Vísir - 17.05.1968, Blaðsíða 8

8
4
VÍSIR . Föstudagur 17. maí 1968.
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent hf. J,
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Símar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuöi innanlands
1 lausasölu kr. 7.0Ó eintakið
Prentsmiðja Vísis - Edda hf._________________________
Níu mánaða vetur
Fyrstu frostin á þessum vetri gerði í byrjun septem-
ber. Fáum vikum síðar varð ófært um allt Norður-
land vegna snjóbyls. Síðan rak hver frostamánuður-
inn annan og komst kuldinn í 30 stig á Hveravöllum
um áramótin. Fárviðri gengu hvað eftir annað yfir
landið, ollu skipstöpum og stöðvuðu samgöngur á
landi. Þessum veðrum fylgdi jafnan mikill brunagadd-
ur, nema í febrúarlok, er gerði mikil flóð á Suður- og
Vesturlandi végna asahláku. Og svo kom hafísinn,
sem enn virðist ekki vera búinn að syngja sitt síðasta
vers á þessum vetri. Nú er komið fram yfir miðjan maí
og aðeins nokkrir dagar síðan frostum linnti í Reykja-
) vík, en vetrarríki er enn austan lands og norðan.
Þessi mikli frostavetur hefur nú staðið hátt á ní-
unda mánuð. Hann er taiinn vera með allra hörðustu
vetrum á þessari öld. Á fyrri öldum hefði vetrar af
þessu tagi verið minnzt í annálum sem mannskaða-
og horfellisvetrar. En nú er öldin önnur. Þjóðlífið hef-
ur í vetur gengið sinn vanagang, eins og ekkert hafi
í skorizt.
Eftir hverja hríð hafa snjöheflar og ýtur hreinsað
vegi og götur. Byggingaframkvæmdum hefur verið
haldið áfram, þrátt fyrir frostin. Vetrarvertíðin hefur
verið sótt af mikilli þolinmæði, og benda líkur til, að
aflinn sé heldur meiri en á vertíðinni í fyrra. Bændur
eiga enn fóðurbirgðir og þurfa ekkert að óttast, ef
raunverulegt sumar kemur ekki seinna en um mán-
aðamótin.
Á þessum vetri hefur komið í ljós, að atvinnulífiö
er ekki lengur verulega háð náttúruöflunum. Þetta er
mjög mikilvæg staðreynd. Þjóðin hefur ekki aðeins
öðlazt stjórnmálalegt og efnahagslegt sjálfstæði, held-
ur einnig sjálfstæði gagnvart náttúruöflunum. Að vísu
veldur vetur af þessu tagi þjóðinni miklu tjóni, en
ekki óbætanlegu tjóni.
Margir hafa áhyggjur af þróun veðurfarsins á ís-
landi. í nokkur ár hefur árferði sífellt farið versnandi.
Heyrast jafnvel hugleiðingar um, að nýtt kuldaskeið
sé í aðsigi. Er því ekki að leyna, að óhugf hefur sett að
mörgum við þessa þróun. En ekki er ástæða til svart-
sýni. Þótt næstu ár kunni að verða kaldari en þjóðin
átti að vsnjast fyrir nokkrum árum, mun það út af
fyrir sig ekki hafa nein veruleg áhrif á lífsafkomu
hennar. Þjóðin er orðin svo vel búin að tækjum, vél-
um og annarri tækni nútímans, að hún hefur öðlazt
víðtæka tryggingu gagnvart leik náttúruaflanna. Og
þar að auki hefur veturinn kennt þjóðinni nauðsyn
ýmissa varúðarráðstafana til enn frekari tryggingar.
Einn af mörgum þáttum, sem sjálfstæði hverrar
þjóðar byggist á, er sjálfstæði gagnvart náttúruöflun-
um. Ef það brestur, 'kann annað að bresta líka. Þess
vegna geta íslendingar fagnað því, að veturinn hefur
staðfest sjálfstæði þjóðarinnar gagnvart náttúruöfl-
unum.
SPJALLAÐ m IÐNÞRÓUNINA
Otto Schopka:
FRAMTÍÐ
IÐNLÁNASJÓÐS
undanföraum árum hefur
Iðnlánasjóður vaxið veru-
lega. Sem dæmi má nefna, að
á sfðustu fimm árum hafa út-
lán sjóðsins því sem næst tí-
faldast og kemur þar til bæði
mikill vöxtur á eigin fé sjóðs-
ins vegna iðnlánasjóðsgjaldsins
og framlags ríkissjóðs, en ekki
síður aukin ráðstöfun sjóðsins
á lánsfé fyrir fyrirgreiðslu rík-
isstjórnarinnar.
