Dagur - 21.04.1999, Page 6

6 - MIDVIKUDAGUR 21. APRÍL 1999
D^ur
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjóri:
A ðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Símar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjaid m. vsk.:
Lgusasöluverð:
Grænt númer:
Símbréf auglýsingadeildar:
Simar auglýsingadeildar:
Netfang auglýsingadeildar:
Símbréf ritstjórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVlK
OG PVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.800 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
460 6161
(REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYRIJ460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdéttir
omar@dagur.is
460 617KAKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVfK)
Matvælasetur á
Akureyri
í fyrsta lagi
Það er engin tilviljun að þingmenn og frambjóðendur til Al-
þingis hafí í sjónvarpsþætti á dögunum hver um annan þveran
lýst áhuga á að styðja við og styrkja Háskólann á Akureyri.
Sannleikurinn er einfaldlega sá að Háskólinn hefur skipt
sköpum fyrir byggðaþróun í kjördæminu og sennilega mun
víðar á landsbyggðinni. Skólinn hefur sannað almennt gildi
sitt sem menntastofnun við hlið Háskóla Islands og fleiri skóla
á háskólastigi, en um leið hefur hann orðið að eins konar
flaggskipi þeirrar skipalestar sem siglir gegn þjóðflutningun-
um til höfuðborgarsvæðisins.
í öðru lagi
Það verður því að gera ráð fyrir að mjög almenn og víðtæk póli-
tísk sátt sé um þá ákvörðun ríkisstjórnarinnar í gærmorgun, að
stofna sérstakt Matvælasetur í tengslum við Háskólann á Ak-
ureyri og rannsóknarstofnanir atvinnuveganna í bænum. Sam-
þætting rannsókna- og þróunarstarfs úr ólíkum greinum mat-
vælaframleiðslunnar er líkleg til að fæða af sér nýjar hug-
myndir, nýjar vörur og ný sóknartækifæri. Enda bendir undir-
búningshópurinn sem vann að málinu einmitt sérstaklega á
þetta atriði.
í þriðja lagi
Fyrir er á Akureyri öflug hefð matvælaframleiðslu í kjöti og
físki og samstarf sjávarútvegsdeildar Háskólans þar og sjávar-
útvegsfyrirtækja hefur þegar sannað gildi sitt. Uppbygging
matvælaseturs á Akureyri mun hiklaust styrkja matvælafram-
leiðslufyrirtækin á svæðinu, í hvaða grein sem þau starfa, auk
þess sem það mun tvímælalaust styrkja nýstofnaða matvæla-
framleiðslubraut við Háskólann. Hér er því á ferðinni mál sem
allir þeir, sem annars treysta sér einungis til að taka afstöðu
með góða veðrinu, geta fagnað af heilum hug.
Birgir Guðmiutdsson
PólitíMn í bóka-
lestri
Garra þótti mörg og athyglis-
verð tíðindi i nýrri könnun fé-
lagsvísindastofnunar á bóka-
lestri bókaþjóðarinnar miklu.
Fram kemur að bókaþjóðin rís
ekki jafnvel undir nafni og
áður fyrr en það var ekki það
sem einkum vakti athygli
Garra. Konur lesa meira en
karlar og kom það heldur ekki
sérstaklega á óvart. Þær hafa
Iöngum verið þekktar fyrir að
liggja Iöngum stundum yfir
ástarsögum en fram kemur í
könnunninni að
karlamir lesa fræði-
rit af ýmsu tagi í
meira mæli. Þau eru
auðvitað hundleið-
inleg og því ekkert
undarlegt þótt kall-
arnir lesi færri bæk-
ur. En það var sem
sagt ekki þetta sem
vakti athygli Garra
heldur hitt að vinstri
menn lesa meira en
þeir hægrisinnuðu.
Að vísu verður að
hafa þann fyrirvara á að könn-
unin mælir ekki endilega hver-
su mikið menn lesa heldur
hversu mikið þeir segjast lesa.
Vinstri menn hafa löngum
reynt að eigna sér menning-
una, ekki síst bókmenntimar
og vera kann að þeir Ijúgi upp
á sig nokkrum bókum.
Hægri ineiui lesa
lítið
En sem sagt - fram kemur í
könnuninni að 15% hægri
manna segjast ekki hafa lesið
eina einustu skruddu undan-
farið ár en helmingi færri
vinstri menn höfðu ekkert les-
ið. Rúm 40% vinstri manna
sögðust hafa lesið að minnsta
V
kosti 10 bækur ef ekki fleiri en
sama gilti um aðeins 28%
hægri manna. Lestur miðju-
mannanna var hins vegar eins
og við var að búast - mitt á
milli.
