Dagur - 03.03.1999, Blaðsíða 6

6- MIDVIKUDAGUR 3. MARS 1999
rD^tr
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjóri:
Aðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Símar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjald m. vsk.:
Lausasöiuverð:
Grænt númer:
Simbréf augiýsingadeiidar:
Símar auglýsingadeildar:
Netfang auglýsingadeildar:
Simbréf ritstjórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.800 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
460 6161
(REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYR 1)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
omar@dagur.is
460 6171(AKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Jarðsprengjubannið
í fyrsta lagi
Það er vissulega merkur áfangi að alþjóðasamningurinn um
bann við framleiðslu og notkun á jarðsprengjum skuli genginn í
gildi. Nokkuð á annað hundrað ríki hafa skrifað undir sam-
komulagið og hátt í sjötíu þjóðir staðfest hann. Samtök og ein-
staklingar í ýmsum ríkjum hafa árum saman barist fyrir slíku
banni, en mætt mikilli andstöðu. Það var ekki fyrr en Díana
prinsessa tók málið upp á sína arma að ríkisstjórnir fóru al-
mennt að taka kröfuna um bann alvarlega; eftir dauða hennar
komst sá skriður á málið sem nú hefur borið þennan árangur.
í öðru lagi
Jarðsprengjur eru glæpsamleg vopn sem bitna fyrst og ffemst á
óbreyttum borgurum, ekki síst bömum að leik. Talið er að um
sjötíu milljónir slíkra vopna séu falin í jörðu í meira en sextíu
löndum. A hveiju ári stíga um tuttugu þúsund manns á jarð-
sprengjur einhvers staðar í heiminum og láta Iífið eða bíða var-
anleg örkuml. Það er álíka fjöldi og allir íbúar Kópvogs - á hverju
einasta ári. Og þessi ógnarvopn eru virk og þar með hættuleg
mörgum áratugum eftir að þau eru grafin í jörðu. Þannig eru
enn að finnast jarðsprengjur sem komið var fyrir í fyrri heims-
styrjöldinni.
í þriðja lagi
En nýi samningurinn er aðeins áfangi á langri leið. Því miður
hafa ríki eins og Bandaríkin, Rússland og Kína neitað að skrifa
undir og halda því áfram að framleiða og nota jarðsprengjur.
Dapurlegust er andstaða bandarískra stjórnvalda, sem gjarnan
tala mikið um mannréttindi - en minna verður úr athöfnum þeg-
ar réttur almennings stangast á við hernaðarhagsmuni. Það er
einnig gífurlega mikið og dýrt verk óunnið við að gera jarð-
sprengjur víða um heim óskaðlegar. Þótt þessi morðvopn séu
hræódýr í framleiðslu kostar hátt í eitt hundrað þúsund krónur
að finna eina slíka sprengju og gera hana óvirka. Það verk mun
því taka mörg ár - og á meðan munu þúsundir barna og kvenna
slasast alvarlega eða láta lífið að óþörfu.
Elías Snæland Jónsson.
Rauðgrani og
Heimir húmorslausi
Það var ekki ofsögum sagt af
Steingrími J. og félögum, þeir
eru lang skemmtilegastir.
Reyndar eru þeir meira en
skemmtilegastir, þeir eru eig-
inlega þeir einu skemmtilegu
og því ekki nema von að Stein-
grímur sjálfur hafi bent á það
á fundi á sínum tíma að þeir
væru „skemmtilegasti flokkur-
ínn .
I Mogganum í gaer er lítil
grein eftir Steingrím, nánast
stflæfing með
gamla Iaginu,
og er greininni
beint að Heimi
Má Péturssyni,
framkvæmda-
stjóra Alþýðu-
bandalagsins.
Greinin
stílæfing í
húmor og Garri
sér fyrir sér að Heimir Már
setjist niður og skrifi upp það
sem Steingrímur er að segja -
svona svo það festist betur í
minni.
Fyndna félagið
En vegna þess að Garri er
sjálfur alltaf að reyna að fá
inngöngu í fyndna félagið er
hann sjálfur búinn að skrifa
upp grein Steingríms nokkrum
sinnum, í þeirri von að með-
taka húmorinn betur milliliða-
Iaust frá meistaranum. Og
Garri telur sig hafa haft erindi
sem erfiði hvað þetta varðar.
