Vísir - 22.05.1965, Blaðsíða 5

V í S IR . Laugardagur 22. maí 1965.
5
morgun utl'önd í morgim , útlönd .1 morgun
Stefna Arabaríkjanna gagnvart
krael dæmd til að misheppnast
Forseti Tunis Habib Bourgiba
sagði í ræðu í gær í Tunisborg, að
stefna Arabarikjanna gagnvart ísra
el væri „dæmd til að misheppn-
ast“. Hann fullvissaði áheyrendur
sína um að Tunis myndi ekki að-
hyllast þessa stefnu.
Ræðuna flutti Bourgiba í mið-
stjóm hins socialistiska Detour-
flokks. Hann kvað Tunis munu
ganga úr Arababandalaginu, ef það
viðurkenndi ekki gmndvallarregl-
una um sjálfstæði og sjálfsákvörð
unarrétt aðildarríkjanna.
Hann ákærði Nasser forseta Egypta
lands fyrir að koma fram við önn
ur Arabaríki sem væm þau lepp-
ríki hans. Hann varaði Egyptaland
við nánara samstarfi við kommún
ista.
Þá sakaði hann Nasser um að
hafa skrumskælt tillögur hans til
friðsamlegrar lausnar £ deilumál-
inu.
„Hvemig getum vér haft sam-
starf við þá“, spurði hann, „sem
ráðast á okkur, móðga okkur og
kveikja í sendiráðsbyggingu vorri?“
Hann kvaðst hafa neitað að rjúfa
stjómmálasambandið vid Vestur-
Þýzkaland þar sem það hefði ver-
ið andstætt hagsmunum Tunis.
Þá varði hann tillögu sína um,
að Arabaríkin viðurkenndu landa
mæri ísraels.
Habib Bourglba.
Erik Eriksen lætur af for-
mennsku vinstri fíokksins
Erik Eriksen.
1 NTB-frétt frá Kaupmannahöfn
segir, að orðrómur sé á kreiki um
að Erik Eriksen fyrrverandi for-
sætisráðherra kunni að iáta af
störfum sem formaður Vinstri-
flokksins, sem er næststærsti
stjómmálaflokkur landsins. Blaðið
„Vestkysten", sem ávallt hefur
stutt Eriksen og stefnu hans harm
ar það í ritstjórnargrein, ef Erik
Eriksen segi af sér formennsku,
segir hann ekki hafa fengið næg-
an stuðning — það hafi jafnvel
verið unnið gegn honum leynt og
Ijóst og á þann hátt„ að það hljóti
að hafa valdið honum sársauka.
Orðrómurinn kom fram I dags-
birtuna, segir í fréttinni, þegar
kunn blöð gerðu hann að umtals-
efni: Politiken, Jyllandsposten, BT
og Extrabladet — orðrómurinn um
að Eriksen mundi segja af sér bæði
sem formaður flokksins og þing-
flokksins eftir 40 ára virkan þátt
£ stjórnmálalffinu.
Eriksen er 62 ára. Hann var
forsætisráðherra £ samsteypustjórn
Ihaldsflokksins og Vinstriflokksins
1950 — 1963. Hann var þrfvegis for-
seti Norðurlandaráðs, sumarið
1961-1962.
Hann hafði hug á þvl þegar fyrir
2 árum, að láta af formennsku
flokksins en lét þá tilleiðast fyrir
eindregin tilmæli að halda for-
mennsku áfram.
Kurt Zier:
Þrjár sýningar
Magnús Tómasson
Magnús Tómasson sýnir um þess
ar mundir I Bogasal Þjóðminjasafns
ins 22 olíumálverk. Magnús sýndi
síðast £ Reykjavik haustið 1962 og
eru mér myndir hans frá þeim tíma
minnisstæðar vegna næmrar list-
skynjunar og hins tilgerðarlausa
tjáningarkrafts, sem þar kom fram
Nú fáum við að sjá, hvað hefur
siðan vaxið upp af þessu. Við fyrstu
sýn verður maður dálítið vonsvik-
inn. Hinir fallegu litir Magnúsar
frá fyrri sýningunni virðast vera
horfnir. Magnús hefur takmarkað
litaval sitt til muna. Hann notar
aðeins svart, grátt, hvftt, svolftið
umbra og jarðgult. Þegar nánar
er að gætt, kemur þó £ ljós, að
hann notar þessa liti á mjög hag
sýnan, listrænan hátt. Hann nær
tærum og hreinum „lasúr“tónum,
þ.e. gagnsæum litbrigðum af sér-
stakri dýpt og mýkt, með þvf að
þynna liti með Feneyjar-terpentínu.
