Vísir - 12.02.1963, Blaðsíða 8

8
V í S I R . Þriðjudagur 12. febrúar 1963.
VÍSIR
Otgefandi: Blaðaútgáfan VÍSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 65 krónur á má nuði.
í lausasölu 4 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Vill hann nýja gengislækkun?
Framsóknarmaðurinn, sem er formaður í Bandalagi
starfsmanna ríkis og bæja þetta kjörtímabil lætur
Tímann hafa það eftir sér að 80 millj. króna tilboð
ríkisins til opinberra starfsmanna sé smánartilboð.
Réttlátt og sjásagt hafi verið að hækka kaupið um
120%.
Hér er mælt af sjaldgæfu ábyrgðarleysi. Dettur for-
manni BSRB í hug að ríkissjóður geti meir en tvö-
faldað þá upphæð, sem hann nú greiðir í laun allra
ríkisstarfsmanna, án þess að allt efnahagskerfið fari
úr skorðum? Kröfur BSRB um 100-120% kauphækkun
jafngilda um 600 millj. króna auknu framlagi úr ríkis-
sjóði á ári. Það er deginum ljósara, að ef gengið hefði
verið að slíkum kröfum — eða einhverju nálægt því, þá
hefði það þýtt nýja gengislækkun og krónufall. Dýr-
tíðarskriðan hefði komizt í algleyming og spariféð
þurrkazt út.
Allt þetta veit formaður BSRB manna bezt, þó ekki
væri nema vegna þess að hann er deildarstjóri hjá
fjármálastjórn ríkisins. Hann veit að slík kauphækkun
myndi reynast launþegum stórfelldur bjarnargreiði
vegna framantaldra röksemda. En hann ér framsðkn-
armaður og Framsóknarflokkurinn er í stjórnarand-
stöðu. Því er ábyrgðarleysinu beitt og skynsemin
svæfð í bili.
' Hvað myndi það kosta íslenzkan almenning, ef opin-
berum starfsmönnum yrðu greiddar 600 milljónir rúm-
ar í launauppbætur samkvæmt kröfunum? Hefur for-
maður BSRB gert sér grein fyrir því? Það myndi þýða
tæpra 3000 króna nýjan skatt á hvern landsmann, eða
nær 15000 króna skatt á hverja fimm manna fjöl-
skyldu á ári.
Opinberir starfsmenn hafa lengi verið á of lágum
launum. En hvorki þeim né nokkrum öðrum er greiði
með því gerður að verja þær kröfur, sem myndu verða
banabiti heilbrigðrar fjármálastjórnar og steypa
óðaverðbólgu og gengisfellingum yfir þjóðina. Frum-
skilyrði þeirra kjarabóta, sem opinberir starfsmenn
nú fá, er að þær verði tryggðar — að þær verði raun-
hæfar kjarabætur, en ekki verðlausar krónur.
EBE er úr sögunni
Þorsteinn á Vatnsleysu er myndarlegur maður og
skeleggur málsvari bænda. Hann hefur manna mest
sett sig inn í landbúnaðarmál, en hann geldur þess að
ekki vinnst honum tími til að grandskoða öll mál jafn
nákvæmlega. Þannig mælti hann varnaðarorð til Bún-
aðarþings vegna Efnahagsbandalagsins og bað bænd-
ur vera á verði.
Þtsð er eins og Þorsteinn hafi verið stunginn svefn-
þorni síðustu vikurnar. EBE málið er úr sögunni —
að minnsta kosti um langt skeið.
Það er nefnilega ekki nóg fyrir forystumenn heilla
stétta að lesa bara Tímann.
FRAMFARIR
og
MENNING
Undanfarið hefir í útvarpi og
blöðum verið rætt og ritað um
andlegar lækningar, andatrú og
sálarrannsóknir. Þátttakendur i
þessari fræðslustarfsemi hafa
verið lærðir menn og leikir, með
mælendur og andmælendur. í
lýðfrjálsu landi þar sem skoö-
ana- og málfrelsi er einn af
hyrningarsteinunum, er eðlilegt
að ofangreind stórmál séu rök-
rædd opinberlega af drenglund
og sannleiksþrá. Það ætti að
vera öllum hugsandi mönnum
til gagns og góðs, að þessi við-
kvæmu mál, sem allar götur
hafa fylgt mannkyninu, verði
skýrð og skilgreind án fordóma.
Talið er, „að vísindin efli alla
dáð“. Ótrúlega miklar efnisleg-
ar uppfinningar og framkvæmd
ir hafa átt sér stað 1 mörgum
löndum heims. Sívaxandi hraði
í lofti, á legi og landi. Kapp-
hlaupið um himingeiminn, eld-
flaugar, kjarna- og vetnisorku,
hertækni og búnað o.fl. Vísinda
afrek í læknisfræði og skyldum
greinum, efnafræði, búfræði, að
ógleymdum listum og bókmennt
um, o.fl o.fl. Er það ekki Dara
mannlegt, þó maðurinn, oom
öllu þessu áorkar, líti orðið
stórt á sig og telji sig einfær
an í flestan sjó, jafnvel jafnoka,
„skapara himins og jarðar“. Ef
hann er þá talinn að vera til?
Þrátt fyrir ytri glæsileik, menn
ingar og framfara, herma fregn
ir, að ábyrgir hugsandi menn
víða um heim, séu ótta slegnir
hvaða stefnu heimsmálin taki
á næstunni, að Iogn sé oft und
anfari storms.
