Alþýðublaðið - 08.06.1966, Blaðsíða 15

Sjónvarp
rrauiliatd úr opnu.
hún sé skýr og einföld í sniðum
og laus við smáatriði, sem vont
er að greina á svo smáum fleti.
Sjónvarpskennslan örvar nem-
endur til sjálfstæðra athugana og
knýr þá til aukinnar ábyrgðar á
eigin námi. Þannig gerizt það, að
sjónvarpsnemendur nota mun
meira bókasöfn og ýmis einstakl-
ingsbundin hjálpargögn en þeir
nemendur, sem aðeins njóta hefð-
bundinnar kennslu.
Sjónvarpskennsla hefur þannig
ýtt undir meiri vinnu af hálfu
nemenda og minnkað stagl og yf-
irheyrslur af hálfu kennara.
Árangurinn er sá, að þessir
nemendur virðast standa sig betur
á prófum og muna lengur, það
sem kennt var, samkvæmt áreið-
anlegum samanburði.
Ótaiinn er sá kostur sjónvarps-
kcnnslu, að ýmis þau kennslutæki
sem sjónvarpskennari getur not-
fært sér, eru alls ekki til í eigu
venjulegra skóla, svo sem vísinda-
tæki í stórum rannsóknarstofum,
heil iðjuver og einstök tæki, sem
þar eru notuð; listaverk á söfnum
eða annað það, sem ekki verður
fært úr stað, en flutt inn í skólana
með aðstoð kvikmyndar eða sjón-
varpsupptöku á myndaband.
Óþarft ætti að vera að benda
á þá sérstöku aðstöðu, að geta boð-
ið nemendum upp á heimsókn mik-
ilhæfra manna, skálda, rithöfunda
eða listamanna, sem e.t.v. læsu
úr verkum sínum eða túlkuðu list
sína á annan hátt.
Og enn má nefna þann kost sjón
varpskennslu, að þar má hafa á
boðstólum framhaldsflokka í sér-
hverri námsgrein fyrir þá, sem
þannig gætu unnið tíma í námi,
öðrum nemendum að skaðlausu.
Þannig gefst bekkjarkennaranum
oft kærkomið tækifæri til að
sinna frekar þeim, sem hægar
fara.
Það vinnst ekki tími til að skýra
frá því, hvar og hvernig allar mín-
ar fullyrðingar um kennslusjón-
varp eru fengnar, en mál mitt
byggi ég fyrst og fremst á rcynslu
Bandaríkjamanna og nákvæmum
rannsóknum á notagildi sjónvarps
í þágu kennslu. Þar starfa nú 102
kennslusjónvarpsstöðvar og nokk-
ur liundruð lokuð sjónvarpskerfi
á öllum skólastigum.
Sjónvarpskennslu njóta tugir
milljóna nemenda og í marz 1965
var meðaltal kcnnslustunda í liverj-
um skóla, cr sjónvarpskennslu
naut, 18 stundir á viku.
Lokuð sjónvarpskerfi eru þann-
ig, að útsendingin ferðast ekki á
ljósbylgjum eins og þgar um
venjulegt útvarp eða sjónvarp er
að ræða, heldur eftir sérstökum
jarðstreng, sem þannig tengir
hina ýmsu skóla fræðsluhéraðsins
við sjónvarpsstöðina.
Stofnkostnaður við slíkt kerfi
er meiri en ella, en helzti kostur
er sá, að þannig er hægt að sjón-
varpa mörgum kennslustundum
samtímis.
Stærsta skólakerfi í Bandaríkj-
unum, sem slíkt kerfi notar er í
Hagerstown í Maryland-fylki. ~.
Svæðið er 468 fermílur að stærð
Og íbúatala milli 90 og 1<)0 þús-
und manns. Þarna eru 50 skólar
. með 2-30 þús. nemendur tengd
ir saman í eitt kerfi. 6 kennslu
stundum er sjónvarpað samtímis,
alls 34 stundum dag hvern, 5 daga
vikunnar.
