Dagur - 31.12.1998, Blaðsíða 27

FIMMTUDAGUR 31.DESEMBER 1998 - 43
íy^ur.
ÁRAMÓ TALÍFIÐ í LANDINU
L
Hatrammar deilur
um gagnagrunna
Alþingi samþykkti um miðjan desember umdeilt frumvarp um miðlægan gagnagrunn með 37 atkvæðum gegn 20.
Gagnagrunnurinn erþó ekki orðinn til né deilum um hann lokið.
Eittstærsta og um-
deildasta mál semAl-
þingi hefurfengist við
- miðlægurgagna-
grunnurá heilbrigðis-
sviði - varð að lögum í
desemberen deilum
um það erekki lokið.
„Menn eru mjög ósáttir og málið
er ekki búið,“ segir Guðmundur
Björnsson, formaður Læknafé-
lagsins, þegar hið umdeilda
gagnagrunnsfrumvarp varð að
lögum um miðjan desember.
Hatrammar deilur hafa staðið
um miðlægan gagnagrunn á
heilbrigðissviði frá því frumvar])
um hann var fyrst kynnt í vor. I
gagnagrunninn eiga að fara
heilsufarsupplýsingar um Iands-
menn og þær verður hægt að
keyra saman við gagnagrunna
með erfða- og ættfræðiupplýs-
ingum.
Hugmyndina á Kári Stefáns-
son forstjóri Islenskrar Erfða-
greiningar og það verður hans
fyrirtæki sem byggir upp gagna-
grunninn og fær einkaleyfi á
starfrækslu hans næstu 12 árin.
Homstemn eða hneisa
Hornsteinn að framförum í
læknavísindum sögðu stuðn-
ingsmenn um gagnagrunninn í
umræðum á Alþingi en and-
stæðingar kölluðu lagasetning-
una hneisu og skömm fyrir þing
og þjóð.
Það eru skiptar skoðanir um
hvort miðlægur gagnagrunnur
eigi yfirleitt rétt á sér og hvort
persónuvernd standi ógn af slík-
um grunni. Það er líka deilt um
hvort miðlægur gagnagrunnur
sé ekki betur kominn í höndum
ríkisins en einkafyrirtækis, hvort
einkaleyfi á grunninum standist
lög og gerða samninga, hvort
vegið sé að vísindafrelsi og svo
mætti lengi telja.
Félög, samtök, stofnanir og
einstaklingar einkum úr heil-
brigðisgeiranum og vísindasam-
félaginu lögðust gegn gagna-
grunnsfrumvarpinu en urðu að
láta í minni pokann fyrir stjórn-
armeirihlutanum á Alþingi. Um
150 Iæknar skoruðu á þingið að
samþykkja ekki frumvarpið og
lýstu jafnframt yfir að þeir
myndu ekki senda upplýsingar
um sjúklinga sína í gagnagrunn-
inn nema þeir færu skriflega
fram á það. Formaður Læknafé-
lagsins er viss um að mikill
meirihluti lækna sé ósáttur við
gagnagrunninn og því sé fram-
kvæmdin í nokkurri óvissu.
Sjúklingar geta neitað því að
upplýsingar um þá fari í grunn-
inn en hversu margir nýta sér
þann rétt kemur í ljós síðar.
MiUjarða dæmi
Þótt lögin hafi verið samþykkt
verður miðlægur gagnagrunnur
ekki til í einni svipan. Aætlað er
að það kosti á bilinu 12-20
milljarða að koma honum upp
og gert ráð fyrir að það taki 3-5
ár. Kári Stefánsson sagði þegar
lögin voru í höfn að mikilvægast
væri að ná sátt um framkvæmd-
ina. Hann virtist einnig nokkuð
viss um að það tækist. „Eg held
að það muni komi í ljós þegar
farið verður að vinna úr þessu á
næstu vikum og mánuðum að
það sé um þetta mun meiri sátt
heldur en lítur út fyrir á þessu
augnabliki,“ sagði Kári og á nýju
ári kemur væntanlega í ljós
hversu sannspár hann er. — VJ
Veiðimaðurinn
sem varð að bráð
Þrír bankastjórar
Landsbankans féllu
með brauki og bramli á
árinu vegna óeðlilegs
laxveiði- og rísnu-
kostnaðarog rangra
svara tilAlþingis.
SverrirHermannsson
ætlarekkiað taka
framsóknarmönnum
þegjandi.