Garri hefur mikið velt fyrir
sér hvernig standi á þessum
mun. Það er þekkt staðreynd í
ísiensku samfélagi að foringi
hægri manna númer eitt, Dav-
íð Oddsson forsætisráðherra,
er mjög bókhneigður maður.
Hann hefur meira að segja
samið smásögur og
Ijóð og vitað er að
hann les til að
mynda smásögur
sem birtar eru í
dagblöðum þótt
honum líki þær
kannski ekki allar
jafn vel. í fyrra kom
út smásagnasafn
eftir Davíð sem hét
„Nokkrir góðir dag-
ar án Guðnýjar" og
ber að taka fram að
ekki var átt við
Guðnýju Guðbjörnsdóttur
þingkonu. Samkvæmt könnun
Félagsvísindastofnunar er Ijóst
að hvorki meira né minna en
15% hægri manna hafa ekki
Iesið þessa bók foringjans.
Það þykir Garra með hrein-
um ólfkindum ekki síst í ljósi
þess hversu foringjahollir
hægri menn alla jafna eru.
Garri hafði gert ráð fyrir því að
smásagnasafnið væri sjálfsögð
skyldulesning meðal sjálfstæð-
ismanna og prýddi bókahillur
allra almennilegra íhaldsheim-
ila í þessu landi. Nú er hins
vegar upplýst að stór hópur lít-
ur ekki við bókmenntum Dav-
íðs. GARRI
Davíö Oddsson
forsætisráðherra.
Jafnvægi í byggð landsins er kjör-
orð allra þjóðernissinnaðra aftur-
haldsmanna sem streitast við að
viðhalda byggðamynstri og at-
vinnuháttum hinna miklu bú-
hyggjumanna séra Guðmundar á
Utrauðursmýri og Sturlu í Vog-
um. Að vísu er sú breyting orðin
á, að verstöð Sturlu á útnára við
heimskautsbaug er orðin
margrómuð hugbúnaðarstassjón
og afkomendur séra Guðmundar
eru búnir að fylla þárhús séra-
guðmundarkynsins fiskeldiskerj-
um, sem nú eru komin í endur-
vinnslu, og í þeirra stað eru hús-
in ásamt beitarhúsum orðin að
svefnhýsum túrista, sem rauðs-
mýrarmaddömur nútímans þjóna
til borðs og sængur.
En hugsjónin lifir og er allra
bragða beitt til að efla hag þeirra
byggða sem fyrir nokkrum ára-
tugum fæddu og klæddu hnípna
þjóð, sem varla átti í sig eða á. En
renniríið suður heldur áfram
jafnt og þétt þótt fjárkyn séra
Þjóðleg byggðaþróim
Guðmundar sé nú afurðameira
en nokkru sinni fyrr og útgerð
Sturlu f Vogum metin til svim-
andi upphæða á verðbréfamörk-
uðum.
Athafnaskáld Bolungarvíkur
hafði metnað fyrir hönd sinnar
byggðar áður en kvörtunarkórar
voru fundnir upp. Karl-
inn bætti við prest-
slaunin úr eigin vasa
þegar klerkar sóttu
óþægilega oft um önnur'
og eftirsóknarverðari
brauð. Nú er þessi siður
orðin regla í mörgum byggðarlög-
um til að auka aðdráttarafl þeirra.
Skilningsvana borgarstjóri
Kennarar í Hólmavík á Ströndum
fá mestar staðaruppbætur á sitt
kaup til að hægt sé að reka þar
starfhæfan skóla. Víða annars
staðar fá kennarar og aðrir opin-
berir starfsmenn launauppbót og
fríðindi af ýmsu tagi fyrir að
starfa og búa á stöðum sem satt
besta að segja hafa mjög tak-
markað aðdráttarafl fyrir sér-
menntað fólk.
Nú hafa kennarar í Reykjavík
komist að kjörum kollega sinna í
Hólmavík og af því að kennarar
eru öðrum stéttum jafnréttissinn-
aðri telja þeir einsýnt að Hólma-
víkurkjörin eigi líka að
gilda í Reykjavík. En
borgarstjóri kemur ekki
auga á sanngirnina og
enn síður finnur hann
neina samninga um að
reykvískir kennarar eigi
að fá kaup samkvæmt Hólmavík-
urtaxta.
