Vísir - 16.10.1965, Blaðsíða 9

VtSIR . Laugardagur 16. október.
Engin skynsemi í
að flytja inn kjöt
S.l. þriðjudagskvöld hélt sjálf-
stæðiskvennafélagið Hvöt fund
í Sjálfstæðishúsinu. Ræðumaður
fundarins var Ingólfur Jónsson
landbúnaðarráðherra og ræddi
hann um landbúnaðarmál og af-
stöðu sveitafólks og kaupstaða
fólks til þéirra. Fer hér á eftir
úrdráttur úr ræðu ráðherrans.:
Bráðabirgðaástand
f verðlagsmálum
Ég er ekki í vafa um það, að
enda þótt ýmsir telji landbúnað
inn vera mikið vandamál á Is-
landi og að bændur fái jafnvel
of mikið fyrir afurðir, þá er eng
inn sem að heldur því fram að
landbúnaður á íslandi sé ekki
nauðsynlegur fyrir þjóðina. Um
það held ég að allir séu sam-
mála. En um leið verða
menn að gera sér grein fyrir því,
að landbúnaður verður ekki rek
inn, nema að bændurnir geti Iif
að við svipuð kjör og aðrir lands
menn, og það er þetta sjónar-
mið sem gilt hefur á undanförn
um árum, allt frá árinu 1943, þeg
ar lög um sex manna nefnd voru
sett. Þá skyldi við það miðað,
að bændur fengju ekki lakari
kjör en iðnaðarmenn, verka-
menn og sjómenn. Þessi lög
hafa verið í gildi síðan, þang-
að til í haust að fulltrúi Alþýðu
sambandsins neitaði því að taka
þátt í nefndinni.
Sex manna nefndin hefur oft-
ast orðið sammála um afurða-
v“rðið og dreifingarkostnað, en
þegar það hefur ekki verið þá
hefur máli'nu verið vísað tii yfir
nefndar, þar sem hagstofustjóri
er oddamaður og hefur skorið
úr.
Haustið 1964 var sex manna
nefndin sammála um það verð
sem greiða skyldi bændum. Hún
var einnig sammáia um það verð
sem skvldi gilda í smásölu og
heildsölu ,og hver dreifingar-
kostnaður hennar skyldi vera.
Það verð sem var ákveðið 1964
var gert með góðu samkomulagi
við neytendafulltrúana og við
bændafulltrúana. Ég tel að sam
ið hafi verið af sanngirni á
báða bóga. Um var að ræða
frjálst samkomulag fulltrúa neyt
enda og atvinnurekenda Hins
vegar var ekki hægt að vinna
á sama grundvelli á þessu hausf-'
þar sem fulltrúi Alþýðusam-
bandsins var dreginn út úr nefnd
inni áður en á reyndi hvort sam
komulag gæti tekizt. Það var
gert á algjörlega skökkum for-
sendum. Talað var um, að dreif-
ingarkostnaðurinn væri óhóflega
hár. Á það vil ég ekki leggja
dóm, en ef svo er. þá er sá
dreifingarkostnaður, sem hefur
gilt og gildir nú, á ábyrgð full
trúa Alþýðusambandsins ekki
síður en fulltrúa bænda
Ég tel, að það hafi ver-
ið annarleg sjónarmið, sem
þama réðu, það átti að skapa
öngþveiti og glundroða með því
að sprengja löggjöfina. Ég held,
að það hafi verið búizt við því,
að ríkisstjórnin gripi ekki í taum
ana á þann hátt sem gert var
og leysti málið á þann veg, sem
raun ber vitni.
Ég man það, að í þremur tölu
blöðum Tímans, um það leyti
sem verðið var að koma, var
ráðizt nokkuð harkalega á mig
fyrir bráðabirgðalögin og fyrir
það, að ég vildi níðast á bænd
um. Nú síðustu vikurnar hefur
ekki sézt stafur um bráðabirgða
lögin og er það vegna þess, að
bændur gáfu tóninn og álitu,
að ekki hefði verið annað ráð
fvrir hendi, heldur en að gera
það sem gert var.
Þjóðviljinn ætlaði að leika
sama leikinn og æsa neytendur
upp, vegna þess að verðlagið
væri of hátt. Alþýðubandalags-
menn töldu, að þeir gætu skapað
sér betri vigstöðu með því að
vera ekki í néfndinni og skipta
sér ekkert af því verði, sem á-
kveðið var í haust og ætluðu síð
an að vega að stjórninni með því
að telja neytendum trú um, að
verðið væri óhóflega hátt. Þetta
skyldi vera aðalárásarefnið á
stjórnarflokkana í sambandi við
neytendurna í kaupstöðunum.
