Dagur - 31.12.1998, Blaðsíða 11

Thgur
FIMMTUDAGUR 31. DESEMBER 1998 - 27
ÁRAMÓ TALÍFIÐ í LANDINU
Ýmsir teljcL að stjóm-
völd hljóti að vera
hótaskyld þeim sem
byggthafa viðskipti
sín á reglum um úreld-
ingu fiskiskipa sem nú
verða ofnumdar.
Fáir dómar Hæstaréttar hafa
vakið eins almenna athygli og sá
er felldi úr gildi ákvörðun sjávar-
útvegsráðuneytisins að synja
Valdimari Jóhannessyni um leyfí
til að stunda fiskveiðar í at-
vinnuskyni innan fískveiðilög-
sögunnar hér við land því sam-
kvæmt Iögum nr. 38/1990 væru
leyfi til veiða í atvinnuskyni
„bundin við fískiskip og verða
ekki veitt einstaklingum eða lög-
persónum." I dómnum er út-
hlutun veiðileyfa sögð stjórnar-
skrárbrot og núgildandi úthlut-
un veiðiheimilda brot á jafnræð-
isreglu stjórnarskrár.
Hins vegar var ekki í þessu
dómsmáli tekin afstaða til þess,
hvort ráðuneytinu hafí að svo
búnu borið að verða við umsókn
áfrýjanda, en málið er einungis
höfðað til ógildingar á ákvörðun
ráðuneytisins en ekki til viður-
kenningar á rétti áfrýjanda til að
fá tilteknar veiðiheimildir í sinn
hlut. Islenska ríkið var dæmt til
að greiða 500 þúsund krónur í
málskostnað í héraði og fyrir
Hæstarétti.
Stjórnarflokkarnir samþykktu
svo 9. desember að leggja fyrir
Alþingi frumvarp til breytinga á
fískveiðistjórnunarlögunum þar
sem grundvallarbreytingin er sú
að veiðileyfi sé heimilt öllum
haffærum íslenskum skipum.
Samkvæmt frumvarpi ríkis-
stjórnarinnar til Iaga um breyt-
ingar á lögum um stjórnun fisk-
veiða er öllum sem hafa yfír að
ráða skipi með íslensku haffær-
isskírteini heimilt að sækja um
veiðileyfi innan lögsögu Islands.
Að fengnu veiðileyfi geta þeir
sótt í fisktegundir utan kvóta, en
þurfa að kaupa eða leigja afla-
heimildir af þeim sem nú ráða
yfír þeim. Ekki er gert ráð fyrir
að úthlutun veiðiheimilda breyt-
ist að öðru leyti en því að smá-
bátar allir munu færast inn í
aflahlutdeildarkerfið um næstu
fiskveiðiáramót.
Ymsir telja að stjórnvöld hljóti
að vera bótaskyld þeim sem
byggt hafa viðskipti sín á reglum
um úreldingu fískiskipa sem nú
verða afnumdar. Flestir eru þó
sammála um að frumvarpið hafi
ekki veruleg áhrif á greinina í
heild nái það fram að ganga í
óbreyttri mynd. Fleiri virðast þó
á þeirri skoðun að óheftur að-
gangur að veiðileyfum leiði til
óæskilegrar stækkunar físki-
skipaflotans og þar af leiðandi
aukinnar óhagkvæmni í grein-
inni.
Sautján þingmenn skrifuðu yf-
irlýsingu þann 21. desember sl.
þar sem þeir lýsa yfír furðu sinni
á því að 105 prófessorar skuli
hafa undirritað yfirlýsingu í kjöl-
far dóms Hæstaréttar um leyfi
til fiskveiða og saka prófessor-
ana um að gera „aðför að lands-
byggðinni". I yfirlýsingu þing-
mannanna segir m.a.: „Eitt
hundrað og fimm prófessorar í
Háskóla íslands hafa gefíð út yf-
irlýsingu, þar sem þeir telja að í
kjölfar dóms Hæstaréttar Is-
lands vegna synjunar sjávarút-
vegsráðuneytisins á leyfi til fisk-
veiða beri Alþingi að breyta lög-
um um úthlutun veiðiheimilda
þannig að þau samrýmist
ákvæðum stjórnarskrárinnar um
jafnræði þegnanna gagnvart lög-
um og að ákvæði laga um sam-
eign íslensku þjóðarinnar á
nytjastofnum sé virt. Við undir-
ritaðir þingmenn landsbyggðar-
innar bendum á að dómur
Hæstaréttar fjallaði ekki um út-
hlutun veiðiheimilda. Með túlk-
un sinni á dóminum hafa 105
prófessorar í Háskóla Islands
tekið afstöðu í hápólitískum
deilum um atvinnuréttindi
tengd útgerð, sem er mikilvæg-
asta atvinnugrein landsbyggðar-
innar og undirstaða búsetu þar.“
Alls hafa um 2.600 manns
sótt um veiðileyfi til sjávarút-
vegsráðuneytisins i kjölfar dóms
Hæstaréttar í svokölluðu kvóta-
máli og er yngsti umsækjandinn
aðeins tveggja mánaða gamall.
