Alþýðublaðið - 17.07.1966, Qupperneq 1

Sunnudagur 17. júlí 1966 — 47. árg. — 159 tbl. -VERÐ 5 KR.
Gytfi Þ. Gíslason:
Orsakir
verðbóBgunnar
Það heyrist oft sagt og sést oft
skrifað, að ríkisvaldið beri höfug-
ábyrgð á því, að ekki skuli hafa
tekizt undanfarinn aldarfjórðung
að stemma stigu við verðbólguþró
ún hér á landi. Tal
að er og skrifað
eins og ekkert ánn
að skorti á til að
vinna sigur á verð-
bólgunni en að rik
isstjórnin hafi éin-
beitta forystu þar
að lútandi. En hér
er ekki aðeins flók-
ið mál gert alltof
einfalt, heldur er
hér einnig um alvarlegan grund-
vallarmisskilning að ræða.
Fyrst er þess að geta, að á ,ár-
unum eftir að stríðinu lauk er
verðbólga ekki sérstakt íslenzkt
vandamál, heldur sameiginlegt
vandamál allra iðnaðarríkja, sem
búa við lýðræði og frjálst hag-
kerfi. Á árunum fyrir styrjöldina
hafði atvinnuleysi verið megin-
vandamái þessara ríkja. Menn
lærðu að koma í veg. fyrir
atvinnuleysi og halda uppi
fullri atvinnu, en í stað-
inn fengu menn vandamálið,
sem fólgið er í víxlhækkun kaup-
gjalds og verðlags, þ. e. a. s. verð
bólguþróunina. Öll þessi ríki
glíma nú við þann vanda, hvernig
eigi að samræma fulla atvinnu og
jafnvel skort á vinnuafli stöðugu
verðlagi.
Allar ríkisstjórnir, hvort sem
þær eru vinstri s innaðar eða hægri
sinnaðar, boða þá stefnu, að nauð-
synlegt sé, að liækkun kaupgjalds
sé í samræmi við framleiðniaukn-
inguna í þjóðfélaginu. Annars
hljóti verðlagið að hækka og verð'
bólguhjólið að taka að snúast.
Þetta er stefna sænsku jafnaðar-
mannastjórnarinnar og stjórnar
borgarflokkanna í Noregi, Þetta er
stefna Wilsons í Bretlandi og Er-
hards í Þýzkalandi.
Allar ríkisstjórnir, sem setið
hafa að völdum á íslandi síðan á
stríðsárunum, hafa flutt þjóðinni
svipaðan boðskap. Hvergi hefur í
rauninni verið meiri ástæða til
þess en hér, vegna þess að verð-
bólgan á íslandi hefur síðan á
stríðsárunum verið meiri en í ná-
grannalöndunum. En boðskapur ís
lenzku ríkisstjórnanna hefur ekki
borið árangur. Getur það verið,
að skýringin sé svo einföld, að all
ar íslenzkar ríkisstjórnir undanfar
inn aldarf jórðung hafi aðeins skort
forustuhæfileika í þessum efnum?
Enginn ágreiningur er um það,
að fari verðlag innanlands hækk-
andi, án þess að verð innfluttrar
vöru hafi hækkað, geta orsakirnar
verið margar. Verið getur, að
kaupgjald hafi hækkað umfram
það, sem framleiðni atvinnulífs-
ins hefur aukizt, þannig að verð-
lagið hljóti að hækka, þótt hagn-
aður atvinnurekenda haldist ó-
breyttur. Verið getur, að atvinnu-
rekendum og opinberum fyrirtækj-
um takist að hækka verðlag vöru
°innar eða þjónustu og auka teki-
ur sínar, þótt almennt kaupgjald
sé óþreytt. Verið getur, að banka
kerfið auki útlán sín umfram fram
leiðsjuaukninguna, þannig að auk
ið peningamagn þrýsti verðlaginu
upp á við. Verið getur, að ríkis-
búskapurinn sé rekinn með halla
og setji þannig í umferð óraun-
hæfa kaupgetu, sem hækki verðlag
lagið. Verið getur, að viðleitni sé
til meiri f.iárfestingar en svarar
tií vinnuafls og raunverulegs
sparnaðar og það þrýstr verðlagi
upp á við. Og verið getur, að verð
Framhald á 10. síffu.
Skipta þarf
sjónvarpsloftnet
Reykjavík, GbG.
Ýmsir hafa haft orð á því,
að heldur séu sjónvarpsloftnetin
til óprýði en til augnayndis á fall
egum húsum, Með tilkomu Islenzka
sjónvarpsins eru hins vegar tölu-
verðar líkur á, að sjónvarpsskóg
urinn þéttist um helming, það er
að segja ef Keflavíkursjónvarpið
verður þá einnig til boða íslend-
ingum. Þaö þarf nefnilega annað
sjónvarpsloftnet fyrir íslenzku stöð
ina og útilokdð að noia sama net-
ið fyrir báðar stöðvarnar. Verði
Keflavik útilokuð, þarf samt ann-
að loftnet og ekki urri annað að
ræða en að fleygja þv'í gamla. Héf
Formaður SAAA spáir
Skotum naumum sigri
Skozka landsliðið í frjálsum
íþróttum kom til Reykjavíkur
í fyrrinótt. Liðið fór á æfingu
á Laugardalsvellinum í gær, en
landskeppni íslands og Skot-
lands hefst á morgun kl. 20,15.
