Vísir - 06.07.1968, Blaðsíða 8

I
3___________
- .... 'i n ■1 ■ —i———a
VISIR
Otgeíandi: Reykjaprent ht.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Sfmar 15610 og 15099
Afgreiðsla : Hverfisgötu 55. Sfmi 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
1 lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Skipin streyma út
|^nn einu sinni er síldarvertíð hafin. Þessa dagana
streyma hin stóru og glæsilegu síldveiðiskip úr heima-
höfnum sínum umhverfis landið. Þau hefja för sína
norðaustur í haf til að taka þátt í hinu árlega síldar-
happdrætti. Menn eru bjartsýnir eins og oft áður.
Fyrstu aflafréttirnar hafa ýtt undir þá bjartsýni.
Fyrir um það bil mánuði voru menn ekki jafn bjart-
sýnir. Þá stóðu mörg ljón í veginum fyrir því, að síld-
arvertíð gæti hafizt. Enda byrjar vertíðin óvenju seint
að þessu sinni. Árið í fyrra hafði reynzt þátttakendum
síldarhappdrættisins mjög erfitt og dregið úr þeim
kjark. Mikið tap var þá á rekstri báta og síldarverk-
smiðja. Og horfurnar á þessari vertíð hafa ekki verið
betri.
Gengislækkunin í vetur var síldarverksmiðjunum
mjög í hag eins og öðrum útflutningsfyrirtækjum. En
önnur atriði hafa komið til sögunnar og vegið á móti
þeim hagnaði. Vinnulaun og innfluttar rekstrarvömr
hafa hækkað. Þyngst á metunum er þó verðlækkunin
á afurðunum. Verð á síldarlýsi hefur enn lækkað gíf-
urlega, úr 50 pundum tonnið í 30 pund á einu ári.
Síldarmjölið hefur einnig lækkað síðan í fyrra en í
minni mæli. Aðstaða verksmiðjanna er því ekki betri
en í fyrra. Útgerðin á einnig við aukin vandamál að
stríða, þar sem innfluttar rekstrarvörur hafa hækkað
í vetur.
Ástandið var því þannig, að útgerðin þurfti hærra
síldarverð frá verksmiðjunum, en þær höfðu ekki
efni á að borga hærra verð. Verðákvörðunin var því
í þetta sinn með erfiðasta móti. Niðurstaðan varð sú,
að bræðslusíldarverðið hækkar nokkuð. Samkomulag
náðist um þao, vegna þess að ríkisstjórnin gekk í
milli og lofaði ýmissi fyrirgreiðslu, einkum er varðar
greiðslur vaxta og afborgana af stofnlánum. Hefur
ríkisstjórninni því enn einu sinni tekizt vel að leysa af
hendi sáttasemjarahlutverk sitt við erfiðustu skilyrði.
Þannig leyrtist hnúturinn nú í vikunni og vertíðin
hófst fyrir alvöru. Að vísu sjá menn fram á taprekst-
ur, ef hinar ytri aðstæður verða hinar sömu og í fyrra.
En bjartsýnin sem fylgir síldarflotanum úr höfn, staf-
ar af því, að menn eru nú betur undir það búnir að
mæta erfiðleikum. Þess má vænta, að veiðiskipin
þurfi ekki að eyða sins miklum tíma og fé í langar
siglingar og þau gerðu í fyrra, því að síldarflutningar
verða miklu meiri í þetta sinn. Veiðiskipin geta því
nýtt tímann betur við veiðar og sparað eldsneyti.
Ekki skiptir minna máli, að nú verður miklu meira
í>altað um borð en í fyrra og að sérstakt söltunarskip
verður á miðunum í sumar. Þess vegna eru horfur á,
að aukinn hluti aflans fari í söltun og verði því miklu
verðmætari en ella.
Ef þessi nýbreytni tekst vel, getur þjóðin unnið í
síldarhappdrætti þessa árs.
V í S I R . Laugardagur 6. júlí 1968.
