Dagur - 05.03.1999, Side 4

20-FÖSTVDAGVR S. MARS 1999

LÍFIÐ í LANDINU
Sennilega er óhætt að
halda því fram að kosn-
ingabaráttan sé hafin,
fyrst stjórnarflokkarnir
eru farnir að hnotabítast
í fjölmiðlum vorum - og
væntanlega munu rifrildi
þingmanna þeirra færast
í aukana eftir því sem
nær dregur kosningum
og flokkarnir tveir taka
að leggja æ meiri áherslu
á þær hugsjónir sínar
sem skilur þá að, fremur
en sameinar; þær hugsjónir sem flokk-
arnir ætla að fara með yfir þröskuld alda-
mótanna og inní hina nýju öld, og hið
nýja árþúsund. Þeir munu marka sér stað
og þaðan munu þeir boða stefnu sína á
þessum tímamótum - sem eru að vísu
ekki neitt, annað en að jörðin hefur enn
eina hringferð sína um sólina, hringferð
sem hófst þó í raun og veru hvergi - en
þó ekkert muni í rauninni gerast getum
við samt ekki varist þeirri hugsun að
þetta séu tímamót og við munum líta til
baka og fram á við, og við munum krefj-
ast þess að leiðtogar okkar geri slíkt hið
sama og segi okkur hvað þeir ætlist fyrir,
hvernig hafi hvarflað að þeim að þeir geti
þjónað okkur best á hinni nýju öld. Og
stjórnarflokkarnir eins og aðrir stjórn-
málaflokkar munu sem sé finna sér stað
og þróa þar hugsjónir sínar um mannlífið
á þessari nýju öld, um framtíðina, um
framtíð okkar, um lífið og líf okkar á jörð-
inni. Og leiðtogarnir munu leggja sig alla
fram um að skoða og skilgreina hvað get-
ur orðið okkur til betra lífs á öldinni nýju.
Eða hvað? Hvað boðar sú kosningabar-
átta sem nú er sumsé hafin með innbyrð-
is karpi stjórnarflokkanna? Hverjar virð-
ast vera þær hugsjónir sem þeir ætla að
hrópa á torgum, hver er stefna þeirra yfir
þröskuldinn, hver er þeirra framtíð, fyrir
okkar hönd og annarra vandamanna?
UMBUÐA-
LAUST
MikLlfengleg baráttumál - og falleg
Jú, vitaskuld er það glæsileg framtíð. Við
gátum auðvitað treyst því að þegar þing-
menn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks röknuðu loks úr þægilegu roti sfns
huggulega og farsæla samstarfs þá væru
þeir innblásnir af djúpum hugsjónum um
mannlífið, uppfullir af hugmyndum og
gegnsýrðir virðingu fyrir því viðfangsefni
sem þeir biðja um að fá að axla - að leiða
okkur inní nýju öldina og hið nýja árþús-
und. Við gátum treyst því að þegar þeir
gripu loks vopn sín af jörðu - örlítið farið
að falla á þau - þá blikaði á eitthvað fal-
legt. Eitthvað mikilfenglegt. Og sjá! Bar-
áttumálin eru vissulega bæði falleg og
mikilfengleg. Alver, jarðgöng og verk-
smiðjur. Álver, jarðgöng og verksmiðjur.
Þetta er það sem þingmenn stjórnarflokk-
anna hafa fyrst kosið að verða ósammála
um, þegar siðasta kosningabarátta aldar-
innar er að hefjast; sú kosningabarátta
sem setur stefnuna sem \áð munum
fylgja fyrstu árin á nýrri öld. Álver, jarð-
göng og verksmiðjur. Það er órói á eyjum
hafsins, og hinar dreifðu byggðir lands-
ins, sem svo heita, verða æ dreifðari og
fámennari - og fleiri flykkjast hingað suð-
ur. Hvað ætla Islendingar sér á hinni nýju
öld, hvað vilja þeir; flytja þeir nauðugir og
sakna þeir ævinlega sinna gömlu fjalla;
mun skuggamynd fjallahringsins heima
ætíð lifa í huga þeirra á mölinni, og
mundu þeir halda þar kyrru fyrir ef þeir
gætu - eða er ekkert við þessu að gera?
Hverjar eru skoðanir stjórnarflokkana á
þessu, hver er þeirra margnefnd framtíð-
arsýn? Hún er engin, nema álver - og
jarðgöng. Byggjum álver í einhverjum
firði, og þá ... og þá ... þá gerist örugglega
eitthvað ... þá kýs fólkið okkur kannski í
kosningunum. Spurningin er bara, hvar á
að reisa næsta álver, og hvar eigum við að
troða okkur oní fjöll; er örugglega nóg
bensín á vélunum, geta gröfur og ýtur og
kranar bráðum farið að djöflast?
Líðan fólks í þessu landi, heilsa þess,
menntun, menning og hamingja - allt
veltur það á þvf að vinnuvélarnir fari
bráðum af stað. Ekki verður að minnsta
kosti betur séð af þeim áherslum, sem
þingmenn stjórnarflokkanna hafa sett sér
í því upphafi kosningabaráttunnar sem
innbyrðis rifrildi þeirra óneitanlega er.
