Dagur - 17.12.1997, Page 9

8- MIB VIKUDAGUR 17 .DESEMBER 1997
ro^tr
MIDVIKUDAGUR 17. DESEMBER 1997 - 9
FRÉ TTASKÝRING

GRÉME
pRA'CHE
er íslensk hágæða mjólkurafurð sem
gefur ótal möguleika við matargerð.
HIIJÍ-

FERÐIR
Ferðir um jól og áramót verða sem hér segir.
Til Reykjavikur
23. des. frá Akureyri kl. 16 00
29. des. frá Akureyri kl. 16:00
30. des. frá Akureyri ki. 16:00
31. des. engin ferð (lestun)
2. jan. frá Akureyri kl. 16:00
Frá Reykjavík:
23. des. kl. 17:00
29. des. kl. 17:00
2. jan. kl. 17:00
Dalvík og Ólafsfjörður
22. des. frá Akureyri kl. 12:00
23. des. frá Akureyri kl. 12:00
29. des. frá Akureyri kl. 12:00
30. des. frá Akureyri kl. 12:00
5. jan. frá Akureyri kl. 12:00
FMA
22. des. frá Akureyri kl. 15:00
29. des. frá Akureyri kl. 15:00
Siglufjarðarleið
22. des. frá Akureyri kl. 10:00
23. des. frá Akureyri kl. 10:00
29. des. frá Akureyri kl. 10:00
2. jan. frá Akureyri kl. 10:00
Grímsey/Sæfari
22. des. frá Akureyri kl. 10:00
29. des. frá Akureyri kl. 11:00
5. jan. frá Akureyri kl. 07:30
Vagnar, Norðausturland:
22. des. frá Akureyri kl: 15:00
23. des. frá Akureyri kl: 12:00
30. des. frá Akureyri kl. 12:00
5. jan. frá Akureyri kl.
FMN verður með pakkabíl við torgið í miðbænum á Akureyri.
20. des. kl. 13:00 -17:00
23. des. kl. 13:00 -16:00
Opnunartími FMN Tryggvabraut 5
23. des. kl. 8:00 -16:00
24. des. kl. 8:00 -12:00
31. des. kl. 8:00 -12:00
2. jan. kl. 10:00 -16:00
Opnunartími Landflutninga i Reykjavík
20. des. kl. 10:00 -14:00
23. des. kl. 10:00 -15:00
24. des. kl. 08:00 -12:00
Lokað verður 31. Desember.
UM
Vörumiðlun Sauðárkrók:
22. des. frá Akureyri kl. 16:00
30. des. frá Akureyri kl. 14:00
6. jan. frá Akureyri kl. 16:00
Sniöill:
23. des frá Akureyri kl. 11:30
6. des frá Akureyri kl. 11:30
Tvisturinn:
22. des. frá Akureyri kl. 14:00
29. des. frá Akureyri kl. 14:00
5. jan. frá Akureyri kl. 14:00
að um rafbíla, vetnisbíla og ýmsa
aðra möguleika sem enn eru þó
tiltölulega fjarlægir. Minna hefur
verið rætt um hina nærtækari
möguleika sem felast í hinni stöð-
ugu þróun sem á sér stað hjá bíla-
framleiðendum. Þó er e.t.v. horft
með meiri bjartsýni til þess að ár-
angur náist á því sviði en með
óhefðbundnari lausnum.
Sýrður rjómi hentar vel m.a. í salöt, sósur,
ídýfur og með ávöxtum og tertum
Betra bragð
með
Sýs&sí
- Ifka á jólunum
FMN^________
TRYGGVABRAUT 5 - 600 AKUREYRI
SIMI 461 3600 - FAX 462 5730
nú en fyrir örfáum árum. Menn
sjá fyrir sér að bflvélar almennt
ntuni eyða í kring um þremur lítr-
um af eldsneyti á hundraðið þeg-
ar áratugur er liðinn af næstu
öld, miðað við að notast sé við
núverandi eldsneyti. Slíkar vélar
nýta orkuna reyndar svo vel að
það er lítil hitaorka eftir til að
kynda bílana að innan.
Hérlendis telja margir að þegar
þungaskattur af díseibílum færist
inn í olíuverðið verði það til að
draga úr mengun frá stórum bíl-
um, þar sem það verði til þess að
eigendur og rekstraraðilar verði
meðvitaðri um eyðslu bílanna.