Mótspyrna gegn stjórnarskrár-
uppkasti grísku stjórnarinnar
l_lTernaðarIega stjómin í Grikk-
landi vill takmarka mjög
völd og áhrif konungs, en
það sætir mótspyrnu og stjóm-
arskráruppkastið er enn óbirt.
Samkvæmt fréttum frá Aþenu
fyrr I vikunni á gríska hernað-
arlega stjómin í erfiöleikum
með að ganga frá stjómarskrár-
uppkastinu. Upphaflega var gert
ráð fyrir, að það yrði tilbúið og
lagt fram fyrir lok júnímánaöar.
S.l. þriðjudag var símað frá
Aþenu: Það eru ekki líkur fyrir,
að það verði birt fyrr en í
næstu viku, ef þaö verður þá
lagt fram þá.
Styrlianos Patakos, innanríkis-
ráðherra og fyrsti varaforsætis-
)
ráöherra, tjáði fréttamönnum
þó, að hann vonaðist til aö upp-
kastiö yröi tilbúið um helgina,
— stjórnin Iéti „vinna daglangt
að þvl dag hvern".
Ýmislegt bendir til, að hern-
aðarlega stjórnin hafi fengið
bendingu um það erlendis frá,
að óhyggilegt væri að rýra vald
konungs, — gera hann að raun-
verulega valdalausum þjóðhöfð-
ingja.
Konstantín konungur — stjómin vill að hann verði valda-
laus þjóðhöfðingi.
Þeir, sem hafa bent stjórn-
inni á þetta segja, að eins og
nú sé gengið frá stjómarskrár-
uppkastinu, sé konungurinn
sviptur öllu stjórnarskrárlegu
valdi, hann verði sviptur valdi
til þess aö skipa ráðherra eöa
víkja þeim frá, en sama gildir
um yfirmenn herforingjaráða og
hershöfðingja og aðstaða kon-
ungs til þess að láta til sín
taka á vettvangi innanlands-
mála yrði mjög veikt.
Boðað hefir verið þjóðarat-
kvæöi um stjómarskráruppkast-
ið 1. september I haust, — en
svo gæti farið, að þvf yrði
einnig frestað.
))
swuvvu
li
\\
(i
if
I
>
VV.V,V.\VÓV,V.VÓV.V.V.,.mV.,.\V.V.V.,,V.,.V.ViWA'.V.V.V.V.VA\Wi,.V
Hvítt: L. Stein, Sovétríkjunum.
Svart: E. Mecking, Brasilíu.
Spánski leikurinn.
1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5 a6
4. Ba4 Rf6 5. 0-0 Be7 6. Hel b5
7. Bb3 d6 8. c3 0-0 9. h3 Ra5
10. Bc2 c5 11. d4 Dc7 12. Rbd2
Rc6 13. dxc dxc 14. Rh2
Nýr leikur I gamalkunnri
stöðu. Ef 14. Rfl Be6 15. Re3
Had8 16. De2. Hugmyndin meö
leiknum 14. Rh2 er aö geta
leikið Df3 í einum leik. Mecking
bregzt vel við nýjung Steins og
finnur skemmtilega leið.
14. ... Be6 15. Df3 Had8 16.
Rdfl g6 17. Bh6 Hfe8 18. Re3
Rd4! Lykilleikurinn. 19. cxR
cxd 20. Rf5!?
Tvíeggjaður leikur. Hvítur gat
einnig leikið 20. Hacl dxR 21.
Bxe og hvítur hefur betri stööu,
þótt vafasamt sé hvort það
nægi til sigurs.
20. ... BxR
Ef 20. .. gxR? 21. Dg3 +
Rg4 22. exf! og vinnur.
21. exB DxB 22. Hxe Bf8?
Hér hefði 22. ... Bd6! 23.
HxH + RxH gefið svörtum á-
gæta stöðu. 23. fxg! BxB!
Bezt úr því sem komið er.
Ef 23. ... HxH 24. DxR Dxg
25. DxHd DxB 26. Rg4 og
vinnur.
24. Rg4! Bg7 25. RxR + BxR
26. DxB hxg?
Betra var 26. ... fxg 27.
