Tölvumál - 01.06.1993, Side 23

Frá Orðanefnd
Sigrún Helgadóttir, formaður orðanefndar SÍ
Júní 1993
Að þessu sinni mun ég ræða um
ýmislegt sem Orðanefnd hefur
fjallað um að undanförnu. Er þar
bæði um að ræða ný heiti og
einnig ýmsa gamla drauga sem
Orðanefnd hefur fjallað um áður,
en okkur fannst ástæða til þess
að endurskoða.
connectivity
Þetta er eitt af tískuorðunum í
tölvuheiminum og samkvæmt
nýjustu staðlatillögu frá ISO er
það "hæfni kerfis eða tækis til
þess að tengjast öðru kerfi eða
tækjum án þess að gerðar séu á
því breytingar". Lagt er til að
connectivity sé kallað tengjan-
leiki.
portability
Hér er annað tískuorð og sam-
kvæmt sömu staðlatillögu er það
"hæfni forrits til þess að unnt sé
að inna það í ólíkum gagna-
vinnslukerfum með litlum eða
engum breytingum og án þess að
það sé þýtt á annað forritunar-
mál". Lagt er til að portability sé
kallað víðnýti. Víðnýti er
hvorugkynsorð og beygist eins
og fánýti og ónýti. Ef þörf er á
lýsingarorði mætti nota víðnýtur,
sbr. fánýtur og ónýtur, og tala um
víðnýt forrit.
hard copy, soft copy
Þetta eru gamlir kunningjar sem í
Tölvuorðasafninu voru kallaðir
fastrit og sviprit. Við höfum á
tilfinningunni að þessi orð hafi
ekki notið mikillar lýðhylli og
tókum þau því til endurskoðunar.
Nú er lagt til að hard copy heiti
prentrit og er þá vísað til þess að
þar er um að ræða prentað eintak
af texta eða myndum. Soft copy
virðist geta haft tvær merkingar.
í fyrsta lagi er átt við "fram-
setningu gagna sem er ekki
varanleg, t.d. á skjá". Nú finnst
okkur að það ætti frekar að heita
svipmynd. I öðru lagi virðist
stundum átt við "tölvutæka
framsetningu skjals" og mætti
kalla það sviprit. Gott væri að fá
álit lesenda á þessum tillögum.
desktoppublishing
Þetta er líka gamall kunningi sem
ýmsir hafa glímt við að þýða og
oft hefur verið skrifað um.
Nýlega kom fram sú hugmynd
að kalla desktop publishing
einfaldlega heimaútgáfu til
aðgreiningarfráþeirri útgáfu sem
fer oftast fram í prentsmiðjum.
Allir vita að heimabakstur fer
fram í eldhúsum á heimilum en
ekki í brauðgerðarhúsum.
high density, low
density
Nýlega vorum við beðin um
þýðingar á þessum lýsingarorð-
um sem eru notuð um gagna-
miðla. í þýðingu á Kerfi 7 fyrir
Macintosh er nafnorðið háþéttni
notað um high density og
nafnorðið lágþéttni um low
density. Orðið háþéttni hefur
einnig verið notað í þýðingar-
starfi Orðabókar Háskólans fyrir
IBM. Nú hefur komið ifam sú
tillaga að nota óbeygðu lýs-
ingarorðin þéttsœta og strjálsœta.
Þá má tala um þéttsæta diska,
disklinga og segulbönd og sömu-
leiðis um strjálsæta diska,
disklinga og segulbönd.
Punktar...
Næstum því
samtíma, þjöppuð,
þanin og þættuð...
Það er ekki auðvelt verk að
þýða erlent tæknimál yfir á
íslenska tungu og marg-
víslegar þrautir eru lagðar á
herðar þeim sem taka að sér
þetta vanþakkláta starf.
í nýjasta hefti Raflosts, blaðs
rafmagnsverkfræðinema,
birtir einn greinarhöfundur
þýðingu á fyrirbærinu
NICAM, sem er staðall fyrir
stafrænar útvarpssendingar.
NICAM stendur fyrir "Near
Instantaneous Companded
Audio Multiplex".
Á okkar ástkæra máli verður
þetta "NÆstum því Samtíma,
þjöppuð, þanin og þættuð
VÍÐÓMA útsending". Það
er eins gott að kveikja varlega
á viðtækinu þegar þessar
útsendingar kornast í gagnið.
23 - Tölvumál