Nú er t.d. kýrskýrt að það er
ekki fyndið að kalla rauð-
skeggjaða menn í pólitík
„Rauðgrana". A því féll Heim-
ir Már, sem nú hefur fengið
viðumefnið Heimir húmors-
lausi. Heimir kallaði Stein-
grfm nefnilega í tvígang
V
Rauðgrana, í annað skiptið í
Degi og í hitt skiptið í Morg-
unblaðinu. Urskurður Stein-
gríms talar sínu máli, þegar
hann segir að þetta sé dæmi
um þá sorg þegar „gamansem-
in eða skopskynið er orðið að
andhverfu sinni, rétt eins og
þegar léttleiki tilverunnar er
orðinn óbærilegur.11
Óbærileg tilbugsim
Satt að segja þykir Garra það
nú óbærileg
tilhugsun að
hafa fallið fyr-
ir þessari auð-
virðilegu and-
fyndni Heimis
á sínum tíma
og brosað út í
annað yfir
nafngiftinni
Rauðgrani.
Slíkt gefur því miður til kynna,
að ekki einasta sé Heimir
húmorslaus, heldur sé Garri
sjálfur hálf húmorslaus. En nú
veit Garri betur og mun að
sjálfsögðu aldrei, aldrei, aldrei
brosa ef Steingrímur og Rauð-
grænir eru kallaðir Rauðgrani
eða Rauðgranar. Það bæri vott
um húmorsleysi að hætti
Heimis Más og Alþýðubanda-
lagsins. Jafnframt vill Garri
þakka Steingrími fyrir þessa
litlu leiðsögn á vegi húmorsins
sem hann birti í Mogganum í
gær. Vonandi hafa talsmenn
annarra stjórnmálaflokka lesið
þann pistil sér til gagns, svo
Rauðgrænir þurfi ekki að ei-
lífu að vera eini skemmtilegi
flokkurinn í landinu.
- GARRI
í nýsamþykktri vegaáætlun til tíu
ára er hvergi minnst á borun
nýrra jarðganga. Þegar Alþingi
veitti einkafyrirtæki Ieyfi til að
bora sig undir Hvalþ'örðinn voru
strengd heit um að eftir þá fram-
kvæmd yrði ekki leyft að leggja á
vegatolla og enn síðar var sam-
þykkt að hefja ekki gangagerð
fyrr en að áratug liðnum í fyrsta
lagi.
Nú eru fyrirheitin öll komin á
ská og skjön og ráðherrar og aðr-
ir þingmenn og eru farnir að nota
framtíðartekjur ríkissjóðs sem
framlög í eigin kosningabrellur.
Samgönguráðherra hóf herferð-
ina á hendur skattborgurum
framtíðarinnar og byrjaði kosn-
ingabaráttu sína með því að lofa
göngum gegnum fjallgarðinn
milli Siglufjarðar og Olafsíjarðar
þegar á næsta kjörtímabili, þvert
ofan í vegaáætlun sem hann
Iagði sjálfur fram.
Auðvitað varðar framkvæmdin
hans eigið kjördæmi, þvf kosn-
ingaloforð eru eigingjarnari en
Gegnum land og undir sjó
önnur fyrirheit. Aðrir ráðherrar
og þingmenn láta ekki sitt eftir
liggja og heimta næstu göng í sín
kjördæmi og það strax. Allir eru
búnir að gleyma vegaáætlun, eins
og öðrum samþykktum sem Al-
þingi flaustrar í
gegn í tímahraki og
fáti.
Samherjar og
andstæðingar
Halldóri Blöndal
hefur tekist að gera
vegaáætlun að
marklausu plaggi,
fylkja Páli á Höllu-
stöðum að baki sér
og snúa honum gegn framsókn-
armönnum í öðrum kjördæmum
og kveikja þá elda úlfúðar og yfir-
boða, sem samgöngugeggjunin
ein er fær um að kynda undir.
Eins og oft er minnst á í þessu
horni, passar ísland þjóðinni sem
það byggir afskaplega illa. Land-
ið er svo óhentugt í Iaginu að sí-
fellt þarf að sverfa af því alls kyns
agnúa til að mannfólkið haldist
við á hólmanum. Samgöngu-
mannvirkin eru þar flestra meina
bót, enda er emjað á þau úr öll-
um áttum til að viðhalda bæði
dreifbýli og þéttbýli.
Hagkvæmni sam-
gangna er reiknuð út
af verktökum ög
handbendum þeirra.
Þess vegna er hag-
kvæmnin mest fyrir
norðan. Svo er hún
líka hagkvæmust á
nokkrum stöðum fyr-
ir austan, þar sem
jarðgöng verða undir-
staða mannlífs á
næstu öld. Svo er hagkvæmnin
mest fyrir sunnan og ekki verður
búandi í Eyjum til lengdar nema
með því að tengja verstöðina og
búrið utan um Keikó við landið
með neðansjávarakbraut.
