Dagur - 01.09.1999, Blaðsíða 6

6 - MIÐVIKUDAGU R 1. SEPTEMBER 1999
rD^ir
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjóri:
Aðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Símar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVlK
460 6100 OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.900 KR. Á mánuði
Lausasöiuverð: iso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Netfang augiýsingadeiidar: omar@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: creykjavIk)563-i615 Ámundi Ámundason
(AKUREYRI)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Simbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRl) 551 6270 (REYKJAVfK)
Pólitísk misiiotkim
í fyrsta lagi
Greinin sem Sigurður G. Guðjónsson, hæstaréttarlögmaður,
skrifaði í Dag í gær hefur vakið mikla athygli, enda gaf lögmað-
urinn þar óhugnanlega innsýn í pólitíska misnotkun banka-
kerfisins. Hann sagði þar frá eigin reynslu, sem einn af eig-
endum Islenska útvarpsfélagsins síðastliðinn áratug. Frásögn
hans af því hvernig fyrirtækinu var hent út úr viðskiptum við
Islandsbanka og neitað um viðskipti við Landsbankann sýnir
þau sterku tök sem forystuklíkan í Sjálfstæðisflokknum hefur
á bankastofnunum landsins. Og þá um leið hvernig þeim er
refsað sem ekki eru í náðinni hjá flokksforystunni.
í öðru lagi
Það kemur sjálfsagt engum á óvart, sem íylgst hefur með ís-
lenskum stjórnmálum undanfarna áratugi, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur haft sterk tök á bankakerfinu - ráðið banka-
stjóra pólitískt, meðal annars úr röðum eigin þingmanna, og
notað lykilmenn í flokknum sem formenn bankaráða. Það sem
hæstaréttarlögmaðurinn segir um viðskipti Islenska útvarpsfé-
lagsins við Islandsbanka hlýtur hins vegar að vekja marga
áhangendur einkavæðingar ríkisbankanna til umhugsunar.
Ekki verður annað séð af frásögn hans en að þessum einka-
banka hafi líka verið misbeitt vegna þess að „réttir menn“
misstu meirihluta í útvarpsfélaginu.
1 þriðja lagi
Auðvitað eru hin pólitísku áhrif í fjármálakerfinu engan veg-
inn bundin við banka í eigu ríkisins. Þvert á móti má leiða get-
um að því að ef fyrirtæki sem eru nátengd forystukjarna Sjálf-
stæðisflokksins ná völdum í einkavæddum ríkisbönkum - eins
og flest bendir til - geti fulltrúar þeirra í stjórn bankanna mis-
beitt valdi sínu gagnvart þeim sem ekki falla í kramið án þess
að þurfa að notast við pólitíkusa í bankaráðum eða banka-
stjórastólum. Það verður þá milliliðalaus mismunun gagnvart
þeim sem ekki hafa öðlast þann „þegnrétt" í viðskiptasamfé-
laginu, sem hæstaréttarlögmaðurinn segir að fáist með því
einu „að greiða skatta í flokkssjóði Sjálfstæðisflokksins."
Elías Snæland Jónsson

Paranoia?
Garri er hvorki geðlæknir né
sálfræðingur, en ef honum
skjöplast ekki því meir þá ku
vera til andlegur krankleiki
sem nefnist paranoia á fræði-
málinu, sem mun víst útleggj-
ast sem ofsóknarbrjálæði á
ástkæra, ylhýra. Þeir sem
haldnir eru þessum sjúkdómi
munu sannfærðir um að þeir
séu ofsóttir og lagðir í einelti
af illum öflum hvurskonar og
er reyndar í öllum tilfellum
ímyndun ein. Þess vegna er
þetta skilgreint sem sjúkdóm-
ur, en vissulega er viðurkennt
að margir heilbrigðir þurfa að
sæta ofsóknum raunverulegra
óþokka.
Það er með para-
noiu eins og velflesta
aðra sjúkdóma, hún
fer ekki í manngrein-
arálit og leggst jafnvel
stundum á stór-
menni. Þannig var
Rónald Reagan hald-
inn paranoiu gagn-
vart hinum meinillu
Sovétríkjum á sínum
tíma. Og Hemingway heitinn
sá undir það síðasta dökk-
klædda menn í hveiju horni
sem ofsóttu hann í hvívetna.
Þannig getur paranoia Iagst
bæði á stjórnmálamenn og rit-
höfunda, svo dæmi séu tekin
af handahófi.
