Vísir - 08.10.1964, Side 7

v r ^ i r»
P:--r"ics.*r- 'vm- 8 nkífber 1964.
7

Viðtal v/'ð Egil Stardal
um meinta fækkun hrein-
dýra og hreindýraveiðar
Fréttasamtal það er Vísir átti
fyrir nokkru við Egil Gunnars-
son hreindýraeftirlitsmann
vegna óeðlilegrar fækkunar
hreindýra á þessu ári hefur vak
ið verðskuldaða athygli manna
og umtal. einkum sá möguleiki
hvort þessi fækkun stafi af ó-
eðlilega mikilli og þá um leið
ólöglegri veiði.
Vísir náði snöggvast símtali
við Egil Jónasson Stardal, for-
mann Skotfélags Reykjavfkur,
en hann er sem kunnugt er mik
ill áhugamaður um varðveizlu
hreindýrastofnsins og innti
hann eftir umsögn hans á þessu
máli.
Hann kvað sér hafa komið
á óvart þessi mikla fækk-
un og fyrst hafa dottið í hug
hvort verið gæti að náttúru-
hamfarir þær sem urðu eystra
s.l. vetur, jökulhlaup, hefðu þar
um valdið beint eða óbeint en
umsagnir náttúrufræðinga
hefðu sannfært sig um að það
mætti teljast útilokað. Þá væri
um þrennt að ræða, ofveiði,sjúk
dóm eða hreinlega mistalning.
Hann var sammála nafna sín
útilokað að eitthvað félli af dýr
um án vitundar veiðimanna,
ef ógætilega væri farið með
skotvopn, slíkt væri auðvitað
óafsakanlegt en þar sem sport-
veiðimenn er stunduðu hrein-
dýraveiðar næðu naumast tylft
manna gætti slíkrar fækkunar
naumast svo vart yrði.
Fórstu á veiðar í haust?
Já, við skruppum þrír félag
ar og veiddum nokkur dýr 9
alis og það sem við sáum til
dýranna lifandi og dauðra virt
ust þau ágætlega á sig komin,
en við sáum ekki margar hjarð
ir lauslega eitt til tvö hundruð
dýr.
Er þetta spennandi veiði?
Auðvitað, allur veiðiskapur
er spennandi eða getur verið það.
Hvort sem þú ert að glíma við
sprækan lax, skríða að stórum
hreintarfi, biða eftir að stór
gæsaflokkur fljúgi gargandi yfir
þig eða — ég býst við líka —
að kasta fyrir risastóra síldar-
torfu. Sá, sem ekki þekkir þetta,
veit ekki nema að sumu leyti
hvað lífið er. Annars heid ég
að fyrir flesta okkar skipti úti-
þurrkað þig í ósviknu háfjalla-
sólbaði, en þegar þú kemur
heim hefur þú uppgötvað allt
annan nýjan og hressari mann,
en innisetuaumingjann, sem fór
af stað.
Leyfðu mér að v.aka eitt fram
annarra landshluta og dreifa
hreindýrunum víðar t. d. um af
rétti Þingeyinga og Eyfirðinga
og fyrst og síðast á hinar víð
áttumiklu og grösugu heiðar
norðan Langjökuls. Kannski
þrifust líka hreindýr ágætiega
sínum. Sumir flugmenn telja
auðvelt að reka heilar hjarðir
með flugvélum. Ef þjóðin
vill varðveita þessi tígulegu ör-
æfadýr er talsvert áhættusamt
að geyma hjörðina alla á einu
svæði eins og nú er. Hreindýr
um hreindýraeftirlitsmanni, að
útilokað væri að þeir sem Ieyfi
fengju a.m.k. sportveiðimenn
veiddu meir en þeir fengju leyfi
fyrir, enda veiddu þeir yfirleitt
í samfylgd með einhverjum og
í vitorði með héraðsmönnum
eystra, enda væri allur flutning
ur veiddra dýra um veiðitím-
ann meðan dýrin héldu sig á
hálendinu svo miklum erfiðleik
um bundinn að flestir létu sér
nægja 1-2 dýr. Hann kvað ekki
vistin mestu máli. Komdu bara
með á hreindýraveiðar, gakktu
marga kilómetra á einum degi
— kannski veiðir þú vel,
kannski ekki neitt. Hver veit
nema vindur feyki af þér tjald
inu uppi í átta hundruð metra
hæð á fegurstu öræfum Islands,
eða þú sért krókloppinn að bisa
við áð flá vænt dýr f þoku,
kulda eða snjó. Kannski færðu
svo hlýtt og gott veður að þú
getur baðað þig í næstu tjörn og
að lokum, Þessi fækkun hrein-
dýranna sem nú er kannski stað
reynd, er ekki annað en það
sem stjórnarvöldin hafa illu
heilli stefnt að undanfarinn ára-
tug. Hvaða meining er í því að
leyfa að fella 600 af kannski
1500—1800 dýrum eins og
fjöldi þeirra var álitinn vera
fyrir tæpum áratug. Ég ritaði
þá í þetta blað langar greinar
um að sjálfsagt væri að flytja
álitlegan hóp lifandi dýra til
á Ströndum þar sem nú er allt
autt af mönnum og búfé. Hér á
Reykjanesi er sjálfsagt að hafa
Iitla hjörð — alfriðaða fólki til
yndisauka.
