Dagur - 13.11.1998, Blaðsíða 7

......■
Thypr-------------------------------
ÞJÓÐMÁL
-ttMi.hiaift.MBV»7.l-.í HPWW*a*
FÖSTUDA G II K 1 9 9 8 - 7
Lögleiðing eiturlyfj a -
bamaskapur imgliða
„í>að er rétt að mikil glæpastarfsemi er í kringum eiturlyfjasölu. En það gleymist að þó salan verði gefin frjáls, þá þarf eftir sem áður að fjármagna neysl-
una og það þarf enginn að segja mér að fiklarnir verði eitthvað minna háðir efnum sem þeir geti keypt út í búð, “ segir Vigdís Stefánsdóttir m.a. í grein
sinni.
Af hverju á ekki að Ieyfa frjálsa
sölu eiturlyfja á íslandir Þessi
spurning hefur heyrst frá ungu
fólki upp á síðkastið og þetta
sama unga fólk segir gjarnan um
Ieið að „allir“ viti að glæpir vegna
eiturlyíjaneyslu og sölu séu alls
ekki eiturlyíjum að kenna, heldur
banni við þeim. Ollu þvf vesæld-
arlífi, glæpum og vandræðum
sem af eiturlyljaneyslu hlýst á því
að vera hægt að útrýma í einu
vetfangi með því einu að leyfa
eitrið og helst að selja það í kjör-
búðum til að víst sé, að hvergi sé
að frelsinu þrengt.
Eitt gramm af heróíni, takk
Og hvað svo? Hvar á að setja
mörkin? Fínt að geta skroppið í
búðina og sagt: „Eitt gramm af
heróíni takk,“ og svo í anda góðr-
ar og gegnrar kaupmennsku
fengi maður sprautu eða nýja nál
í kaupbæti. Gott að geta hugsað
til frelsisins með þakklæti, þegar
unglingurinn á heimilinu liggur
ósjálfbjarga vegna vímu. Og þeg-
ar fyrirvinnan skilar sér ekki
heim - „æ þú skilur, ég kom við í
apótekinu og það var tilboð á
amfetamíni og hassi og auðvitað
gat ég ekki látið það vera,“ þá
hlýtur það að vera hið besta mál.
Frelsið ofar öllu!
Minna af glæpum, en bara í
plati
Það er rétt að mikil glæpastarf-
semi er í kringum eiturlyljasölu.
En það gleymist að þó salan
verði gefin fijáls, þá þarf eftir
sem áður að fjármagna neysluna
og það þarf enginn að segja mér
að fíklarnir verði eitthvað minna
háðir efnum sem þeir geti keypt
út í búð. Ekki er hægt að sjá það
af þeim er háðir eru tóbaki og
áfengi. Hvar á að fá peninga?
Mánaðarlaunin duga skammt
þegar fíknin er mikil. Og glæp-
irnir eru ekki bara vegna þess að
það er verið að selja efnin, þeir
stafa líka af því að fólk undir
áhrifum fíkniefna, rétt eins og
drukkið fólk, hefur ekki fulla
dómgreind og gerir sér ekki grein
fyrir gerðum sínum. Reynsla
Hollendinga er ágætt dæmi. Þar
voru ákveðin efni gefin frjáls og
allir voru glaðir. Glæpatíðin
minnkaði verulega eftir því sem
opinberar skýrslur sögðu. En svo
kom babb í bátinn. Það datt
nefnilega einhvetjum spekingi í
hug að spyija um flokkunina. Og
þá kom í Ijós að með lögleiðing-
unni var hægt að stroka út stór-
an hluta glæpanna.
Þar hefur nú myndast hreyfing
fólks sem er hreint ekki hrifið af
þessari fyrirmyndarstefnu, frels-
inu. Einfaldlega vegna þess að
fíkniefnabarónar og neytendur
sem áður héldu sig mikið til í
miðbænum selja nú efnin í fi'nu
hverfunum líka. Og þá hrundi
verðið. Maður flytur nefnilega
ekki í hús við hlið kaffihússins
þar sem fi'kniefni eru seld. Býður
ekki börnunum sínum upp á
það. Og þegar efnaða fólkið, sem
á stóru dýru húsin mótmælir, þá
þarf að hlusta. Ekki mega húsin
missa verðgildi sitt, eða hvað?
