Vísir - 02.11.1962, Blaðsíða 4

Eifct þeirra nauðsynja-
félaga, sem stofnuð hafa
verið hér á landi síðustu
árin, er Styrktarfélag van
gefinna, sem senn hefir
starfað í fimm ár, og unn-
ið mikið verk og gott. Þó
má segja, að starf þess
sé aðeins upphaf miklu
meira átaks, sem þjóð-
inni er skylt að gera til
að sjá þeim farborða,
sem standa höllum fæti
í lífsbaráttunni.
Vísir hefir átt tal við fram-
kvæmdastjóra félagsins, Þórð
Hjaltason, og spurt hann um það
helzta, sem félagið hefir hrundið
í framkvæmd, svo og verkefnin,
sem framundan eru á því starfs-
sviði, sem félagið hefir markað
ser.
„Styrktarfélag vangefinna er
senn fimm ára, er það ekki?“ spyr
tíðindamaður.
„Jú, það var stofnað 23. marz
1958 og stofnendur gerðust 120
manns, karlar og konur úr ýms-
um stéttum þjóðfélagsins, áhuga-
samt fólk, sem þekl^ti af eigin
raun þá örðugleika, s^m eru sam-
fara þvf að ala önn fyrir vangefnu
fólki í heimahúsum, og vissi því
öðrum fremur, hvað málefni hinna
vangefnu hafa verið vanrækt hér
á landi. 1 fyrstu stjórn voru kosin
Hjálmar Vilhjálmsson ráðuneytis-
stjóri, formaður, Aðalsteinn Eiríks
son námstjóri, Guðmundur St.
Gíslason múrarameistari, frú
Kristrún Guðmundsdóttir og frú
Sigr'íður Ingimarsdóttir. Stjórnin
er enn óbreytt, hefur alltaf verið
endurkjörin síðan"'.
Ferns konar
tilgangur.
„Og hver er tilgangur félagsins
í stuttu máli?“
„Hann er að vinna að eftirfar-
andi:
1) Að komið verði upp nægileg-
um og viðunandi hælum fyrir
vangefið fólk, sem nauðsyn-
lega þarf á hælisvist að halda.
2) Að vangefnu fólki veitist ákjós
anleg skilyrði til að ná þeim
þroska, sem hæfileikar þess
leyfa.
3) Að starfsorka vangefins fólks
verði hagnýtt.
4) Að einstaklingar, sem kynnu
að vilja afla sér menntunar til
þess að annast vangefið fólk,
njóti ríflega styrks í því
skyni“.
Vangefnir eru um
2000 að tölu.
„Og hvað er sá hópur stór, sem
telst vangefinn hér á landi?“
Flöskugjaldið
lögfest á þingi.
Á fyrsta fundi stjórnarinnar,
daginn eftir stofnfundinn, var
þegar lögð fram tillaga til laga-
frumvarps um Styrktarsjóð van-
gefinna. Var meginefni hennar
það, að lögfest verði að greiða
skyldi 10 aura af hverri flösku
öls og gosdrykkja, sem seldar
verði í landinu á næstu fimm ár-
um, og renni féð 1 sjóð, er ein-
vörðungu verði varið til hælis-
bygginga fyrir vangefið fólk.
Stjórnin var einhuga í málinu, síð
an var leitað til alþingismanna í
öllum flokkum og 23. maí 195S
Lyngás, hús Styrktarfélags vangefinna við Safamýri.
• Rætf við Þórð Hjaltason framkvæmda-
\
• stjóra Styrktarfélags vangefinna
ar 430 þús., og barnaheimilið
Lyngás 1 Safamýri hálfa milljón.
Auk þess var þá búið að lofa
úthlutun á þessu ári til Skálatúns
kr. 650 þúsundum og til Sólheima
48 þúsundum króna.
Eftir að hækkunin á tekjugrund
velli sjóðsins, sem gerð var á s. 1.
vetri, var gengin £ gildi, má ætla,
að árstekjur hans af flöskugjaldi
verði a. m. k. 6 millj. kr.“.
