Alþýðublaðið - 22.02.1966, Qupperneq 7

Erlendur Þorsteinssorr:
Saltsíldarframleiðslan
Er síðasta ársyfirlit var gert,
var síldarvertíð sunnanlands og
vestan enn ekki lokið. Um ára
mótin 1964-1965 höfðu verið salt
aðar 44.595 tunnur af vetrarsíld
þar af á Austfjörðum 7,043 tunnur
Hafði vertíðin suðvestanlands
brugðizt að verulegu leyti til þess
tíma.
Þann 13. janúar fór síld að veið
ast við austanverða suðurströndina
Vegna verkfalls var aðeins lítill
hluti flotans við veiðar á þessu
svæði þar til verkfallið leystist síð
ast í janúar. Veiði var allgóð á
þessu svæði hjá þeim fáu bátum
sem veiðarnar stunduðu, en síldin
var illa fallin til söltunar þar sem
hún var mjög blönduð að stærð
og fitumagn minna en í venju
legri haustsíld. Af þessari síld voru
rúndsaltaðar u.þ.b. 21,000 tunnur
eftir áramót og auk þess var ó
verulegt magn hausskorið og slóg
dregið eða flakað Söltun vetrar
síldar lauk í byrjun febrúar.
Heildarsöltun á vertíðinni varð
70,167 tunnur. Af því magni voru
16,492 tunnur saltaðar á Austfjörð
um. Vegna manneklu var á því
svæði svo til eingöngu söltuð rúnd
síld.
Á eftirtöldum stöðum var mest
saltað eða sem hér segir:
éfcríkjanna, Póllands, Bandaríkj:
ann^, Svíþjóðar, Tékkðjdóvakíu,
Danmerkur og ísrael.
Síldarsöltun á Norður- og
Austurlandi.
Svo sem kunnugt er var met
síldveiði á sumarvertíðinni 1965,
og veiddust alls 4. 220.000 mál og
tunnur. Söltun varð samkvæmt
söltunarskýrslum 401.410 tnr. og
er það næst hæsta söltun á undan
förnum 5 árum, en mesta söltun
á sumarvertíð var 1963. Söltun sein
ustu 3 árin, samkvæmt söltunar
skýrslum, er svo: 1964: 354,297,
1963: 463,403 og 1962: 375,213.
Elrkert var saltað vestan Siglu
fjarðar fremur en f.iölda mörg und
anfarin ár, og lítið á svæðinu Húsa
vík—Siglufjörður. Aftur á móti var
nú saltað minna á Raufarhöfn en
árið áður, þrátt fyrir aukna heild
arsölltun. Á Si/dufirðíi voru að
eins saltaðar 19,334 tunnur.
Ef söltunarsvæðinu er skipt um
Langanes, voru saltaðar 87,543 vest
an þess, en 313,867 austan.
Eftir tegundum skiptist söltun
in þannig:
Cutsíld 73,889 tnr.
Sykursíld 233,684 tnr.
Kryddsíld 93,837 tnr.
Samtals: 401,410 tnr.
Fyrsta síldin var söltuð á Rauf
arhöfn 18. júní. Mest var saltað á
öllu landinu 20. september, 16,044
tunnur. Daginn eftir 15,212 og
30. september 15,668. Af þessum
tölum er greinilegt að þungamiðja
söltunar á sumarvertíð hefur færst
til um einn mánuð. þ.e. frá ágúst
til september, ef miða á við mörg
liðin ár.
Á þessum stöðum var saltað
mest:
Seyðisfjörður 97,435 tnr.
Neskaupstaður 50,968 tnr.
Raufarhöfn 49,569 tnr.
Eftirtaldar 4 söltunarstöðvar
höfðu mesta söltun:
Auðbjörg hf. Eskif. 18,700 tnr.,
Erlendur Þorsteeinsson
Hafaldan, Seyðisf. 17,446 tnr.
Pólarsíld, Fáskrúðsf. 17,138 tnr.
Hraðfrystihús Fáskr.f. 15,828 tnr.
í yfirliti í fyrra var bent á að
áhyggju hefði gætt vegna þess að
FRÍMERKI
mikið hefði veiðst af smærri silá
sem ekki hentaði fyrir okkar
beztu markaði Síldarútvegsnefncl
taldi rétt að kanna eftir því serrv
unnt væri hvernig horfur væru
á í framtiðinni með stærð og
magn síldar, sem hæf væri til sölt
unar á okkar bezta og gamla mark
aði. Nefndin sneri sér til Jakoba
Jakobssonar, Wskiflræðingd, sem
varð fúslega við tilmælum hennar.
Ýtarleg skýrsla hans leiddi í ljcs,'
að óvarlegt væri að gera fyrirfram
síldarsöltunarsamninga á sama
grundvelli og áður, að því er snerti
stærð síldarinnar. Síldarútvegs-
nefnd kynnti fyrir saltendum og
síldarkaupendum hin breyttu vifJ
horf. Boðað var til fundar í Reykja
vík 21. og 23. apríl með sænskum
kaupendum til þess að kynná
þeim hin breyttu viðhorf.
