Tölvumál - 01.06.1993, Qupperneq 7

Júní 1993
Agrip af sögu einmenningstölva á
íslandi
Vilhjálmur Þorsteinsson
Árin 1979 og 1980 má kalla upp-
hafsár einmenningstölvubylting-
arinnar á íslandi. Um það leyti
fóru hérlendir frumherjar að sjá
möguleikana sem í því fólust að
almenningur og lítil fyrirtæki
gætu eignast sínar eigin tölvur.
Árdagi: Heimilissýn-
ingin 1980
Á Heimilissýningunni í Laug-
ardalshöll árið 1980 voru sýndar
einmenningstölvur á a.m.k.
tveimurbásum. Annars vegar var
bás Sameindar, þar sem sýndar
voru tölvur frá Heath undir
nafninu Heathkit H-89. Þessar
tölvur var unnt að kaupa samsettar
eða ósamsettar eftir ósk og var
algengt að kaupendur kysu að
setjaþær saman sjálfir, enda flestir
síðskeggjaðir og vel heima í
rafeindatækni. Heath-tölvan var
(ef ég man rétt) með Intel 8080
örgjörva og keyrði Heath B ASIC.
Hins vegar var bás Þórs hf. og
Heimilistölvunnar, sem var fyrir-
tæki Reynis Hugasonar. Þessi
fyrirtæki sýndu Commodore PET
tölvuna, sem þá var nýkomin á
markað og var ætluð til almennra
heimilisnota. Hinn upprunalegi
Commodore PET var með 4K
minni og Microsoft 8K BASIC
innbyggt í lesminni (ROM).
Örgjörvinn var 6502 frá MOS
Technology, en hann var 8 bita og
gat notað allt að 64K af minni.
Tölva, skjár og segulband
(snældutæki) voru sambyggð í
einn kassa. Skjárinn var 9 tomm-
ur, svart/hvítur, og sýndi 25 línur
af texta með 40 stafi í hverri.
Lyklaborðið var einna líkast
lyklaborði á stórri vasatölvu.
Gæludýrið frá
Commodore
Á sýningunni var dreift upp-
lýsingum um PET tölvuna og
Microsoft BASIC forritunar-
málið. BASIC-túlkurinn í PET
réð við fleytitölur, strengi og
lista. Breytur gátu haft tveggja
stafa nöfn og strengir voru
auðkenndir með $-merki á eftir
nafni breytunnar. Táknróf tölv-
unnar innihélt enga lágstafi,
aðeins hástafi enska stafrófsins
og margvísleg grafísk tákn.
Microsoft B ASIC í PET var mun
betra en t.d. Integer BASIC í
Apple II og hélst óbreytt í mörg
ár.
Heimilistölvan gerði samstarfs-
samning við Þór hf., umboðs-
aðila Commodore, um sölu og
námskeið á Commodore tölvum,
auk þess sem Heimilistölvan átti
að sjá til þess að úrval hug-
búnaðar fyrir tölvurnar væri á
boðstólum hér á landi. Nám-
skeiðahaldið gekk vel og voru
Islendingar strax áhugasamir um
að kynna sér einmenningstölvur
og möguleika þeirra. Fyrst um
sinn voru tölvurnar miklu fremur
kynntar sem heimilistölvur en sem
verkfæri á vinnustað. Áhersla
var lögð á forrit fyrir heimilis-
bókhald, kökuuppskriftir, jóla-
kortalista, leiki og nám, og var
töluvert úrval forrita fáanlegt á
þessum sviðum.
íslenskun reyndist
mikilvæg
Commodore PET þróaðist áfram
og varð að Commodore 3000
línunni. Þá höfðu menn áttað
sig á því að markaðurinn fyrir
þessar litlu tölvur var ekki síst hjá
fyrirtækjum, enda kallaði
Commodore-fyrirtækið sig nú
Commodore Business Machines,
skammstafað CBM, og má
augljóst vera hvaða hugrenninga-
tengsl áttu að skapast hjá við-
skiptavinum!
Commodore varð mest selda ein-
menningstölvan á Islandi þessi
fyrstu ár, ekki síst vegna þess að
fyrir hana var fljótlega búin til
fullkomin íslenskulausn. Kerfis-
lesminnið (system ROM) var
"tekið í sundur" og skoðað, með
hjálp erlendra tímarita og leið-
beiningabóka. Fljótlega fannst
það sem leitað var að: í fyrsta
lagi hvar útlit lyklaborðsins var
geymt og í öðru lagi forritið sem
meðhöndlaði innslátt notandans.
Var lyklaborðinu breytt í sam-
ræmi við íslensk ritvélaborð og
kerfisforritinu þannig að broddur
yrði "dauður" og sérhljóða sem
á eftir fylgdi væri brey tt í samsvar-
andi broddstaf. Síðan voru ný
EPROM búin til ("brennd") með
þar til gerðu tæki. Upp frá þessu
var skipt um ROM-kubba í nær
öllum Commodore tölvum hér á
landi og íslensku kubbarnir settir
í staðinn. Að auki var gerð
tilraun með að þýða allar kerfis-
tilkynningar og -texta á íslensku
og var það hin spaugilegasta
æfing að forrita í íslensku B ASIC.
7 - Tölvumál