Vísir - 30.01.1964, Blaðsíða 7

V1SIR . Fimmtudagur 30. janúar 1964.
Samtal við Guðrúnu
Erlendsdóttur lögfræðing
„Jafnvel í heimahúsum kemst lögfræðingurinn ekki langt frá grindunum“. Guðrún með soninn Ólaf,
sex mánaða. (Ljósm. Vísis, B. G.).
Hér d>lst engum, hver
og hvaS er miðdepill
heimilisins. Hringlur og
snuð, ýmiss konar leik-
föng, dúkkur og bangsi,
barnavagn úti á svölum,
ieikgrind á miðju gólfi
... og í henni situr ungi
herramaðurinn sjálfur
með sólskinsbros á vör.
Hann er sex mánaða
gamall og á lögfræðing
fyrir pabba og lögfræð-
ing fyrir mömmu. En í
grindinni sinni ræður
hann ríkjum. Og þegar
hann kallar hógu hátt,
kemur mamma þjótandi,
hversu mikið sem hún
hefur að gera.
„Jafnvel í heimahúsum kemst
lögfræðingurinn ekki langt frá
grindunum", verður Gúðrúnu að
orði, og hún lýtur brosandi að
syni sínum.
,,Glú-glú-gúrr!“ svarar Ólafur
Arnarson Clausen með heim-
spekisvip og leggur áherzlu á
seinasta atkvæðið.
„Hvernig gengur að sameina
lögfræðistörfin og heimilislffið?“
„Alveg furðanlega, finnst
mér“, segir Guðrún Erlendsdótt-
ir hdl. „Það er að vísu erfitt
stundum“, — og hún lítur ást-
araugum til unga frumburðarins
— „en ég er svo heppin að hafa
indæla stúlku til að líta eftir
honum á eftirmiðdögunum, svo
að ég get unnið úti hálfan dag-
inn. Og auk þess get ég unnið
0 talsvert heima, enda er of mikill
stéttinni. Ég var sú fimmta, sem
lauk lögfræðiprófi hérlendis; á
undan rpér voru Auður Auðúns,
Rannveig Þorsteinsdóttir, Auður
Þorbergsdóttir 1 og Ragnhildur
Helgadóttir. Rannveig er eini
hæstaréttarlögmaðurinn í þess-
um hópi“.
„Ætlar þú ekki að verða það
seinna?"
„Ég vona það bezta, en það
er ekki komið að því enn. Ég
varð héraðsdómslögmaður í
febrúar 1962, og áður en farið
er í prófmálin fyrir hæstarétti,
verður maður að hafa verið starf
andi lögfræðingur í þrjú ár. Og
má ekki vera undir þrítugu.
Ætli ég fari ekki að hugsa mér
til hreyfings eftir þrjú ár“.
„Þú ert þá tuttugu og sjö ára
núna?“
„Já“.
„Hefurðu nokkurn tíma flutt
mál á móti starfssystur þinni?“
„Já, og einum betur. í vor
sem leið kom fyrir skilnaðar-
mál, þar sem Rannveig var fyr-
ir manninn og ég fyrir konuna,
en dómarinn var Auður Þor-
bergsdóttir".
„Hvenær ákvaðstu að leggja
fyrir þig lögfræði?“
„Ja, þegar ég var krakki,
langaði mig meira i sögu, tungu
mál og þvíumlíkt, en í Mennta-
skólanum fór ég að fá áhuga
á lögfræði og langa til að verða
starfandi lögfræðingur".
„Fannst þér hún ekkert þurr
eða leiðinleg, a. m. k. til að
byrja með?“
„Þurr? Nei, lögfræðin er allt
annað en þurr, hún er einmitt
lífið sjálft. Hún snýst um
mannleg vandamál, og mann-
leg vandamál eru hvorki þurr
né leiðinleg. Reyndar segi ég
ekki, að ég hafi ekki stundum
verið dálítið syfjuð á fyrsta ár-
inu í Háskólanum, en það fór
af, eftir því sem ég komst bet-
neinn munur að vera kona í
þessu starfi. Annars hef ég lítið
staðið í málflutningi enn sem
komið er, enda hef ég tafizt
dálítið seinasta árið!“
„Gúrrr-gúrrr-gúrrr!“ skýtur or
sök tafarinnar inn í. Ungi mað-
urinn vill gjarnan taka sinn þátt
í samræðunum. Hann baðar út
öllum öngum og brosir engil-
blítt, þegar honum er veitt verð
skulduð athygli.