Fyrir þann fund hafði nefndí
inni borizt erindi frá félagi síldi
arsaltenda á Norður- og Austur
landi. þar sem fram voru seít
þeirra sjónarmið um flokkun
lUtdar, verð og gæði. Var þar
lögð áherzla á að bióða síldina <f
3 stærðarflokkum og af forsvais
mönnum félag ins voru ekki tal-
in nein vandkvæði á að fram
kvæma flokkunina.
Á fvrrnefndum fundi 21. og 29
anríl voru bessi siónarmið fram
leiðenda kvnnt. Þegar til endan
iegra samninga kom, var þó haldi
ið fast við að bjóða aðcins tvo
stærðarflokka 340—430 og voru all
ir samningar gerðir á þcim grundi
velli.
Það er ekki ætlunin í þessu yf|r
liti að rekja árangur eða fram-
kvæmd þessara samninga, aðeins
vil ég segja að ekki hafi vei til
tekizt. Má e.t.v. rekja það til síld
arskorts á tímabili. eftirgangssemi
úmboðsmanna síldrV-íaupmanna,
og undanlátssemj einstakra síldar
saltenda og skorti á samvinnu
þeirra við Síldarútvegsnefnd
Síldarskorturinn á tímabilinu
júli lok til seinna hlutar ágústmán
aðar kann að hafa átt sinn þátt
i því. að slaka varð á um gæði
og vöruvöndun. og ég er ekki í
rneinum vafa um bað. að ýmsir um
boðsmenn eiga bar mesta sök. Þvl
miður hlusta enn margir síldaríalt
endur um of á beirra vafasömú
ráðlepeinea'- oe ,.hollráð“. Því mið
ur virðist svo á stnndnm, að bsð
gleymist að síldarsöltun byggisjt
Framhald á 15. síiíu.
Akranes 71,136 tunnur
Keflavík .10,996 tunnur
Reykjavík 9.644 tunnur
Fjórar hæstu söltunarstöðvarn
ar voru:
Haraldur Böðvarsson og
Co., Akranesi 9.535 tnr.
Þórður Óskarss. hf. Ak. 6.789 tnr
Bæjarútgerð Reykjavíkur,
Reykjavík 4.391 tnr.
Auðbjöi'g hf. Eskifirði 4.280 tnr.
Heildarútflutningur upp í samn
inga suðvestanlands varð 65,358
tunnur. Mest var flutt út af cut-
síld og rúndsild og lítilsháttar af
flökum, kryddsíld og sykursild.
Síldin var seld til Rúmeníu, Sov
Fyrir stuttu síðan, eða í des
ember sl. kom út fyrsta hundrað
krónu frímerkið hér á landi. Ýms
um þótti nóg um þetta háa verð
gildi og spurðu: „Er þá dýrtíðin
orðin svona ægilega ha hjá okk
ur, að eitt frímerki þurfi að kosta
100 kr.“ — í bréfi til þáttarins
er líka drepið á þetta, þar segir
svo: „Við vorum að „diskutera“
um það í kaffitímanum um daginn
hvort Fjallkonufrímerkið, sem
kostar 100 kr. og út kom fyrir
jólin 1965, sé raunverulega dýr
asta ísl. frímerki á útgáfudegi, mið
að við verðlag á öðru á sama tíma
Vill frímerkjaþáttur Alþýðublaðs
ins vera svo góður að skera úr
þessu fyrir okkur í einhverjum
næstu þátta.“
Við lauslega athugun á þessari
fyrirspurn komst frímerkjaþáttur
inn að þeirri niðurstöðu, að það
er langt frá því, að 100 kr. frí
merkið okkar, sem núna er til sölu
á pósthúsunum sé dýrasta frí-
merkið miðað við verðlag samtíð
ar. Við skulum hverfa rúm 60 ár
aftur í tímann, eða til ársins
1904. Þá kom út 5 kr. frímerki,
grátt og rauðbrúnt að lit með
mynd af Kristjáni konungi IX.
Tökkunin er 12% og upplag 19
þúsund merki. Næst skulum við
þá athuga verðlag á vörum og þjón
ustu á útgáfuári þessa 5 kr. frí
merkis. Árið 1904 voru árslaun
hjúkrunarkvenna við Laugarnes-
spítala kr. 200.00 að vísu mun
fíeði og húsnæði hafa fylgt meS?
að auki. í stað þe&s að kaupa dýr •
; asta frímerkið, sem þá fékkst á
pósthúsinu — 5 kr. merkið, gátu
menn fengið sér „danska skö"
fyrir lægri upphæð, eða kr. 4,50
j Fyrir 5 kr. þetta ár gátu menfi
fengið nærri 4 kg. af smjöri, aSF
i vísu ekki samlagssmjöri, en
smjöri þó. Þá gátu sjúklingar leg
ið rúma viku- á sjúkrahúsi fyrir
þessa upphæð, og voru þó engin
• sjúkrasamlög til. ?
| Við sjáum því, að þetta 5
frímerki, með mynd Kristjáns koa .
ungs IX frá 1904 hefur veríð mörg
um sinnum dýrara á útgáfudegi ,
Framhald á 5. síðu
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 22. íebrúar 1966