Vísir - 17.11.1965, Blaðsíða 7

VlSXR . Miðvikudagur 17. nóvember 1965.

Kalt sólskin lék um
Grímstaðaholtið, þegar
beðið var á tröppunum
við Tómasarhaga 9. —
Kristmann er handskrif-
að á örlítið spjald við
efri dyrabjölluhnappinn.
Hann býr í risinu. Yng-
ismær opnaði, sagði, að
pabbi sinn væri heima.
Hún heitir Ninja og er
Kristmannsdóttir, orðin
fimmtán og er í Haga-
skólanuni í vetur og
borðar hjá pabba sínum.
Tveir stigar liggja upp til ný
gifíu hjónanna. Sá lukkulegi
tekur á móti komumanni á pall
inum — snöggklæddur, — og
þegar hann hefur þakkað fyrir
ámaðaróskir, opnar hann silfur
dósir og fær sér í nefið. Opið
er inn í stofuna, sem er blóm
sem hefur komið út eftir mig,
í undanfarin sex ár“, segir
hann, „annars er ég búinn að
vinna að henni lengi. Ég hef
látið hana liggja f salti eins og
fimm aðrar, sem ég er með“.
Hann var þýfgaður meira um
rómaninn.
„Sagan gerist f vor og sumar.
Ég skrifaði hana um leið og
hún varð til. Ég er búinn að
stúdera Reykjavík undanfar-
in ár. Ég þekki Reykjavík — ég
er gamall Reykvíkingur eins og
þú veizt. Reykjavík er orðin
stórborg. Osló er bara sveita-
þorp í samanburði við hana“.
„Þér fellur við Reykjavfk?"
„Ég kann vel við mig héma“,
segir hann og lítur út um glugg
ann fram hjá appelsínutrénu
með nokkmm glóaldinum, sem
hann hefur sjálfur ræktað, „ég
var farinn að hugsa alvarlega
um London sem dvalarstað —
það er ein viðkunnalegasta
borg, sem ég hef komið f. Vorið
er yndislegt þar“.
„Hvers vegna varstu svona
lengi í Hveragerði?"
„Vegna garðs og gróðurtil-
Kristmann (64 ára) og hin unga eiginkona hans, Hólmfríður Hulda Maríasdóttir (27 ára) á heimili
þeirra að Tómasarhaga 9 í gær (mynd: stgr.)
CIFTIN6 CINS OCINNBLÁSTUR
um prýdd. Á sófanum situr
ungJkona og reykir langa síga
rettu, dökkhærð, með bjart hör-
und, í hvítri blússu og gras-
grænu pilsi. Þegar hún lítur
upp, sést, að hún hefur stór
dimm augu. Hún virðist ekki fs
lenzk í útliti við fyrstu sýn eins
og margt fólk af Vestfjörðum.
„Hólmfríður Hulda j Marías-
dóttir“, kynnir hún sig.
Askja með Macintosch-kon-
fekti er opin á reykborðinu.
„Viitu gott?“ segir Kristmann
við komumann og réttir öskj-
Kristmann f Noregi (24 ára.)
una. Svo segir hann við níundu
konuna sína:
„Heyrðu, elskan, ætlarðu að
gefa okkur kaffi — og það þýð
ir ekki að hafa lítið af því, þeg-
ar þessi er kominn“.
Hólmfríður Hulda fer fram f
eldhús og það heyrist, þegar
fossar úr krananum í ketilinn.
♦
í fyrradag kom út ný skáld-
saga eftir Kristmann, Torg-
ið. Rómaninn fylgdi í kjölfar
giftingarinnar eins og hala-
stjarna eða öllu heldur eins og
brúðarmars, sem leikinn er af
ákefð á torgum. Um bókina er
talað mikið eins og annað um
þessar mundir.
„Þetta er fyrsta skáldsagan,
raunanna .
„Heldurðu, að það hafi skað-
að þig sem rithöfund að búa
þar svona lengi?“
„Það veit ég fjandakomið
ekki, en veit, að það er ekki
gott að skrifa nema mann langi
til þess. Maður var líka alltaf
öðru hverju í Reykjavík".
„Hvemig hugsarðu þetta nýja
verk?“
„Ég hugsa það á vissan hátt
eins og sinfónfu — kannski
ekki beinlínis, heldur sem tón-
verk: Ég spilaði á gftar og
mandólín einu sinni, en nú er
ég með hálflamaða hönd af
völdum mænusóttar".
„Hefur þessi lömun háð þér?“
„Ekki á öðmm sviðum", seg
ir hann.
„Þú nefnir einn vínstaðinn í
bókinni Sjóbúðina — hefurðu
fyrirmynd?"
„Ég hafði Naustið í huga“.
Hann sagði að nöfn skiptu
máli — hann leitaðist við að
semja saman náttúrn og per-
sónurnar, „Þegar ég samdi
„Gyðjan og uxinn“, varð ég að
læra svo lítið í grísku til að
skilja hið myndræna í orðum
og nöfnum”.
Hann sagði, að „Torgið" væri
á engan veg -ádeila beinlfnis.
„Er þetta ástarsaga?"
„Ég skrifa náttúrlega mikið
um ást — það er talsvert af
ástum og erótík í henni — það
er ekki hægt að skrifa um mann
h'fið án þess að það sé fyrir
hendi. Sagan er fyrst og fremst
um fangbrögð nútímafólks (í
Reykjavík) við lífið með þess
ar einkennilegu erfðir:, Manni
er allt í einu kastað út úr
kláfnum upp í þotuna".
Kristmann sagðist hafa haft
Vilhjálm í Skáholti heitinn til
hliðsjónar, þegar hann bjó til
Bótólf skáld: „Samtíðin leggur
manni til efniviðinn“.