Flutningur dýranna er engum
erfiðleikum bundinn tæknilega.
Ameríkumenn flytja þúsundir
villtra dýra milli svæða ár hvert
Það eru til byssur sem skjóta
svefnlyfjum í vöðva dýra f kúlu
stað, svo vakna þau í nýja um-
hverfinu langt frá heimkynnum
gætu orðið til stærri nytsemda
víða, til veiða til ánægju sönn-
um náttúruskoðurum og hið
mesta aðdráttarafl fyrir erlenda
ferðamenn. Og það er engu til
hætt nema flutningskostnaði.
Ef hreindýrum fjölgar úr hófi
er vandalaust að fækka þeim
eða útrýma ef í ljós kæmi að
þau spilltu öræfagróðri, sem ég
held þó að vísindamenn séu
alls óhræddir við mælti Egill
að lokum.

j Warren-skýrsícan -
3 Framhald at ols. 4.
J frá kommúnistafonngjum eins
| og t.d V.T. Lee Arnold Johns-
1 on, Gus Hall og Benjamin J. Dav
1 is Honum fannst að hann væri
J orðinn merkilegu; m-iður, að
1 hann skyldi fá brét frá svo fræg
f um mönnum, hann væri að fá
* sæti í sögunni.
Einn félagsmaður.
En í deild félagsskaparins,
sem hann stofnaðí New Orle-
ans var aldrei nema einn félags-
maður. Oswald sjálfur. Hann
skrifaði skýrslur til kommúnista
foringjanna, þar sem hann lýsti
þróttmikilli starfsemi, funda-
höldum og pólitískri baráttu.
Hann sagði m.a í br'éfum til
þeirra, að deildin i New Orleans
hefði dreift þúsu.idum af flug-
ritum. Sannleikurinn í þessu var
að Oswald lét prenta eitt þúsund
Iitla miða, með hvatningu um
að hætta ásælni við Kúbu
(Hands off Cuba) Miðum þess-
um dreifði hann s'álfur og nú
gerðust sögulegir atburðir.
Með því að dre.fa þessum
miðum, sem voru vinsamlegir
! garð Castro, tókst Oswald
í fyrsta skipti að vekja athygli
á sér Nokkrir f'ðttamenn frá
Kúbu réðust á hann og stofnuðu
þannig til áfloga á að ilgötu New
Orleans. Þeir voru síðan allir
handteknir og komust 1 blöðin,
meira að segja birtist mynd af
Oswald, þar sem hann var að
dreifa miðunum.
Komst í sjónvarpið.
Auk þess voru hann og Kúbu-
mennirnir fengnir til að koma
tvisvar fram í fréttaaukum í sjón
varpi borgarinnar
Oswald var f sjöunda himni
eftir sjónvarpsviðtölin og nú
skrifaði hann bréf til kommún-
istaforingjanna f Neiv York, þar
sem hann lýsti þvi með há-
stemmdum orðum, hve mikið
gagn hann hefði g=rc málstaðn-
um með tveimur vjónvarpsvið-
tölum.
Þó verður að segja það, að
hann hafði ekki staðifi sig sér-
lega vel og þar koui skuggi for-
tíðarinnar yfir hanr Þeir sem
stjórnuðu sjónvarpsþáttunum,
höfðu komizt að þvi að Osvvald
hafði áður gengið yfir til Rússa
og afneitað Bandaríkjunum
hörðum orðum og dembdu þeir
þessum staðreyndum yfir hann
strax í byrjun samtals. svo að
hann komst þegar f varnarstöðu
og stóð sig þar af leiðandi illa.