En svoleiðis skilningsleysi
skilja kennarar ekki og segja nú
margt ljótt um borgarstjórann í
Reykjavík, sem er svo miklu nísk-
ari en hreppstjórinn í Hólmavík.
Nú er lag
Eins og allir vita er það sérstök
dyggð og þjóðleg, að búa sem
fjarst Innnesjum og hlú að þorp-
um sem til urðu á mótorbátaöld
og hetjubúskap Bjarts, sem nú er
opinberaður í miklu ljósasjói í
Þjóðleikhúsinu. En þetta vita
kennarar í Reykjavík ekki og eru
búnir að bíta í sig að allir eigi að
fá sömu laun fyrir sömu vinnu,
sem er auðvitað fásinna sem
kynjaskiptingin fann upp og er
hvergi talin nothæf nema í munni
Iýðskrumara.
Nú er lag að uppfylla hugsjón-
ina um jafnvægið í byggð lands-
ins. Að gera Hólmavík að
launaparadís menntamála og
Raufarhöfn að kjaravænni mið-
stöð tölvu- og hugbúnaðarsénía,
sem vísir er þegar að. Þetta er
auðvelt í framkvæmd með því að
halda Innnesjabúum í kjarasvelti
eins og kennarasamtökin hafa
þegar sannað.
Svo má stækka Miðbæjarflug-
völlinn og auka umferð um hann
til muna svo að ólíft verði með
öllu á Seltjarnarnesi hinu forna.
Ertu sammála Halldóri
Blöndal að taka beri
rannsóknir við Mývatn
úrhöndum þeirra sem
hafa haft með þærað
gera tilþessa?
Kári Þorgrímsson
bóndi í Garði íMývatnssveit.
„Ég veit ekki
hvort Halldór er
svona illa upp-
lýstur eða hvort
hann talar gegn
betri vitund.
Fyrrum flokks-
bróðir Halldórs,
Sverrir Hermannsson, tók sem
iðnaðarráðherra rannsóknir úr
höndum Rannsóknarstöðvarinn-
ar við Mývatn og setti á laggirnar
sérstaka rannsóknarnefnd þar
sem hin norðlenska viska fékk að
njóta sín. I nefndina var skipað
bæði af sveitarstjórn Skútustaða-
hrepps og Kísiliðjunni. Niður-
staðan var sú að ekki skyldi taka
kísilgúr úr Syðri-Flóa. Því skil ég
ekki tal sumra frambjóðenda um
að eitthvað sé órannsakað er lýt-
ur að þessu máli.“
Leifur Hallgrimsson
oddviti Skútustaðahrepps.
„Eg er sammála
Halldóri Blön-
dal um að gera
verði breytingar
á fyrirkomulagi
rannsókna við
Mývatn og
hleypa þar að
nýju blóði, ferskum hugmyndum
og ef til vill öðrum áherslum.
Þrátt fyrir um það bil 25 ára
rannsóknarstarf er mörgum
spurningum um áhrif kísilgúr-
vinnslunnar á Iífiríki vatnsins -
bæði jákvæðum og neikvæðum -
algerlega ósvarað."
Ami Bragason
Jramkvæmdastjóri Náttúruvemdar
rOdsins.
„Auðvitað er ég
það ekki. Það
breytir engu
hvar vísinda-
menn eru bú-
settir á landinu,
vísindaleg
vinnubrögð
ganga út á að rannsaka og draga
ályktanir af niðurstöðum. Niður-
stöður rannsókna eru ekki háðar
því hvar menn búa. Ef ályktun
manna af niðurstöðum breytist
við það að þeir flytji milli landa
eða Iandshluta þá eru það ekki
vísindi sem menn stunda."
Valgeröur Sverrisdóttir
þingmaðurFramsóknar.
„Ég er sammála
Finni Ingólfs-
syni iðnaðarráð-
herra í því sem
hann sagði á
fundi í Mývatns-
sveit nýlega, að
það sé rétt að fá
hlutlausa aðila til þess að fara
yfir þetta mál allt og þá eltki síst
þær rannsóknir sem gerðar hafa
verið á svæðinu. Og reyna á
þann hátt að ná niðurstöðu sem
hægt er að byggja framtíðará-
kvarðanir um málefni Kísiliðj-
unnar á.“