„Hvers konar mál fæst þú
mest við?“
„Skilnaðar- og barnsfaðernis-
mál. Konum þykir oft þægilegra
að ræða vandamál sín við aðrar
konur, sem ef til vill hafa meiri
þannig, og svo lærir maður
miklu meira á þ*/í, vegna þess
að við komumst þá inn í málin
hvort hjá öðru og getum rætt
þau frá ýmsum sjónarmiðum“.
„Það er þá samvinna, en ekki
samkeppni?”
„Já, 'það er óhætt að segja.
Við vinnum líka mikið heima,
bæði á kvöldin og um helgar,
og auðvitað húgsar máður og
talar óskopin öll um málin, sem
eru á döfinni hverju sinni —
ég er hrædd um, að mér þætti
ekki sérlega spennandi að hlusta
alltaf á Örn tala um lögfræði,
ef ég væri ekkert inni í henni
sjálf. En af því að við. erum
ekki er beinlinis mögulegt að
verja verknaðinn — það má
segja, að sumir menn hafi að
vissu leyti verið reknir út i
ógæfuna af kringumstæðunum,
þótt ekki megi afsaka þá um of
með þvílíku".
„Finnst þér þú ekki stundum
eins og hálfgerður sálfræðiráðu-
nautur í þessu starfi, þegar fólk
þarf að létta á hjarta sínu við
þig?“
„Jú, oft, ég tala nú ekki um
I sifjaréttarmálunum. Það er
alltaf mikilvægt, að sambandið
milli lögfræðingsins og skjól-
stæðingsins sé gott, og að hægt
sé að tala í einlægni um hlut-
erill og ferill á skrifstofunni til
að grúska í bókum, fletta upp
og þar fram eftir götunum".
„Þú vilt auðvitað ekki leggja
lögfræðina á hilluna, þó að þú
sért gift kona og móðir?“
„Nei, alis ekki. Og ég held,
að það sé hægt að vera jafngóð
móðir, þótt maður vinni úti hálf
an daginn eða að einhverju leyti
— ekki væri betra að kúldrast
heima og verða geðvond og örg
í staðinn! Mér finnst konur
þurfa að notfæra sér þá þekk-
ingu, sem þær hafa aflað sér,
engu síður en karlmenn, svo
framarlega sem það bitnar ekki
á börnunum. Og hvað þýðir að
vera að mennta sig mörg ár í
einhverri grein og nota það svo
aldrei? Það er heldur ekki gott
fyrir þjóðfélagið, ef fólk, sem
hefur stundað langt nám, hættir
við allt saman að loknu prófi,
hvort sem í hlut eiga konur eða
karlmenn".
Alltof fáar
„Þið eruð heídur fáar íslenzku
konurnar, sem stundið lögfræði-
störf, er það ekki?“
„Jú, alltof fáar, en ég vona,
að það eigi eftir að fjölga í
ur inn í þetta, vandist lagamál-
inu og öllum þessum nýju hug-
tökum o. s. frv. Mér finnst lög-
fræðin ógurlega skemmtileg,
hreint og beint spennandi, og ég
hef aldrei séð eftir að fara út
í hana“. 1
Allt gleymist fyrir
málinu sjálfu
„Bar ekkert á, að þér væri
vantreyst við námið, af því að
þú varst stúlka?
„Ja, mörgum þótti það fárán-
legt tiltæki hjá mér, þegar ég
byrjaði fyrst, og sögðu, að ég
myndi hætta eftir árið, en svo
jafnaði þetta sig, þegar ég hélt
samt áfram. Skólabræðurnir
voru allir indælir; ég þarf sann-
arlega ekki að kvarta yfir þeim.
