Dagur - 03.03.1999, Blaðsíða 7

t
1

ÞJÓÐMÁL
MIDVIKUDAGUR 3. MARS 19 9 9 - 7 ,
1
Varasöm tUraim
íknarækt!
SIGURÐUR
SIGURÐAR-
SON
DÝRALÆKNIR, KELDUM
SKRIFAR
Landssamband kúabænda fylgir
nú eftir óskum sínurri um að fá
leyfi til takmarkaðs innflutnings
á fósturvísum af norsku mjólkur-
kúakyni í tilraunaskyni. Það
kann að verða stutt í að slíkt leyfi
verði gefið. Að tilraun lokinni á
að dreifa hinu nýja kyni um land-
ið, ef að Iíkum lætur.
Aform þessi eru að mínum
dómi hættuleg heilsu íslenskra
búfjártegunda auk þess sem
ýmsu fleiru er stefnt í hættu, sem
ekki verður talið hér. Stefnt mun
vera að því áð komast inn í kyn-
bótastarf granna okkar. Það mun
þýða frekari óskir, já kröfur um
innflutning frá öðrum löndum
með enn Iakari heilbrigðisstöðu
en Noregur. Hættan varðandi
sjúkdómana Iiggur í því fyrst og
fremst að mínum dómi að óhjá-
kvæmilegt verður að flytja inn
aftur og aftur til viðhalds nýjum
kúastofni. Smithættu er því mið-
ur ekki hægt að útiloka með
neinu móti. Meira að segja fóst-
urvísar geta borið veirusmit þrátt
fyrir öll þekkt próf og sótthreins-
un. Unnt er þó að draga úr smit-
hættu með ýmsum kostnaðar-
sömum tilfæringum, en gagn
þeirra nær skammt, ef útaf er
brugðið. Hver nýr innflutningur
stigmagnar hættuna. Með því að
gefa eftir og leyfa umbeðinn inn-
flutning nú, er höggvið skarð í
varnarmúr sem haldið hefur frá
landinu alvarlegum smitsjúk-
dómum í kindum, kúm og hross-
um. Veiklun á stefnunni sem ver-
ið hefur mun geta þýtt sams kon-
ar hættu fyrir aðrar dýrategundir
en kýr. Skarðið í varnarmúrinn
stæði opið áfram og yrði trúlega
notað til að fá flutt inn kúakyn
„Hver nýr innflutningur stigmagnar hættuna. Með því að gefa eftir og leyfa umbeðinn innflutning nú, er höggvið skarð í varnarmúr sem haldið hefur frá
landinu alvarlegum smitsjúkdómum í kindum, kúm og hrossum," segir Sigurður Sigurðsson, m.a. í grein sinni.
frá öðrum löndum síðar.
Áhætta tekin
Undantekningarlítið er, að varúð
manna sljóvgast þegar til lengdar
lætur og áhætta er venjulega tek-
in umfram það sem leyft var. Það
er ekki endilega af vilja til að
bijóta reglur heldur af óskhyggju,
sem gyllir og réttlætir hagnaðar-
von. Eg tala af langri reynslu um
þessi mál um viðbrögð venjulegs
fólks.
Við erum að heita má laus við
alvarlega smitsjúkdóma í naut-
gripum hér á Iandi og erum að
undirbúa okkur undir að prófa
íslenskar kýr til að sanna þetta
svo að við getum afstýrt því að í
kjölfar viðskiptasamninga hellist
yfir okkur útlendur varningur,
sem gæti borið méð sér nýja
smitsjúkdóma til landsins. Inn-
flutningi er ekki hægt að hafna
nema við getum sannað slíkt.
Það væri mjög misráðið að taka
áhættu nú. Beinlínis tilræði við
sjúkdómavarnarstarf okkar. Auk
þess veikir slíkt stöðu okkar í
væntanlegum viðskiptasamning-
um, sem fram undan eru við Evr-
ópubandalagið og aðra aðila.
