Vísir - 23.07.1963, Page 7

7
VISIR
ufiEðOSHBB
Þnðjudagur 23. júlí 19t>3.
Sigurjón Björnsson sálfræðingur:
☆
Feður og
synir
Nýlega er lokið bandarískri
rannsókn (Harvard) á áhrifum
ónógs sambands feðra við syni
sína og verður hér reynt að
greina svolítið frá henni, þar eð
mér virðast niðurstöðurnar vera
þess eðlis, að við íslendingar
gætum haft gott af að hugleiða
þær.
Til rannsóknarinnar voru
valdir drengir á aldrinum 11,5
—17.5 ára. Þeir voru allir af
ítölskum ættum og búsettir i
fjórum borgum: Róm, Florenz,
Paiermo og Boston. Þeir voru
af öllum stéttum og stigum þjóð
félagsins. — Rannsóknin var
framkvæmd þannig, að fyrst
var talað við mæður drengjanna
og eftir þeim viðtölum var reynt
að flokka drengina í fjóra hópa:
Þá, sem ekkert tilfinningasam-
band höfðu við föður sinn (0), —
þá, sem höfðu Iítið samband (1),
— þá, sem sæmilega mikið sam-
band höfðu (2) og þá, sem góð-
um og innilegum tengslum voru
bundnir við föðurinn (3).
Er þetta hafði verið gert, voru
valdir úr tveir hópar drengja á
hverfum stað. í öðrum hópnum
voru drengir, sem ónógt sam-
band höfðu (1 og 2) og í hin-
um, þar sem sambandið var
gott (3). Þessir drengir voru nú
teknir til sálfræðilegrar rann-
sóknar og var beitt bæði viðtöl-
um og sálfræðilegum prófum.
Var markmið þeirrar at-
hugunar að meta per-
sónuleika og andlegt ástand
drengjanna. Niðurstöðurnar
voru síðan bornar saman við þá
flokkun, sem fengizt hafði úr
mæðraviðtölunum. Að sjálf-
sögðu voru allar þessar niður-
stöður og samanburður þeirra
settar fram í vönduðum töflum,
en hér er ekki unnt að birta
þær, heldur verður að nægjast
við einfaldari frásögn.
Það kom fram greinilegur
munur á þessum tveimur hóp-
um drengja, þeirra, sem ónógt
samband höfðu og þeirra, sem
nægilegt samband höfðu við
föðurinn. — Hinir fyrrnefndu
voru ekki eins félagslyndir,
tengsl þeirra við jafnaldra voru
minni og félagslegri aðlögun
þeirra var meira ábótavant. Þeir
voru öryggislausari, skorti sjálfs
traust. Þeir voru ekki eins glað-
legir. Þeir voru órórri og
„spenntari á taugum". Þeim
hætti við viðkvæmni og sér í
lagi voru þeir óeðlilega við-
kvæmir fyrir því, að gert væri
á hluta þeirra og þeir beittir
ranglæti. Þeir virtust vera dug-
minni við að bjarga sér, en
höfðu samt ríka hneigð til að
ráða yfir öðrum, ef þeir gátu
komið því við. Meira bar á, að
þeir væru í andstöðu við þjóð-
félagið og við ríkjandi venjur
og siði.
Þótt ekki sé meira sagt, eru
þetta engu að síður all-athyglis-
verðar staðreyndir, sem reynd-
ar þurfa ekki að koma á óvart.
Menn hafa lengi vitað, að skap-
gerðareinkenni og hegðun
manna er ekki eins arfgeng og
eitt sinn var haldið. Maðurinn
mótast ekki síður af uppeldi
sínu en erfðum. Og hér sjáum
við, að faðirinn á sinn þátt í
þessari mótun.
Þess var getið í síðustu grein,
að full ástæða væri til að ætla,
að ástandið væri ekki betra í
þessum efnum hjá okkur en ann
ars staðar. Hvað er þá hægt að
gera? Það, sem mér finnst helzt
liggja í augum uppi er, að þess
verður að kappkosta eins og
unnt er að fá íslenzka karl-
menn til þess að taka þátt í upp-
eldisstörfum. Ekki aðeins feður,
heldur alla karlmenn. Fyrir
nokkru minntist ég á, að æski-
legt væri að karlmenn störfuðu
á dagheimilum og leikskólum.
Það sama ætti að gilda á öllum
stöðum þar sem börn eru (t. d.
sumardvalarheimilum). Og hvar-
vetna þar sem karlmenn vinna
með börnum, — í skólum, æsku-
lýðsstarfsemi og á vinnustöðv-
um, — þurfa þeir að gera sér
ljósa grein fyrir uppeldishlut-
verki sfnu: þeir verða oft og
tíðum að gerast eins konar stað-
genglar föðurins. Við getum
ekki leyft okkur að hrista þessa
skyldu af okkur með því að
segja, að hún komi okkur ekki
við, sé óviðkomandi verkahring
okkar, að við „séum ekki ráðnir
til þess“ o. s. frv. Uppeldisskyld-
an hvílir á okkur öllum, hvar
sem við erum og hvað sem við
gerum. Að minnsta kosti er það
harla lítilmótlegt og öfugsnúið
þjóðarstolt og þjóðrækni, sem
við sýnum í orði, ef okkur
stendur á sama um kynslóðina,
sem erfa á landið. Okkur má
vera lítil gleði í því að vita
næstu kynslóð nokkrum þuml-
ungum hærri að líkamsvexti og
nokkru meiri að vöðvastyrk en
þá, sem fóstraði hana, ef hún
lækkar að sama skapi í skap-
styrk og innri verðmætum.
