Alþýðublaðið - 23.08.1966, Side 6

Miklar imræöur hafa átt sér
stað i London um vandamál um-
ferðarinnar sem sífellt aukast og
verða flóknari viðfangs. London
Transport heitir fyrirtæki það,
sem sér um rekstur strætisvagna
og neðanj;-rðarlesta í þessari höf-
uðborg, sem telur um það bil 10
milljónir íöúa, og daglega ferðast
nálægt 8 milljónir farþega á þeirra
vegum. Samkvæmt lögboðinni
reglugerð er þessari umfangs-
miklu un ferðarstofnun lögð sú
skylda á herðar að veita farþeg-
um þá þjónustu, sem að öllu leyti
svarar kröíum stórborgarinnar og
jafn framt að sjá svo um, að jafn-
vægi haldist í fjármálum stofnun-
arinnar. Ifpp á síðkastið hefur
ekki tekizt að uppfylla þessi tvö
höfuðboðorð, og því var sett á
laggirnar nefnd, sem ásamt til
þess kvödc um sérfræðingum á að
reyna að trjóta til mergjar ástæð-
urnar fyrir því að svo er komið
og einnig hvað til' bragðs eigi að
taka, svo ástandið verði eðlilegt á
nýjan leik. Nefndarálitið hefur nú
yerið lagt fyrir þingið, þar sem
það hefur mikið verið rætt og
kemur í ljós við lestur þingskjala,
sem fjalla um þetta vandamál að
fram hafa komið bæði frumleg og
djörf viðhorf, sem varla nokkur
stjórnmálamaður hefði vogað sér
að drepa á fyrir nokkrum árum
síðan.
Um það ríkir fullkomin eining,
að þjónusta sú, sem strætisvagn-
arnir veita farþegum, er ófull-
nægjandi. ÍEinnig er enginn ágrein
ingur um það, að þar er um að
kenna ástandi, sem London Trans-
port getur enga ábyrgð borið á,
nefnilega umferðaröngþveitinu á
götunum. Hin mikla og þétta um-
ferð hefur í för með sér seink-
anir, niðurfellingu ferða, lestar-
keyrslu og síðast en ekki sízt —
óreglulegar ferðir, sem flæma
burt farþegana. Einn þingmann-
anna, sem hafði farið með flug-
vél frá Diisseldorf til London, gat
þess við umræðurnar, að það
hefði tekið sig lengri tíma að fara
nokkra kílómertra í strætisvagni í
London. Á tíu árum hefur tala
farþega, sem ferðast í strætis-
vögnunum lækkað um 32 prósent,
á meðan tala þeirra, sem fara með
neðanjarðarlestunum, þar sem
engar hindranir eru fyrir hendi,
hefur hækkað um 9 prósent. Ekki
alls fyrir löngu var mjög hert eft-
irlitið með bifreiðastæðum í mið-
borginni og varð það til þess, að
ástandið þar batnaði til mikilla
muna, en aflei’ðingarnar urðu
bær, að öngþveitið og bílamergðin
fluttist yfir á þau svæðl, þar sem
leggja má bilum að kostnaðar-
lausu svo eftir sem áður voru
menn engu nær Iausninni. Áætl-
anir eru uppi um að stórauka það
svæði, þar sem gjalds er krafizt
fvrir bílastæði, en það er alls eng-
in lausn heldur, hún krefst árang-
ursríkari aðgerða. Allir virðast
sammála um að auka verulega að-
albrautarréttinn og hindrunar-
lausan akstur, og einkum verður
i iö"ð áherzla á aðskildar akrein-
I ar. helzt neðanjarðar, ennfremur
aukningu og endurbætur á neð-
aniarðarlestunum. Viðvíkjandi
umf°rð ofanjarðar er talið, að
stofnt yerði að þvi að koma upp
cér akbrautum fyrir strætisvagn-
ana á vissum svæðum og þar sem
nmforð er jnikil. I>á er talið víst,
að teknir verði í notkun sporvagn-
ar á gúmmíhjólum. Bent hefur
ver:ð á, að i þeim borgum, í
Bandaríkjunum, þar sem teknar
hafa verið í notkun sér akbrautir
fvrir strætisvagna, eins og t.d. í
Baltimore, hr.fi tímasparnaður
aukizt mjög eða um 12—18 pró-
sent. hjá strætisvögnunum og 7—
9 prósent fyrir almenna umferð.
Við umræðurnar í þinginu kom
það í ljós, að ef skráning nýrra
bíla vex jafn hröðum skrefum og
hineað til, þá verður ekki pláss
f'u-ir þá á götunum árið 1970,
jafnvel þótt bíll nemi við bíl.
