Vísir - 04.12.1968, Blaðsíða 9

Ylí> IR . Miðvikudagur 4. desember 1968.
Það er rétt, bókbandið hef-
ur verið upp undir helmingur
af framleiðsiukostnaði bókar-
innar. Þetta er svolítið erfitt
viðureignar. Fólk hefur ekki
viljað annað en bundnar bæk-
ur. — En víst mættu að
minnsta kosti þessar léttmet-
isbókmenntir bindast í ódýr-
ara band.
Allar vélar, sem framleidd-
ar eru fyrir sjálfvirkt bók-
band eru bara miklu afkasta-
meiri, eða sem sagt gerðar
fyrir miklu stærri upplög af
bókum, en hér tíðkast. -
Það er mjög skemmtilegt að
sjá þessar fuilkomnu nýtízku
vélar á sýningum úti. - En
við getum ekki notfært okkur
þessa tækni. — Auðvitað
væri mest skynsemi í því að
koma upp einu bókbandi fyrir
allt landið. Þannig yrði betta
orðið nokkuð stórt í sniðum.
— En erum við ekki svo mikl
ir einstaklingshyggjumenn
íslendingar?
glaðamaður Vísis leit inn á.
skrifstofu Baldurs Eyþórs-
sonar í prentsmiðjunni Odda
vestur við Bræðraborgarstíg
núna á dögunum, til þess að sjá
hvaö bókagerö liði núna á þess-
um mesta annatíma bókagerðar
manna.
Nýjung, sem reynd hefur ver-
ið á fáeinum bókum í Odda eða
dótturfyrirtseki prentsmiðjunn-
ar, Sveinabókbandinu, hefur
valýí talsverða athygli, ódýrt
band, en sterklegt.
— Þegar kostnaðurinn við
Baldur Eyþórsson á skrifs.ofu sinni í Prentsmiðjunni Odda.
klukkan sjö að jafnaði. — Sið-
an tekur við dautt tímabil upp
úr áramótunum. Útlitið er þvi
ekkert sérlega glæsil*gt hjá
okkur.
Það er mestur ókostur við
bókaútgáfuna hjá okkur, hvað
það vilf alltaf dragast langt fram
á haustiö, að ganga frá verk-
efnunum. — Það er kannski
verið að ákveða útgáfuna síð-
ustu mánuðina fyrir jól. Þann-
ig hefur öll vinna við bókagerð-
ina í prentsmiðjum og bókbandi
komið niður á þennan stutta
tíma á haustin. — Það er raunar
svo að sjá að útgefendur séu
famir að átta sig betur á þessu
og skipuleggja útgáfuna árið
fyrir fram. — Að minnsta kosti
virðist mér sem vinnan í prent-
smiöjunni hafi komið jafnar nið
ur á árið en oftast áður.
J^fiðri í setjarasal og prent-
smiðjusal heyrist glamur í
vélum. Svartlistarmenn eru að
ganga frá síðustu síðum síðustu
bókanna fyrir þessi jól. — Og
innan úr bókbandssal Sveina-
bókbandsins heyrast raddir og
vinnukliður 10 stúlkna, sem
vinna þar við frágang bókanna.
— Þó að fullkomið sjálfvirkt
bókband þekkist ekki hér á
iandi, eru þó notaðar vélar af
ýmsum gerðum við bókafram-
leiðsluna, svo aö handavinnan
er mikið til horfin úr þessari
iðngrein. Bókbindararnir, sem
lærðu sitt fag fyrir nokkrum
árum geyma nú þá kunnáttu og
nota einungis sem „hobby“ —
Sjálft bókbandið felst í því að
stjóma vélum, saumavélum,
blaðskurðarvélum, pressum,
skurðarhnífum, svonefndum
þrískerum, sem er nýtt tæki og
I
— Spjallað við Baldur Eyþórsson.
prentsmiðjustjóra um bókagerð / ár
bókagerð er orðinn svona mik-
ill, verður að finna nýjar leiðir,
sagði Baldur. Við byrjuðum
eiginlega á þessari nýjung í bók-
bandi nú í haust. Fyrsta bókin,
sem kom út í þessu bandi var
„Fólkið á ströndinni", sem AB
gaf út. — Þessi svokallaöa heft-
ing er miklu ódýrari og kostar
minna umstang en venjulegt
bókband, þar sem bækurnar eru
spjaldaðar og svo framvegis.