(Yfirlit yfir rannsókn þá, sem
hér er vitnað í, birtist í grein,
sem nefnist: The Influence of
Father-Son Relationships on
Adolecent Personality and
Attitudes, — í tímaritinu Jo-
urnal of Child Psychology and'
Psychiatry, 1963, Vol. IV.
Nr. 1).

í> í frétt frá Bagdad á mánudag
segir, að þrír menn úr miðstjórn
Kommúnistaflokks íraks hafi verið
sekir fundnir um njósnir fyrir
konunúnistalönd Austur-Evrópu
og teknir af lífi. Þeir áttu og aír
hafa haft samband við þá, sem
stóðu að byltingartilrauninni 13.
► Sjö menn voru dæmdir til lífláts
af herrétti í Sýrlandi á sunnudag
og þegar skotnir. Er nú talið, að
stjórnin sé að „uppræta" alla
stuðningsmenn Nassers, sem hún
relur sér hættulega. Tveir hinna
liflátnu eru borgaralegra stétta
menn. Búið var að taka 20 af lífi,
einnig fyrir þátttöku í byltingunni.
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
o
□
□
□
□
□
□
u
□
□
□
□
c
□
□
□
□
□
□
□
E3
□
□
□
□
□
n
ra
□
□
a
a
E3
R
n
□
□
i'j
a
a
E5
n
□
□
□
□
□
ra
ra
□
a
ra
D
□
ra ■
ra
a
D
□
ra
D
ra
□
ra
ra
□
ra
ra
□
□
ra
ra
□
□
□
□
ra
□
ra
□
□
ra
ra
□
□
□
□
□
□
□
□
ra
□
ra
ra
ra
a
ra
ra
p
□
ra
□
□
□
D
□
□
D
E
B
r
c.
ra
(3
ra
ra
□
Það fer enginn með
bein Páls biskups
bak við máttarvöldin
Ftestmn fulltíða íslendingum
er í fersku minni steypiregnið
er kom úr heiðskíru Iofti
þegar hróflað var við beinum
Páls biskups Jónssonar í Skál-
holtskirkjugarði, steinkistan
opnuð og beinin flutt suður í
Þjóðminjasafn til rannsóknar í
hofi fræðimanna. Þetta þótti
því undarlegra fyrirbrigði sem
þess er getið í biskupasögum,
að við útför Pá!s biskups hafi
einmitt gert stórfellt regn upp
úr þurru, en bein hans voru
færð til grafar í steinkistunni,
og Iétti regninu jafnskyndilega
og það kom úr heiðskíru lofti.
Þótti ýmsum útlit fyrir að ekki
mætti hreyfa bein Páls biskups
svo að eigi „gréti himinninn".
Aðrir töldu það hégilju hina
mestu.
En í þriðja sinn er fullreynt,
segir gamalt orðtak. Og nú
gerðist þess þörf að flytja bein
Páls biskups úr stað í þriðja
sinn það er frá Þjóðminjasafninu
og austur i Skálholt, þar sem
beim hefir nú aftur verið kom-
ið fyrir í steinkistunni í graf-
hvelfingu kirkiunnar. Þetta
gerðist hér á dögunum og átti
áð fara fram með mestu levnd.
einkanlega gaenvart ölluni
blaðamönnum og blaðaljósmynd
urum. enda tókst að sigla fram
hjá þeim hættulegu skerí>"*‘
bað sinnið. En hað sást nú ti!
beirra samt. Það fer enginn með
bein Páls biskups á bak við
máttarvöldin. Á samri stundu
og bau voru hafin frá Þjóð-
minjasafni íslands kom steypi-
regn úr heiðskíru lofti, fyrsta
Steinkista Páls biskups í Skálholti.
regnskúrin sem komið hafði úr
lofti i E .ykjavík í margar vikur,
og þá eins myndarleg og „allar
gáttir himinsins hefðu opnazt“.
Segi menn svo að jartelkn ger
ist ekki enn í dag.
Frönsk datt úr skipsstiga
Sautján franskar ungar stúlk-
ur hafa verið á ferð hér á landi
að undanförnu. Eru þær úr sér-
trúarflokki einum og hafa með
sér einn karlmann til fylgdar,
franskan prest.
Er Drangur kom að bryggju
á Akureyri um daginn veittu
bæjarbúar því athygli að Iækn-
ir, sjúkrabíll og Iögregla voru
komin á bryggjuna til þess að
taka á móti skipinu, en það
kom frá Siglufirði. í ljós kom
að á siglingunni inn Eyjafjörð
hafði ein stúlkan franska fallið
úr stiga sem Iiggur upp á efri
þiljur skipsins. Hún var flutt á
sjúkrahús og í ljós kom að
hún hafði fengið heiiahristing
og meiðzt á fæti.
Franska stúlkan slasaða borin í sjúkrabílinn af skipsfjöl. (Ljósm. Vísis. S. Bj.).
SSEC a V |