Álver, jarðgöng og verksmiðjur. Kosningabaráttan farin afstað eins og illa þefjandi Caterpillar. Hugmyndaflugið eræpandi, dýpt hugsunarinnar bein-
línis svimandi. Þetta er allt saman yndislegt.
Digurbarki Guðna Agústssonar
Og alls konar bráðskemmtilegar hug-
myndir skjóta upp kollinum - skyndilega
talar Guðni vinur minn Ágústsson afar
digurbarkalega um einhverja stuttbuxna-
stráka frjálshyggjunnar sem hann hafi
megnustu skömm á, og á við Hrein Lofts-
son formann einkavæðingarnefndar sem
hefur verið að framkvæma stefnu ríkis-
stjórnarinnar sem Guðni hefur stutt
dyggilega í fjögur ár, og mörgum árum
eftir að ákveðið var að selja Áburðarverk-
smiðjuna og hvernig hantera skyldi þá
sölu, þá hefur Guðni fengið hugmynd og
hugmyndin er sú að Ieggja kannski tutt-
ugu og fimm eða þrjátíu prósent upp-
hæðarinnar inn á banka handa bændum -
og þótt sú hugmynd að styrkja lífeyrissjóð
bænda sé áreiðanlega góðra gjalda verð,
þá er hugmynd Guðna núna - eftir að
búið er að selja blessaða verksmiðjuna -
fyrst og fremst út í hött. En ætluð bænd-
um á Suðurlandi. Og þingmenn íhaldsins
á Austurlandi eru komnir á skrið og búnir
að finna sér baráttumál við aldamótin - er
áreiðanlega gengið nógu rösklega fram
við að redda okkur álveri; er þér
treystandi, Finnur, til að finna handa
okkur álver hið fyrsta? Er ábyggilega verið
að tala við nógu marga sem gætu hugsað
sér að kaupa sér orku Eyjabakkanna á
spottprís til að vinnuvélarnar fái að djöfl-
ast soldið? Arnbjörg Sveinsdóttir kemur
snaggaralega í veg fyrir að hægt sé að
kenna álversfýsnina eingöngu við hug-
myndafátækt og töffaraskap íslenskra
karlmanna, og vonast til að aukin áhrif
kvenna færi nýjar víddir í íslenska pólitík
- hún hamrar á Finni á Alþingi, hvað
dvelur álverið Ianga? Og Finnur náttúr-
lega í stöðugu símasambandi við Norsk
Hydrá á Rauðarárstígnum; álverið er víst
alveg að koma - við ætlum að skrifa undir
eitthvað í sumar. Og sá pappír mun sóma
sér vel í pappírshrúgunni sem Jón Sig-
urðsson skrifaði undir á sínum tíma - en
eins og menn muna svo glöggt þá fór
hann aldrei svo heim úr vinnunni að
hann væri ekki búinn að skrifa undir
viljayfirlýsingu um álver.
Af hverju hló ekki þmgheimur?
Og jarðgöng - jarðgöng hér og þar; það
væri að bera í bakkafullan lækinn að láta
nú kné fylgja kviði og henda gaman að
Halldóri Blöndal, enda hefur sá mikil-
fenglegi stjórnmálamaður lengi notið
óskiljanlegrar náðar í þessum pistlum, en
skyndileg hugdetta hans um jarðgöng
milli Siglufjarðar og Olafsfjarðar er glæsi-
legt dæmi um íslenska stjórnmálabaráttu
á síðustu misserum tuttugustu aldar. Það
þarf ekki að fara um þá hugdettu mörg-
um orðum, en hitt er einkennilegra að
ekki skyldi rekinn upp skellihlátur á hinu
háa Alþingi - en þar er mönnum ekki
hlátur í hug, heldur er hugmyndin tekin
mjög hátíðlega, nema hvað álíka grand-
varir stjórnmálamenn í öðrum kjördæm-
um reka upp ramakvein af því jarðgöngin
hans Halldórs fyrir norðan koma kannski
í uppnám heiðursmannasamkomulagi um
að næstu jarðgöng verði grafin á Austur-
landi, eða til Vestamannaeyja, eða ein-
hvers staðar annars staðar - fer eftir því
við hvern er talað. Hvaða heiðursmanna-
samkomulag er til um hvar næst skuli
grafin jarðgöng? Og enn meir aðkallandi
spurning: Hvaða heiðursmenn gerðu það
samkomulag?
í Færeyjum er fullt af jarögöngiun
Sem sé - þetta er það sem þingmenn
stjórnarflokkanna ætla að rífast um í
kosningabaráttunni sem í hönd fer. Þetta
er það sem þeir telja að íslenskt mannlíf
á tuttugustu og fyrstu öld eigi að snúast
um. Álver, jarðgöng og verksmiðjur.
Kosningabaráttan farin af stað eins og illa
þefjandi Caterpillar. Hugmyndaflugið er
æpandi, dýpt hugsunarinnar beinlínis .
svimandi. Þetta er allt saman yndislegt.
Pistill Illuga var jluttur á Rás tvö í
gærmorgun