Vísir - 02.03.1966, Qupperneq 8

s
VÍSIR
Utgefandi: Blaðaútgáfan VTSIR
Framftvæmdastjóri: Agnar Ólafsson
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóran Jónas Kristjánsson
Þorsteinn Ó. Thorarensen
Auglýsingastj.: Halldór Jónsson
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 linur)
Auglýsingar og afgreiðsla Túngötu 7
Askriftargjald: kr. 90,00 á mánuði innanlands
1 lausasölu kr. 7,00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Nýting sjávarafurða
AHir munu vera á einu máli um að æskilegt væri
að skapa hér aðstöðu til fullkomnari vinnslu sjávar-
afurða. Með þeim hætti mætti auka að miklum mun
gjaldeyristekjur fyrir sama magn og nú er flutt út
minna unnið. Ennfremur þarf að finna leiðir til nýt-
ingar á fisktegundum og jafnvel úrgangi sjávarafla,
sem okkur verður nú lítið eða ekkert úr. Og þetta er
þeim mun nauðsynlegra sem sú hætta er nú talin
vofa yfir, að með óbreyttu, hvað þá heldur auknu,
veiðiálagi verði gengið um of á þorskstofninn og ef
til vill fleiri tegundir.
Stjórnarandstæðingar tala og skrifa þannig, að
þeir kenna núverandi ríkisstjóm um að ekki er í
landinu nógu góð tæki og aðstaða til vinnslu og nýt-
ingar sjávarafurða. Stjórnin hefur verið við völd rúm
6 ár, og er því varla sanngjarnt að ætlast til að hún
hafi gjörbreytt svo aðstæðum á þessu sviði, að við
séum þar jafnokar annarra þjóða, sem um áratugi
hafa verið að byggja upp fiskiðnað sinn. En stjórnin
hefur áreiðanlega fullan skilning á nauðsyn þess, að
efla þá grein og mun beita sér fyrir því, ef framhald
verður á sámstarfi núverandi stjómarflokka enn um
árabil. En þetta er verkefni sem ekki verður leyst í
einni svipan. Það krefst bæði fjármagns og þjálfaðs
vinnuafls, en skortur á vinnuafli segir til sín í fisk-
iðnaðinum eins og flestum öðrum greinum. T. d. segir
einn af fomstumönnum á sviði útgerðar og fiskiðn-
aðar, Tómas Þorvaldsson, í Ægi, riti Fiskifélags ís-
lands, 15. janúar s. 1.:
„Mikillar hagræðingar er þörf í vinnslu og verk-
un saltfisks, ekki síður en í öðmm greinum fiskiðn-
aðarins. Við er að stríða stórkostlegan skort á vinnu-
afli, t. d. flatningsmönnum, og brýn nauðsyn er til að
taka í notkun, í æ ríkara mæli, dýrar og afkasta-
miklar vélar við vinnsluna“.
Vissulega ber að stefna að aukinni hagræðingu
í fiskiðnaðinum og betri nýtingu aflans. Um þetta
getur varla verið nokkur ágreiningur milli flokka eða
einstaklinga. Sjávarútvegurinn hlýtur alltaf — eða
a. m. k. enn um ófyrirsjáanlegan tíma — að verða
sú framleiðslugrein sem afkoma þjóðarinnar byggist
á. Og ekki þarf að kvíða því, að markaði skorti fyrir
það, sem við getum framleitt. Þrátt fyrir síaukna
tækni og aukinn fiskafla í heiminum vex eftirspurnin
hraðar en framboðið. Sú þróun er okkur íslending-
um vitanlega hagstæð og hlýtur að ýta undir frekari
aðgerðir okkar, til fullkomnari vinnslu og betri nýt-
ingar á sjávarafurðunum í framtíðinni.
VISIR . Miðvikudagur 2. marz 1960.
Selwyn Lloyd
Rhodesiumálið
verðurmeðalað
almála í brezku
kosningunum
Selwyn Lloyd segir:
Hefjum viðræður áður en of seint er
i
Rhodesiumálið verður eitt af
þremur helztu deiiumálum í
kosningabaráttunni, sem nú er
hafin á Bretlandi.
Með tilliti til þess er sérstak
lega vert að kynna sér álit þess
manns, sem er talsmaður stjóm
arandstöðunnar um mál sam-
veldisins, og mundi skipa
sess samveldisráðherra ef þaö
verður hlutskipti íhalds-
Ian Smith
flokksins að mynda stjórn að
kosningum loknum. Sá maður
er Selwyn Lloyd, sem sjálfur
hefur verið utanríkisráðherra,
og er nýkominn heim úr kjmn-
isferð til Rhodesiu, þar sem
hann ræddi við menn af öllum
stéttum.