Alþýðublaðið ræddi lítillega
við fararstjóra Skotanna, J. F.
Walker formanns skozka Frjáls
íþróttasambandsins (S.A.A.A.).
Hann kvaðst vonast til að sigra,
en jafnframt búast við harðri
keppni. Skotar hefðu að visu
sigrað ísland í fyrra með nokkr
um mun, en þá voru okki tekn-
ar með allar venjulegar lands-
keppnisgreinar, og þeim grein
um sleppt, sem ísland var betra
í. Hann vildi ekki spá neinu
ákveðnu um stigin, en bjóst
við naumum skozkum sigri.
Alþýðublaðið spáir því, að
Skotar sigri með 5:10 stiga mun,
en það er svo lítill munur,
að sigurinn gæti alveg eins
lent okkar megin með örlítiíli
heppni og samstilltum hvatn-
ingarhrópum áhorfehda. Að-
göngumiðasala hefst í sölutjaldi
við Útvegsbankann ikl. 10 í dag.
er því vandamál á ferðinni, sem
gott væri að taka til athugunar
í tíma. Okkur grunar, að almennt
hafi menn ekki hugað aff þessum
hlutum. Við náðum því tali af fag
manni á þessu sviði, Sæmundi
Óskarssyni, rafmagnsverkfræð-
ingi og báðum hann að segja okk-
ur helztu atriði þessu viðkomandi.
Rás 8 í ameríska sjónvarpskerf
inu samsvarar rás 6 í Evrópukerf
inu. Þetta er sú rás, sem Kefla-
víkurstöðin notar. íslenzka kerfið
verður hins vegar á rás 10. Loft-
netin, sem gerð eru fyrir rás 6
eru yfirleitt nokkuð stór, en þau
eru bandmjó, þ.e. þau ná yfir
mjög takmarkað bylgjusvið og eru
ekki notuð fyrir margar rásir. Að
vísu má ná mynd á rás 10 með
þessu loftneti, en sú mynd verður
aldrei góð og því er loftnetið ó-
breytt ekki nothæft fyrir báðar
stöðvarnar. Það þarf því að setja
upp nýtt loftnet fyrir íslenzku
stöðina Þetta þarf ekki að vera
stórt net. Fyrir rás 10 mundi duga
3ja elementa net, sem þá yrði sett
á sömu stöng neðan við hitt netið.
Netin eru síðan tengd saman í sam
tengisíu upp í stöng þegar um fjöl
býlishús er að ræða og síðan leitt
í einum og sama þræðinum að
tækinu. Samtengisían og loftnetið
kostar sennilega nálægt 600 krón-
um.
í f jölbýlishúsum gildir hið sama.
Þar þarf sitt loftnetið fyrir hvora
stöð og annað hvort einn eða
tveir þræðir í magnarana en síðan
er eitt leiðslukerfi fyrir allt húsið.
Óþarft ætti að taka fram, að
fyrir eitt hús er nægilegt að hafa
eitt loftnet fyrir hverja rás, einn-
ig fjölbýlishús. Margar stengiu: á
húsi segja vegfarendum það eitt
um íbúana, að þar sé ekki sam-
komulag um eina stöng. Erlendis
er sumsstaðar haft eitt loftrot
fyrir heil íbúðarhverfi ef þamr'g
hagar til, að slíkt þyki borga sig.
Yarla er ástæða til að mæla með
slíku hér.
Staðsetning loftnets fw eftir að
stæðum hverju sinni. Oftast er tal
ið betra, að loftnetið sé sem hæðst
en þar eru undantekriirigar. Má’til
dæmis nefna þau hús í Kópavogi,
sem snúa að Vatnsenda. Þar reynd
ist betra við mælingar, að háfa
loftnetin lág. Útvarpsvirkjar, sem
sjá um uppsetningu loftneta, vita
um þessa hluti og hafa tæki til
að prófa hvar bezt er að hafa net-
ið. Loftnet hefur ævinlega stéfnu
á viðkomandi sjónvarpsstöð. f sum
um hverfum Reykjavíkur yrði
stefnan fyrir Reykjavík svo til sam
síða stefnu nets fyrir Keflavikur
sjónvarp. En þar sem svo er ekki,
er hætta á endurspeglunum >frá
nærliggjandi húsum, en þessar end
urspeglanir eru kallaðir „draug-
ar” Inniloftnetum er ekki hægt að
mæla með af sömu ástæðum.