Vísir - 03.08.1967, Blaðsíða 8

00 H
V ISIR . Fimmtudagur 3. ágúst 1967.
VÍSIR
Otgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR
Framkvæmdastjðri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axe) Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Bergþór Últarsson
Auglýsingan Þingholtsstræti l, símar 15610 og X5099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55.
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Askriftargjald kr 100.00 á mánuði ínnanlands
1 lausasölu ki. 7.00 eintakið
Prents...iðjí Vísis — Edda h.f.
Ekki enn fariö oð rofa til
JJagstofan hefur gefið út tölur um utanríkisverzlun
íslendinga á fyrra helmingi ársins. Kemur þar í ljós,
að hallinn á vöruskiptajöfnuðinum nemur hálfum
öðrum milljarði króna. Þetta er töluvert meiri halli
en hefur verið undanfarin ár og endurspeglar hin erf-
uðu viðskiptakjör og árferði. Hallinn gefur samt ekki
rétta myrtd af stöðu þjóðarbúsins gagnvart útlönd-
um. Mikið af innflutningi ársins hefur ekki verið
greiddur lit I hönd nema að litlu leyti. Innflutningur
skipa og flugvéla var óvenju mikill, hálfur milljarður
króna, sem mest er lánað til langs tíma. Ennfremur
má nefna vörur til ýmissa stórframkvæmda, sem
unnar eru fyrir lánsfé, svo sem Kísiliðjunnar, Búr-
fellsvirkjunar og undirbúnings Straumsvíkurvers.
Gjaldeyrisstaða þjóðarbúsins hefur versnað tiltölu-
lega lítið frá áramótum. Þá nam gjaldeyrisvarasjóð-
urinn 1,9 milljarði króna, en hefur nú minnkað í um
það bil 1,6 milljarð króna. Sjóðurinn hefur þannig að-
eins rýrnað um 300 milljónir króna, þótt hann hafi
tekið á sig mikil áföll vegna árferðis og viðskipta-
kjara. Þróun undanfarinna mánaða sýnir greinilega,
hve mikilvægur gjaldeyrisvarasjóðurinn er. Það má í
rauninni telja hann hornstein þess, að hjól atvinnulífs-
ins snúist að venju. Má nú vænta þess, að stjórnarand-
stæðingar hætti að verða sér til skammar með kröf-
um um, að sjóðnum verði eytt í fjárfestingu.
Erfiðleikar atvinnulífsins hófust með verðfalli út-
fluttra fiskafurða síðari hluta síðastliðins árs. Síðan
|
kom eindæma léleg vetrarvertíð. Vorið var síðan kalt
og hart, svo að tún bænda kól mjög og horfur eru á
litlum heyfeng í ár. Loks hefur síldveiðin verið sér-
staklega erfið fram að þessu, enda margra daga sigl-
ing á miðin. Að sjálfsögðu hefur þetta ástand valdið
rekstrarerfiðleikum, einkum í útgerð og fiskiðnaði.
Ríkisstjórnin hefur fylgzt náið með þessari þróun
og gert hverju sinni þær ráðstafanir, sem nauðsyn-
legar voru. Aðgerðirnar hófust fyrir alvöru með verð-
stöðvuninni, en hún á höfuðþáttinn í, hve vel aðgerð-
irnar hafa tekizt. Það hefur tekizt að halda uppi hin-
um góðu lífskjörum hér á landi og fullri atvinnu. Við
þetta hefur sannazt, að efnahagslífið er byggt á
traustum grunni eftir átta ára viðreisnartíma. Er nú
af, sem áður var, þegar smááföll kostuðu kreppuað-
gerðir.
Því miður hafa hinar ytri aðstæður ekkert batnað
enn. Verð útfluttra fiskafurða hefur staðið í stað og
jafnvel lækkað, svo búast má við erfiðleikum enn
um sinn. í haust, þegar Alþingi kemur saman, verður
svo einmitt tímabært að gera upp reikningana, sjá
hvort horfur eru á hækkuðu útflutningsverðlagi;
hvernig gjaldeyrisvarasjóðnum hefur tekizt að brjóta
áhrif áfallanna; hve lengi hann getur gegnt því hlut-
verki sínu af fullum krafti; — og hvort ekki reynist
nauðsynlegt að framlengja verðstöðvunina.
Olíu-
vestræn
og viðskiptabönn á
lönd rædd í Khartoum
Um þau er ágreiningur milli Arabarikjanna
og liklega enginn „toppfundur" nema
samkomulag náist áður
Á undangengnum árum hefur
mikiö verið talað um einingu Ar
abaþjóða og enginn meira en
Nasser Egyptalandsforseti um
hana skrafað og enginn neitar
að hann hefur verið forystumaö
ur í baráttunni, skeleggur mjög,
en augljóslega ætlaði hann sjálf
um sér höfuðhlutverkið til fram
búðar. Stoðir einingarinnar
reyndust oft veikar undir þeirri
einingu, sem tekizt hafði að
stofna til, — aldrei var alger
eining ríkjandi og aldrei voru
allar Arabaþjóðirnar þátttak-
andi.