Mörg fleiri dæmi voru nefnd til
að sýna hið vaxandi umferðaröng-
þveiti, og því er það ofur eðli-
legt að samgöngumálaráðherran-
um hafi hrotið nokkur vel valin
orð af vörum við umræðurnar í
þinginu. M.a. skýrði hann frá því,
að takmörkun bifreiðastæða þjón-
aði ekki þeim tilgangi einum að
göturnar megi vera til aksturs
eingöngu, heldur og til þess, að
losa borgina við alla óþarfa
keyrslu, einkum þó á mestu anna-
tímum umferðarinnar. Þá var ráð-
herrann ekki frábitinn þeirri
hugmynd, að takmörkun bílaum-
ferðarinnar í borginni yrði fram-
kvæmd með innheimtuaðgerðum,
þar sem bílarnir, sem valda hinu
mikla öngþveiti, tækju sinn þátt
AUs staðar skapar hinn ört vaxandi fjöldi einkabíla erfið vanda-
mál. Þessi mynd er frá Bandaríkjunum og sýnir hvernig lausnin
| er fyrirhuguð með byltingu í samgöngukerfinu.
Það er víðar en á Kslandi, sem vanda-
mál ört vaxandi umferðar kalla á róttæk
ar aðgerðir af hálfu hins epinhera. í
London fjölgar ökutækjum svo ört, að
með sama áframhaldi veröur ekki rúm
fyrir bílana á götum borgarinnar árið
1970, þótt bíll nemi við bíl. I grein þess-
ari segir frá þeim vanda, sem við er að
etja í höfuðborg EngEands og tillögum
að lausn hans.

wmm.
'' '
í að gi-eiða nauðsynlegan kostnað
— m.a. einnig hallareksturinn á al
menningsvögnunum, sem að
nokkru leyti naá telja beina af-
leiðingu þess, hve tafirnar í um-
ferðinni eru miklar. Með þessum
orðum samgöngumálaráðherrans
var skapaður umræðugrundvöllur
fyrir því, hverjir ættu raunveru-
lega að þola útgjöld vegna ríkj-
andi ófremdarástands í umferð-
inni, sem berlegast kemur í ljós
á mestum annatímum dagsins, svo
sem á mjrgnana, þegar allir eru
á leið í vinnu, í hádeginu eða að
loknum vinnudegi, en þetta á-
stand kostar bæjarfélagið óhemju
mikið.
Á liverjum morgni fara 1,2 millj-
ónir manna inn í borgina, og jafn
margir fara svo heim á kvöldin.
Lauslega áætlað ferðast um 90
prósent þessa fólks með opinber-
um farartækjum, vögnum og neð-
anjarðarlestum, en aðeins um 10
próscnt með bílum, og þv; er
haldið fram, að þessi 10 prósent
valdi öllu öngþveitinu í umferð-
inn. Af þessum sökum hefur ver-
ið talið eðlilegt, að akandi vég-
farendum beri að greiða sín gjöld
miðað við það pláss, sem þeir
nota á götunum. Það verður auð-
vitað dýrt íyrir bifreiðaeigendur
og tiltölulega ódýrt fyrir farþega
strætisvagna, en á þennan hátt
verður skipting kostnaðar betri
og eðlilegri en liingað til.
Margir sérfræðmgar hafa fjall-
að um það, hvernig væri bezt að
framkvæma þetta ,,taxtakerfi“. En
tillagan er sú, að þeir ökumenn,
sem óska eftir því að aka á svæð-
um, þar sem umferð er mikil,
skuli, kaupa sér skírteini, sem
festa megi við framrúðu bílsins.
Skírteini þessi verði hægt að
kaupa til eins dags notkunar eða
fyrir lengri tíma. Verðið fari svo
eftir því, hve mikil umferðin sé á
hver.ium stað — í London og Glas-
gow yrði gjaldið fyrir akstur í
miðborginni eðlilega hærra en í
minni borgum landsins. Slíkt fyr-
irkomulag, að láta menn greiða
fyrir það pláss, sem notað er af
akbrautinni, er talið vera réttlát-
ara en stöðumæiagjöldin, sem þeir
bílstjórar komast undan er aðeins
aka í gegn um miðborgina.
Það er hins vegar ekki ljóst enn
sem komið er, hvort gengið verð-
ur eins langt í þessum málum og
hér hefur verið lýst, en það eitt
að framámenn í stjórnmálum taka
málin jafn föstum tökum og raun
ber vitni er athvglisvert og sýnir
bezt, hve ástandið er alvarlegt. ,,Sá
ráðherra, sem beitir sér fyrir tak-
mörkun á aksti bíla í borgum.
Framhald á 15. síðu
<1
f MÍLANÓ hefur verið gripið til
þess skynsamlega ráðs að útbúa
sérstakar akgreitiar fyrir aimenn
ingsvagna, svo tafir á ferðum
þeirra verði tninni en ella.
£ 23. ágúst 1966 - ALÞÝÐUBLA0ÍÐ