Þessi aðferð Ijær myndum hans
einkennilega fegurð og kyrrð. Hef
ur þessi takmörkun litavalsins þann
ig gert listamanninum kleift að
leysa úr læðingi óvenjulega ríka lit
göfgi og fegurð. Sýningin £ heild
líður nokkuð fyrir það, að mynd-
irnar eru alltof jafnar og verður
hún því .dálítið tilbreytingarlaus.
Hefði hæglega mátt komast hjá
þessu, með þvi að dreifa nokkrum
teikningum milli myndanna. Þrátt
fyrir þetta virðist mér verk þau
sem hér eru sýnd, bera þess vitni,
að hér sé ungur efnilegur lista-
maður að ryðja sér braut.
endurminninga um sveitalffið, sem
búa £ £ brjósti allra fslendinga. Það
er einmitt þessi annarlega andstæða
raunveruleikans og draumaheims
listamannsins, sem gæða sum verk
hans töfrum ævintýrisins
stjórnin hefur augsýnilega ætlazt
til.
2) Myndlistarfélagið leitast við
að heiðra minningu látinna félags
manna. Það sýna myndir eftir Ólaf
Túbals, Guðmund Einarsson og
Nfnu Sæmundsson. Ólafur Túbals
(ég er nýbúinn að skoða myndir
hans á Listasafni rfkisins) var mað
ur, sem hafði tileinkað sér ákveðna
listræna menningu,' hann hafði fest
rætur i fslenzkri mold og þreyttist
aldrei á að lýsa hinu stórbrotna
landslagi átthaga sinna. Maður
hrffst af einurð hans og einlægni,
og það verður ljóst, að verk hans
standa f tengslum við list Ásgríms
og Jóns Stefánssonar. Aftur á móti
hefur Guðmundi Einarssyni eng-
inn greiði verið gerður með þvf
að sýna kirkjuglugga hans. Vera
má að hin upprunalega teikning
listamannsins hafi aflagazt f út-
færslu verksmiðjunnar. En í nú-
verandi mynd sinni minnir glugg-
inn ískyggilega á tímabil hinnar svo
kölluðu „gotnesku" listar um 1880.
Mörg dæmi hér á landi sýna mikl
ar framfarir á þessu sviði. Af hverju
er verið að draga svo óheppilegt
dæmi fram f dagsljósið? Ég spurði
meðlimi sýningarnefndarinnar, þess
arar spurningar, en hann yppti bara
öxlum. Hins vegar eru teikningar
Nfnu Sæmundsson mjög lifandi
f sfnum tilgerðarlausa einfaldleika
— þankabrot og skissur fjölhæfs
myndhöggvara.
3) Á sýningunni sýnir einn flokk
ur manna, sem virðast eiga ýmis
legt sameiginlegt, hvað gæði verka
þeirra og viðleitni snertir. Á ég þar
við Pétur Friðrik, Sigurð Árnason
og Jón Gunnarsson. Af verkum
Pétur Friðriks finnst mér Hafnar-
fjarðarmyndin bezt. Ég hef oft áð
ur lýst stíleinkennum hans, svo að
óþarfi er að segja meira að sinni.
Enn sem komið er, hefur gáfa hans
ekki brotizt úr viðjum handlagni
hans, svo að nýir listrænir mögu
leikar megi opnast fyrir honum.
Jón Gunnarsson er hættur að glfma
við sjómannamyndir. Hvers vegna?