En Þjóðviljinn er einnig hættur
þessum skrifum. Og það er
vegna þess, að almenningur hef
ur gefið tóninn og Alþýðubanda
lagsmenn vita, að þeir geta ekki
hvað gerðist í verðlagsmálunum.
Þetta er bráðabirgðaástand. Það
verður að reyna að endurvekja
aftur samstarf fúlltrúa framleið
enda og nevtenda. Það verður
verkefni þessa þings, að endur
skoða löggifcfina um afurðasöl-
una á þeim Hrundvelli, að fram-
leiðendur og neytendur geti við
það unað. Ég legg ákaflega mik-
ið upp úr því, og veit að það
er vilji sjálfstæðismanna, að
þetta samstarf eeti tekizt aftur.
Niðurgreiðslur
og útflutningsuppbætur
Niðurgreiðslukerfið hefur ver
ið notað víðar en hér á landi.
Það er efnahagsráð, notað til að
halda niðri dýrtíð í landinu. Mið
að við verðlag erlendis þykir
verðlag á islenzkum landbúnað-
arafurðum nolíkjið hátt.:,:gn; . í
Bandaríkjunum kostar mjólkur
lítrinn 13.00 kr. og kjötkílóið
80—100 krónur, en það er nokk
uð hærra en hér.
í Evrópu er verðið nokkru
lægra, og þá sérstaklega á Norð
urlöndum, en búVöruverðið nálg
ast víða að vera ekki langt frá
þvi sem hér er.
í verðlagsárinu, sem lauk 1.
sept. s.l. voru greiddar útflutn-
inguppbætur 184 millj. kr., en
út voru fluttar vörur fyrir að-
eins tæpar 300 millj. Þegar þetta
til að vinna öll skinnin, en
flytja þau ekki út söltuð og
blaut, þá væri ekki verðmæti
landbúnaðarframleiðslunnar
1840 milljónir, heldur miklu
fremur 2500 milljónir.
i Ingólfur Jónsson
Iandbúnaðarráðherra
En við skulum halda okkur
við hráefnisverðmætið. Það er
þó á 1600 millj., sem þjóðin
hefur fengið frá landbúnaðinum
í hráefnum. Til þess að tryggja
bændum fullt verð fyrir vöruna
þurfti að borga á útflutninginn
184 millj. eða 10% af heildar-
verðmæti hráefnisins.
Sú stund mun kom<a að íandbúnaður-
inn þarf ekki ríkisframlög. Ingólfur Jóns-
son ræðir vandamál landbúnaðarins
skotizt undan áby^-gðinni «ieð
svo einföldum hætti, sem þeir
ætluðu sér Almenningur veit.
að hað var samkomulag haustið
1964. Almenningur veit það einn
ig ,að Alþýðusambandið ber á-
byrgð á því verði. sem þá var
ákveðið og almenningur veit
bað einnig að það verð, sem
sett var á vöruna í haust er al-
gjör-lega í samræmi við bað verð
sem ákveðið var haustið 1964.
Verðlagsgrundvellinum er í engu
breytt. Hlutur bænda er á eng-
an hátt bættur frá því haustið
1964. Reiknisdæmið ei reiknað
með sama hætti og sex manna
nefndin gerði haustið 1964.
Það er bess vegna sem Al-
býðubandalagsmenn sjá sér ekki
lengur ávinning i því, að ráð-
ast á stjórnarflokkana fyrir háti
verðlag í búvörum.
Ég Held. að úr því að svo er
komið ,þá geti stiórnarfMkkam
ir unað við það þessu sinni
er borið saman. þá getum við
verið sammála um að útflutn-
ingsuppbótin er hár hundraðs-
hluti. En það er ekki rétt að
bera þetta saman. Við skulum
heldur athuga það, hvert er
meginhlutverk landbúnaðarins.
Meginhlutverk landbúnaðar-
ins er að framleiða matvæli fyr-
ir þjóðina. Hvers virði eru þessi
matvæli? Þau voru á þessu verð
lagsári, sem ég talaði um, hrá-
efnið eitt, 1840 milljónir. Útflutn
ingsuppbæturnar mega ekki fara
fram yfir 10% af heildarverð-
mæti hráefnisins, en eins og áð
ur segir, voru aðeins vörur flutt
ar út fyrir tæpar 300 millj. Hitt
var. notað í landinu. Þetta eru
aðeins hráefnin sem ég tala um
og við vitum að mikil verðmæta
aukning verður begar búið er
að vinna úr landbúnaðárafurð-
unum, s.s kiöti og innmat. Þeg-
ar úið er að vinna úr ullinni
og gerðar haf'a verið ráðstafanir
Framtíðarhorfur
landbúnaðarins.