Marina Oswald heldur þvi
fram, að Oswald hafi byrjað
þessa Kúbu-baráttu einungis til
þess að láta á sér bera, hann
vildi komast í blöðin og vildi
láta handtaka sig til þess að
verða frægur. Marina heldur því
þó fram, að þetta hafi e.t.v. ekki
einungis verið stórmennsku-
brjálæði, heldur hafi þetta ver-
ið liður í undirbúningi hans að
flytjast til Kúbu. Hann vildi
verða ffægur maður í Banda-
ríkjunum, sem stuðningsmaður
Kúbu, þá taldi hann víst, að
hann fengi landvistarleyfi hjá
Castro.
Förin til Mexíkó.
Nokkru eftir þessa atburði
flutti Marina með barnið til vin
konu sinnar, Ruth Paine í Irv-
ing skammt frá Dallas og átti
hún nú með haustinu von á öðru
barni, en Oswald ferðaðist til
Mexico City. Strax og hann kom
þangað leitaði hann uppi ræð-
ismannsskrifstofu Kúbu og
beiddist leyfis til að mega fara
til eyjarinnar. Hann bar fyrir
sig margs konar rök, fyrst og
fremst baráttu sína í þágu Kúbu,
þar sem hann hefði m.a. stofnað
félagsdeild „Fair Play for Cuba“
í New Orleans og þolað fyrir
það pólitískar ofsóknir. Þegar
hann fékk neitun reiddist hann
ákaflega, sleppti sér í skrifstofu
ræðismannsins og lauk rifrildi
þeirra með því að ræðismaður-
inn sagði honum að menn eins
og Oswald sköðuðu málstað
kúbönsku byltingarinnar í stað
þess að styðja hann. Oswald fór
einnig til rússneska sendiráðs-
ins og leitaði eftir stuðningi þar
en einnig þar fékk hann afsvar.
Geta má nærri að þetta olli
honum sárum vonbrigðum. Nú
var vonlaust að hann kæmist
til Kúbu og honum sárnaði van-
þakklætið, sem honum var sýnt.
Það er nú erfitt að segja um,
hvaða áhrif þessir atburðir
höfðu á Oswald. Svo virðist sem
hann hafi álitið að með þessu
væri slðustu útkomuleiðinni lok
að. Hann missti eftir þetta á-
hugann á að komast til Kúbu og
hrifning hans á stjórn Castros
minnkaði allmikið við þetta.
Sumir hafa talið, að hann hafi
ímyndað sér, að ef hann myrti
Kennnedy myndi leiðin til Kúbu
opnast fyrir hann aftur. Margt
mælir þó á móti því, m.a. það,
að hann gerði engar ráðstafanir
til að reyna að komast til Kúbu
eftir morðið. Hann hafði meira
að segja látið konu sína fá megn
ið af þeim peningum sem hann
átti og hafðj ekki fyrir fargjaldi
til Mexico, sem var líklegasta
undankomuleiðin. Allt bendir til
bess, að með morðimi á Keire
dy hafi hann verið konrnn að
leiðarlokum, aðeins eftir sá loka
draumur hans að nafn hans
yrði skráð í mannkynssöguna.
Alltaf róttækur
vinstri maður.
Sá orðrómur komst á loft um
tíma, að Oswald hefði eftir von
brigðin er hann fékk ekki að
fara til Kúbu, snúizt í lið með
hægri mönnum og gerzt leigu-
morðingi þeirra. Til vitnis um
þetta hefur verið bent á það,
að hann segir í bréfi sem hann
skrifaði skömmu fyrir morðið
til foringja kommúnista í Banda-
ríkjunum, Arnold Johnson, að
hann hafi verið á fundi, þar sem
Walker hershöfðingi hélt ræðu.
Á þessum fundi voru 1300
manns og þurfti Oswald á eng-
an hátt að vera viðriðinn félags
skapinn þó hann mætti á fundin
um.
í öllum plöggum hans, sem
eru mjög mikil, því að hann var
alltaf að skrifa ýmislegt niður,
kemur aldrei néitt annað í ljós,
en að hann hafi jafnan verið rót
tækur vinstri maður, marxisti
og andstæðmgur bægri manna.
trkkert be^dir heldnr fil bess að
um neitt sám'^ri hpfj ver'ð að
’"*>ða. Owvald vrr p''n,> nm
vnrknaðinn.