Tölvumál - 01.10.1992, Blaðsíða 8

Október 1992
Á áttunda áratugnum bættust enn
við staðlar á sviði skjölunar og
upplýsingamála. Þeir eru:
ÍST 3:1975 Leiðrétting prófarka
ÍST 4:1972 Grunnmynd eyðu-
blaða
ÍST 6:1971 Heftigöt
ÍST7:1971 Vörslubúnaðurskjala
ÍST 8:1974 Ritun dagsetninga.
Frumvarpið ÍST/F5 "Kerfis-
bundin vélritun" varð ekki að
staðli.
Þessir staðlar hafa haft þó nokkur
áhrif á framleiðslu, innkaup og
verklag. Undantekning er ÍST-8
sem kveður á um að rita skuli
dagsetningu sem ár, mánuð og
dag. Flestir hérlendis rita dag-
setningu sem dag, mánuð og ár
eftir sem áður.
Áratugurinn 1976 til
1986 '
Árið 1978 voru sett lög um
Iðntæknistofnun íslands (ITÍ),
sem tók við af Iðnaðarmála-
stofnun íslands, með auknu
starfssviði. Lögin kveða á um
að ITÍ stjórni og skipuleggi
stöðlunarstarfsemi á íslandi.
Á áttunda áratugnum hófust
talsverð nefndastörf á vegum
Skýrslutæknifélagsins varðandi
stafatöflur og hnappaborð. Gerð
voru drög að íslenskum stöðlum
fyrir 7-bita kóta, 8-bita EBCDIC
kóta og hnappaborð.[7]
Stafatöflur
Stafataflan fyrir 7-bitakótann var
útfærsla á ISO 646 "7-bit coded
characterset for information
processing interchange" (sem
gengur reyndar undir nafninu
"ascii stafataflan"). í ISO 646
stafatöflunni eru tíu sæti frátekin
fyrir sérþjóðlega stafi. Því var
hægt að koma fyrir stöfunum ð,
Ð, þ, Þ, æ, Æ, ö, 0 og dauða
broddinum. Náðist samkomulag
um niðurröðun séríslensku
stafanna meðal tölvunotenda og
stærstu innflytjenda tölvu-
búnaðar og hefur stafataflan
virkað sem de facto staðall fyrir
7- bita tæki. Þau tæki eru reyndar
því senr næst horfin úr notkun og
8- bita tækin tekin við.
Skýrslutæknifélagið naut góðs
af því að Willy Bohn, staðla-
sérfræðingur hjá IBM í Þýska-
landi, hélt erindi á félagsfundi 6.
des 1977 um alþjóðlega staðla
og stafatöflur. Willy mun reyndar
hafa liðsinnt íslendingum svo um
munaði þegar unnið var að 8-
bita stafatöflum fyrir Evrópu og
eru allir séríslensku stafirnir í
hinum veigamikla staðli ISO
8859[11]. Þessi staðall er megin
grundvöllurinn fyrir því að við
getum nú krafist af fram-
leiðendum tölvubúnaðar að
íslenskan sé útfærð á 8-bita
tölvutækjum samkvæmt staðli.
Til gamans fylgir í viðbæti ljósrit
af fyrstu útgáfu kóðatöflu sem
síðar þróaðist nokkuð óbreytt
yfir í ISO 8859/1. Þessi tafla var
stundum nefnd "BOHN CODE"
eftir Willy Bohn.
Hnappaborð
Fyrsta tillagan að stöðluðu
hnappaborði byggði á ISO
3243.[7] Sá staðall náði ekki
útbreiðslu. Aftur á móti náði
ISO 2126 "Office machines -
Basic arrangement for the
alphanumeric section of
keyboards operated with both
hands" að festast í sessi. Árið
1981 birtist tillaga að niður-
röðun íslensku stafanna og
sértákna sem byggði á ISO
2126.[8] Þá voru í lyklaborðs-
nefnd Auðun Sæmundsson
(formaður), Helgi Jónsson og
Jóhann Gunnarsson. Árið 1982
kom svo út staðallinn ÍST
125:1982 Lyklaborð. Með
honum fá stafimir ð, þ, æ, ö og
dauði broddurinn fastan sess á
ritvélum og hnappaborðum tölva.
Þessi staðall er í rauninni fyrsti
íslenski staðallinn sem varðar
tölvutækni gagngert.
Tölvuoröasafn
Árið 1983 gerðist sá merkis
atburður að fyrsta útgáfa
Tölvuorðasafns var gefið út.
Ritstjóri var Sigrún Helgadóttir.
Og orðanefnd Skýrslutækni-
félagsins lét ekki þar við sitja því
1986 kom Tölvuorðasafnið út í
aukinni og endurbættri mynd[9].
Orðanefndina skipuðu þá Baldur
Jónsson, Sigrún Helgadóttir
(formaður), Þorsteinn Sæmunds-
son og Orn Kaldalóns.
Við gerð Tölvuorðasafnsins var
lagður til grundvallar staðallinn
ISO 2382 "Data processing -
Vocabulary".
Úttekt á tölvu- og
upplýsingatækni
1986
Árið 1984 skipaði framkvæmda-
nefnd Rannsóknaráðs ríkisins
starfshóp til að gera úttekt á stöðu
tölvu- og upplýsingatækni
hérlendis. í starfshópnum áttu
sæti Hjalti Zóphóníasson, Oddur
Benediktsson (formaður),
Sigurður Þórðarson, Páll Kr.
Pálsson, Þorvarður Jónsson og
Þorbjörn Broddason. Jón
Erlendsson varritari starfshópsins
og Páll Jensson var fenginn til að
8 - Tölvumál