Tölvumál - 01.06.1993, Qupperneq 17

Júní 1993
Breytingar á fjarskiptalögum:
Viðleitni til aö fylgjast með heimsþróun
á sviði tækni og rekstrarumhverfis
Þórhallur Jósepsson, aðstoðarmaður samgönguráðherra
og formaður nefndar um endurskoðun fjarskiptalaga
Tilefni
lagabreytinganna
í samningnum um hið Evrópska
efnahagssvæði segir svo, í kafl-
anum um þjónustu: "Samkvæmt
ákvæðum samnings þessa skulu
engin höft vera á frelsi ríkisborg-
ara aðildarríkja EB og EFTA-
ríkja til að veita þjónustu á
yfirráðasvæði samningsaðila
enda þótt þeir hafi staðfestu í
öðru aðildarríki EB eða EFTA-
ríki en sá sem þjónustan er
ætluð."
Síðan er útskýrt hvað átt er við
með þjónustu. Síðar í samn-
ingnum eru svo ákvæði um mark-
mið um aukna samvinnu á
sviðum sem ekki falla undir skil-
greininguna á hinu fjórþætta frelsi,
en geta tengst þeim málaflokkum
beint eða óbeint. Þar má nefna
rannsókna og tækniþróun, upp-
lýsingaþjónustu, neytendavernd
og myndmiðlun sem dæmi.
Séu þessi ákvæði samningsins,
sem eru býsna almennt orðuð,
tekin bókstaflega, mætti ætla að
á flestum sviðum skuli framvegis
ríkja óheft frelsi til viðskipta og
hverskonaratvinnustarfsemi. Séu
fjarskipti tekin sem dæmi, hefur
frameftir öldinni verið megin-
regla, að sú þjónusta hefur ekki
verið opin öllum og hafa yfirleitt
gilt strangar reglur um hver megi
gera hvað. Hér á landi þekkjum
við að rrkið hefur haft einkarétt
á flestum sviðum fjarskipta og
Póst- og símamálastofnun með
lögum falið að fara með þann
einkarétt.
Með aðild að EES sáttmálanum
skuldbindum við okkur til að
laga lög okkar og reglur að regl-
um Evrópubandalagsins varðandi
fjarskipti. Það þýðir þó ekki að
við setjum í okkar lög óbreytt
ákvæði EB-reglugerða eða til-
skipana. Við höfum, eins og
aðrar aðildarþjóðir sáttmálans,
nokkuð svigrúm til útfærslu, en
meginlínur eru þó skýrar.
Fylgifiskar EES samningsins,
svonefndir viðaukar, sem sam-
þykktir eru sem hluti af heildar-
pakkanum, gefa nánari fyrirmæli
um útfærslu samningsákvæðanna
í einstökum greinum. XI viðauki
fjallar um fjarskipti. Þar er vísað
til þeirra gerða sem nánar skil-
greina markmið EES samkomu-
lagsins, en gerðir kallast ákvarð-
anir EB af ýmsu tagi, til dæmis
reglugerðir, tilskipanir, ályktanir
o.s.frv.
Tvær tilskipanir eru hvað mikil-
vægastar þegar rætt er um fjar-
skipti almennt, Tilskipun um sam-
keppni á sviði fjarskiptaþjónustu
nr. 90/388 og Tilskipun um að
koma á frjálsum aðgangi að fjar-
skiptanetum, nr. 90/387.
Kjami þessara tilskipana er annars
vegar að skilmálar fyrir frjálsum
aðgangi að netum megi ekki tak-
marka aðgang að almennum fjar-
skiptanetum eða almennri fjar-
skiptaþjónustu nema af ástæðum
sem byggjast á grunnkröfum
innan ramma laga bandalagsins,
hér EES samkomulagsins, það er
kröfum um rekstraröryggi netsins,
tryggingu á samstæði netsins,
rekstrarsamhæfni mismunandi
þjónustukerfa í rökstuddum til-
vikum og verndun gagna. Hins
vegar að aðildarríkin skuli fella
úr gildi öll sérstök réttindi eða
einkarétt til að veita fjarskipta-
þjónustu aðra en talsímaþjónustu
og gera nauðsynlegar ráðstafanir
til að hver rekstraraðili eigi rétt
til að veita fjarskiptaþjónustu.
Þó er þarna undanskilið farsíma-
kerfi, fjarritar, gervihnattaþjón-
usta og boðkerfi.
Að baki þessum tilskipunum
stendur áætlun EB um þróun innri
markaðarfyrirfjarskiptaþjónustu
sem birt er í svonefndri Grænbók.
Með þeirri áætlun er stefnt að
því að bæta fjarskipti innan
bandalagsins, enda er það talin
forsenda fyrir samstilltri þróun
atvinnulífs og samkeppnisfærum
markaði í bandalaginu, bæði frá
sjónarmiði þeirra sem veita þjón-
ustu og þeirra sem njóta hennar.
Áætlunin miðar að því að tækni-
framfarir á sviði fjarskipta komi
að fullum notum innan EB. Upp
í þennan vagn stökkvum við með
aðild að Evrópska efnahags-
svæðinu.
Okkar fyrstu viðbrögð á þessu
sviði voru að leggja fram frum-
varp á Alþingi, þar sem lagðar
17 - Tölvumál