Vonast hann til að komast fyrr að
markinu, með þvf að hagnýta á-
hrif Eiríks Smith? En hin fyrri
vandamál hans eru enn jafnaug-
ljós f nýjustu verkum hans: teikn
ing og myndskipun. Sigurður Árna-
son er eftirtektarverður sem leik-
maður í málaralist. Hann hefur tek
ið framförum að mínu áliti. Við
næma skynjun á „struktur" hraun
landslagsins bætist nú samstilltara
litaval. Þó hættir honum til að
gera myndir sínar fremur „fallegar"
og fágaðar en sannar. Fleiri mætti
nefna í þessum hópi, en rúmið
leyfir ekki lýsingu á einstökum
myndum þeirra, sem eru sambæri
leg verkum hinna fyrmefndu að
gæðum. Því ber hins vegar ekki
að leyna, að margar myndir þeirra
eiga ekkert erindi á sýningu. Sum
ar þeirra kynnu ef til vill að halda
velli á lítilli sýningu, sem setti sér
þrengri skorður.
4) Þá er ég loks kominn aftur
að kjarna málsins, sem ég hef rætt
á undanförnum árum: Mörg þeirra
listaverka, sem þarna eru saman
komin, munu njóta sín innan
ramma smærri sýninga, sem gerð
ar væru minni kröfur til, og væri
betur við þeirra hæfi, bæði hvað
snertir stöðu þeirra í íslenzkri list
og þann skerf sem listampnnirnir
hafa lagt til hennar. En með því
að hrúga saman verkum sitt úr
hverri áttinni, án tillits til gæða
eða gildis, brenglast öll sjónarmið,
og leiðir það til þess að margur
heiðarlegur málari verður ekki met-
inn að eigin verðleikum.
Kurt Zier
ísleifur Konráðsson
Ég sá einnig sýningu ísleifs Kon
ráðssonar f Lindarbæ. Ég hafði gam
an að mörgu sem hann sýndi á j
fyrstu sýningu sinni. Nú er álit i
mitt orðið blandið efasemdum, því í
MYNDLISTJ
mér finnst, að ísleifur keyri nokk
uð hart. Hann virðist þess fullviss
að „primitivisma“ hans sé vel tek
ið, án tillits til þess hvort hann
sé sannur eða tilbúinn. Hann kann
svo vel á slá á vissa strengi f sál-
um samborgara sinna. Samt er enn
gaman að mörgu, sérstaklega að
þeirri hugmynd Isleifs, að taka til
og gera hreint í hrikalegu íslenzku
landslagi og endurskapa það fágað,
hreinlega sópað og byggt upp eins
og barnagull. Þegar bezt lætur sam
ræmist þessi einfaldleiki tjáningu
barnslegrar átthagaástar og sælla
Vorsýning
Myndlistarfélagsins
Ég skoðaði líka þriðju sýning-
una, sem nú stendur yfir: Vorsýn
ingu Myndlistarfélagsins. Eftirfar
andi atriði vöktu athygli mfna.:
1) „Dót á borði“ eftir Ásgeir
j Bjarnþórsson: kr. 35.000.00 —
„Haust" eftir Finn Jónsson kr.
40.000.00 — og loks hámarkið:
„Tvær síldarstúlkur" úr gipsi eftir
Gunnfríði Jónsdóttur kr. 150.000.00.
Hvílíkt verð og hvílíkt sjálfs-
álit! Áhorfandinn stendur agndofa
og felmstri sleginn andspænis slíkri
opinberun — En þegar hann hefur
áttað sig, fer hann að hlæja, og
hefur reglulega gaman af þessu
Auðvitað er þetta bara grín —
mennimir hafa brugðið á sýningar-
leik. En þessi huggun er aðeins
skammvinnur vermir. Von bráðar
tekur alvaran við: stór mynd eftir
sjálfan Kjarval situr þarna f önd-
vegi. Það kveður niður kjark til
að gagnrýna og rökræða. Kjarval
er „tabú“, við hneigjum okkur í
orðlausri lotningu eins og sýningar