Aldrei hefur einingar verið
þörf sem nú vegna þess áfalls
sem júní-styrjöldin varð fyrir
Egyptaland, Sýrland og Jórdan-
íu, og önnur Arabaríki. Styrj-
öldin sameinaði þessar þjóðir á
styrjaldartímanum — jafnvel
leiðtogar sem áöur voru haturs
menn eins og Nasser forseti og
Hussein Jórdaníukonungur —
féllust í faðma og hið liðna
skyldi gleymt, og konungur
Saudi-Arabíu gat heldur ekki
skorast undan samstarfi í hætt-
unni, þótt í Yemen berjist egypt
ar og saudi-arabískar her-
sveitir. Eftir skamma styrjöld
blasir syo við þessum þjpðum
sú blákaida staöreynd, að sigur
vegarinn í styrjöldinni, ísraels-
menn, hafa á valdi sínu mikil
arabísk landflæmi, en það er
yfirlýst stefna Arabaþjóðanna
„að uppræta ávinning Israels í
styrjaldinni" Öllum er kunnugt
hve máttvana Sameinuðu þjóð-
imar reyndust 1 þessum málum
og Arabaþjóðimar eða leiðtogar
þeirra flestir munu iíta svo á,
að allt sé nú undir þeim sjálf-
um og einingu þeirra komið. En
hve traust mun einingin reyn-
ast, ef til einhverra stórræöa
kemur?
Og til stórræða hyggja sum-
ir hinna arabísku leiðtoga, sem
nú em á fundi í Khartoum í
Sudan, en þar verður þó senni
lega ekkert endanlega ákveðið,
þar sem aðalmenn ráðstefnunn
ar eru utanríkisráöherrar hinna
arabísku landa, sem að ráðstefn
unni standa, en engir æðstu
manna era þar. Meðal hinna
róttæku eru menn eins og Boum
edienne forsætisráðherra Alsír
og sennilega þeirra fremstur, og
um hann verið sagt, að hann
vildi verða höfuðleiötogi Araba,
og hefur hann sýnt hug sinn til
stórra aðgerða með því að fyrir-
skipa hervæðingu svo til allrar
I þjóðarinnar, en þeir fara sér
hægara í þeim Arabalöndum
sem fjær era svo sem Tunis
Marokko og íran, og leiötogar
sumra hinna munu hikandi og
vilja láta hina róttækustu stilla
sig.
Það eru 13 Arabaiönd, seni
hafa sent fulltrúa á ráðstefnuna.
en um allan heim er vitanlega
fylgst vei með hvað þar gerist,
þótt sennilega verði merkasti ár
angurinn sá (ef samkomulag
næst), að höfuöleiðtogar Araba-
landanna komi saman á fund,
en ekki er talið alveg öraggt,
að samkomulag náist um slíkan
„toppfund" og yrði það þá á-
fall eigi lítið fyrir eininguna.
Ráðstefnan var sett í fyrra-
dag. Gerði það Mohammed
Ahmed Mahgoub utanrlkisráð-
hera Súdans og hvatti hann til
samstöðu allra Arabarikjanna í
baráttu gegn „ofbeldi Zionista
og heimsveldissinna til þess að
uppræta allan ávinning ísraels
1 styrjöldinni“.
Hvatti ráðherrann til þess að
semja baráttuáætlun í ofan-
greindum tilgangi, er síðan yrði
lögð fyrir væntanlegan fund
æðstu manna Arabalanda.
í fréttum frá Khartoum segir,
að til ráðstefnunnar sé stofnað
til öraggari samstöðu gegn ísra-
el „og landa eins og Stóra-Bret-
landi, Bandaríkjunum og Vest-
ur-Þýzkalandi, sem Arabaríkin
ásaka fyrir stuðning við Israel í
styrjöldinni, og halda þvi áfram
þrátt fyrir að I vestrænum lönd-
um hafi verið marglýst yfir, að
þær ásakanir hafi ekki við neitt
að styðjast.
Sudan hefir lagt til, að leið-
togafundurinn komi saman 10.
ágúst.
Fulltrúar Alsírs og Marokko
voru ekki komnir á ráðstefnuna
er hún var sett og var sagt, að
þeim hefði seinkað.
Þetta er annar utanríkisráð-
herrafundur Arabaríkjanna eft-
ir styrjöldina við ísrael. Fyrri
fundurinn var í Kuwait í júlí
og varö sá fundur árangurslaus,
en síðan komu höfuðleiðtogar
Egyptalands, Alsírs, Sýrlands,
íraks og Súdan saman í Kairo.
Stjómmálafréttarituram ber
saman um, ag til ágreinings geti
komið á ráðstefnunni, milli
þeirra róttækustu og hinna hæg
fara.
Olíuútflutningsbannið og al-
gert bann viðskipta við vestræn
lönd er á dagskrá, en sum Araba
lönd fihna til vaxandi þunga
þeirra efnahagsbyröa, sem ný-
lega eru komnar til sögunnar,
vegna dvínandi olíutekna, þar
sem þau flytja ekki lengur út
olíu til vestrænu landanna. Lönd
eins og Kuwait, Saudi-Arabia
og Libya finna mjög til þyngsla
þessara byrða.
Takist ekki að miðla máiuni
í þessari deilu, segir í fréttum
gæti svo farið að ekkert yrði úr
toppfundi um þessi mál.
A. Th.
Boumedienne. Undir mynd þessari stóð í erlendu blaði: „Vill leika
fyrstu fiðlu í Austurlöndum nær“.