Hreiima eldsneyti
Mikilvægur liður í því að draga úr
mengun frá bílum er hreinna
eldsneyti, þ.e.a.s. eldsneytið verð-
ur að innihalda minna magn af
benzeni, arómötum og brenni-
steini en af þessu þrennu er
brennisteinninn mikilvægastur.
Brennisteinninn er náttúrulegt
efni í jarðolíunni og í hreinsunar-
ferlinu er hægt að fjarlægja hann.
Brennisteinn í eldsneyti dregur
úr virkni mengunarvarnabúnaðar
eins og hvarfakúta.
„Rannsóknir í Bandaríkjunum
og Evrópu hafa sýnt að lágt hlut-
fall brennisteins í eldsneytinu
gæti haft veruleg áhrif. Bandar-
ísku niðurstöðurnar benda til
þess að við venjulegar akstursað-
stæður minnki magn mengandi
efna í útblæstrinum um sem
nemur 18% af kolvetnum, 19% af
kolmónoxíði og 8% af köfnunar-
efnisoxíðum ef brennisteinsmagn
er minnkað í 50 hluta af milljón
(ppm).“ (Bíllinn, 2. tbl. 1997).
Hlutfall brennisteins er hins veg-
ar víðast hvar mun hærra en
þetta. I Bandaríkjunum er hlut-
fallið að jafnaði 300 ppm og í
Evrópu yfir 400 ppm.
I Kaliforníu í Bandaríkjunum
eru gerðar ríkar kröfur um
hreinsun á eldsneyti og strangari
Bílar menga, það er staðreynd.
En það er hægt að gera ýmislegt
til þess að draga úr mengun og
úrræðin eru e.t.v. ekki eins fjar-
læg og virðast mætti í íyrstu.
I tengslum við umhverfisráð-
stefnuna í Kyoto hefur orðið mik-
il umræða um umhverfismál og
Ioftmengun. Niðurstaða ráðstefn-
unnar var meðal annars sú að Is-
lendingar njóta þess vafasama
heiðurs að fá að auka loftmengun
þjóða mest eða um 10% frá við-
miðunarmörkum.
Tveir hópar eiga stærsta hluta
mengunarinnar hérlendis:
Fiskiskipaflotinn á óskorað ís-
landsmet en næst á eftir honum
koma samgöngur á landi með
tæpan þriðjung mengunarinnar.
Það fer ekki á milli mála að
hægt væri að gera stórvirki í því
að draga úr Ioftmengun hérlendis
með því að fá „hreinan" eldsneyt-
isgjafa á fiskiskipaflotann. Það er
hins vegar fjarlægur draumur enn
sem komið er.
Bílarnir eru nærtækari þegar
kemur að því að draga úr meng-
un. Mikið hefur verið rætt og rit-
Óhefdbundnir valkostir
Rafbílar eru valkostur sem hentar
mjög vel hérlendis að því leyti að-
raforkan er framleidd án þess að
mengandi efnum sé hlevpt út í
andrúmsloftið. Hins vegar gera
miklar hitasveiflur aðstæðurnar
erfiðari fyrir bílana sjálfa og raf-
bílar eru því miður ekki Iíldegir til
að ná mikilli fótfestu á heims-
mælikvarða þar sem aðstæður
flestra stórþjóðanna til raforku-
framleiðslu eru ólíkar því sem hér
gerist. Rafbílarnir þyrftu raforku
umfram það sem þegar er fram-
leitt í viðkomandi löndum, en
möguleikarnir til framleiðslu
„hreinnar" raforku eru takmark-
aðir. Til að framleiða raforku fyr-
ir rafbílana þyrfti því t.d. að
brenna kolum eða olíu. Þá væru
menn komnir aftur á byrjunarreit
og hagurinn orðinn enginn fyrir
andrúmsloftið. Annar möguleiki
væri að framleiða raforkuna með
kjarnorku, en um vinsældir þeirr-
ar aðferðar þarf ekki að fjölyrða.
Það er því varlegt að treysta á að
rafbílar komi til með að Ieysa
hefðbundna bíla af hólmi í fram-
tíðinni.
Rafbíll sem Pósturinn á Akureyri hefur verið með i notkun að undanförnu. Aðstæður annarra þjóða vaida því að það er ólíklegt að rafbilarmái verulegri fótfestu og þvi ólíklegt að þeir muni ieysa mengunarvanda bílaflotans.
Sólarorkubílar eru taldir koma
til greina í löndum þar sem
sterkrar sólar nýtur. Þeir eru hins
vegar af augljósum ástæðum ekki
mjög vænlegur kostur hérlendis
þar sem aflgjafinn, þ.e. sól og
birta, er afar ótryggur.