Moggiim Brútus
líka?
Paranoian virðir heldur engin
landamæri og getur grasserað
á Islandi ekki síður en í út-
löndum. Og jafnvel íslensk
stórmenni eru ekki óhult fyrir
þessum ófögnuði. Þannig
verður ekki betur séð að sá
harðskarpi gáfumaður, Ðavíð
Oddsson forsætisráðherra,
sem er reyndar eitt helsta
átrúnaðargoð Garra, sé hald-
inn paranoiu á háu stigi gagn-
vart fjölmiðlamönnum. Davíð
virðist sem sé trúa því að flest-
ir Ijölmiðlar (nema kannski
Mogginn) séu á móti honum
og gangi erinda andstæðinga
hans. Og raunar hefur Davíð
ekki einu sinni alltaf verið
ánægður með Moggann og er
þá fokið í flest fjölmiðlaskjólin
fyrir honum.
Sjónvarp and-
skotans?
Fyrir síðustu borgarstjórnar-
kosningar barði Davíð harka-
lega á ríkissjónvarpinu fyrir að
draga taum R-Iistans
á kostnað D-lista.
Taldi ráðherra ein-
sýnt að mildu oftar
og lengur væri rætt
við Sólrúnu en Arna í
sjónvarpinu og mátti
skilja á orðum hans
að mikið pólitískt
samsæri væri í gangi
innan veggja sjón-
varpsins og andskotar
hans og Sjálfstæðisflokksins
þar í hverju horni. Ovilhallir
menn komu hinsvegar ekki
auga á þessa pólitísku djöfla.
Og nú eru sjónvarpsmenn
enn að ganga erinda andskota
Davíðs, að þessu sinni frétta-
menn á Stöð 2, sem Davíð
vænir um óheilindi í starfi
vegna þess að Jón Ólafsson,
sem er ekki beinlínis í nánasta
vinahópi ráðherra, er helstur
valdamaður á Stöðinni. Og
fréttamenn þori þvi ekki að
flytja fréttir sem eru óþægileg-
ar fyrir téðan Jón.
Paranoia? Við vísum málinu
til Sálarrannsóknafélagsins.
Yfir til þín, Magnús Skarphéð-
insson! GARRl
BIRGIR
GUÐMUNDS-
SON
skrifar
Grein Sigurðar G. Guðjónssonar
í Degi í gær er tímamótaplagg í
umræðunni um einkavæðingu.
Þar getur að líta frásögn frá
fyrstu hendi, af því hvemig það
skiptir ekki máli hvort banki er
einkabanki eða rfkisbanki. I báð-
um tilfellum misnotar ákræðinn
valdakjarni þessar stofnanir í
krafti pólitískrar, efnahagslegrar
og persónulegrar stöðu sinnar í
þjóðfélaginu. Mörg hundruð
ræður svokallaðra frjálshyggju-
manna úr þessum hópi um nauð-
syn einkavæðingarinnar til að
sporna við pólitískri spillingu
verða nú enn hjákátlegri en þær
voru. Spillingin er greinilega ekk-
ert frekar af pólitískum toga en
efnahagslegum. Raunar má
spyrja hvort kom á undan, „Kol-
krabbinn" eða Sjálfstæðisflokk-
urinn, hænan eða eggið. Augljós-
lega er þetta svo samofið að nið-
urstaðan er nánast söm, hvort
heldur bankinn er ríkisbanki eða
einkabanki.
Krabbiim og flokkuriim
Ekki alger yfirráð
En sem betur fer er tangarhald
valdaklíkunnar ekki algert og
samkvæmt grein hæstaréttarlög-
mannsins var það lán Stöðvar 2
að Sparisjóðirnir
vildu Jón Ólafsson
og félaga í viðskipti.
Hins vegar sýnir
þessi samtrygging
þriggja banka ein-
faldlega hversu mik-
ilvæg samkeppnin er
- ekki bara á fjár-
málamarkaðnum
heldur á öðrum svið-
um líka. Það skiptir
einfaldlega ekki máli
hversu margir bank-
arnir eru ef sam-
keppnin er ekki
raunveruleg. Spurn-
ingin sem menn hljóta að velta
fyrir sér í framhaldi af þessari
umræði er svo hvort tiltölulega
fámenn valdaklíka sé ekki þegar
búin að sölsa undir sig undirtök-
in á svo mörgum sviðum að það
sé hreinlega farið að ógna lýð-
ræðislegum og opnum samfé-
lagsháttum í Iandinu. Þessi sam-
þjöppun á sér stað jafnt í við-
skiptum sem öðrum
þáttum mannlífsins
og hún lýsir sér ekki
sfst í yfirlæti og
hroka þeirra s'em
völdin hafa f garð
þeirra sem fyrir utan
standa.