Slimhúðapest
Einn af þeim sjúkdómum, sem til
er í Noregi og að sjálfsögðu á
öðrum Norðurlöndum í enn
meiri mæli, er smitandi slímhúð-
arpest (BVD). Baráttan \dð hana
hefur kostað Norðmenn 40 millj-
ónir árlega eða 400 milljónir ís-
Ienskra króna. Þeim hefur þó
orðið talsvert ágengt í að að bæla
hana niður. Sjúkdómur þessi er
til í sauðfé þar í landi (Bítlaveiki
eða Border disease) og verður
það, þótt honum verði eytt úr
norskum kúastofnum. Það mun
trúlega taka langan tíma, ef það
er þá hægt. Smit berst greiðlega
frá nautgripum í sauðfé og frá
sauðfé í nautgripi. Sú staða okk-
ar, að vera Iaus við þennan sjúk-
dóm er einstæð í E\TÓpu og þótt
víðar væri leitað. Það þarf sterk
rök til að stefna þeirri stöðu í
hættu. Afleiðing innflutnings
gæti orðið sú, að þessi sjúkdóm-
ur bærist í íslenskt sauðfé. Hvað
segja Ijárbændur þá? Væri rétt
hjá þeim að mótmæla strax?
I framandi umhverfi eru ýmsir
sjúkdómar sem gætu hagað sér
öðru vísi hér á landi en þar sem
þeir eru landlægir. Enginn skyldi
ímynda sér að allir sjúkdómar
séu þekktir. Muna menn eftir því
hvernig kúariðan kom upp í
Englandi? Þekktum sjúkdómum
er oft unnt að verjast, ekki alltaf,
t.d. ekki slímhúðapestinni sem
getur borist með fósturvísum,
hvað sem gert er. Gegn því
óþekkta verður best varist með
ströngu innflutningsbanni og sí-
felldri fræðslu. Eru menn búnir
að gleyma hestapestinni, sem
grasseraði hér fyrir ári síðan?
Og að lokum, við vitum að
bann við innflutningi hefur dug-
að vel til að verjast innrás smit-
sjúkdóma. Sú opingátt í vörnum
landsins, sem nú er stefnt að
mun Ieiða til nýrra smitsjúk-
dóma, sem óvíst er að við ráðum
við að stöðva útbreiðslu á.
y
Islenska þjóðin vill auka
stuðning við öryrkja
Öryrkjabandalagið stóð fyrir
myndarlegri ráðstefnu í ráðhúsi
Reykjavíkur um helgina, undir
yfirskriftinni „Lífssýn öryrkja á
nýrri öld“. Meðal frummælenda
á ráðstefnunni var Rannveig Sig-
urðardóttir, hagfræðingur BSRB,
sem fjallaði um niðurstöðu könn-
unar sem Félagsvísindastofnun
Háskóla Islands vann fyrir
BSRB.
Þessi könnun er viðamesta
könnun sem gerð hefur verið um
viðhorf landsmanna til velferðar-
kerfisins og var hún kynnt á veg-
um BSRB sl. haust og kynnti
Dagur hana mjög vel. I könnun-
inni kemur fram mjög afgerandi
vilji Iandsmanna til þess að við-
halda og efla það velferðarkerfi
sem við búum við. Fram kemur í
könnuninni að fólk er ábyrgt í
þessari afstöðu því það er tilbúið
að greiða hærri skatta til að bæta
velferðarkerfið.
Ef Iitið er sérstaldega á niður-
stöðu könnunarinnar til afstöðu
almennings til aðstoðar við ör-
yrkja og hún greind eftir afstöðu
kjósenda kemur fram munur eft-
ir því hvaða flokk fólk myndi
kjósa, en hins vegar er yfirgnæf-
andi meirihluti kjósenda allra
flokka fýlgjandi því að auka að-
stoð hins opinbera við öiyrkja.
76% þeirra sem kjósa Framsókn-
arflokkinn vilja auka útgjöld
vegna örorkulífeyris, 77% kjós-
enda Sjálfstæðisflokksins, 85%
þeirra sem kjósa Samfylkinguna
og jafn hátt hlutfall þeirra sem
kjósa annað.
Þegar útgjöld til málaflokJísins
eru borin saman á Evrópska
efnahagssvæðinu kemur í Ijós að
ísland er í þriðja neðsta sæti
hvað varðar útgjöld til þessa
málaflokks, aðeins Grikkir og
Portúgalir eru neðar. Afstaða ís-
lenskra stjórnvalda til þessa
málaflokks virðist þ\í vera í hróp-
legu ósamræmi við vilja kjós-
enda.
I Degi f gær var birt viðtal við
Arnór Pétursson, formann Sjálfs-
bjargar. Þar minnist Arnór á
þessa könnun Félagsvísinda-
stofnunar en þau mistök hafa átt
sér stað, annað hvort hjá Arnóri
eða blaðamanni að þar er sagt að
könnunin hafi verið gerð fyrir
ASÍ.
SIGURDIJR
A. FRIÐ-
ÞJOFSSON
UPPL ÝSINGAFULLTRÚI
BSRB SKRIFAR