Ég held, að framtíð Islenzks
landbúnaðar sé mikil og það
þurfti enginn að efast um það,
að hægt sé að koma Iandbúnað-
inum á það stig, að hann þurfti
ekki að fá framlög úr ríkissjóði.
Það hefur oft verið talað um
það, að ísland væri harðbýlt
land. og að íslendingar gætu
ekki keppt við aðrar þjóðir,
sem hafa lengri sumur og frjórri
gróðurmold. En þeir sem eru
með slíkar fullvrðingar, gleyma
þeirri víðáttu lands sem hver
bóndi hefur á íslandi.
Þeir gleyma því, þegar þeir
eru að tala um ágæti nágranna-
landanna, að bændur þar eru
landlitlir. Hver blettur er rækt-
aður og byggður. Bændur þar
verða að búa að því sem þeir
hafa og geta litlu bætt við. Ég
öfunda ekki þá menn. En að
vera bóndi í íslenzkri sveit er
starf sem gefur mikla mögu-
leika.
Það er ekki langt síðan, að
íslendingar fóru að rækta jörð-
ina í stórum stíl. Það var 1923,
sem jarðræktarlögin voru sett.
Þeir sem sömdu þau voru Val-
týr Stefánsson, Sigurður búnað-
armálastjóri og Magnús heitinn
Guðmundsson.
Upp frá því byrjaði ræktun-
in hægt og rólega. Ég held, að
það hafi verið 300 hektarar
fyrsta árið. í nokkur ár um 500
hektarar og siðan um 1000 hekt-
arar á ári. Á árunum 1950—
1960, komst ræktunin upp í
2500 hektara að meðaltali á ári,
og árið 1964 var ræktunin 7000
hektarar. Og við höfum ekki
ræktað ennþá nema 90.000
hektara og miðað við það, þá er
framlag s.l. árs mikið. Þetta er
vegna þess að jarðræktarlögun-
um hefur verið breytt. Framlag-
ið hefur verið aukið sérstaklega
til þeirra jarða er höfðu tún
undir 25 hekturum. Og það er
talið, að það sé ekki hægt að
lifa nútíma lífi, með því að hafa
minni ræktun en það.
Auka þarf fjölbreytni
framleiðslunnar.
Bændur á Islandi hafa aðal-
lega búið við kúabúskap og
sauðfjárbúskap og það hefur
verið talað um, að þetta væri
einhæft. Það hefur verið talað
um, að fsl. matur væri ekki nógu
fjölbreyttur og núna á aðal-
fundi Verzlunarráðsins, var tal-
að um, að nauðsynlegt væri að
flytja inn kjöt. Ég get sagt að
svo verður ekki. Það er alveg
tilgangslaust að vera að tala
um það. og það er engin skyn-
9,semi í að flytja inn kjöt. Það
er annað sem á að gera. Það er
að hafa fjölbreyttari framleiðslu
vörur á boðstólum, heldur
en gert er. Það er nú verið að
renna stoðum undir það, að
hafa á markaðinum alikálfa-
kjöt og meira af nautakjöti, en
verið hefur. í því skyni var
kálfakjötið nú hækkað, til að
örva bændur til þess að ala
kálfana upp, eyða í það mjólk-
inni og koma svo með kjötið á
markaðinn þegar það er orðin
góð vara. Kjöt af kálfi sem al-
inn er á mjólk í sex mánuði er
hvítt og meyrt og sú bezta vara
sem hægt er að fá. Vona ég að
það komi á markaðinn fljótlega
Sömuleiðis væri sjálfsagt að
auka alifuglarækt.
Mér finnst það hlálegt, þegar
talað er um vandamál íslenzks
landbúnaðar aðallega í því
formi, að þau séu offramleiðsla.
Hér á landi er starfandi nefnd,
sem ég kann ekki orðrétt að
nefna, en hún starfar vegna
baráttunnar gegn himgri í heim-
inum. Og hér er hafin söfnun,
vegna baráttunnar gegn hungri,
og hver er það, sem ekki hefur
samúð með þvf. Þriðji hluti
mannkynsins þjáist af hungri.
Helmingurinn er talinn vera
vannærður að einhverju leyti.
Allar þjóðir, bæði vestan og
austan jámtjalds, hvetja til
aukinnar framleiðslu á öllum
sviðum, og ekki sízt matvæla-
framleiðslu.
Ég leyfi mér að hafa þá skoð-
un og fullyrða það, að ef
haldið verður áfram stefnu
okkar sjálfstæðismanna, sem
gilt hefur seinni árin í sambandi
við viðreisn landbúnaðarins, að
það verði ekki mörg ár þangað
til við erum komin yfir þann
punkt, að landbúnaðurinn og
landbúnaðarframleiðslan í þessu
landi verður án framlaga úr
ríkissjóði. Efling landbúnaðar er
til heilla fyrir þjóðina alla.