð-
ið að samkomulagi meðal Norð-
urlandafulltrúanna að ísland
væri í framboði sem fulltrúi
þeirra. Var það þó gert með
þeim fyrirvara að fyrir lægi
vilji annarra Evrópuþjóða til að
sfyðja okkur. Var þessi fyrir-
vari gerður, vegna andstöðu
Dana, sem sjálfir höfðu áhuga
á að komast í nefndina. Hef
ég ástæðu til að halda að þeir
hafi síðan unnið ötullega gegn
stuðningi við okkur. Þeir fengu
Þjóðverja til að stinga upp á
sér og eftir mikið þjark og
stapp, drógum við okkur til
baka. Hafði þá komið fram
ákveðin andstaða gegn okkur
m.a. hjá Skotum, Hollendingum
og Þjóðverjum. Aðal rökin voru
þau að við værum of mikil smá-
þjóð og ekki nógu þekktir utan
Evrópu.
Það er af kosningunni að
segja, að eftir 40 klst. sam-
felldan fund, var endanlega
gengið frá framboðum og at-
kvæðagreiðslum. Danir rétt
komust inn, en svo mikil harka
var í kosningunni að ekkert
land frá N-Ameríku komst inn.
★
— Létu þið nokkuð að ykkur
kveða á þinginu, Islendingarnir?
— Ég bar fram eina fyrir-
spurn. Var henni beint til full
trúa stúdentasamtaka kommún
ista, sem voru áheyrnarfulltrú-
ar á þinginu. Var fyrirspurnin
varðandi kjarnorkusprengingar
Rússa í Norður-íshafinu og bað
ég um skýringu á hvers vegna
stúdentasamband þeirra hefði
ekki sent nein mótmæli, á sama
hátt og mótmælt hefði verið
sprengingum Bandarfkjamanna.
Svarið var ekkert annað en út-
úrsnúningar, en fyrirspurn þessi
vakti mikla athygli. Auk þess
bárum við fram nokkrar tillög-
ur.
— Varst þú ánægður með
störf þingsins, Jón?
— Þingið og sambandið f
heild er jákvætt og ég var
ánægður með niðurstöður þess.
Einn hlutur kom þó ljóslega
fram hvað okkur íslendinga
, snertir, og hann er sá að við
tökum alltof lítið þátt í alþjóð-
legu samstarfi. Það verðum við
að auka og fylgjast betur með.
Við reyndum að hafa okkur
sem mest í frammi, en ókunn-
leiki á Isl. málefnum er Þránd-
ur í Götu fyrir okkur. lír þvl
ætti að vera auðvelt að bæta.
) Myndsjá —
Framh. af 3. síðu.
Delannoy stjórnar. Hún leikur
þar hlutverk hinnar glæsilegu
Paulinu Bonaparte, sem varð
fræg fyrir mörg ástarævin-
týri og hneyksli, sem hún olli
vegna þeirra mörgu, sem hún
átti vingott við.
★
Það var árið 1811, sem hún
sat fyrir hjá hinum fræga mynd
- höggvára Canova, og sat nakin
fyrir. Vinkona hennar spurði
hana: — Hvernig geturðu gert
þetta? Paulina svaraði: — Það
var enginn vandi, hann læsti
dyrunum.
★
Þegar Gina Lollobrigida sat
fyrir kvikmyndatökumönnunum
í kvikmyndabænum Cinecitta
hjá Róm, krafðist hún þess einn
ig, að öllum dyrum væri læst.
Jafnvel lögregluvörðum var vís-
að á dyr. Engir fengu að sjá
hana nema kvikmyndatöku-
mennirnir, sem voru önnum
kafnir við að stjórna v'L.uuiU.