Ég var eina stúlkan til að byrja
með, en síðar bættist við önn-
ur, sem á að taka próf núna í
vor. Það gleymist alveg, hvort
maður er karlkyns eða kven-
kyns, ef fólk finnur, að maður
tekur nám og starf alvarlega".
„Og sama gildir, þegar þú
stendur.í málflutningi?"
„Já, allt gleymist fyrir málinu
sjálfu, eins og vera ber. Nei, ég
hef ekki fundið, að það væri
skilning á sumum hlutum en
karlmenn. Svo hef ég verið
skipaður verjandi í nokkrum
sakamálum, og alltaf koma alls
konar smámál, smáþrasmál, sem
geta orðið seinleg og stundum
þreytandi — t. d. skaðabótamál,
ef einhver hefur kastað blautri
gólftusku framan í annan o. s.
frv. Fólki kemur ekki alltaf vel
saman í fjölbýlishúsum. Já, og
alltaf er mikið um bílamál:
gamlir bílar reynast ónýtir, þó
að þeir hafi verið seldir sem
góð vara, eða kaupandinn hef-
ur borgað með ónýtum víxlum,
o. s. frv. o. s. frv.“.
Samvinna
milli hjónanna
„Fara málin, sem þú ert með,
ekki stundum fyrir hæstarétt?“
„Jú, það kemur fyrir, og þá
er ergilegt að geta ekki fylgt
þeim eftir. En Örn varð hæsta-
réttarlögmaður sl. vor, svo að
ég þarf ekki langt að fara í
framtíðinni, ef eitthvað af mál-
unum mínum kemur fyrir
hæstarétt“.
„Þið vinnið mikið saman?“
„Já, hvort við gerum. Mér
finnst það ólíkt skemmtilegra
bæði lögfræðingar, verður það
sjálfsagt og eðlilegt".
Liggur þungt
á manni
„Halda málin nokkurn tíma
fyrir þér vöku?“
„Já, já, ég hef oft orðið and-
vaka út af þeim, t. d. prófmál-
unum mínum. Þetta liggur þungt
á manni, og maður hefur áhyggj
ur af því, hvort maður sé nú
að gera það rétta, og hvort ein-
hver önnur leið væri betri i
þessu og þessu tilfelli ... kann-
ske er ég ekki búin að vera
nógu lengi í starfinu til að vera
orðin hörðnuð fyrir slíku“.
„Hvernig finnst þér að verja
mál fyrir fólk, sem er í órétti?
Áttu ekki erfiðara með að beita
þér, ef þú getur ekki haft sam-
úð með skjólstæðingnum?"
„Ja, maður má ekki Iáta það
hafa nein áhrif á sig. Ég er
vitanlega bundin þagnarskyldu
gagnvart skjólstæðingum mínum,
og ég legg áherzlu á, að það
komi alltaf að betri notum að
segja satt og rétt frá og reyna
ekki að blekkja. Oft er hægt að
fara út í að rekja uppeldisskil-
yrði og aðstæður í bernsku, ef
ina, en sumir eiga erfitt með
að tjá sig, þótt þeir séu allir af
vilja gerðir, og þá þarf maður
ið reyna að ráða í það, sem
hálfsagt er. Maður má ekki láta
neitt verka of persónulega á
sig, en ég verð að segja, að ég
hef mikla ánægju af að safna
gögnum og vinna að málum,
þegar gagnkvæm samúð er fyr-
ir hendi og mér finnst ég geta
orðið til hjálpar".
„Búrr-búrr!“ segir Ólafur og
byrstir sig. Honum finnst nóg
komið af svo góðu. Lögfræð-
ingssvipurinn á Guðrúnu víkur
fyrir móðurlegu brosi, og hún
tekur soninn I fangið. Hann er
líkur pabba sínum þessa stund-
ina.
„Þá er það ein þýðingarmikil
spurning, Guðrún — þekkirðu
Örn og Hauk í sundur?“
„Ætli ekki það! Ég hef aldrei
ruglazt á þeim. Mér finnst þeir
ekkert likir".
„Ekkert líkir!"
„Nei, ekkert líkari en venju-
legir bræður". Hún hlær. „Ég
treysti mér til að þekkja þá í
sundur hvenær sem er — meira
að segja f myrkri!“ — SSB
\