Vetnisbílar eru trúlega nærtæk-
ari möguleiki hérlendis en báðir
þeir fyrrnefndu, þó er margt
óljóst um þróun þeirra enn sem
komið er. Einnig er verið að gera
tilraunir með bíla knúna ýmsum
gerðum af gasi eða blöndu af
tvenns konar orkugjafa, t.d. bens-
ín og rafmagn. En allt eru þetta
fjarlægari möguleikar en hefð-
bundnir bílar.
Mengun minukar frá
bílaflota
1 Noregi jókst eldsneytisnotkun
árið 1996 en þrátt fyrir það
minnkaði mengunin frá bílaflot-
anum um 3% það ár. Astæðan er
sú að bílaflotinn er nýrri og upp-
fyllir strangari kröfur um útblást-
ursmengun. Þetta kemur fram í
Ökuþór, tímariti FIB.
Þróun í framleiðslu bíla er
mjög hröð, ekki síst með tilliti til
mengunar og stórstígar framfarir
hafa verið stignar í þróun bílvél-
arinnar sem slíkrar. Að grunnin-
um til er bílvélin sami gamli mót-
orinn og í upphafi aldarinnar en
hann er að framkvæma sömu
hluti með mun minna eldsneyti
erst í rúminu! ...gott að hagt skuli vem
aðþvo afþví í vél!*
Mest notaðn húsgagn heitnilisins verðnr j'Sj
að þola margt. Því er rétt að œtlast til
mikils afdýnunni í rúminu. T.d. verður
dýnan að geta veitt burtu raka sem að
berst í hana úr líkamanum d hverri nóttu - og þar
getur vel verið
um að rœða nokkur hundruð lítra d dri:*
Gott að hœgt skuli vera að taka ytra byrðið af
Wonderland dýnu ogþvo í vél við 60 ° hita og setja
það síðan í þurrkara! Kynnstu Wonderland
dýnunni af eigin raun nú!
Leitið nánari upplýsinga !
Skeifunni 6
108 Reykjavík
Sími 568 7733, Fax 568 7740
epol
kröfur um hámark brennisteinsinni-
halds en gerðar eru annarsstaðar.
Þar er hámark brennisteinsinni-
halds eldsneytis sett við 80 ppm en
er að meðaltali aðeins 30 ppm. Það
er því sorglegt að umhverfisráðherr-
ar Evrópuríkja skuli hafa látið und-
an þrýstingi olíuframleiðenda nú í
sumar þegar ráðherrarnir lögðu til
við Evrópuþingið að frá næstu alda-
mótum verði hlutfall brennisteins í
bensíni 150 ppm. Þar liefði að
sönnu mátt ganga lengra og gera
kröfu um hreinna eldsneyti og þar
nteð hreinna andrúmsloft.
Nýir bílar menga minna en gaml-
ir bílar. En það er sama hve tækni-
búnaður bílanna er fullkominn, ef
eldsneytið er ekki nógu hreint, þá
verður mengunin meiri en hún
þyrfti að vera. Ef við gerum ráð fyr-
ir að bílaflotinn eigi þriðjung loft-
mengunarinnar hérlendis, þá mætti
draga umtalsvert úr mengun hans
með því einu að gera kröfur um
hreinna eldsneyti. Ef miðað er við
fyrrgreindar rannsóknir væri hægt
að minnka útblástur kolvetna og
kolmónoxíðs hvors um sig um u.þ.b.
6% á landsmælikvarða og minnka
útblástur köfnunarefnisoxíða um
tæp 3% á landsmælikvarða. En til
þess að svo mætti verða þarf að gera
kröfur um að brennisteinsinnihald
eldsneytis verði að hámarki 50 ppm.
I Kanada var gerð athyglisverð til-
raun fyrir nokkrum misserum. Þá
voru allir átta ára bílar og eldri tekn-
ir úr umferð, eigendum þeirra var
greitt markaðsvirði fyrir bílana. Með
þessu jókst endurnýjun bílaflotans
og dró umtalsvert úr mengun.
Það er ýmislegt sem bendir til
þess að íslendingar hefðu getað
komist hjá því að setjast í hið vafa-
sama tíundarhásæti í Kyoto. Með
því að stuðla að aukinni endurnýjun
bílaflotans og gera strangari kröfur
um brennisteinsinnihald eldsneytis
má sannanlega draga verulega úr
loftmengun frá bílaflotanum.
OLGEIR
HELGI
RAGNARS
SON
SKRIFAR