Jj^rú Hólmfrfður Hulda Marías
dóttir bar inn postulíns-
bolla og sterkt kaffi.
„Hvaðan er frúin?“
„Ég er að vestan“, segir hún,
' „pabbi er frá Iíjós við ísafjarð
ardjúp, en móðir mín er frá
Klúku í Steingrímsfirði".
Hólmfríður Hulda á mörg
systkini. Hún sagðist vera ó-
Þö ert moldin
(Til konu mlnnar, Hólmfríðar
Huldu).
Þú ert moldin,
ég er regnið.
Sumarmorgunn, árblik,
Lygna, léttskýjað,
Ilmur af gróðri,
angan af rnold,
sólris, sólstafir,
regnskúr á þyrsta jörð
um hádegið
og þegar leið að aftni,
daginn sem þú fannst mig,
kvöldið sem ég fann þig.
Þráir ekki regnið moldina,
þar sem það dvelur í skýjum,
undir bláum boga himinsins?
Bak við blámann er myrkur
og lífvana einsemd,
veröld dauða og draums.
En faðmur moldar er mjúkur,
sterkur og hlýr,
umvefur þig angan lífsins,
gefur þér kvöl sælunnar,
vekur þig til verleikans,
veitir spum þinni svar.
Til þess var regnið skapað
að vökva þyrsta jörð.
Moldin er móðSr þín og ástvina,
og er þú að síðustu sofnar
faðmar hún þig,
gefur þér sæluna hinnstu,
sem loks er laus við kvöí.
Af mold ertu kominn,
og moldin eina
getur svalað þinni þrá.
Þú ert moldin,
ég er regnið.
Kristmann Guðmundsson
ættfróð. Hún sat stundarkom
inni í stofunni við hlið bónda
sínum og horfði mikið á hann,
en lagði ekki mikið orð f belg
í samræðum. Þegar hún fó'r
fram til að skerpa á kaffinu,
sagði komumaður:
„Þagalt og hugalt skyli þjóð-
ans bam“ segir í Hávamálum".
Kristmann sagði:
„Hún talar meira, blessunin,
þegar við erum saman tvö
ein“.
„Hefur hún áhuga á skáld-
skap?‘ ‘
„Hún hefur áhuga á öllu milli
himins og jarðar“.
Þeðar hún kom inn aftur, var
hún spurð, hvort hún hefði les
ið Torgið.
„Hún var fyrsta manneskjan,
sem las söguna“, segir Krist-
mann.
„Hvemig finnst yður sagan,
frú?“
„Mjög góð og skemmtileg að
lesa hana. Annars hef ég lítið
lesið eftir Kristmann".
„Já, sagði ég þér ekki, að
hún væri vís til að segja að
hún hefði sama og ekkert lesið
eftir mig,“ segir hann.
TTólmfríður Hulda og Krist-
mann kynntust fyrir hálfu
ári. Hún vann þá í Ingólfs
apóteki. Þau giftu sig á dögun
um í Hafnarfirði. Björn Svein
björnsson, fógeti, gaf þau sam
an. „Pabbi hans og móðir mín
voru systkin. Björn er heiðurs-
maður. Það er fjandi mikið af
lögfræðingum i ætt minni —
þú þekkir Friðjón Guðröðarson,
bróðurson minn, og þá er það
systursonur minn, Þorfinnur
Egilsson, sem er langt kominn
með lögfræði".
Síminn ónáðaði og frúin fór
fram til að svara.
Á Kristmanni var að heyra,
að níunda giftingin hefði komið
eins og innblástur. „Ég verð
eins og áfram óvinsæll meðal
karlmanna", segir hann, „ann-
ars er jákvætt að fá á sig nógu
miklar svívirðingar hérna á Is
landi. Margir halda, að ég sé
hrein skepna. Það vegur upp,
hvað hinir verða hissa“.
„Blandarðu geði við marga
nú?“
„Ég umgengst fáa hér, en
nógu marga“.
„Færðu að kenna á skrýtnu
umtali?“
„Hvernig stendur á því að
maður fær aldrei að vera í
friði fyrir fólki? Einhver kom
til tengdamóður minnar til að
segja henni, að þetta hjónaband
mitt mundi endast í hæsta lagi
fram að jólum“.
„Álítur þú það aðalatriði fyr
ir rithöfund að lifa ekki emlífi?“
„Ég sagði það ekki, en það
er mikið atriði — og í hjóna-
bandi er það aðalatriði, að hjón
kunni vel hvort við annað og
séu góðir vinir“.
„Hvemig tilfinningu veitir
það þér nú að vera ástfang-
inn?“
„Mér finnst ég hafi breytzt
í viðhorfi — mér finnst ég yngri
en áður. Ég var elztur um fimm
tugt. Ég finn fjandann ekkert
til aldurs. Ég er líka alltaf með
ungu fólki og svo á ég ungar
dætur, sem eru mér góðar“.
„Er ekki gaman að vera
svona kvenhollur?"
„Mér hefur ekki orðið svo
vel til kvenna, að orð sé á
gerandi“, segir hann og glottir,
„en mig hefur náttúrlega aldrei
vantað félagsskap við konur.
Þegar ég kom hingað með mína
frægð frá Noregi, gátu komm
amir hvergi fundið á mér snögg
an blett nema þessar giftingar
og fyrir bragðið þá vakti það
forvitni hins kynsins, ekki sízt
þegar talað var illa um mann.
Já, kommarnir þeir eru eins og
allir vita með þétta própó-
ganda. Einn sagði, að ég seldist
eins og „Maðurinn með stálhnef
ana“ og samtímis, að allir séu
hættir að lesa mig — þetta er
ekki beinlínis rökrænt“.
Framh bls. 4