Hvers er vant? Hvað hefur
orðið útundan í þessari risa-
vöxnu vísinda-, menningar- og
tækniþróun, er hvað úr hverju
spannar heim allan? Það er
ýmsra mál, að þróunin hafi ver
ið einskonar einstefnuakstur, að
rætum sálar, manngöfgi og
ábyrgðartilfinningar hafa verið
vanræktar, I kapphlaupinu um
efnisgæðin. Kristur sagði:
„Hvað stoðar það manninn, að
eignast alian heiminn, en fyrir-
gera sál sinni“. Já, hafa ekki
hin góðu vísindi og menningar
frömuðir á þessu sviði, dottað
á verðinum? Gleymt að hlúa að
sálinni, manngildinu í anda
kristinsdómsins. Það er djúp-
stæður sannleikur „að maðurinn
uppsker eins og hann sáir“.
Verkanir breytninar ná út fyrir
gröf og dauða. Lifið er harður
skóli, krefst skyldurækni, ár-
vekni og ábyrgðar.
„Gakktu hægt um gleðinar
dyr, gá að þér“. Mér duttu þessi
spakmæli í hug, er ég las í
einu dagblaðanna grein eftir ís-
lenzkan fræðimann. Honum er
ekki geðþekk íslenzka þjóðtrúin
andlegar lækningar, og að sjálf
sögðu andatrú. Honum fellur
ekki sú hjartagæska íslendinga,
að gefa nokkra málsverði svöng
um börnum í Alsír, að þeim
væri eins vel varið handa sál-
sjúkum börnum hér heima. Hon
um er einnig þyrnir í augum
segulbönd, voltakrossar, straum
ar og skjálftar og hvers konar
kukl, eins og hann orðar það.
Hann telur, að þeir sem aðhyll-
ast þetta telji það jafn gott og
vísindalegar lækningar nútím-
ans.
Því miður er það svo, á okkar
upplýstu og framfara tímumí
læknamennt, aðbúnaði sjúkra,
stórbættri heilsuvernd, híbýlum
klæðum og skæðum og annari
velmegun fjöldans, að ótrúlega
stór hópur fólks, að því er
virðist á öllum aldri, er meira
og minna lasburða og sjúkt,
lengri eða skemmri tíma, stund
um árum saman í sjúkrah. Gang
andi milli þessa og hins læknis
í von um bata. Eins og gengur
með misjöfnum árangri. Sen
betur fer, oft góðum. Þrátt fyr
ir góða mennt, vilja og batnandi
aðstæður, er árangurinn tví-
sýnn. Vísindi og þekking leysa
ekki enn sem komið er, úr
öllum þörfum sálar og líkama,
hvað sém slðar verður.
Er það ekki vægast sagt „ung
gæðisháttur" af manni sem við
urkennir að sér verði sáralítið
ágengt í sinni fræðigrein, að
kenna það gamalli draugatrú og
nýtízku andatrú? Sjúkdómar
marka vanalega tímamót í lífi
sjúkra og aðstandenda. Það er
ekki ámælisvert, þó viðkomandi
fólk í vonleysi sínu og getuleysi
sérfræðinnar, fái sér segulband,
voltakross, strauma og skjálfta
og andlegar Iækningar. Jafnvel
trúi: að miðlar og andatrú geti
verið farvegur andlegra og lík
amleg lækninga. Kristur
sagði: „Trú þín hefif gjört þig
heilan“.
Ég held það fari öllum bezt
að vera hógvær og dæma vægt
í öllum þessum málum, særa
ekki að ástæðulausu. Andlegi
heimurinn og áhrifin frá honum
eru lítið könnuð, hann býr áreið
anlega yfir miklum mætti. Áhrif
andlega heimsins verða vísast
ekki sönnuð eða afsönnuð eftir
formúlum efnisvísinda. Einfald
lega vegna þess, að þar ráða
önnur lögmál og sannanaleiðir
en þær efnislegu.
Þar, sem dulrænu málin eru
nú ofarlega á dagskrá, langar
mig að vekja athygli á lítilli bók
„Þjónustu englanna" eftir Joy
Snell, þýðendur Einar H. Kvar-
an og séra Kristinn Daníelsson.
Hallgrímur Jónsson skólastjóri
í Reykjavík gaf bókina út árið
1955. Hann segir meðal annars
í eftirmála: Tímaritið Morgunn
birti efni þessarar bókar á ár-
unum 1935 til 1939. Komu
nokkrir kaflar út í hverju hefti.
Lesendum þótti reynsla frú Joy
Snell stórmerkileg. Langaði mig
Framh á 10. síðu
Nýtt leikrit eftir lonesco
-hurniiH nbll'/í !;lr: iíif; nr'iili .iíi
Lífsgleði mannsins og eyðilegging hennar af völdum kvíða og ótaa
er efnið leikritinu „Loftgengillinn“ (Fussganger der Luft) eftir Eugene
Ionesco, sem var frumsýnt í fyrsta slcipti í Diisseldorf í Vestur-Þýzka-
landi fyrir skemmstu. Ionesco fjallar þar um möguleikann á að hefja
sig yfir hið fráleita með aðstoð hlátursins, þar sem „heimur án hláturs
er fangabúðir“. Skáldið Behringer hefir trú á, að hann geti það, sem
óframkvæmanlegt er, og þess vegna tekst hann skyndilega á loft, gcng-
ur á lofti einu, fer upp ósýnilegan stiga, og undrandi samtíðarmenn
hans klappa honum lof í lófa, dá hann eða fyrirlíta, hver eftir afstöðu
sinni. 1 dómi, sem Hamborger Abendblatt birtir um leikinn, var sagt
meðal annars: „ . . . fram að hléinu naut Diisseldorfáhorfendurnir
leiksins og höfðu skemmtun af undraverðum flugbrellunum í „Loft-
gengli“ Ionescus. Eftir hlé hvarf hláturinn af andliti þeirra . . . . “