Sverrir Hermannsson er í dag
tákngervingur bæði spillingar
forréttindastéttanna og andófs-
ins gegn sérhagsmunum. Aður
en árið hófst sátu hann, Björg-
vin Vilmundarson og Halldór
Guðbjarnarson í frábæru yfir-
Iæti í Landsbankanum, með
gríðarleg laun til æviloka tryggð
og næg tækifæri til að bregða
sér í lax á kostnað bankans. En
þá fór Jóhanna Sigurðardóttir að
heimta svör.
Lax, lax, áfengi og aftur lax
Svörin Ieiddu í ljós að fyrri svör
um sama efnið, laxveiði- og
risnukostnað bankans, höfðu
verið röng og spurningarnar vís-
vitandi mistúlkaðar. Einnig tók
að vitnast um að innan bankans
hefðu endurskoðendur sent við-
varanir um laxveiðina í athuga-
semdum. Laxveiðikostnaður
bankans 1993-97 var yfir 40 en
ekki 18 milljónir og Sverrir
leigutaki Hrútu, veiðiár sem
bankinn keypti veiðileyfi í. Rík-
isendurskoðandi gaf út „kol-
svarta" skýrslu um málið. Hún
greindi frá ótæpilegum og á
margan hátt óútskýrðum risnu-
kostnaði bankastjóranna með
ótæpilegum og vaxandi áfengis-
kaupum. Svo virtist sem áfengis-
Iög hefðu verið brotin þegar
bankastjórarnir keyptu áfengi „á
svörtu". Þá mátti lesa að ástæða
væri til að fá úr því skorið hvort
skattalög hafi verið brotin.
Einnig var Ieitt í ljós að Sverrir
hefði farið á kostnað bankans í
Sverrír Hermannsson tekur poka
sinn og gengur út úr Landsbankan-
um. Alvarlegum ávirðingum svaraði
Sverrir með uppljóstrunum um
vondu málin bankans og framsókn-
armannanna. Sverrir er nú formaður
flokks sem klofnaði áður en hann
varð til.
ferð til Norðurlanda að kynna
sér „EMU“ og til Barcelona og
var ferðin keypt af ferðaskrif-
stofu dætra Sverris í Svíþjóð.
Bankastjórarnir þrír voru látn-
ir taka poka sinn. Þeir fengu að
halda jeppunum frá bankanum
og launum í 8 mánuði. I árslok
vitnaðist síðan um ævintýralega
góð lífeyrisréttindi bankastjór-
anna. En Sverrir lagðist ekki
undir feld eftir brottreksturinn.
I hefndarskyni lagði hann í
krossferð með ásökunum í allar
áttir.
Lagaðu þvæluna eða taktu
pokaiin þinn
Hann fullyrti m.a. að Kjartan
Gunnarsson væri höfuðpaurinn
í aðförinni að sér. Að „Rendi"
hafi „í einu og öllu“ lotið leið-
sögn Finns og Helga S. Guð-
mundssonar bankaráðsfor-
manns. Að Jóhanna hefði verið
„send inn á Alþingi til þess að
hafa af mér mannorðið... af
svikurum í bankakerfinu“. Að
bankaráðsmenn hefðu veitt í
Hrútu „með svo nánum félögum
sínum að erfitt myndi að kalla
það viðskiptaferðir“. Að Lind
hefði tapað hundruðum milljóna
króna vegna Finns og Þórðar
Ingva Guðmundssonar, til að
„rétta við eigin fjárhag, flokks og
félaga“. Að Einar Kr. Guðfinns-
son hefði „nuddað" í Kjartani
Gunnarssyni um að „Lands-
bankinn gæfi sér eftir háa fjár-
hæð sem hvíldi á höllinni hans
vestra". Og að Eimskipamenn-
irnir Hörður Sigurgestsson og
Indriði Pálsson hefðu þrýst með
pólitísku offorsi á um að bank-
inn setti Samskip í gjaldþrot.
I miðjum klíðum þessara
ásakana opinberaðist bréf, ritað
undir bréfshaus ráðherradóms-
ins - afrit sent Kjartani formanni
bankaráðs - sem Davíð Oddsson
sendi Sverri. Þar sagði Davíð:
„...ef þið lagið ekki þvæluna,
sem þið gerðuð í síðasta vaxta-
óðagoti, er það endanlegt dæmi
þess að þið vitið ekki hvað þið
eruð að gerá og þá mun ég sjá til
þess fyrr en nokkurn grunar að
menn komi að bankanum sem
viti hvað þeir eru að gera.“
Óvildin í brottrekstrarhótuninni
leyndi sér ekki. Nú er Sverrir
formaður stjórnmálaflokks sem
klofnaði áður en hann var stofn-
aður. - FÞG