Frelsi til að drepa
Værir þú til í það lesandi góður
að hitta fyrir bílstjóra sem rétt
sem snöggvast brá sér inn í búð
að kaupa LSD eða kannski
Krakk en getur ekki beðið með
að neyta efnisins? Hann gerir sér
enga grein fyrir aksturshæfileik-
um sínum undir áhrifum, telur
sig hafa fulla stjórn á bílnum en
ekur á þig. Eða þegar Iitla barn-
ið þitt kemur lemstrað heim, því
vélhjólagaurinn í götunni er svo
frjáls að hann getur keypt og
neytt þeirra efna sem honum
sýnist og kýs að gera það rétt
áður en hann fer í ökuferð á nýja
hjólinu sínu. Þessi atriði vilja
gleymast þegar rætt er um hið
mikla frelsi sem felst í frjálsri
sölu fi'kniefna.
Hver ætlar svo að greiða fyrir
sjúkrahúsvist þeirra sem ánetjast
öllum efnunum? Hver ætlar að
Þar hefur nú myndast
hreyfing fólks sem er
hreint ekki hrifið af
þessari fyrirmyndar-
stefnu, frelsinu. Ein-
faldlega vegna þess
að fíkniefnaharónar
og neytendur sem
áður héldu sig mikið
til í miðbænum selja
nú efnin í fínn hverf-
iiimni líka.
ákveða hvar, hvenær og hvernig
má kaupa þau? Hversu gamalt á
fólk að vera þegar það má kaupa
fíkniefni? Hvernig á þá að koma
í veg fyrir að fólkið sem má
kaupa þau, selji þau yngra fólki?
Og er það þá ekki hemill á frels-
ið að setja aldurstakmark? Erum
við kannski að horfa á það að sjö
ára barn geti keypt hass? Af því
að ekkert má banna!
Nei, hér á ræðukeppnaum-
ræða á ekki við. Þegar einhver
málsmetandi kemur og segir:
„Það er nú varla sanngjarnt að
gera fólk að glæpamönnum þó
þið notið smá hass,“ þá rýkur
stuðningur upp úr öllu valdi.
Umræða er kannski ekki hávær
nú en eftir nokkur ár verða þess-
ir forystuliðar skólafélaga og
ungliðahreyfinga komnir á þing.
Ekki mitt bam, bara þitt
Þeir sem telja nauðsynlegt að
aflétta öllum hömlum hafa
áreiðanlega ekki þurft að horfa
upp á barnið sitt verða fíkniefn-
um að bráð og taka ekki með í
reikninginn mannlega náttúru.
EKKERT frelsi, hversu mikið og
fallegt sem það er, getur frelsað
þann sem einu sinni hefur orðið
fíkniefnum að bráð. Þó hann
geti fengið fíkniefnin ókeypis.
Ég mæli með því að meðmæl-
endur lögleiðingar fíkniefna, taki
þátt í hjálparstarfsemi sem mið-
ar að því að losa fólk úr viðjum
eiturlyfja. Kynnist foreldrum
barna sem eiga í fi'kniefnavanda.
Það ætti að sýna viðkomandi
bæði hratt og vel hvílíkt rugl
þessar hugleiðingar eru. Það er
ekkert gamanmál að horfa upp á
barnið sitt eiga við þennan djöf-
ul og geta ekkert aðhafst því
fíknin er svo sterk. Að horfa á
fjölskylduna brotna niður, því
það er ekkert, nákvæmlega ekk-
ert sem aðrir geta gert, á meðan
fi'killinn vill ekki eða getur ekki
hætt. Og hvaða fíkill vill hætta ef
hann á auðvelt með að komast
yfir efnið sem honum finnst svo
gott að nota?