Þá er sólljóst, að jarðgöng
gegnum Gufuneshöfða og Geld-
inganes eru hagkvæmari en önn-
ur bílagöng. Þau tengja mestu
brúarsmíð íslandssögunnar og
verða í dreifbýli Reykjavíkurborg-
ar og kostuð úr ríkissjóði. Þau
eru ekki á vegaáætlun fremur en
önnur jarðgöng fyrir bíla og loku
er fyrir það skotið að hægt sé að
taka vegatoll af innanbæjarakstri
yfir sjó og gegnum land.
Allir græöa
Yfirboð samgöngumálanna fyrir
kosningarnar í vor eru rétt að
byrja. Þegar kjörfundur hefst
verða frambjóðendur búnir að
ráðstafa tekjum ríkissjóðs næstu
hálfa öldina til að auðvelda sam-
göngur til að fólk geti búið dreift
en samt verið í nálægð hvert við
annað.
Um hagkvæmnina þarf ekki að
spyrja. Hún er mest fyrir þá sem
reikna hana út og verktakana,
sem hún er gerð fyrir. Svo hakla
stjórnmálamenn að þeir græði
eitthvað á hringavitleysunni. Því
miður virðast þeir hafa rétt fyrir
sér.
Halldór Blöndal.
sputtia
svarad
Voru ntenn að rasa um
ráðfram með sölu Ábuið-
arverksmiðjunnar?
Hjálmar Jónsson
þingmaðurSjálfstædisflokks.
„Söluferlið var langt komið og
útilokað að snúa
til baka. Hinsveg-
ar var gerð skissa.
Alþjóða viðskipta-
stofnunin er að
hefja samninga-
Iotu þar sem land-
búnaðarmál eru
ofarlega á baugi. Stefnan er að
minnka beinan stuðning við
landbúnað í formi tolla og yfir-
Ieitt er verið að draga úr hömlum
á millirfkjaviðskipti. Allar þjóðir
styðja landbúnað með einhverj-
um hætti en reyna að fela stuðn-
inginn, gera hann óbeinan og
ótengdan framleiðslu. Það er
gott að ríkið geri fimm ára samn-
inga við bændur en við þurfum
Iíka að setja stuðning í annað
form og hefði þá verið kjörið að
bændur hefðu eignast Aburðar-
verksmiðjuna.“
Sveinn Ingvarsson
bótidi í Reykjahlíð á Skeiðum.
„Eg hef vissar
áhyggjur af þessu.
Hjá Aburðarverk-
smiðjunni höfum
við bændur fengið
góða þjónustu en
síðan vitum við
ekkert hvað verð-
ur nú þegar hún hefur verið seld.
Menn eiga að fara sér hægt með
sölu ríkisfyrirtækja, sum fyrir-
tæki eru þannig að þjónusta sem
þau veita er best í ríkisrekstri. I
einkarekstri Iúta þau hörðum
lögmálum hagfræðinnar. En í
raun er of snemmt að svara
spurningum um söluna á meðan
ekki hefur reynt á nýja eigendur
og þeirra þjónustu.“
Daníel Ámason
í 2. sæti á lista Framsóktuirflokks á
Noiðurlandi eystra.
„Það hefur legið
fyrir að verksmiðj-
una eigi að selja
og þess vegna
finnast mér um-
ræður í þinginu á
mánudag seint
fram komnar. Ég
tel ágætt að koma Aburðarverk-
smiðjunni í einkarekstur og
þjónustan ætti ekki að verða
síðri þess vegna, í því samkeppn-
isumhverfi sem er á áburðar-
markaði. Eg á eftir að kynna mér
rökin fyrir því að verksmiðjan sé
lykill varðandi vetnisframleiðslu
í landinu eins sagt hefur verið."
Drífa Hjartardóttir
í 2. sæti á lista Sjálfstæðisfloldis á Suð-
urlandi.
„Einkavæðingar-
nefnd var falið að
selja ýmis ríkisfyr-
irtæki, m.a.
Aburðarverk-
smiðjuna, og það
var útilokað að
bakka út úr því
ferli á síðustu stundu. Bændur
binda vonir við að framleiðslu
verði áfram haldið í Gufunesi á
góðum áburði á góðu verði og ég
treysti Haraldi í Andra fullkom-
lega til þéss.“
1