Vísir - 22.08.1968, Qupperneq 7

€ ' •
VlSIR . Fimmtudagur 22. ágúst 1968.
morgun
útlönd í morgun
útlönd í morgun
útlönd í morgun
útlönd
LCIÐTOCAR TÍKKÓSLÚVAKlU
CKKI FRJÁLSIR FCRBA SINNA
Innrásin vítt i öllum vestrænum löndum
Frétfir frá Prag í gær hermdu, að Dubcek og ýansir
leiðtogar Tékkóslóvakíu væru ekki lengur frjálsir ferða
siima.
Innrásin í Tékkóslóvakíu var í gær vítt í öllum hin-
um vestræna heimi og af leiðtogum Rúmeníu og Júgó-
slavíu, en í Kína vart á hana minnzt.
Kommúnistaflokkar ýmissa landa hafa tekið ein-
dregna afstöðu gegn mnrásinni og vítt hana og íhlut-
unina um innanríkismál Tékkóslóvakíu.
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna var kvatt saman
og meðan unnið var að undirbúningi fundarins harm-
aði U Thant mnrásina. N
Hún er almennt taKn hinn hörmulegasti viðburður,
sem kom sem reiðarslag yfir þjóðirnar.
í Helsíngfors var hún hörmuð
, sem annars staðar, en tekiö fram,
að Emnland fylgdí htutleysisstefnu
'sem ávallt.
■ 1 ýmsum yfirlýsingum þjóðaleið-
(toga og- ríkisstjórna er heimsfrið-
inum taEn anikrl hsetta hwn og ör-
yggi smáþjöðanna. '
1 Samtfmis og ekki hejsílSBSt lengur
,ra<SJ3r ielðtoga TékkósTóvakíu fór
ysem stormbylgja mótmæla yfir alla
Tékkósíövakíu og þjóðin lýsti yfir
' stuðningi sínum viö Dubcek og rík-
' isstjómina. Tii átaka kom og mann-
tjón var, nokkrir menn aö minnsta
kosti drepnir og sennilega hafa tug-
' ir særzt, og um tfma leit út fyrir, aö
’til mikilla blóðsúthellinga kynni að
koma.
Varpað var Molotov-sprengjum
að sovézkum skriðdrekum, spreng-
ingar heýrðust, sennilegast voru
sprengjuvörpur í notkun. Til átaka
kom f Bratislava, höfuðborg Sló-
vakíu. Þar var 17 ára piltur skot-
inn til bana.
í gærkvöldi sást títt til ferða
Lokaárás
á Biatra?
Sambandsstjór.iin í Nígeríu hef-
ur bannað erlendum flugvélum lend
ingar á fjórum aðalfíugvöllum lands
ins.
Taliö er, að þetta h_" ekki ver-
ið ákveðið til þess að torvelda
flutninga hjálparstofnana á mat-
vælum til Nígeríu, heldur — að
likindum — vegna þess að fyrir
dyrum standi só'.n til að hertaka
bann hluta Bíafra, sem enn er á
valdi Biafra-hersveita.
Eldflaugaárás
á Saigon
Vietcong-Iiðar skutu eldflaugum
inn i Saigon í gær i fyrsta sinn
a tveimár r.:ánuðum. Eldfiaug
hæfði þirlghúsið. Um manntjón
ekki getið.
I framhaldsfregn var sagt, að
14 menn hefð- beðið bana af völd-
um skothríðarinnar og um 50 særzt.
: I
sjúkrabifreiða á götum Prag. Vél-
byssuskothríð heyrðist úr sumum
hverfum. Sovézkir hermenn skutu
yfir höfuð manna, sem safnazt
höföu saman í mótmælaskyni, eða
inn í byggingar. Ekki virtist vera
um neina skipulagða andspyrnu að
ræða.
Ceteka tilkýnnti f gærkvöldi
að ríkistjórn Tékkóslóvakíu
heföi sent arðsendingu til sovét-
stjórnarinnar og krafist þess aö
allt hernámsliðið yrði kvatt burtu
úr landinu og hún áskildi sér rétt
til nauðsynlegra ráðstafana. ef kröf-
unni um brottflutning yröi ekki
fullnægt. |
Mikill mannfjöldi safnaðist sam- 1
an í Prag, í hópa á götum úti, eöa
menn fóru um í vöruflutningabílum
og hrópuðu í takt hvatningarorð
Dubcek og stjórninni til stuönings. í
Hernaðariega séð var innrásin
meistaralega skipulögð og fram-
kvæmd, segir í yfirliti NTþ. Á;
fáum klukkustundum náði hernáms
liðið fullum yfirráðum í Prag og
mörgum öðrum helztu borgum.
Meðal bygginga, sem umkringd-
ar eru skriödrekum, eru forseta-
höillin, þinghúsið, bygging komm-
únistaflokksins og aðrar helztu
byggingar. Fallbyssum ætluöum til
varna gegn skriðdrekum var komið
fyrir við forsetahöllina, þar sem
Ludvic Svoboda forseti er.
Enginn fær að koma inn í eða
fara út úr þessum byggingum. Dub
cek var í skrifstofu sinni í húsi
flokksins og raunverulega í stofu-
fangelsi.
Sagt var aö viðræður ættu sér
stað um framtíö ríkisstjórnarinn-
ar, en ekki ljóst eftir fréttum síð-
degis f gær að dæma, hvort honum
hefði raunverulega verið vikiö frá
eða hvort Rússar væru að reyna aö
ná samkomulagi við hann.