Þegar Framkvæmdabanki ís-
lands var lagður niður f árs-
lok 1966, var lögð á það mikil
áherzla af hálfu samtaka iðn-
aðarins, að hlutdeild Iðnlána-
sjóðs í árlegu ráðstöfunarfé
Framkvæmdasjóös, sem tók við
hlutverki Framkvæmdabanka
fslands, yrði ekki minni en það
fjármagn, sem Framkvæmda-
banki fslands hafi lánað til iðn-
aðar síðustu árin, sem hann starf
aöi. Hlutur lánveitinga til iðnað-
ar í heildarlánveitingum Fram-
kvæmdabankans hafði numið
um 30% hin síöustu ár og gef-
ur auga leið að til þess að
tryggja iðnaðinum áframhald-
andi fjármagn til fjárfestingar
var það sanngjörn krafa af
hálfu samtaka iðnaðarins, að
Iðnlánasjóður fengi svipaöa
hlutdeild í ráöstöfunarfé Fram-
kvæmdasjóðs í framtíðinni.
Framkvæmdabanki fslands lagði
fjölmörgum iðnfyrirtækjum til
nauðsynlegt stofnfé á meðan
þau voru að byggjast upp og
gerði mörgum iðnaðarmanni og
iðnrekanda kleift að byggja hús
og kaupa vélar, sem þeir hefðu
ekki getað, ef stuðningur bank-
ans hefði ekki komið til.
Vonir iðnaðarins í þessum efn
um hafa ekki rætzt. Árið 1967
fékk sjóðurinn til ráðstöfunar
17 millj. kr. lánsfé frá Fram-
kvæmdasjóði, og nam það um
10% af ráðstöfunarfé Fram-
kvæmdasjóðs. Samkvæmt fjár-
öflunar- og framkvæmdaáætlun
ársins 196? er ráðgert að til
Iðnlánasjóðs renni aðeins 9
millj. kr. úr Framkvæmdasjóði,
en, heildarráðstöfunarfé Fram-
kvæmdasjóðs er áætlað um 245
millj. kr., hlutur Iðnlánasjóðs er
því kominn niöur í 4%.
Geta Iðnlánasjóðs til þess að
sjá Iðnaðinum fyrir nægilegu
fjármagni til fjárfestingar mun
að miklu leyti markast af því
hve miklu lánsfé honum verður
séð fyrir í framtíðinni af opin-
berum aðilum og einnig af vexti
eigin fjár sjóösins. Eigið fé
sjóðsins óx á síðasta ári um tæp
lega 37 millj. kr. Þar af voru
19 millj. kr. framlag iðnaðar-
ins til sjóðsins, 10 millj. kr.
voru framlag ríkissjóðs og af-
gangurinn voru vextir af höfuð-
stól. Nokkra grein má gera sér
fyrir framtíðarvexti Iðnlána-
sjóðs. Ef reiknað er með, að ár-
legt iðnlánasjóðsgjald vaxi um
4% á ári og framlag ríkissjóðs
verði óbreytt, 10 millj. kr. á
næstu árum, mun eigið fé sjóðs
ins vaxa úr 140 millj. kr. í árslok
1967 í um 400 millj. kr. í árs-
lok 1972 og nema um 800 millj.
kr. í árslok 1977 eða eftir að-
eins 10 ár. Verði hins vegar
framlag ríkissjóðs hækkað til
jafns við iðnlánasjóðsgjaldíð,
eins og samtök iðnaðarins hafa
margoft óskað eftir, verður eig-
ið fé sjóðsins oröið tæplega 500
millj. kr. í árslok 1972 og um
1000 millj. kr. í árslok 1977.
Þesar tölur gefa til kynna
hversu öflugur sjóðurinn mun
verða á næstu árum, en til þess
að hægt sé að gera sér grein
fyrir útlánagetu hans á hverju
ári þurfa að liggja fyrir áætl-
anir um aðgang sjóðsins að láns
fé frá Framkvæmdasjóði og
hugsanlega öðrum aðilum. Um
það liggja hins vegar engar töl-
ur fyrir, en það gefur auga leið
að nægur aðgangur að slíku láns
fjármagni með góðum kjörum
gerir sjóðinn enn færari en ella
til þess að gegna hinu mikil-
væga hlutverki sínu.