Þarna eru kennsluþættirnir
ekki teknir upp á myndbönd, held-
ur eru starfandi nægilega margir
kennarar til að sjónvarpa jafn-
harðan.
Það er mjög algengt, að banda-
rískir háskólar hafi sitt eigið sjón
varpskerfi, og tengi þannig sam-
an hinar ýmsu deildir. Einnig !
skiptast skólar innan hvers fylkis
á kennslukröftum á þennan hátt. ,
í vöxt fer, að sýnikennsla fyrir
kennaraefni fari fram í sjónvarpi,
þannig að nemendur geta setið
kyrrir i stofum sínum og notið
athugasemda og leiðbeininga kenn
ara síns samtímis því að þeir horfa
á kennslu í fjarlægum skóla.
Ein merkilegasta tilraun með
kennslusjónvarp og það eina í heim
inum sinnar tegundar, er „flug
sjónvarp“ það, sem rekið er í Indi
anafylki.
Þessi starfsemi hófst 1961 með
því að keyptar voru tvær DC—6
flugvélar og þær innréttaðar sem
sjónvarpsstöð.
Á jörðu niðri störfuðu og starfa
enn kennarar að því að framleiða
kennsluflokka á myndböndum. |
Önnur flugvélin er á lofti í einu
og sjónvarpar 24 kennslustundum
á dag yfir svæði, sem er 127000
fermílur að flatarmáli eða til hluta
úr 6 fylkjum Bandaríkjanna; —
svæði sem er 3 sinnum stærar
en Ísland. Rúmlega 1100 skólar
með 465 þús. nemendum notfæra
sér þessa kennslu og greiða tvo
dali á nemanda til sjónvarpsins.
Á svæðinu eru hins vegar um
17 þúsund skólar með yfir 7 millj.
nemenda. En þess ber að gæta,
að á þessu svæði starfa mörg
lokuð sjónvarpskerfi fyrir.
Ég hef ekki fleiri orð um banda- I
rískt kennslusjónvarp, til þess ;
vinnst ekki tími.
En æt.ti ég að gera tillögur um
slíka starfsemi á íslandi, mætti
hugsa sér þær í þá átt, að;
1. látin yrði fara fram rannsókn
á þörf skólanna fyrir bætta
kennsluhætti;
2. gerð yrði athugun á því, ;
hvort sjónvarp væri talið æski-
legt, ef bóta er þörf;
3. athugað yrði livort hinar j
dreifðu byggðir, sem ekki
munu hafa aðgang að sjón- j
varpi næstu árin, hefðu áhuga
á að koma sér upp lokuðum
kerfum og nota t.d. færan-
leg myndsegulbönd til sinnar
starfsemi;
4. athugaðir verði möguleikar á
því, að skipuleggja sjónvarps-
kennslu fram í tímann og taka
þegar tillit til þess við bygg-
ingu nýrra skólahúsa;
5. kennurum verði gefinn kostur
á námskeiðum í sjónvarps-
kennslu og kennslufræði sjón-
varps og kennsluæfingar verði
gerðar að föstum lið í námi
kennaraefna frá Kennaraskóla
og B-A-deild Háskóla íslands.
Það verður ekki sagt með sanni,
að sjónvatP hafi komið þegjandi
og hljóðlaust inn í íslenzkt
þjóðlíf.
Um tilverurétt þess hefur tals-
vert verið deilt og svo mun enn
verða um hríð, og er það vel.
En því fyrr, sem menn gera sér
grein fyrir, að íslenzkt sjónvarp
er staðreynd innan skamms tíma,
þeim mun eðlilegra væri að vænta
þess, að upp kæmu jákvæðar skoð-
anir á því, hvernig tækni þessi
og fjárfesting verður bezt notuð,
lítilli þjóð og fátækri til gagns
og ánægju.