Margir þeirra sem sótt hafa um
veiðileyfi hafa jafnframt sótt um
kvóta en ekki hefur verið tekið
saman í ráðuneytinu hve mikið
magn þar er samtals um að ræða
en flestir þeirra sem sótt hafa
um veiðileyfí eru ekki með
skráða báta. — GG
Sameiningarmál A-flokkanna og
Kvennalista eru orðin að sög-
unni endalausu. I nokkur ár
hefur verið rætt um nauðsyn
þess að sameina félagshyggju-
fólk á íslandi. Það voru svo þau
Margrét Frímannsdóttir, for-
maður Alþýðubandalagsins, og
Sighvatur Björgvinsson, formað-
ur Alþýðuflokksins, sem tóku af
skarið í þessu máli. Langt er um
Iiðið síðan kratar vildu hefjast
handa í sameiningarmálunum
en Alþýðubandalagsmenn voru
alltaf tregari til.
Það var svo á landsfundi Al-
þýðubandalagsins haustið 1997
að málið var lagt fyrir og rætt.
Síðan var ákveðið að skipa mál-
efnanefndir A-flokkanna og
Kvennalista sem kom inn í sam-
fylkingarmálin en það kostaði
klofning, því Kristín Astgeirs-
dóttir sagði sig úr samtökunum
og Kristín Halldórsdóttir neitaði
að taka þátt í þeim. Að auki var
ákveðið hjá Alþýðubandalaginu
að halda framhalds landsfund sl.
sumar.
Sagan endalausa
Sögulegur
lantisfundur
Sá framhalds
landsfundur var
sögulegur. Mar-
grét F’rímanns-
dóttir Iagði fram
ákveðna tillögu
um að fara í
samfylkinguna.
Hún fékk góðan
stuðning á fund-
inum því yfír
70% landsfund-
armanna studdi
tillöguna. En
þetta kostaði sitt
fyrir flokkinn því
Hjörleifur Gutt-
ormssom sagði
sig strax úr
flokknum og
gekk á dyr. Síð-
an sagði Stein-
grímur J. sig úr
flokknum sem
og Kristinn H.
Gunnarsson og
Ogmundur Jón-
Guðný Guðbjörnsdóttir, Sighvatur Björgvinsson, Margrét Frímannsdóttir,
Steinunn Vaidís Óskarsdóttir og Guðmundur Árni Stefánsson kynna
hugmyndir að stefnumálum samfylkingarinnar á frægum fundi í haust.
asson sagði sig
úr þingflokknum
sem óháður.
í kjölfarið
hófst vinna við
sameiningarmál-
in. Fyrst í stað
virtust málin
ganga vel fyrir
sig og í septem-
ber var lögð
fram stór og
mikil málefna-
skrá samfylking-
arinnar til næstu
fjögurra ára.
Hún þótti flaust-
urslega unnin og
sögð allt of dýr.
Enda var hún
strax dregin til
baka og önnur
unnin upp úr
henni og verður
hún lögð fram
eftir áramótin.
Strax og farið
var að ræða sjálf
framboðsmálin
fór allt í hnút í Reykjavík og
lengi vel á Reykjanesi. A-flokk-
arnir sögðu kröfur Kvennalista
of miklar til öruggra sæta á list-
um samfylkingarinnar. Síðan
hefur staðið í þófi. En rétt fyrir
jól leystist úr framboðsmálunum
á Reykjanesi þar sem ákveðið
var að viðhafa prófkjör þar sem
Kvennalista verður tryggt eitt af
4 efstu sætunum.
Um svipað leyti gerðist það í
Reykjavík að kratar samþykktu
samkomulag sem samninga-
menn A-flokkanna höfðu gert
með sér um prófkjör með
ákveðnum girðingum. Það segja
kvennalistakonur vera óaðgengi-
legt og segja að í raun sé búið að
ýta þeim út í Reykjavík. Þannig
standa málin þegar þessi pistill
er skrifaður en ekki er útilokað
að kvennalistakonum verði aftur
hleypt inn úr kuldanum eftir
áramótin. — S.DÓR