Á það hefur verið bent, að
þrátt fyrir mikla eflingu Iðn-
lánasjóðs á undanfömum árum
hafi útlán sjóösifis ekki numið
nema um 10% af fjárfestingu i
iðnaöi hin síðari ár. Þetta hefur
m. a. leitt til mikilla lausa-
skulda iðnfyrirtækja og valdið
þeim margháttuðum reksturs-
fjárörðugleikum. Fyrirtæki hafa
orðið að festa hluta af reksturs-
fé sínu í húsum og vélum. Á
Iðnþróunarráðstefnu sjálfstæð-
ismanna, sem haldin var hér í
Reykjavík fyrir skömmu, kom
Bragi Hannesson, bankastjóri
með þá athyglisverðu hugmynd
að setja þyrfti heimild í Iðn-
lánasjóðslögin um að sjóðurinn
veitti lán til iðnfyrirtækja, sem
lítil stofnlán hefðu fengið, en
ættu hús og vélar með litlum
áhvílandi skuldum. Lagði hann
til að sérstöku fé yrði veitt til
Iðnlánasjóðs til þess áð mæta
þesum þörfum og sjóðnum yrði
beimilað að lána út á hús og
vélar sem næmi allt að 30%
af matsverði þeirra.
Ekki er vafi á því að slik tO-
högun mundi geta bætt veru-
lega erfiða fjárhagsaðstöðu
margra iðnfyrirtækja, en að
sjálfsögðu er nauðsynlegt að sjá
sjóðnum fyrir nægilegu fé til
þess að mæta þessum þörfum.
Mikil blaðaútgáfa vegna
forsetakosninganna
Stuðningsmenn Gunnars
Thoroddsen I forsetakosning-
unum hafa sent frá sér blað,
er nefnist Þjóðkjör, blað
stuningsmanna Gunnars
Thorodddsen. 1 ritnefnd blaðs
ins eru: Björgvin Guðmunds-
son deildarstjóri, Hermann
Guðmundsson framkvæmda-
stjóri Hafnarfirði, Sigtryggur
Klemenzson bankastjóri, Sig
urður Bjarnason ritstjóri frá
Vigur og Víglundur Möller
skrifstofustjóri, sem jafn-
framt er ábyrgðarmaður. —
Framkvæmdastjóri er Örlyg-
ur Hálfdánarson.
í fyrsta blaðinu er ávarp til
kjósenda frá stuöningsmönnum
Gunnars Thoroddsens, þá er for
ystugrein er nefnist Rök reynsl
unnar og í blaðiö rita: séra Áre-
líus Níelsson, Víglundur Möll-
er, frú Elín Jósefsdóttir, Jón
Kjartansson forstjóri, Gunnar
Sigurðsson Seljatungu, Gísli
Jónsson menntaskólakennari og
Sigurjón Guðmundsson for-
stjóri.
Þjóðkjör er fjórar síöur, prent
að I Kassagerð Reykjavíkur. Af
greiðsla blaðsins er að Aðal-
stræti 7, en ritstjórnarskrif-
stofa er að Pósthússtræti 13.
\
Einnig er komið út „Unga
fólkiö“ málgagn ungra stuönings
manna Gunnars Thoroddsens. 1
blaðinu er greint frá stofnun
samtaka ungs stuðningsfólks
Gunnars Thoroddsens í Reykja-
vík.
í 1. tbl. „Unga fólksins" er
sagt frá nokkrum æviatriðum
Völu og Gunnars Thoroddsens.
Jón Ögm. Þormóðsson laganemi
ritar greinina Forsetaembættiö
i hnotskurn og Ömar Þ. Ragnars
son skrifar þátt ,sem hann nefn
ir íslendingasögur hinar nýju,
en þar er fjallað um „hina göf-
ugu þjóðaríþrótt, kjaftasagna-
listina."
í ritnefnd 1. tbl. eru: Friðrik
Sophusson. Helgi E. Helgason,
Ómar Þ. Ragnarsson, Sigríður
R. Sigurðardóttir og Þórður
Áreliusson.
Skrifstofa samtaka ungra
stuðningsmanna Gunnars Thor-
oddsens er að Vesturg. 17, sími
84520 og annast Baldvin Jóns-
son daglegan rekstur hennar.
Ragnar Jónsson í Smára, sem
veitir kosningaskrifstofu dr.
Kristjáns Eldjáms forstöðu, tjáði
Vísi í morgun, að á mánudaginn
mundi koma út blað stuðnings-
manna Kristjáns. Það veröur
sent inn á hvert heimili £ land-
inu.
Blaðið nefnist „30. júnl" og í
ritnefnd eru: Jónas Kristjánsson
magister, Bjami Vilhjálmsson,
Ragnar Araalds, Hersteinn Páls
son og Sigurður A. Magnússon.
Afgreiðsla þess verður fyrst
um sinn í Bankastræti 6 og sím
inn þar er 83600.
i