Við erum líka að fá tæki núna
Síðunum rennt í gegn í prent-
smiðjunni.
til þess að losna við bandið
sjálft. Kjölurinn á örkunum
verður þá bara límborinn. Þann-
ig verður sennilega hægt að
gefa út allt svona óvaranlegra
lestrarefni mun ódýrar.
J^n hvað um nýjungar í svart-
listinni. Helduröu' að setj-
aravélar, eins og tfðkast í flest-
um prentsmiðjum hér á landi
eigi kannski stutt eftir?
— Ég held að setjaravélin
eigi langt eftir hér á landi, þó
að þetta kunni að breytast
næstu árin. — Ofset-prentun-
in ryður sér alltaf meira og
meira til rúms. — Þettá breytist
fyrr ytra býst ég við, þar sem
þetta er allt svo miklu stærra
í sniðum.
Ofsetprentunin gæti til dæm-
is hafið innreið sína á dagblöð-
in fljótlega. Það gætu öll blöðin
slegið sér saman um eina vél.
Þetta eru svo hraðvirkar vélar
að þær ættu að geta afkastað
öllum blöðunum með glans.
— Hafið þið hugsað ykkur að
breyta Odda í ofsetprentsmiðju?
— Ja, Við vorum nú að kaupa
nýja setjaravél í fyrra. En ég
hef trú á því að við kaupum
ekki fleiri. Hún er aö vísu af-
kastameiri og stærri en hinar.
Þetta breyUa kerfi hlýtur að
koma yfir okkur fyrr eða
seinna.
IJafið þið haldið fullu starfs-
J'JL liði í haust?
— Já, hér vinna 60 manns.
Vinnan er hins vegar miklu
minni hjá þessu fólki en í fyrra
og undanfarin ár. Venjulega
hefur verið unnið í öllum prent-
smiöjum til klukkan ellefu á
kvöldin úr því kominn var mið-
ur september og fram að jólum.
— Nú hefur hins vegar brugðið
sv'o við, að á þessum mesta anna
tíma í prentsmiðjum og bók-
bandi er ekki unnið nema til
einkar hentugt. Það sker bókina
á þrjá vegu í einu þannig, aö
ekki þarf nema eitt handtak til
þess að skera hverja bók. —
Eigi aö síður er margt „nuddið"
í kringum bókina, einkum ef
hún á að fara í vandað band.
Það þarf að homskella hana,
spjalda' hana, klæða hana í
skinn og síðast í sellófan. — Þá
er hún loksins tilbúin á mark-
aðinn, þennan dæmalausa ís-
lenzka bókamarkað, sem stendur
hálfan mánuð eða svo. Á þeim
tíma er keypt annað elns af bók-
um og alla aðra daga ársins.
Setjari viö vél sína.

Arkirnar brotnar.
Ása Guðmundsdóttir
Wright og Seðla-
bankinn gefa gjafir
Bókin er bundin og síöan fer
hún í gegnum langan „prós-
es“. Þessi vél hefur það hlut-
verk aö snyrta bókina, þegar
búið er að binda hana inn.
Frú Ása Guðmundsdóttir
Wright, sem nú býr á Trinidad
í V-Indíum ætlar ekki að gera
það endasleppt við ísl. menn-
ingu og vísindi, en hún hefur
oft sýnt ættjörð sinni velvild og
ræktarsemi með gjöfum t.d.
með gjöf góöra gripa til Þjóð-
minjasafnsins. I afmælishófi Vís
indafélags fslands fyrir helgi,
var tilkynnt að hún hefði stofn
að sjóö að upphæð 20 þús. dala,
sem tkal vera í vörzlu Vísinda
félagsins. Auk þess hefur hún
stofnaö annan sjóð jafnháan viö
Þjóðminjasafn íslands og hefur
hún því gefið samtals 40 þús.
dali til eflingar íslenzkra vís-
inda og mennta. Þetta jafngildir
um 3,5 milljónum íslenzkra
króna.
í hófinu lýsti dr. Jóhannes
Nordal seðlabankastjóri þvl yfir
. að bankastjórar Seðlabankans
hefðu ákveðið að gefa Vísinda-
félaginu hálfa milljón króna
sem einkum skal varið til út-
gáfustarfsemi.