HxH + HxH 28. Dxd He2 og
svartur hefur mótspil.
27. Hael HfS'1
Eina vonin var 27. .. . Dc8
28. HxH + HxH 29. HxH DxH
30. Dxd og hvítur verður alla
vega að hafa mikið fyrir vinn-
ingnum.
28. H5e4! Hd5 29. Hh4 Hh5
30. HxH gxH 31. He5 Hc8 32
Hg5 + Gefið.
Eftir 32. ... KfS 33. Dd6 +
Ke8 34. Hg8 Mát.
Jóhann Sigurjónsson.
A skákmóti Sovétríkjanna
1961 vakti 24 ára gamall
skákmaöur mikla athygli. Hann
lagði að velli I móti þessu mikla
garpa, svo sem Petroshan, sig-
urvegara mótsins og B. Spassky.
Bundu Sovétmenn miklar vonir
við þennan harövítuga meistara
sem svo skyndilega hafði skotiö
upp á skákhimninum. Nafn
þessa unga manns var L. Stein,
sem nú er reyndar einn af sterk-
ustu og þekktustu skákmeistur-
um heims. Stein hefur unnið
sigra á mörgum skákmótum og
miklum, en þó viröist kynleg
óheppni hafa elt hann á þeim
mótum sem mest hefur legið
við, þ.e.a.s. á millisvæðamót-
unum. Segia má að hrakfalla-
saga Steins á mótum þessum
hafi byrjað í Stokkhólmi 1962.
Þar veittu 6 efstu sætin rétt til
áframhaldandi þátttöku og varð
baráttan hörð milli hinna 23
keppenda. Eftir aö hafa tapaö i
síðustu umferö gegn Friðrik
Ólafssyni lenti Stein í 6.-8.
sæti ásamt Benkö og Gligoric.
Þurfti því aukakeppni milli
þeirra þremenninganna um 6.
sætiö. Stein varð hlutskarpast-
ur, en samkvæmt þáverandi
lögum F.I.D.E., alþjóða.skák-
sambandsins var Sovét-kvótinn.
sem aðeins leyfði þátttöku
þriggja manna frá sömu þjóð
fullur og Stein sat eftir sem
varamaður þeirra.
Á millisvæðamótinu i Am-
sterdam 1964 endurtók sama
sagan sig. Stein fór fremur ró-
lega af staö, tapaði m. a. fyrir
landa sínum Bronstein en eftir
góðan endasprett hafnaði Stein
í 5. sæti. Ennþá voru þrír Rúss-
ar fyrir ofan Stein og enn varð
hann að gjallda þjóöernis síns
og reglna F.I.D.E.
Þá var röðin komin aö milli-
svæðamótinu í Túnis 1967.
Fyrir mótið hafði Stein unnið
mikla sigra, m. a. Sovétmeist-
aramótið og stórmótið í Moskvu
1967, þar sem flestir beztu
skákmenn heims voru saman
komnir. Margir álíta mót þetta
eitt sterkasta skákmót allra
tíma, en Stein sigraði heilum
vinning fyrir ofan næsta mann.
F.I.D.E. hafði nú breytt reglum
sínum í það sjálfsagða horf, að
sex efstu sætin verttu rétt í úr-
slitin, burtséð frá, af hvaða
þjóðerni keppendur væru. Voru
því fæstir í vafa um að Stein
kæmist áfram í þetta sinn. En
„allt er þá þrennt er“ og eftir
haröa keppni hafnaði Stein i
6.—8. sætinu ásamt Reshevsky
og Hort. í þriggja manna keppn-
inni vann Reshevsky sér réttinn,
með því að gera allar skákirnar
j3fntefli.
Stein hefur því ekki fyllilega
uppfyllt þær vonir sem bundnar
voru við hann eftir sovézka
meistaramótið 1961. En Stein,
sem nú er rúmlega þrítugur að
aldri á vonandi eftir að komast
gegnum hreinsunareldinn í sinu
4. millisvæðamóti.
Að lokum er hér skák frá
millisvæöamótinu í Túnis 1967.