„Hvað er um aðra tekjustofna
að segja?“
„Á s. 1. ári ritaði félagið öllum
bæjar- og sveitarstjórnum á land-
inu og fór þess á leit, að þau
styrktu málefni vangefinna með
10 kr. ársgjaldi á hvern íbúa hlut-
aðeigandi bæjar- eða sveitarfé-
lags. Málaleituninni var vel tek-
ið, og hafa þegar borizt 200 þús.
kr., svo að menn vonast til, að
þessi fjáröflunarleið gefist vel.
Stjórn félagsins ákvað, að þessar
greiðslur skuli renna í Styrktar-
sjóðinn.
Happdrætti og
merkjasala.
Þá hefir félagið efnt til happ-
drættis á hverju ári frá upphafi,
því að slíkt er algeng fjáröflunar-
aðferð, og það hefir einnig feng-
ið viðurkenningu yfirvalda fyrir
ákveðnum degi til merkjasölu. Er
það þriðji sunnudagur í nóvem-
ber á ári hverju. í lok síðasta árs
höfðu tekjur félagsins af happ-
drætti orðið næstum tvær mill-
jónir króna, þegar allur kostnað-
ur hefir verið dreglnn frá, og
tekjurnar af merkjasölunni hafa
einnig reynzt allmiklar, þvf að
^ramhald á bls. 10.
zwtmmm
V í S IR . Föstudagur 2. nóvember 1962.
Hæli handa vangefn
kosta
„Þegar félagið hóf göngu sfna,
var talið, að vangefið fólk hér á
landi væri um 2000 talsins, þar af
5 — 600 er nauðsynlega jiyrftu á
hælisvist að halda. Eitt hundrað
manns eða rúmlega það mun þá
hafa dvalizt í hælum aföllumþess
um fjölda, en það mun fjarri lagi,
að til væri í hælum þeim, sem þá
voru starfrækt í landinu, viðun-
andi húsrými fyrir svo marga vist
menn, en vegna gífurlegrar eftir-
spurnar eftir hælisvist og hreins
neyðarástands víða á heimilum,
var vitanlega reynt að taka við
eins mörgum og frekast var kost-
ur á. Nú er svo komið, að vist-
menn á hælum vangefinna eru
158 talsins, en að auki rekur fé-
lagið heimili fyrir vangefin börn
að Safamýri 5 hér í borg og dvelja
þar nú 22 börn“.
„En hvað hefir á unnizt að öðru
leyti f þessum málum síðan fé-
lagið kom t;' sögunnar?“
„Forgöngumönnum félagsins
var ljóst frá öndverðu, að meg-
inverkefnið hlaut að vera að afla
fjár til framkvæmda, ef lausn átti
að vera hægt að finna á hinu
mikla verkefni, sem félagið hafði
sett sér.
voru samþykkt á Alþingi lög um
aðstoð við vangefið fólk. Var meg
inefni laganna í samræmi við til-
lögur stjórnar Styrktarfélagsins.
Styrktarsjóður vangefinna er í
vörzlu félagsmálaráðuneytisins,
en stjórn Styrktarfélagsins hefir
tillögurétt um ráðstöfun fjár úr
honum.
Á s, 1. vetri hóf stjórn félagsíns
svö baráttu fyrir þvf, að tekjur
sjóðsins væru auknar með því
móti, að flöskugjaldið væri þre-
faldað og það skyldi greitt næstu
10 ár f stað fimm ára, og sam-
þykkti siðasta Alþingi þessa breyt
ingu“.
Heildartekjurnar orðnar
7,2 millj. kr.
„Og hversu miklar hafa telcjurn-
ar svo orðið af þessu flöskugjaldi,
og hvernig hefur þeim verið var-
ið?“
„I lok sfðasta árs voru þær
orðnar 7,2 milljónir króna, og á
saAia tíma hafði 6,3 milljónum
verið varið til hælisbygginga
handa vangefnu fólki. Fé þetta
skiptist þannig, að Kópavogshæl-
ið hafði fengið rúmlega 4,4 millj.
króna, Skálatún 930 þús., Sólheim
I
I