Sú skemmtan, sem sjónvarpi er
ætlað að veita landsmönnum er
út af fyrir sig góðra gjalda verð.
Ekki er vafi á, að ef sú stefna
ríkir, sem ráðið hefur vali útvarps
efnis á íslandi um langt skeið,
þá verður íslenzkt sjónvarp bæði
fróðlegt og skemmtilegt.
En minnugir þess, að bezta
fjárfesting hvers ríkis er mennt-
un borgaranna, hljótum við að
gefa gaum að þeim leiðum, sem
aðrar þjóðir feta í þeim efnum.
Sjónvarp er afkastamesta tæki,
sem enn hefur verið notað i þágu
kennslu og almennrar fræðslu. •
Það er ástæða til að vekja. at-
hygli á því við upphaf sjónvarps
reksturs á íslandi í þeirri trú, að
skólakerfi landsins megi þar nokft-
urs af njóta. ; '
Umboðsmenn H.A.B.
úti á landi 1965
Akranes:
Helgi Daníelsson, Brekkubraut 7.
Akureyri:
Stefán Snæbjörnsson, Stórholti 6.
Bakkafjörður:
Jón Ámason, útibússtjóri.
Blönduós:
Hjálmar Eyþórsson.
Bolungarvík:
Ósk Guðmu'ndsdóttir.
Borgarnes:
Grétar Ingimundarson.
Dalvík:
Jóhann G. Sigurðsson.
Eskifjörður:
Bragi Haraldsson.
Eyrarbakki:
Vigfús Jónsson, oddviti.
Flateyri:
Emil Hjartarson.
Garður í Gerðahreppi:
Guðlaugur Tómasson, símstjóri.
Grafarnes:
Stefán Helgason.
Grindavík:
Svavar Árnason.
Hafnarfjörður:
Ingvar Viktorsson, c/o Brunabóta-
félag íslands.
Hellisandur:
Ingi Einarsson.
Hnífsdalur:
Jens Hjörleifsson.
Hrísey:
Sigurjón Jóhannsson.
Húsavík:
Gunnar P. Jóhannesson, Kaupfélag-
laginu.
Hveragerði:
Ragnar Guðjónsson, Breiðumörk 19.
ísafjörður:
Bókaverzlun Jónasar Tómassonar.
Keflavík:
Gunnlaugur Guðmundsson, Engja-
vegi.
Kópavogur:
Hörður Ingólfsson, Auðbrekku 25.
Neskaupstaður:
Sigurjón Kristjánsson.
Ytri-Njarðvík:
Helgi Sigvaldason, Hólagötu 27.
Ólafsfjörður: ’
Sigurður Ringsted.
Ólafsvík:
Ottó Árnason.
Patreksfjörður:
Ágúst H. Pétursson. '
Raufarhöfn:
Guðni Árnason.
Reyðarfjörður:
Guðlaugur Sigfússon, Brú.
Sandgerði:
Ólafur Vilhjálmsson, Suðurgötu 10.
Sauðárkrókur:
Guðbrandur Frímannsson, Hóla-
vegi 17.
Selfoss:
Jóhann Alfreðsson.
Seyðisfjörður:
Ari Bogason.
Siglufjörður:
Jóhann Möller, Laugavegi 25.
Skagaströnd:
Björgvin Brynjólfsson.
Stykkishólmur:
Ásgeir Ágústsson.
Súgandafjörður:
Eyjólfur Bjarnason.
Tálknafjörður:
Kristján Hannesson.
Vestmannaeyjar:
Vilhelm Júlíusson, Bröttugötu 19.
Vopnafjörður:
Sigurður Karl Jónsson, Daufási
Þingeyri:
Steindór Benjamínsson.
Þorlákshöfn:
Magnús Bjarnason.
Þórshöfn:
Steinn Guðmundsson.
Önundarf j örður:
Séra Lárus Þ. Guðmundsson.
pi
i;
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 8. júní 1966 15