Hann segir svo: Það er eitt
hið dapurlegasta hlutverk sem
mér hefur verið faijið að inna af
höndum, er ég var sendur til
Rhodesiu til þess að tala við
menn og yfirleitt kynna mér á-
stand og horfur. Ráðherrar
hörmuðu, að ég skyldi fara
þessa ferð, og sumir þingmenn
Verkalýðsflokksins raunveru-
lega lögðu fram tillögu, til þess
að víta það, að ferðin væri far
in, en bæði ég og Heath (for-
maður flokksins og leiðtogi
stjómarandstöðunnar) vorum
þeirrar skoðunar, að ferðin gæti
orðið gagnleg.
{ 10 daga samfleytt ræddi
ég bókstaflega við hundruð
Rhodesiumanna, þeirra meðal
landstjórann(Breta), stjórnmála
leiðtoga, kaupsýslumenn og iðju
hölda, bændur, klerka, handiðn-
aðarmenn, smákaupmenn, verka
lýðsleiðtoga, húsfreyjur — við
hvita menn og blakka, karla og
konur.
Og nú er kominn til þess að
tala eins og manni býr í brjósti,
segja meiningu sína skýrt og
skorinort — um þetta sorglega
mál, sem er til svo mikils tjóns
bæði fyrir þetta land og Rho-
desiu.
Rhodesia var það land Brezka
samveldisins sem var í nánust
um tengslum við Bretland.
Furðulega miklar framfarir hafa
orðið í þessu landi að því er
varðar bætt Iífskjör blökku-
manna.
Sambúð flestra blökkumanna
og Rhodesiumanna af hvítum
stofni var góð. Vissulega vor
um vér mótfallnir sumum atrið
um stefnuskrár hinnar þjóðlegu
samfylkingar, en samt sem áður
virtist allt benda til stöðugrar
stjómmálalegrar og efnahags-
legrar þróunar í rétta átt.
Nú er svo komið að styrjaldar
ástand (efnahagslegrar stvrjald-
ar) rfkir milli landanna (Bret-
lands og Rhodesiu).
ENGIN VIÐSKIPTI
Bann hefur verið lagt á við-
skipti, við getum ekki keypt
sykur Rhodesiumanna eða tó-
bak, asbestos eða króm eða ann
að, og okkur er ekki leyft að
selja þeim neitt. Engar yfirfærsl
ur á fé eiga sér stað, nema að
stjómarandstaðan gat knúið
stjómina til undanþágu varð-
andi yfirfærslur ellistyrkja ...
Lloyds vátryggiiigarfélagið fær
ekki einu sinni að senda fé til
greiðslu á kröfum, sem voru
bomar áður en einhliða yfirlýs-
ingin var birt um sjálfstæði
landsins...
En það sem sérstaklega
hryggði mig var að finna beiskj
una í hjörtum manna gagnvart
Bretlandi. Margir Rhodesiumenn
börðust í fyrri heimsstyrjöld-
inni og hinni síðari. Flest okkar
eru tengd þeim fjölskyldubönd-
um.
Og menn fá ekki skilið —
jafnvel þeir, sem eru á móti Ian
Smith, hvers vegna við stefnum
að því að leggja Rhodesiu í
rústir efnahagslega.
Það er blákaldur sannleikur
að Harold Wilson hefur herfi-
lega mistekizt málmeðferðin.
Stjórnarandstaðan hefur ver
ið mjúkhent við hann. Við höf
um framar öðru reynt að hindra
að í-iálið yrði deilumál milli
flokka.
Við höfum sagt, að hvítur
minnihluti geti ekki eilíflega
haft öll ráð í landinu. Við lýst
um okkur mótfallna einhliða
yfirlýsingu um sjálfstæði. Við
höfum sagt, að ekkert kynþátta
misrétti megi eiga sér stað. Og
þetta allt og fleira höfum við
reynt þrátt fyrir að margir i
flokknum vildu skeleggari af-
stöðu.
Selwyn Lloyd kemst að þeirri
niðurstöðu, að „þetta sé styrj-
öld, sem hvorugur aðilinn geti
sigrað í.“
Hann segir að Wilson hafi
neitað að tala við Smith, en hér
þurfi að fara öðru vísi að, fara
aðra leið og leysa málið með
samkomulagi.
Og nú er það stefna flokksins
í kosningunum, að talað verði
við Smith án fvrirframskilyrða
aðila, eins og hermt hefur verið
í fréttum. —a.
TKWARTEÖ CÓOP
LAST WEEK'
NOV./DEC. JSHSSÍ
Uppdrátturinn sýnir hvar og hvenær í AFRÍKU ofbeldi í einni eða
annarri mynd hefir verið framið á imdangengnum tíma — vopna-
valdi beitt, byltingar háðar og leiðtogar drepnir.

'SUStUA