Leigupennar!?!
I því ljósi má t.d.
skoða ummæli Dav-
íðs Oddssonar gagn-
vart Stöð 2 nú fyrir
helgina, þar sem
Davíð taldi lítið að
marka það sem
fréttamaðurinn væri að segja í
FBA málinu vegna þess að Jón
Ólafsson væri eigandi stöðvar-
innar! Forsætisráðherra er ein-
faldlega að saka fjölmiðlamenn á
miðlum, sem eru í eign ein-
hverra sem eru honum ekki
þóknanlegir, um að hafa selt
sannfæringu sína og vera ótínda
leigupenna! Efnislega það sama
er uppi á teningnum hjá Kjartani
Gunnarssyni, framkvæmdastjóra
Sjálfstæðisflokksins, í DV í gær.
Eflaust myndu þessir menn og
valdaklíkan góða gjarnan geta
reitt sig á fjölmiðlana með líkum
hætti og þeir gátu reitt sig á
bankana (að Sparisjóðunum
undanskildum). Margir telja sig
einmitt sjá merki þess að verið sé
að þrengja að ríkisútvarpinu og
Sjónvarpinu til að tryggja þar
„rétt“ pólitískt andrúmsloft. Er
von menn spyrji hvort það sé lið-
ur í víðtækum hernaði gegn
opna samfélaginu, hernaði sem
háður er undir merkjum fálkans
og miðast við að gera þá Davíð
og Kjartan ánægða með frammi-
stöðu fréttamanna?
Davíð Oddsson segir fjöl-
miðlamenn ganga erinda
eigenda.
snurías
svanrad
Á að deila út fyrírsjáan-
legrí kvótaaukningu
næstu ára með sama
hætti og gert hefur
verið?
Steingrímur J. Sigfússon
þingmaðurVG.
„Það er
auðvitað
mjög
ánægju-
legt að
horfur eru
batnandi
varðandi
þorsk-
stofninn
til fram-
tíðar Iitið. En ég held að hinsveg-
ar sé alltaf hættulegt að ætla að
eyða ávinningnum fyrirfram. Því
mæli ég með varfærinni nálgun í
þessu máli. Þegar þessir nýju - og
vonandi stóru árangar - eru
komnir vel áleiðis inn í veiði-
stofhinn þá eru frekar forsendur
til að dreifa aukningunni yfir ein-
hver fiskveiðiár, en tæpast meðan
þetta eru enn seiði.“
Einar Kr. Guðfinnsson
þ ingmaður Sjáljstæðisflokks.
„Ég held
að rétt sé
að menn
hafi
kvóta-
aukning-
una í
hendi
áður en
menn fara
að deila
henni út. Við vitum að stundum
eykst kvóti í einni tegund en
minnkar í annarri. Hitt er það að
ég tel að það þurfi að breyta fisk-
veiðilöggjöfinni þannig að staða
sjávarútvegsbyggðanna eflist."
Svanfríður Jónasdóttir
þingmaðurSamjylkingar.
„Ég vænti
þess að
áður en
kemur að
úthlutun
væntan-
legrar
aukningar
verði búið
að breyta
lögunum um stjórn fiskveiða,
þannig að úthlutun veiðiheimilda
byggi á jafnræðisreglu stjómar-
skrárinnar og að þeir sem fá út-
hlutað veiðiheimildum í sameig-
inlega og takmarkaða auðlind
greiði fyrir þær heimildir."
Hjálmar Ámason
þ ingmaðurFramsóknaiflokks.
„Forsend-
ur hafa
ekki
breyst.
Seiða-
mæling-
arnar lofa
góðu en
seiði eru
ekki orðin
veiðifisk-
ur og eiga eftir að ganga í gegn-
um ýmsar hremmingar áður en
svo verður. Hitt er annað mál að
ef fram fer sem horfir kann að
renna upp sú stund að viðbótar-
kvóta verði úthlutað með öðrum
hætti en gert hefur verið.“