í yfirliti NTB segir ennfremur:
1 viðtölum við þá, sem samband
náöist viö í síma, kom sú skoðun
fram, að enginn tékkneskur leiðtogi
ef til vill að Novotny forseta ein-
um undanteknum, en hann var knú-
inn til þess að fara frá sem flokks-
leiðtogi og ríkisforseti, mundi vilja
eiga sæti í nokkurri bráðabirgða-
ríkisstjórn sem mynduð kynni aö
verða.
Þjóöþingið hefir fordæmt innrás-
ina sem fyrr hefir verið getið og
krafizt brottflutnings hernámsliös-
ins.
Þjóðþingiö hvatti fólk til að gæta
stillingar, en gefið hefir verið í skyn
aö það geti látiö vilja sinn koma
fram með því að stofna til alls-
herjarverkfalls.
Kunnugt er, aö hvorki Dubcek
né neinir helztu menn ríly'sstjójn-
arinnar, voru meöal þeirra ónafn-
greindu manná, sem í Moskvu eru
sagðir hafa beðið um hernaðarlega
aðstoð.
I gærkvöldi sáust æ fleiri merki
óvopnaðrar andspyrnu. í bænum
Zilina í Slóvakíu neitaði flokks-
stjórnin að veröa við kröfu her-
námsliðsins um útgöngubann.
Verkamenn í námunum f Kladno
lögðu niður vinnu og í Bratislava
gengu þúsundir manna mótmæla-
göngu aö húsi aöalræðismanns
Sovétríkjanna. — Útvarpsstööin í
Pilsen var enn í gangi í gærkvöldi
og var haldið áfram að bera fram
ásakanir á hendur Rússum. Fólk
var hvatt til þess að neita aö láta
af hendi matvæli til hernámsliðs-
ins.
í Moskvu var birt afsökunaryfir-
lýsing og segir í henni, aö innrás-
in í Tékkóslóvakíu hafi verið fram-
kvæmd til þess að hindra gagnbylt-
ingu með stuðningi erlendis frá.
Að því er hernámiö varðar er
tekið fram að margt sé líkt og var
um hinar miskunnarlausu aðgeröir
til þess að bæla niöur frelsisbylt-
inguna f Ungverjalandi 1956.
Mikil leynd hvílir yfir því hvaða
leiðtogar Tékkóslóvakíu það eru,
sem Rússar segja, að beðið hafi um
hernaðarléga aðstoð. Undirritunin
var: Hópur meðlinia miðstjómar
Kommúnistaflokks Tékkóslóvakíu,
ríkisstjórnarinnar og þjóðarinnar.
Fréttasendingar á rússnesku frá
öðrum löndum voru truflaöar í
fyrsta sinn um mörg ár.
Pólski leiðtoginn, Gomulka, hélt
fund meö fréttamönnum og ræddi
vandamálin almennt með tilliti til
Tékkóslóvakíu.
í einkaviðtölum láta menn í Pól-
landi í ljós miklar áhyggjur út
af því sem gerzt hefur. Blööin saka
leiðtoga Tékkóslóvakíu um að hafa
ekki staöið við skuldbindingar sfn-
ar.
I Washington ræddi Johnson for-
seti við fréttamenn og hvatti til
brottflutnings hernámsliðsins. Hann
kvað Bandaríkjastjórn ráögast við
bandamenn sína um stjómmálaleg-
ar aðgerðir innan vébanda Samein-
uðu þjóðanna.
Páll páfi sendi boðskap frá sum-
arhöll sinni og bað um að forðazt
10. síða.
Lokaorrustu Eisenhowers
senn lokið
\
Eisenhower fyrrv. forseta fer enn hnignandi, en
þrek hans er undravert, segja læknar hans. Þó
er augljóst, að sennilega dregur nú fast að úr-
slitum í lokaorrustu lífs hans.
Sjónarvottar segja frá blóðugi
bardögum I Bratislava
Sérleg - fréttaritari NTB sijnar
frá Vín, að aðeins 19 dögum eft-
ir að fundur var haidinn í Brati-
slava höfuðborg Slóvakiu til sam-
komuiagsumleitana vegna ágrein-
ingsins um nýiu stefnuna í Tékkó
, slóvakíu, hafi komið til blóðugra
óeirða í bænui í, begar sovézka her
I námsliðiö kom þangað.
Sænskir sjónarvottar segja, að1
a.m.k. atta fu'Iorðnir, eitt barn og
sovézkur hermaöur, hafi látið lífið
frá því, að sovézkar og ungversk-
ar hersveitir hafi hertekið, bæir.i.
Öflugar skriðdrekasveitir voru sett
ar á vörð við allar helztu bygging
ar.
Mikill mannfjöldi safnaðist sam
an á götunum meirihlutinn ungt
fólk, sem vopnleysis vegna barði
með knýttum hnefum á skriödrek
ana. Reynt va að velta un forustu
skriðdreka skriðdrekadeildar.
Fólkið æpti: Dubcelc, DiU.i; og
Gestapo. Úr gluggum háhýsa var
kastað niður á götuna tékkneskum
og sovézkum blöðum. Bergvind seg
ir, að margir. þeirra, sem bundu
vonir viö aukið frjálsræði, hafi grát
ið á götum úti.
Þegar æsingar mannfjöldans juk
ust var skotiö viðvörunarskotum
— og.síðai ekki einvörðungu vjð
vörunarskotum. Fólkið dreifðist þf
Tékkneskir hermenn voru meða
fólksins, en þeir voru óvopnaðir
Annar Svíi, feröalangur, nafn-
greindur, hefur staöfest frásögn
Bergvind í aðalatriðum.
Ksssvr-'