Dagur - 21.11.1998, Blaðsíða 6

22 - I.ÁUGÁKDAGUR 2 1. N 0 V E M BEK 1 9 9 11

LÍFIÐ í LANDINU
i.
„Mér finnst mjög erfitt að tala um það sem ég er að skrifa og þegar ég reyni að skilgreina það fyrir öðrum þá finnst mér um leið að ég sé að gera verkið lítilfjörlegt, og sé eftir því að
hafa minnst á það. Og þegar maður getur ekki talað um starfsitt þá er maður á vissan hátt einangraður."
írski rit-
höfundur-
innRoddy
Doyle var
hérá landi
á dögunum
til að kynna Booker
verðlaunabók sína
Paddy Clarke Ha, Ha,
Ha! sem kemur út hjá
Vöku Helgafelli.
Áðurhefurhók hans
Konan semgekk á
hurðirkomið út í ís-
lenskri þýðingu.
- Mér var sagt að þú hefðir verið
kennari í mörg dr. Það hlýtur að
hafa verið áhugavert statf fyrir
rithöfund.
„Eg hóf kennslu 21 árs gamall
og kenndi í fjórtán ár nemend-
um á aldrinum 12 til 18 ára.
The Commitments var fyrsta
skáldsaga mín og ég held að ég
hefði ekki skrifað hana nema
vegna þess að ég var kennari í
nánum tengslum við unglinga. I
þeim bekkjum sem ég kenndi
voru um þrjátfu unglingar úr
verkamannastétt. Mér fannst
stundum eins og ég væri að
horfa inn í þrjátíu herbergi. I
sumum ríkti óhamingja og dap-
urleiki sem ég þekkti ekki úr
æsku minni, en þar var líka
þróttur og orka. Þrjóska þessa
unga fólks hreif mig, það neitaði
að láta þagga niður í sér.“
- Konan sem gekk á hurðir,
saga Paulu Spencer, er fráhær
hók þar sem þú lýsir sálarlífi
konu svo sannfærandi að manni
finnst næstum útilokað að karl-
maður hefði getað skrifað hana.
Hver var galdurinn?
„Hún var fimmta bókin mín
og sú fyrsta sem ég skrifaði í
fyrstu persónu. Eg hafði skrifað
handrit að framhaldsþáttum fyr-
ir BBC sem spönnuðu sex mán-
uði í lífí Spencer ljölskyldunnar
og síðasti þátturinn fjallaði um
líf Paulu Spencer. Paula var mér
því ekki alveg ókunn, hið sama
má segja um eiginmann hennar
og börn. Galdurinn var að
fmynda sér fjölskylduna tveimur
árum síðar.
Eg var tvö ár að skrifa bókina
og er hún þó ekki löng. Hún
skrifaðist mjög hægt og dags-
verkið var stundum ekki nema
ein málsgrein. Það var erfitt að
viðurkenna það sem árangur og
ég fylltist oft örvæntingu.
Vissa kafla var þó auðvelt að
skrifa, eins og þá þegar Paula
talaði um börn sín og áhyggjur,
væntingar og þrár sem tengjast
þeim. Þá kafla skrifaði ég eins
og ég væri að tala um mín eigin
börn. Þegar hún rifjaði upp for-
tíð sína með biturleika ímyndaði
ég mér skólafélaga mína sem
tuttugu árum eftir að skóla-
göngu lauk voru fullir beiskju
því lífíð hafði ekki veitt þeim
það sem þeir þráðu. Það er ekki
erfitt að setja sig í slík spor.
Paula var alkohólisti. Eg las
allt það sem ég komst yfir um
konur og áfengissýki og ofbeldi
gagnvart konum; allt sem myndi
færa mig nær þeim heimi sem
ég var að reyna að fanga. Og ég
fann hvernig ég nálgaðist við-
fangsefnið æ meir eftir því sem
á leið. Þegar ég hafði Iokið við
bókina hafði ég samband við
kvennasamtök sem nefnast
Women’s Aid í Dublin og bað
þau um yfirlestur. Konur sem
ýmist höfðu orðið íyrir ofbeldi
eða voru meðferðarfulltrúar lásu
handritið. Eg hitti þessar konur
eitt sfðdegi og það var stórkost-
leg reynsla. Þær sögðu að ekkert
í bókinni væri ónákvæmt eða
rangt. Eftir þann fund vissi ég
að gagnrýni annarra á þessa bók
myndi ekki skipta mig nokkru
máli.“
- Heldurðu að konur og karl-
menn hugsi mjög ólt'kt?
„Já. Það er frábær sena í kvik-
myndinni Short Cuts þar sem
Jennifer Jason Leigh talar við
viðsldptavin á kynlífslínunni
meðan hún skiptir á barni sínu
og straujar skyrtu eiginmanns
síns. Eg held að þetta tiltekna
atriði sé lýsandi fyrir þann eigin-
leika kvenna að geta gert marga
hluti í einu. Karlmenn eru ófær-
ir um slíkt, þeir geta einungis
einbeitt sér að einum hlut í
einu.
Eg held líka að vinátta milli
kvenna sé öðruvísi en vinátta
milli karla. Konur eru einlægari
í samtölum sín á milli og taia
opinskátt um hluti sem karl-
menn eiga mjög erfitt með að
tala um. Eg held Ifka að einlæg-
ar samræður um innstu tilfinn-
ingar séu óhugsandi þegar fleiri
en tveir karlmenn eiga í hlut
meðan slíkar samræður gætu
auðveldlega átt sér stað milli
253 kvenna."
Listin að segja nei
- Hvemig leystirðu vandann sem
fylgir því að skrifa um hugar-
heims harns, eins og þú gerir í
Paddy Clarke?
„Ég hugsaði til minna eigin
barna. I nóvember 1991 lauk ég